zioła - M
Spis treści podstron
zioła - M
Macierzanka
Majeranek
Malwa
Melisa lekarska
Mięta
Mniszek lekarski
Występuje na całym niżu, na suchych pastwiskach, słonecznych wzgórzach, brzegach sosnowych, lasów. Surowcem jest ziele macierzanki. Skład: olejek, garbniki, saponiny, związki gorzkie, flawonoidy, kwasy organiczne, sole mineralne.
Zastosowanie Obecnie ziele macierzanki stosowane jest głównie jako środek przeciwkaszlowy, pobudzający wydzielanie gruczołów oskrzelowych. Ponadto w zaburzeniach żołądkowych i jelit. Zewnętrznie do płukania jamy ustnej, do okładów na rany, wrzody oraz do kąpieli aromatycznych i orzeźwiających. Macierzanka bywa nader często wykorzystywana do mięs głównie baraniny. Maria Treben poleca - wydalanie moczu, miesiączkowanie, trąd, porażenia i schorzenia układu nerwowego, nerwobóle nerwu trójdzielnego-herbatka.
Majeranek występuje dziko w rejonach Morza Śródziemnego, obecnie uprawiany jest wielu krajach. Surowcem jest ziele majeranku. Skład: olej, flawonoidy, pektyny, garbniki, sterole, związki gorzkie, cukry, kwasy organiczne, sole mineralne.
Zastosowanie
Ziele majeranku działa przeciwskurczowo, wiatropędnie, moczopędnie, żółciopędnie, napotnie, przeciwbiegunkowo. We współczesnej medycynie oficjalnej ma działanie przeciwnerwicowe, nieznacznie zwiększający wydzielanie soków trawiennych i hamujący nadmierną fermentacje jelitową w zaburzeniach trawienia, skurczach żołądka i jelit na podłożu nerwicowym, kolkach, wzdęciach. Ponadto jako środek rozszerzający oskrzela w schorzeniach dróg oddechowych, przy kaszlu, astmie. Zewnętrznie jako środek przeciwbakteryjny, ściągający, przeciwzapalny do kąpieli, płukanek, mazideł. Z ziela majeranku jest produkowana maść majerankowa. Duże zastosowanie w kuchni.
Malina jest znana od kilku tysięcy lat. Jej nazwa gatunkowa idaeus pochodzi od góry Ida w Azji Mniejszej, gdzie rosły najlepsze maliny.
Surowcem zielarskim są świeże lub suszone owoce (Rubi idaei fructus recens, siccatus) oraz liście (Rubi idaei folium). Świeżo dojrzałe owoce zbiera się w czasie suchej pogody, suszy lub wykorzystuje świeże. Liście maliny zbierane są wiosną i latem – ze stanu naturalnego i plantacji produkcyjnych. Po zerwaniu układa się je luźno w płaskich koszach i przenosi do suszenia.
Związki czynne
Owoce maliny zawierają kwasy organiczne, m.in. cytrynowy, jabłkowy, salicylowy, pektyny, antocyjany, cukry, związki śluzowe, lotne związki zapachowe. To także bogactwo witamin: C, E, B1, B2, B6, związki mineralne potasu, magnezu, wapnia, żelaza. W liściach maliny znajdują się znaczne ilości garbników oraz sole mineralne, flawonoidy i kwasy fenolowe.
Działanie i zastosowanie - Ze świeżych owoców produkuje się syrop malinowy, używany do poprawiania smaku leków oraz jest dodawany do syropów zalecanych w przeziębieniach. Suszone owoce maliny to składnik mieszanek ziołowych o działaniu napotnym i przeciwgorączkowym. Napary z suszonych malin to doskonały lek napotny w przeziębieniach przebiegających z podwyższoną temperaturą ciała, grypie, anginie, zapaleniu oskrzeli. Liście maliny często łączy się z innymi ziołami o podobnym działaniu. Zjadanie w dużych ilościach świeżych, surowych owoców maliny zalecane jest jako środek pomocniczy w anemii oraz regulujący pracę przewodu pokarmowego. Napary z liści to wspomagający lek przeciwbiegunkowy i ściągający w nieżytach żołądka i jelit u dzieci i starszych, zewnętrznie używane do płukania jamy ustnej w stanach zapalnych.
Malwa występuje w strefie umiarkowanej Europy, w ogrodach jako roślina ozdobna. Surowcem jest kwiat malwy czarnej z kielichem. Malwa zawiera śluzy, glikozydy, pektyny, garbniki, żywice, ślady olejku, sole mineralne.
Zastosowanie
Obecnie w lecznictwie stosowana jako środek osłaniający, lekko rozkurczający, rozmiękczający i łagodzący kaszel w nieżycie oskrzeli w zapaleniu błon śluzowych jamy ustnej i gardła. Ponadto w nieżycie żołądka i chorobach pęcherza moczowego szczególnie u dzieci i osób starszych. Zewnętrznie do płukań przy zapaleniu migdałków i dziąseł, oraz do przemywań przy niektórych schorzeniach skórnych.
