Trader Hunter พบธรรม

การรู้ธรรม เห็นธรรม

ส่วนมากเรามักจะเข้าใจกันว่า การรู้ธรรมเห็นธรรมคือต้องเห็นสังขารไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา เห็นโครงกระดูกแล้วรู้ว่า เป็นรูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ เป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา

เราไปหมายเอาหมวดใหญ่ที่ท่านเขียนเอาไว้ในคัมภีร์การตีความหมายอย่างนั้นก็ไม่ผิด เป็นการถูกต้องกับการรู้ธรรมเห็นธรรมโดยธรรมชาติที่จิตมันจะรู้เองด้วยพลังของสติสัมปชัญญะ

แต่เราจะไปรู้ในกฎเกณฑ์ที่ท่านวางไว้เป็นแบบฉบับเท่านั้นไม่ได้ การรู้ธรรมเห็นธรรมโดยธรรมชาติมันจะต้องรู้ขึ้นมาเอง เป็นกระท่อนกระแท่น ไม่ติดต่อสืบเนื่องกันเป็นเรื่องยืดยาว การรู้ธรรมเห็นธรรมขอกำหนดหมายอย่างนี้

๑) คือการรู้ว่าจิตของเราคืออะไร เห็นว่าจิตของเราคืออะไร เป็นเบื้องต้น

๒) เมื่อจิตสัมผัสรู้อารมณ์ก็รู้ว่าจิตสัมผัสรู้อารมณ์

๓) เมื่อจิตสัมผัสรู้อารมณ์แล้วมีอะไรเกิดขึ้น จิตของเรายินดีไหม จิตของเรายินร้ายไหม จิตของเราพอใจไหม หรือเกลียดในอารมณ์นั้น ในเมื่อรู้ว่ายินดีหรือยินร้ายเกลียดหรือชอบ ก็ดูต่อไปว่าความเกลียดและความชอบบังเกิดขึ้นภายในจิตเป็นอย่างไร ทำให้จิตร้อนหรือเย็น ทำให้จิตสุขหรือทุกข์

ถ้าหากว่าจิตรู้สึกสุขก็ผ่านไป แต่ถ้าจิตของเรารู้สึกทุกข์ ความทุกข์ที่เกิดขึ้นมานั้นเป็นความร้อนภายในจิต เรารู้ความร้อนของจิตในเมื่อเรารู้ความร้อนของจิตแล้ว ความร้อนเป็นทุกข์ เราจะต้องถามหาเหตุว่าทุกข์นั้นเกิดมาจากอะไร

ในเมื่อจิตรู้ว่าความทุกข์นั้นเกิดขึ้นมาจากอำนาจของโลภะ เกิดมาจากอำนาจของโทสะ เกิดมาจากอำนาจของโมหะ จิตมันก็จะยอมรับว่าไฟ คือ โลภะ โทสะ โมหะ เป็นอันว่าจิตรู้ธรรมเห็นธรรม คือเห็นทุกข์ในจิต เห็นสุขในจิต

เทศนาธรรม ท่านเจ้าคุณพระราชสังวรญาณ (หลวงพ่อพุธ ฐานิโย)

คนที่ไม่รู้ไม่เข้าใจเรื่องของเน่าของเสียแท้ๆ มันก็ไม่เห็นโทษและสัมผัสกลิ่นก็เลยเฉยหรือนั่งสูดนั่งดม จนขมคอก็ไม่เดินหนี มันก็คล้ายกับอารมณ์เลวๆร้ายๆที่วนเวียนอยู่ในใจเรา เมื่อมีอะไรมากระทบมันก็จับติด และแสดงบทไปตามเหตุการณ์นั่นๆทันที เพราะไม่มีตัวกลั่นกรองไตร่ตรอง ของเข้าของออกนั่นเอง ใจมันจึงเก็บเรื่องไม่เป็นเรื่อง ต่างๆให้รกใจ

คนที่ฝึกใจมีสติควบคุมใจ ใช่ว่าจะปล่อยอะไรเข้าอะไรออกมาเพ่นผ่านหรอกนะ นี่มันต่างกันคนฝึกกับคนไม่ฝึกมันต่างกันตรงนี้แหละ..!

..............................

