Сосрыкъуэ мафӏэ къехь
ТЕКСТ ПЕСНИ:
Уо-уоредэ, уореда!
Армэ, Сосрыкъуапцӏэ,
Ежъыу: Уойра, уореда!
Армэ, лӏы фӏыцӏэ гъущӏынэ,
Ежъыу: Уо-уойра, уореда!
Мыдэкӏэ емынэ шу,
Нарт шухэр мэшэс!
Нарт шухэр щышэсым
Сосрыкъуэ къакӏэрыхущ.
Жэщибл-махуибл уаеми...
Уэ, назрищӏэкӏщ!
Нартыжъхэри игъэпӏыщӏэщ,
Уэ, езыхэри нызэупщӏыжщ:
- Уэ, Имыс, мафӏэ уиӏэ?
- Уэ, Сосым, мафӏэ уиӏэ?
- Жьынду Жьакӏэ, мафӏэ уиӏэ?
- Арыкъшу, мафӏэ уиӏэ?
- Уэзырмэдж, мафӏэ уиӏэ?
- Насрэн Жьакӏэ, мафӏэ уиӏэ?
- Ашэм икъуэ Ашэмэз,
Мафӏэ уиӏэ?
- Хъымыщ икъуэ Батэрэз,
Мафӏэ уиӏэ?
- Албэч икъуэ Тӏотӏэрэш,
Мафӏэ уиӏэ?
Нартыдзэгуэ ежьахэм
Мафӏэ зиӏэ къахэкӏкъым!
Анэм и къуитӏри тхьэусыхэщ:
Дэри дымыделатэмэ,
Сосрыкъуэ зыхэмытым
Дэри дыкъыдежьэнтэкъым!
Ар жаӏэрэ здэпытым...
Сосрыкъуи къэсащ.
- Уэ, Сосрыкъуапцӏэ,
Уэ, ди дыщэ лӏэужь,
Уэ, ди лӏэужьыфӏ,
Мафӏэ щхьа дызэтолӏэ!
- Ахьай, сэ сиӏэ, - жери,
Мафӏэр инуэ къахуищӏщ,
Дзэ псори щызэдекӏуэм...
Сосрыкъуи къагъэгубжьщ.
Мафӏэр зэхидзыжри
Ихьри псыми хидзэжащ.
Уэ, нартыжъхэр мафӏэншэуэ къыщынэм...
Мыр етӏани къолъэӏу:
- Армэ, ди Сосрыкъуэ,
Мыдэ, ди дыщэ лӏэужь,
Армэ, ди лӏэужьыфӏ,
Мафӏэ уиӏэм къытхуэщӏ! - жари.
- Уащхъуэ къан, симыӏэ,
Симыӏэми фхуэсщӏынщ! - жери,
И Тхъуэжъей зыредзри
Хьэрэмэ Ӏуащхьэ дожей:
Зы чэщанэ къуагуэжъым
Ӏугъуэ тӏэкӏу кърихууэ
Сосрыкъуи къилъагъури
Лъэс зищӏри къекӏуащэщ:
Уэ, мыр Инмэ и унэщ,
Ищхьэ-илъэ зэгъэкъуащ,
Мафӏэр икум илъыжщ,
Уэ Инри мэжей.
Сосрыкъуи къэкӏуэсэжри
Ар, ишми къеупщӏыжщ:
- Мырмэ, си Тхъуэжъей ажэ,
Жэрхэри зыщӏэмыхьэж.
Мыр Инмэ и унэщ,
Ищхьэ-илъэ зэгъэкъуащ.
Мафӏэр икум илъыжщ,
Уэ, Инри мэжей.
Уэ, си Тхъуэжъей ажэ,
Мафӏэр сыткӏи фӏэтхьын? - жи.
- Армэ, Сосрыкъуапцӏэ,
Армэ, лӏы фӏыцӏэ гъущӏынэ.
Мыдэ, емынэ шу,
Сэ си щӏыб къэшэс.