Rośnie masowo w cienistych lasach. Surowiec to ziele marzanki - przytuli. Skład: w zielu występuje kumaryna i jej pochodnie, glikozydy, kwasy organiczne, garbniki, gorycze, Wit.C, sole mineralne. Zastosowanie
Obecnie marzanka stosowana jest głównie a zaburzeniach krążenia obwodowego, żylakach nóg i odbytu, stanach skurczowych przewodu pokarmowego i dróg moczowych oraz jako środek uspokajający. Maria Treben poleca: Herbatka oczyszcza-nerki, wątrobę, trzustkę, śledzionę. W medycynie ludowej poleca się w chorobach-padaczka, histeria, pląsawica, schorzenia nerwowe, zatrzymanie moczu, w chorobach spowodowanych wolem, dolegliwości kobiece, rak języka, wrzodach rakowych i rakowatych chorobach skóry.
Na potrzeby lecznicze zbiór dozwolony jest tylko w niewielkich ilościach. Surowiec - Liść mącznicy. Skład - związki fenolowe, garbniki, flawony i inne związki.
Zastosowanie
Obecnie liść mącznicy stosowany jest jako lek przeciwbakteryjny, ściągający, moczopędny-miedniczki nerkowe, cewka moczowa, gruczoł krokowy, pęcherz moczowy, kamica moczowa.
Ponadto w biegunkach, zakażeniach jelit -Crohna, Wrzodziejące jelito grube, nadmiernej fermentacji jelitowej. Wchodzi w skład mieszanki ziołowej UROSAN.
Dawniej używano mącznicy w celu barwienia wełny, niekiedy używano jako namiastka tytoniu.
Melisę uprawia się również w Polsce. Surowiec - liść melisy. Skład - olejek, garbniki, kwasy organiczne, substancje gorzkie, śluz, żywice, sole mineralne.
Zastosowanie obecnie w lecznictwie melisa jest stosowana jako środek uspokajający w leczeniu bezsenności, migrenach, zawrotach głowy, nerwicach serca. Ponadto jako środek przeciwskurczowy; przeciwbakteryjny i ułatwiający trawienie. Często stosowana w mieszankach. Wchodzi w skład mieszanki Nervoson, granulatu Nervogran i kropli Nervosol . melisa używana jest do produkcji likierów i w przemyśle perfumeryjnym. We Francji, Belgi, Chinach i na Cejlonie melisa służy do sporządzania napojów pitych w miejsce naszej herbaty.
W Polsce występuje kilka odmian dziko rosnących gatunków mięty, ale żaden z nich nie zawiera olejku o właściwościach leczniczych. Dlatego mięte uprawia się. Surowiec - Liść mięty.
Skład - Liść mięty zawiera ponad 1,5% olejku, którego głównym składnikiem jest mentol powyżej 50%, ponadto występują gorycze, Wit. C, prowitamina A i inne związki.
Zastosowanie Obecnie mięta jest stosowana w zaburzeniach czynnościowych przewodu pokarmowego, objawiających się objawami: odbijanie, zgaga, nudności, wzdęcia, brak łaknienia. Stosowana jest również przy niedostatecznym wydzielaniu soków żołądkowych, w schorzeniach wątroby i pęcherzyka żółciowego przebiegających z niedostatecznym wydzielaniem żółci lub niedostatecznym jej wypływie. Często jest stosowana w schorzeniach krążeniowych, jak nerwica serca, osłabienie mięśnia sercowego, a także w chorobach nerek, kamicy dróg moczowych, nerek, pęcherza. Zewnętrznie używa się mięty do płukania jamy ustnej przy stanach zapalnych. Najczęściej liść mięty wchodzi w skład mieszanek Cholagoga-schorzenia wątroby, dróg żółciowych, Diagestosan-ułatwiający trawienie, Nervosan-nerwica, Normosan-przeczyszczająca, Septosan-płukanie jamy ustnej, Tannosan-przeciwbiegunkowa. Granulaty Cholegran, Nervogran, Normogran. Oczywiście popularne krople.
Drzewo migdałowe pochodzi z obszarów wschodniej części Morza Śródziemnego, zwłaszcza z okolic Jordanu, Iranu i Środkowego Wschodu. Drzewo migdałowe zostało sprowadzone do Południowej Europy i szeroko uprawiane we wszystkich krajach graniczących z Morzem Śródziemnym, szczególnie w Hiszpani i we Włoszech, jak również w Kalifornii. Drzewo migdałowe preferuje dużo słońca oraz dobrze wydrenowaną ziemię.