ความยึดถือในสังขารทั้งหลาย เป็นเหตุให้เกิดทุกข์ เพราะสังขารเป็นของไม่เที่ยงดังกล่าวมาแล้ว ดังนั้นทำความปล่อยวางเสียได้ ไม่ยึดถือในสังขารทั้งหลายจึงเป็นความสุข เรียกว่า "ความสุขในทางธรรม" ถือเป็นความสุขที่สงบเย็น มั่นคง ไม่เปลี่ยนแปร...

ท่านพ่อลี ธมฺมธโร

"จิตเราเป็นแค่ธาตุรู้ มีแค่ธาตุรู้ สัมผัสรู้ นี่คือ จิตเราจริงๆ

สิ่งที่มันไปปรุงแต่งนานานั้น มันไม่ใช่จิต มันเกี่ยวกับสังขาร สังขารเขาเรียกว่า เป็นมหาโจร โจรห้าร้อย

รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ นั่นแหละ

เขาเรียกมหาโจร ทำให้เราต้องเป็นทาสของมัน

เป็นทาสของสังขาร ..."

โอวาทธรรม

หลวงพ่อเยื้อน ขันติพโล

การปฏิบัติธรรม เมื่อเริ่มจะปฏิบัติด้วยความพยายาม ความพยายามนั้นก็ขวางการปฏิบัติเสียแล้ว แต่จะทํายังไงละที่ให้เป็นการปฏิบัติโดยไม่ได้พยายาม ก็การใช้ชีวิตประจําวันเรานี้หล่ะครับ เรายืนเดินนั่งนอน

เราแค่รู้สึกตัวสัมผัสไปกับธรรมที่ปรากฏแก่ตัวเอง รู้สึกตัวไปเรื่อยๆ สติเราก็จะมากขึ้น ไม่เผลอไปกับโลกไหลไปกับความคิด "ความคิดของเรานั้นล้วนเป็นกิเลสของเราเองล้วนคิดตามใจเราทั้งนั้น"

พอเรารู้สึกตัวมีสติความคิดมันไม่มี เราจะเห็นความจริงของโลกมากขึ้นเพราะไม่ถูกหลอกด้วยความคิดอีกต่อไป ที่ว่าปัญญาน่ะคือตรงนี้คือเห็นความจริงของโลกของตัวเราเอง โดยเห็นจากจุดที่เราสัมผัสกับโลก เห็นตรงนี้จะเห็น อนิจจัง ทุกขขัง อนัตตา และค่อยๆปล่อยคลายความยึดจับกับโลกที่มี เป็นอิสระด้วยการเห็นความจริง เห็นนี้ไม่ใช่คิดเห็นเอา แต่เป็นรู้เห็นเอาจนคลายจากทุกๆสิ่ง

ตัวอย่างเช่น การเดินจงกรม จะตั้งใจปฏิบัติ แต่ได้แค่เดิน หรือ จะแค่เดินแบบรู้สึกตัว แล้วได้การปฏิบัติไปในตัว มันก็แค่การเดินที่เราเดินอยู่ทุกวันนั้นหล่ะ ทําเหมือนไม่ได้ทําแต่ทํา

การทำงานของจิต

ขณะที่พระพุทธเจ้าทรงสำรวจรูป(กาย) และนาม(จิต) พระองค์ได้พบว่า จิตประกอบด้วย ๔ ส่วน คือ วิญญาณ สัญญา เวทนา และสังขาร

(ปกติคำว่า จิต, มโน, วิญญาณ คือคำที่ใช้แทนกันได้ แต่ในที่จะสมมุติให้คำว่า "จิต" นี้คือ นามขันธ์)

》ส่วนที่ ๑ เรียกว่า "วิญญาณ" คือ การรับรู้ของจิต โดยไม่แยกแยะหรือประเมิน ส่วนนี้ของจิตมีหน้าที่เพียงรับรู้ว่ามีบางอย่างเกิดขึ้นเท่านั้น ไม่ว่าจะเป็นทางกายหรือทางใจ แต่จะไม่จำแนกหรือตัดสิน