Сэ си шы лъэ макъым,
Хьэ лъэ макъ зезгъэщӏынщ.
Сэ си хьэ лъэ макъым
Джэду лъэ макъ зезгъэщӏынщ.
Хьэлъэ-фӏалъэ зизгъэуэнщи
Зы пхъэ дзакӏи къэддыгъунщ.
Сосрыкъуи къошэс,
Мыр, чэщанэми къокӏуащэ.
Уэ, и шы лъэ макъым...
Хьэ лъэ макъ зрегъэщӏ,
Уэ, и хьэ лъэ макъым
Джэду лъэ макъ зрегъэщӏ.
Хьэлъэ-фӏалъэ зырыгъаури
Зы пхъэ дзакӏи къадыгъущ.
Жэщибл-махуибл къэжауэ
Зы пхъэ дзакӏи къакӏэрыхущ.
Инмэ и куафэ трихьэщ,
Уэ, Инри къызыщыущ.
И пхъэ дзакӏэхэр къибжмэ -
Зы пхъэ дзакӏи къыхуэтщ.
- Си адэр къраухьэкӏщ,
Хэтхэ я бзаджэ къызэдыгъу?! - жери.
Зыдэщысым мыхъейуэ
Гъуэгущхьибл къызэпиӏэбыхьри -
Жэщибл-махуибл къэжауэ
Сосрыкъуэри къеубыдыж.
- Уэ, нартхэ я щауэ,
Уэ, нартхэ я шу,
Цӏынэгуэрэ усшхынкъэ,
Сосрыкъуэ здэщыӏэ жумыӏэм!
- Сосрыкъуи слъэгъуакъым,
И хъыбари зэхэсхащ.
Здэщыӏэ схуэмыщӏэ,
Ар зыщӏэни щымыӏэ!
- Здэщыӏэ пхуэмыщӏэми
И джэгукӏэ сыгъащӏэ!
- Айхьай, уэзгъэщӏэн! - жери,
Уэ, Инри къришажьэщ.
- Сосрыкъуэ жихуаӏэм,
Къапщыкъей лъапэ къагъэуври,
Абрэмывэ кърагъэжэхри,
Натӏэпэкӏэ пэщӏоуэри,
Нэхъ хуабжьыхэуэ дрехуеиж.
- Сэри агуэ сыгъэщӏ! - жи.
Сосрыкъуи дэжейри,
Абрэмывэ къригъэжэхщ,
Натӏэпэкӏэ пэщӏэуэри,
Нэхъ хуабжьыхэуэ дрихуеижщ.
Пхэ хьэмбытӏи къригъауэщ,
Уэ, Инри къызыщыужри:
- Мыри джэгукӏэ щӏагъуэщ,
Нэхъ щӏагъуэ пщӏэмэ сыгъащӏэ,
Натӏэпэ ихъу-ибжь иреху! - жери.
Иныжъри мэтӏахъуэ.
Сосрыкъуи тхьэм иукӏщ,
Инмэ и укӏыкӏэ хуэмыщӏэ.
- Нэхъ щӏагъуи уэзгъэщӏэнщ! - жери
Уэ Инри къришажьэщ.
- Сосрыкъуэ жыхуаӏэм,
Лъэгуажьэкӏэ къагъэтӏысри
Шэ хужьгуэ шэ щэщӏхэр
Жьэдэз хъуху жьэдадзэ,
Шащхьэр фӏегъэныщкӏукӏри
Шэкӏэр къызжьэдедзыж!
- Сэри агуэ сыгъэщӏ! - жери
Уэ, Иныжъри къэтӏысщ.
Ижьэ къригъэущӏщ,
Иным зыкъигъэщӏейри
Шэ хужьуэ шэ щэщӏхэр
Жьэдэз хъуху жьэдидзэщ,
Шащхьэр фӏигъэныщкӏукӏри
Шэкӏэр къыжьэдидзыжащ.
