Къарс зауэм и уэрэд
ТЕКСТ ПЕСНИ:
1.
Урысей топыми, уэй-рау, ди чэр къекъутэркъэ, уой. (2 раза)
Мэгъэрей бжьыхьэми къэмыкъутэжмэ, дынэгугъэжкъымэ, уой. (2 раза)
2.
Шы щхъуантӏэ цӏыкӏури, уэй-рау, (или Шыпэхужь цӏыкӏури, уэй-рау,) зэрыкӏэмащӏэри, уэй. (2 раза)
Къэбэрдей щӏалэуэ зи гъащӏэ мащӏэхэр Къарс фагъэкӏуа мыгъуи фэ. (2 раза)
3.
Хьэмцӏий хьэнтхъупсыми, уэй-рау, фыкъырагъафэри фэ. (2 раза)
Дэ дызщыгугъхэми Къарсым и губгъуэхэр лъым евгъэфа мыгъуи фэ. (2 раза)
(или Къарсым и губгъуэхэр адыгэ щӏалэхэм лъы евгъэфа мыгъуи, уой.)
4.
Сарыкъамышымэ, уэй-рау, шэр къыдолъалъэри, уэй. (2 раза)
Узун-яйлэ шухэри Сарыкъамышымэ щелъэлъэха мыгъуи, уэй. (2 раза)
5.
Мо къуалэбзухэми, уэй-рау, къыздагъэзэжыркъэ, уэй. (2 раза)
Къэвгъэзэжынкӏэрэ дэ дыфщыгугъырти гугъэр дыуха мыгъуи дэ. (2 раза)
Информация из книги Тыркуем ис адыгэхэр:
По преданию, возле Карса в 1898 г. случилось военное столкновение между Турцией и Россией, по обе стороны которого оказались черкесы. Во время войны черкесы узнали друг друга по песням и вышли из нее.
Мыр къэзыӏуэтэжар Сей Наджищ:
1858-1864 гъэхэм Узуняйлэ тафэр адыгэ къуажэ 70-м хэщӏапӏэ ящӏат. Пащтыхь Абдул-Азиз адыгэхэр илъэс тӏощӏкӏэ дзэм дамышыну, къэралым хьэкъ ирамытыну унафэ къыдигъэкӏат. Ауэ зауэр къыщыхъейм, ди тхьэмадэхэм унафэ къащтащ: Уэсмэн къэралыгъуэм дыдэӏэпыкъуну къытлъос жаӏэри, шууей 5000 ягъэхьэзыращ. Псэуми яшхэр адыгэшт, я фочи, я джати, я къами, я щӏакӏуи зэгъэпэщат.
Сулътӏаным и малъхъэ Энвер-пашэм и гъусэу зауэм ягъэкӏуэн папщӏэ, Абдул-Азиз лӏыкӏуэ хуагъэкӏуащ. Дауи, пащтыхьым «хъункъым» къыхигъэкӏакъым. Зауапӏэ ӏухьа адыгэ шухэр Сарыкъамыш жылагъуэбэм щызэуэнхэу унафэ къыхуащӏащ.
Зауэр гуауэкӏэ иухащ, адыгэ шухэр къыхагъэщӏащ. Зи къуэ хэкӏуэда адэ-анэхэм, я ныбжьэгъуу, я къэшэгъуэ дахэу къэзымыгъэзэжа щӏалэхэм щхьэкӏэ Бешкъэзакъ хьэблэм щыщу Хьэцухэ зэшыпхъуитӏым гъыбзэ яусыгъащ. Мы зауэм кӏуа шууей минитхум щыщу къэзыгъэзэжар тху къудейщ.
ключевые слова: Карс завэ