》ส่วนที่ ๒ เรียกว่า "สัญญา" คือ การจำได้หมายรู้ จิตส่วนนี้แยกแยะสิ่งที่วิญญาณรับรู้ โดยจัดประเภทและประเมินด้วยว่าเป็นบวกหรือลบ ดีหรือไม่ดี ทันทีที่จิตส่วนนี้จำได้และประเมินค่า ส่วนที่ ๓ ของจิตจะทำงาน

》ส่วนที่ ๓ เรียกว่า "เวทนา" คือ การรับรู้ความรู้สึก ที่ร่างกาย โดยแท้จริงนั้นทันทีที่วิญญาณรับรู้ ก็จะมีความรู้สึกเกิดขึ้นที่ร่างกาย เป็นสัญญาณว่ามีบางสิ่งเกิดขึ้นแล้ว แต่เมื่อไรที่ยังไม่ถูกประเมิน ความรู้สึกนั้นจะยังเป็นกลางอยู่ จนเมื่อได้รับการประเมินค่า เช่น ถ้าประเมินว่าดีก็รู้สึกพอใจ ถ้าไม่ดีก็ไม่พอใจ

》ส่วนที่ ๔ เรียกว่า "สังขาร" คือ การปรุงแต่ง ตอบโต้ต่อความรู้สึก ถ้าความรู้สึกเป็นที่น่าพอใจ จิตส่วนนี้จะปรุงแต่งว่าชอบ อยากให้ความรู้สึกนั้นยาวนานขึ้น พอใจมากขึ้น แต่หากเป็นความรู้สึกไม่น่าพอใจก็จะปรุงแต่งว่าไม่ชอบ อยากขจัดมันออกไป จิตคอยปรุงแต่งว่าชอบหรือชังอยู่ตลอดเวลา

ตัวอย่างเช่น ในยามปกติเมื่อหูได้ยินเสียง ขณะนั้นวิญญาณกำลังทำงานว่าได้ ยินเสียงและเมื่อเราจำได้ว่าเสียงนั้นเป็นคำพูด ไม่ว่าจะดีหรือไม่ดีก็ตาม นั่นคือการทำงานของสัญญา จากนั้นเป็นหน้าที่ของ เวทนาหรือการรับรู้ความรู้สึกที่ร่างกาย ถ้าเป็นคำชมก็จะรู้สึกสบาย ถ้าเป็นคำด่าทอ ก็จะไม่รู้สึกสบาย ไม่พึงพอใจ ทันทีที่เวทนาเกิดขึ้น จิตจะเริ่มปรุงแต่งสังขาร ถ้าเป็นความรู้สึกสบาย จิตจะปรุงแต่งว่าชอบและอยากได้ยินคำชมเชยอีก แต่ถ้าเป็นความรู้สึกไม่สบาย ไม่น่าพอใจ ก็จะปรุงแต่งว่าไม่ชอบ และอยากให้หยุดคำด่าทอเสีย

การทำงานของจิตทางทวารรับรู้อื่นๆ ไม่ว่าจะเป็น ตา จมูก ลิ้น กาย และใจ ก็เป็นลำดับเดียวกันเช่นนี้ คือ

》วิญญาณรับรู้ -> สัญญาจำได้หมายรู้และประเมินค่า -> เวทนารับรู้ความรู้สึกที่เกิดขึ้น ->สังขารปรุงแต่งตอบโต้ (เกิดตัณหา)

จิตทั้ง ๔ ส่วนนี้ ทำหน้าที่รวดเร็วยิ่งกว่า การเกิดดับของอนุภาคที่ประกอบกันขึ้นเป็นสสารเสียอีก ทุกครั้งที่ประสาทสัมผัสรับรู้ ถึงสิ่งที่มากระทบ กระบวนการทั้ง ๔ ของจิตก็ปรากฏขึ้นอย่างรวดเร็วราวสายฟ้าแลบ และจะทำงานซ้ำแล้วซ้ำอีกอย่างรวดเร็ว นี่คือปรมัตถสัจจะหรือความจริงอันสูงสุดเกี่ยวกับรูปและนาม(กายและจิต) ของทุกคน

ซึ่งเราจะต้องทำความเข้าใจให้ถูกต้องจากประสบการณ์ของตนเอง เพื่อจะได้พบหนทางสู่ความหลุดพ้นจากทุกข์ทั้งปวง