- Уэ, нартхэ я щауэ,
Мыри джэгукӏэ щӏагъуэщ.
Ӏу кӏуэцӏ ихъу-ибжь иреху,
Нэхъ щӏагъуэ пщӏэми сыгъащӏэ!
Сосрыкъуи тхьэм иукӏщ,
Инмэ и укӏыкӏэ хуэмыщӏэ.
- Нэхъ щӏагъуи уэзгъэщӏэнщ! - жи
Сосрыкъуэ жыхуаӏэм...
Ижьэ къеущӏри
Вабдзэ-фӏэбдз къагъэплъри жьэдадзэ.
И ныбэ щегъэупщӏыӏури
Зэкӏэ къыжьэдедзыж.
- Сэри агуэ сыгъэщӏ! - жери
Инмэ ижьэр къеущӏ.
Вабдзэ-фӏэбз къигъэплъри
Уэ Инмэ ижьэм жьэдедзэ!
И ныбэм щегъэупщӏыӏури
Ари къыжьэдидзыжащ.
- Уэ, нартхэ я щауэ,
Мыри джэгукӏэ щӏагъуэщ,
Нэхъ щӏагъуи сыгъащӏэ,
Сумыгъащӏэмэ, усшхынщ!
Си кӏэтӏийхэр зэригъэшхри...
Си шхэни къигъэкӏуащ.
Сосрыкъуи тхьэм иукӏщ,
Инмэ и укӏыкӏэ хуэмыщӏэ.
- Щыт, щыт, Иныжъ!
Зы джэгукӏи къэнащ.
А джэгукӏэм ухуеймэ,
Сосрыкъуэ жыхуаӏэр
Хы къуэпсибл зэпрашри
Я нэхъ куум хагъэувэ.
Илъэр щӏым нэмысуэ,
Ижьэм псы жьэдэмыуэу
Жэщибл-махуиблкӏэ хагъащтхьэри,
Къеӏэм, зыкъыхечыжыр.
- Сэри агуэ сыгъэщӏ! - щыжиӏэм,
Инри къришажьэщ.
Хы къуапибл зэпрешри
Я нэху куум хегъэувэ,
Илъэр щӏым нэмысуэ,
Ижьэм псы жьэдэмыуэу.
Жэщибл-махуибл уае зрещӏэкӏри
Уэ, Иныжъри хегъащтхьэ.
Къеӏэ иджы! - щыжиӏэм,
Уэ, Иныжъым зигъэпщри,
И фӏэщу къыздеӏэм,
Мылхэр къигъэчащ.
- Щыт, щыт, Иныжъ!
Ӏэбжэ-набжэ гъэбыдащи
Зэрыубыдым пщхьэпэнщ! - жери
Хьэуази хиудэри,
Псыщӏэгъэлъадэ хуищӏыжри,
Нэхъ быдэжу хигъэщтхьащ.
- Къеӏэ иджы! - щыжиӏэм,
- Сеӏэ щхьэкӏэ, сыхъужкъым! - жи.
Мыр, и джатэ кърипхъуэтри
Сосрыкъуи телъэдащ.
- Уф! - жиӏэу къыщепщэм
Шэджэгъуакӏуэ къригъэхьщ.
Дамэ тетти - нэсыжщ,
Щхьэ фӏихынуэ щыхуекӏуэм
- Сэри сымы-Иныжъ делэтэм,
Уэри узэры-Сосрыкъуэр
Уи лъэкӏампӏэмкӏэ усцӏыхупхъэт! -
Жери Инри къэгъащ.
Инмэ ищхьэ къыфӏихри
Мафӏэри къихьри къэкӏуэжащ.
Етӏэнэ зекӏуэри къаригъэщӏри,
Уэ, ядежи къишэжащ Сосрыкъуэ.
Из книги "Адыгэ уэрэдыжьхэр" Зарамука Кардангушева
Послушать в исполнении Владимира Барагунова
Ключевые слова: жьакlэ, жьак1э