โดยเราจะต้องฝึกให้มีสติที่เข้มแข็ง (สัมมาสติ) และจิตตั้งมั่น (สัมมาสมาธิ) รู้เท่าทันจิต(เวทนา) และละสังขาร คือไม่ปรุงแต่ง (ให้เกิดตัณหา) สักแต่รู้ ๆ เท่านั้น แล้วเราก็จะมีทุกข์น้อยลงๆ

"จิตที่ฝึกดีแล้ว นำสุขมาให้"

การทำงานของจิตทั้ง ๔ นี้ ทำงานอยู่ตลอดเวลา เราต้องทำความเข้าใจและรู้เท่าทัน ก็จะมีความทุกข์น้อยและนำพาเราสู่หนทางพ้นทุกข์

จาก...หนังสือ "ศิลปะในการดำเนินชีวิต" วิปัสสนากรรมฐาน สอนโดยท่านอาจารย์โกเอ็นก้า หน้า ๓๖-๓๗

อยู่กับตัว(ใจ) รู้สบายๆ รู้สึกตัว ว่างสบาย มีสิ่งใดมากระทบ แค่รู้ อย่าไปคิดปรุงตามว่าเป็นอะไร เพราะสิ่งที่ตามมานั้นเป็นความคิด เป็นการไปปรุงแต่งใจ ไม่ใช่รู้ที่เป็นรู้สึกตัว รู้จิตรู้ใจแล้ว

.

เวลาใจขยับให้แค่รู้ว่าใจขยับ แต่ไม่ต้องไปรู้ว่าเรื่องอะไร จะโลภะ โทสะ โมหะ ชั่งมัน เพราะรู้นี้จบที่ใจ ไม่ไหลไปคิดต่อ หากไหลไปคิดต่อว่าเป็นสิ่งนั้นสิ่งนี้ แล้วเมื่อไหร่จะวางใจเป็นสักแต่ว่ารู้ได้ละ

.

การปฏิบัติคือการทําให้ใจเราชินที่จะปล่อยออกคลายออก ไม่ใช่เข้าไปถือในอารมณ์ความคิดต่างๆ

.

ให้ผู้รู้เด่น อย่าให้สิ่งที่ไปรู้เด่น( รู้อยู่กับใจ ไม่ใช่ไปยึดรู้ตามสิ่งที่ไปรู้ ) แต่ให้อาศัยสิ่งที่ไปรู้นั้น โดยการหมั่นรู้สึก เพื่อให้ผู้รู้เข้มแข็งขึ้นมา

.

ตื่นจากการถูกปกคลุมด้วยความคิดอวิชชา เมื่อผู้รู้เด่นเข้มแข็งขึ้นมา การจะไปเห็นใจ เห็นรูปนามเพื่อเจริญปัญญา เพราะหลุดจากความคิดที่ปกคลุมอยู่แล้ว จึงจะเกิดขึ้น ญาณปัญญาจึงบังเกิดกับเรา แม้ลืมตาก็เกิดได้ ไม่ต้องนั่งสมาธิหลับตา

.

บุญแท้ๆนั้นเกิดจากใจ ทางที่ขึ้นสู่ยอดเขามีได้หลายทาง แต่ทุกทางก็พาไปถึงยอดเขาได้หมด แต่ก็ขึ้นอยู่กันอินทรีย์และจริตของแต่ละคน ที่เหมาะจะเดินในทางไหน ที่ได้เกิดมาเป็นมนุษย์ และได้มาพบพระพุทธศาสนา และยิ่งได้มาพบพระธรรมที่เป็นทางตรงทางลัด บารมีถึงพร้อมทุกคนแล้ว หากบารมีไม่เพียงพอแม้แต่จะเป็นมนุษย์ยังเป็นไปได้ยากเลย

หากเราติดอยู่กับเหตุผลแบบโลกๆ ว่านิพพานเป็นเรื่องยาก ใจเราว่าอย่างนั้น ผลมันก็เกิดจากใจเราที่ไปโปรแกรมกดตัวเองเอาไว้ว่านิพพานเป็นเรื่องยาก ติดในเหตุผลแบบโลกๆต้องสะสมบุญ บุญยังไม่พอ (ซึ่งก็ไม่ใช่เรื่องไม่ดี เป็นเรื่องดี แต่ไม่ใช่ดีที่สุด)

หากใจเราเห็นว่านิพพานเป็นเรื่องง่ายเราทําถึงได้ในชาตินี้ ใจเราเป็นกําลัง ใจเราเป็นใหญ่ ก็จะไปดึงบุญกุศลที่สะสมมากี่แสนกี่ล้านชาตินับไม่ได้ มาผลักตัวเราให้เข้าสู่ทางเดินแห่งมรรคผล และจะพบได้เองจากใจตนไม่ใช่เหตุผลแบบโลกๆ นิพพานเป็นเรื่องที่เราไปถึงได้ หากตั้งใจเพียรปฏิบัติในสติปัฏฐาน4 ย่อมเห็นผล

รู้แล้ว ละวาง ปล่อยทิ้ง และไม่อาลัย และไม่ยึดมั่นธรรมต่าง ๆ ธรรมที่เกิดขึ้นภายในจิต ทั้งฝ่ายดีและฝ่ายชั่ว บาปบุญเปรียบเหมือนมายา เกิดขึ้นแล้วดับไป ปล่อยทิ้งปล่อยวางจากตน...

"กายในกาย" เป็นที่ตั้งแห่งอารมณ์ของสมถะ ได้ทางหนึ่ง คือธาตุทั้งสี่ส่วนประชุมกันเข้า แล้วก็รวมกันเรียกว่า "รูปกาย" ธาตุดิน ธาตุนํ้า ลม ไฟ ผสมกันเป็นก้อน นี่ท่านเรียกว่า "กาย" ….

ลมหายใจที่เข้าไปในกาย ถือว่าเป็นธาตุลม ถือว่าเป็นกายอย่างหนึ่ง ดังนั้นการที่เราเจริญอานาปานสติพิจารณารู้ลมหายใจ ก็คือการพิจารณากายที่เป็นธาตุลมนั้นเอง การพิจารณากายนั้น ก็คือสติปัฏฐาน4 นั้นเอง

ว่างนั้นเป็นผล ไม่ใช่เอาว่างมาเป็นเหตุ

สิ่งที่ต้องระวังคือ การน้อมนําใจสร้าง"เหตุ"สภาวะว่างๆขึ้นมา แล้วปล่อยใจเข้าไปแช่อยู่กับความว่าง จนความว่างกลายเป็นภพที่เข้าไปแช่ ดูเหมือนว่าเราจะไม่ทุกข์กับเรื่องอะไร แต่เป็นการสะสมโมหะอยู่

ให้ถอยออกจากความว่างที่เกิดเป็นภพ โดยให้รู้สึกตัวอยู่กับกาย "สติปัฏฐานคือการรู้สึก รู้ตัวอยู่กับกายกับใจ" ไม่ใช่ไปอยู่กับความเฉยว่าง ให้หมั่นเจริญสติรู้สึกตัว

ความว่างนั้นเป็น"ผล"จากการรู้สึกตัวปล่อยวาง

วิญญานคือตัวรู้....

เมื่อเราไปรู้ในส่วนต่างๆ ของตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ตัวนี้เราเรียกว่าวิญญาณ

แต่พอมาเป็นตัวรู้ สักแต่ว่าตัวรู้ จากส่วนไหนของร่างกายก็ตาม อายตนะของตัวรู้ ตัวเดียว ตัวรู้ตัวนี้มันพัฒนาให้เป็น ภูมิธรรมต่างๆได้ เช่นขณะนี้เรานั่ง เรารู้สึกตัวว่าเรา เย็น ร้อน อ่อน แข็ง อบอ้าว ตรึงเคร่ง และก็เคลื่อนไหวในส่วนไหน รวมทั้งหมดเป็นตัวรู้ล้วนๆ

การที่เรา รับรู้โดยไม่แยกแยะ. ไม่ไปปรุงแต่ง ไม่ได้ไปสมมุติว่าเป็นนั่นนี้ ตัวรู้จึงเป็นตัวรู้ล้วนๆ มันเป็นตัวรู้ที่สุขบ้าง ทุกข์บ้าง สบายบ้าง ไม่สบายบ้าง เราเห็นมันเฉยๆ เห็นอาการรู้เฉยๆ ไม่ได้ไม่แยกแยะไม่ไปปรุงแต่ง ไม่ได้ไปสมมุติว่าเป็นนั่นนี้

ตัวรู้ซึ่งเป็นตัวรู้ล้วนๆ ไม่ได้สำคัญมั่นหมายว่าอาการรู้นี้เป็นเรา คือเป็นเราร้อน เป็นเราชอบ เป็นเราไม่ชอบ เป็นเราสุข เป็นเราทุกข์ เป็นเราสบาย เป็นเราไม่สบาย มันยังไม่เป็นตัวนั้น แต่มันเป็นตัวรู้เฉยๆ ตรงนี้เองเป็นที่เราสนใจจะศึกษา เราจะจำกัดขอบเขตของการรู้ให้อยู่แค่สักแต่ว่าได้อย่างไร

ดังนั้น เราจะต้องฝึกฝน ถ้าเราไม่มีการฝึกฝน ไม่มีการพัฒนาตัวรู้นี้มันก็จะไม่เติบโต มันยังไม่รวมเป็นหนึ่งเดียว มันยังกระจัดกระจายไปสู่อายตนะต่างๆ มันจะไม่มีพลัง เราเรียกว่าวิญญาณและตัวรู้นี้จะไปที่อายตนะต่างๆ

ถ้าเราจะพัฒนาให้เป็นปรมัตถ์ มันจะเหลือตัวญาณหรือตัวรู้ หรือจิต เจตสิกเท่านั้น คือเราจะทำอย่างไรให้เหลือตัวรู้ที่ถูกต้อง ตัวให้เหลือตัวรู้ที่ถูกต้อง ตัวเข้าใจที่ถูกต้อง ตัวเห็นที่ถูกต้อง จึงจะเป็นตัวพุทธะได้

ทุกคนมีตัวรู้หรือตัวพุทธะอยู่แล้ว แต่อยากจะถามว่ารู้ถูกหรือรู้ผิด ส่วนนี้คือสิ่งที่เราต้องฝึกเพื่อที่จะแยกให้เห็นว่าเรารู้ถูกเป็นอย่างไร รู้ผิดเป็นอย่างไร แล้วรู้ถูก มีผลเป็นอย่างไร รู้ผิดมีผลเป็นอย่างไร ที่เรามาให้เหลือตัวรู้ที่ถูกต้อง ตัวเข้าใจที่ถูกต้อง ตัวเห็นที่ถูกต้อง จึงจะเป็นตัวพุทธะได้

ทุกคนมีตัวรู้หรือตัวพุทธะอยู่แล้ว แต่อยากจะถามว่ารู้ถูกหรือรู้ผิด ส่วนนี้คือสิ่งที่เราต้องฝึกเพื่อที่จะแยกให้เห็นว่าเรารู้ถูกเป็นอย่างไร รู้ผิดเป็นอย่างไร แล้วรู้ถูกมีผลเป็นอย่างไร รู้ผิดมีผลเป็นอย่างไร ที่เรามาฝึกเจริญสตินั้น เราต้องพยายามทำความเพียรเพื่อรวมตัวรู้ส่งไปสู่อายตนะต่างๆๆให้เป็นตัวรู้เพียงหนึ่งเดียว.

หลวงพ่อพระมหาดิเรก. พุทธยานันโท

การกําหนดพุทโธ นั้นเป็นอุบายของท่านผู้สอนที่ต้องการจะให้จิตมีที่ยึดมั่นเอาไว้กับพุทโธด้วยอีกอย่างหนึ่ง เป็นวิธีที่เหมาะสําหรับผู้ที่จิตวอกแวกมาก จะทําให้ จิตมีที่ยึดเพิ่มไปยึดพุทโธไว้แทน ทําให้วอกแวกน้อยลง

การที่จะกําหนดพุทโธหรือไม่ ก็ขอให้ขึ้นกับจริตของแต่ละคนครับ เพราะคําว่าพุทโธช่วยให้จิตตั้งมั่นเพียงอย่างเดียว แต่จุดที่สําคัญกว่า คือได้ตามรู้ลมหายใจหรือตามรู้ความรู้สึกตัว หรือดูกายดูใจประกอบไปด้วยหรือปล่าว ถ้าท่องแต่เพียงพุทโธแล้วไม่ได้ตามดูลมหายใจไปด้วย เท่ากับว่าเรากําลังทิ้งการเจริญสติปัฏฐาน ไป แล้วไปท่องเพ่งเป็นสมถะแต่เพียงพุทโธเท่านั้น

การเจริญในสติปัฏฐาน นั้นมีความสําคัญมาก แต่ทั้งนี้ต้องดูให้ดีนะครับ ท่านผู้สอนอาจต้องการสอนกับบุคคลใดคนหนึ่งโดยเฉพาะเลยให้ทําอย่างนั้นเพื่อประโยชน์อันเป็นเฉพาะกับคนๆนั้น ทีนี้คนอื่นไปฟังมาแล้วไปคิดว่า ต้องทําอย่างนี้ตามจึงดี แต่จริงๆแล้วอาจไม่เหมาะกับจริตเราก็ได้ หรือคนอื่นๆก็ได้

สําหรับตัวผมเองเห็นว่าการตามรู้ลมหายใจของเราหรือการตามรู้ความรู้สึกตามรู้กาย มีความสําคัญกว่าและก็ละการท่องพุทโธ หรือคําบริกรรมอื่นใดทั้งหมด แม้แต่ขณะทําสมาธิก็ตาม แต่ผมกล่าวอย่างนี้ไม่ใช่การใช้คําบริกรรมไม่ดีนะครับ เพียงแต่ดีและเหมาะกับผู้ใดมากกว่า

ใจเป็นธาตุรู้มีอยู่ในใจทุกๆคน

การภาวนาไม่ใช่ว่าเรามาภาวนามาปรุงมาแต่งเอาใจใหม่ มันไม่ใช่อย่างนั้น

ใจมันมีอยู่แล้ว จิตมันมีอยู่แล้ว แต่จิตนี้เป็นจิตที่หลงใหลไปตามจิตสังขาร จิตวิญญาณ

จิตกิเลส จิตตัณหา มันดิ้นรนวุ่นวายไปตามกามตัณหา ภวตัณหา วิภวตัณหาตลอดเวลา หาเวลาสงบระงับไม่ได้

ท่านจึงสอนว่า ให้สงบจิตสงบใจลงไป ภาวนาพุทโธ ให้จิตใจมาจดจ่อในพุทโธ สงบระงับลงไป

ไม่ต้องไปตามอารมณ์อะไรของใครทั้งหมด

เรื่องราวอดีตอนาคตมันอยู่ข้างหน้า อนาคตกาลก็อย่าไปเป็นทุกข์เป็นร้อน อดีตที่มันล่วงมาแล้ว สิ่งเหล่านั้นมันก็ล่วงมาแล้ว จิตอย่าไปหลงไปยึดเอามา เดี๋ยวนี้เวลานี้ ดวงจิตดวงใจภาวนาอยู่ที่นี้ นั่งอยู่ที่นี้บริกรรมอยู่ที่นี้

จิตอย่าวุ่นวายไปที่อื่น ให้รวมจิตใจเข้ามา ตั้งให้มั่น เอาให้มันจริง

หลวงปู่สิม พุทธาจาโร

เมื่อจิตปล่อยขันธ์ มีแต่รู้เป็นขณะจิต ไม่ยึดถือสัญญาและสังขาร

เป็นเพียงแค่ ขณะจิตที่รู้ขณะปัจจุบัน เพียงแค่แว๊ปเดียว สั้นๆ แบบกระพริบตา "ที่เราไม่ไปดึงสัญญามาปรุงแต่ง ก่อเป็นความคิดเห็น ให้ค่า มีผิดมีถูก

" รู้กับขณะปัจจุบัน(คําว่าหมดสัญญา สังขาร ก็แค่ตรงนี้ ที่ทรงตัวเป็นผู้รู้ แว๊ปเดียวสั้นๆ เป็นการเจริญวิปัสสนา)

พอหลุดจากตรงนี้แล้ว สัญญาและสังขารก็ยังมีตามปกติ วิปัสสนาเจริญเป็นขณะจิต ผู้รู้ไม่ได้ทรงตัวอยู่ตลอดเวลา