Surowcem leczniczym jest owoc pestkowiec (jeśli jest bardzo młody, może być konsumowany), wyłuskane nasiona - migdały.
Migdały zawierają 55% tłuszczu oraz około 20% białka. Są bardzo smacznym i pożywnym dodatkiem do codziennej diety.
Zastosowanie
Mleczko migdałowe działa korzystnie na nerki, łagodzi zgagę oraz przynosi ulgę cierpiącym na egzemę.
Migdały znalazły szerokie zastosowanie w przemyśle kosmetycznym, spożywczym, w aromaterapii. W przemyśle spożywczym mogą występować w postaci bakalii, które często są przerabiane na marcepan. Z nasion drzewa migdałowego robi się olejek migdałowy; smaczny i posiadający duże właściwości odżywcze.
Olejek migdałowy znalazł również zastosowanie do smarowania wszelkich precyzyjnych urządzeń.
Drzewo które rośnie m.in. w Chinach od ponad 200 mln lat.
Zastosowanie
Miłorząb japoński wpływa korzystnie na układ krążenia i ośrodkowy układ nerwowy. Uelastycznia naczynia krwionośne, od najmniejszych naczyń włosowatych do największych tętnic, dzięki czemu poprawia się krążenie w kończynach i mózgu. Działa też podobnie jak Aspiryna, zmniejsza lepkość krwi i tym samym ryzyko powstawania skrzepów. Ma też właściwości przeciw utleniające, dzięki temu likwiduje wolne rodniki i chroni zdrowe krwinki.
Korzyści To że miłorząb japoński poprawia ukrwienie i dotlenienie mózgu, jest szczególnie ważne u osób starszych, których tętnice zwęziły się wyniku zmian miażdżycowych. Prawdopodobnie zmniejszenie ukrwienia jest przyczyną choroby Alzheimera oraz utrata pamięci, a także lęków, bólów głowy, depresji, stanów dezorientacji, szumu w uszach i zawrotów głowy. Miłorząb poprawia też krążenie w kończynach, zmniejsza bóle, kurcze i osłabienie wywołane zwężeniem tętnic w nogach [chromanie przystankowe]. Istnieją dowody że poprawia krążenie u osób dotkniętych chorobą Raynaulda oraz rzadką chorobą - Twardziną Skóry. Miłorząb poprawia ukrwienie włókien nerwowych w oczach i uszach, więc pomaga w leczeniu Zwyrodnienia Plamki Żółtej wywołanej Cukrzycą. Wszystkiemu temu może zaradzić miłorząb japoński.
Roślina występuje na całym obszarze kraju. Surowiec - ziele miodunki. Skład - garbniki, saponiny, sole z dużą zawartością krzemionki. Miodunka plamista zawiera flawonoidy, garbniki, kleje roślinne, saponiny oraz witaminę C. W przeciwieństwie do swoich kuzynów z rodziny ogórecznika, miodunka plamista nie zawiera alkaloidów.
Zastosowanie
W lecznictwie ziele miodunki zalecane jest jako łagodny środek wykrztuśny i przeciwzapalny w chorobach płuc-gruźlica, zapalenie płuc, zapaleniu gardła, oskrzeli, chrypce, suchym kaszlu. Niektórzy lekarze zalecają ziele w nieżytach żołądka, przy biegunce i jako łagodny środek moczopędny. Liście miodunki plamistej dzięki ściągającym właściwościom znalazły zastosowanie zewnętrzne przy tamowaniu krwawień.
Występuje pospolicie na łąkach, pastwiskach, trawnikach, przy drogach. Surowiec - kwiat, łodyga, liście mniszka. Skład - korzeń mniszka zawiera inulinę, gorycz taraksacynę, cholinę, garbniki, kwasy organiczne, sole mineralne, zwłaszcza potasu. W kwiatach występują karotenoidy, niewielkie ilości olejku i związki flawonoidowe. Świeże liście zawierają znaczne ilości witaminy C
Zastosowanie
Obecnie w lecznictwie stosowany jest jako lek zwiększający wydzielanie żółci schorzeniach wątroby i woreczka żółciowego, jako lek gorzki w zaburzeniach trawiennych oraz jako lek moczopędny w chorobach nerek. Ma zdolności obniżenia cukru we krwi. Wchodzi w skład mieszanek ziołowych Diabetosan-przeciwcukrzycowa, Cholagoga II-choroby wątroby i woreczka żółciowego, Degrosan-przemiana materii, Normosan-zaparcia, zaburzenia trawienia i przyswajania pokarmów, Pulmosan-choroby płuc. jest składnikiem preparatów Gastrochol i Cholesol stosowanych w schorzeniach układu pokarmowego. Ze świeżych korzeni jest wyrabiany sok Succus Taraxaci. We Francji i Niemczech oraz Włoszech świeże liście mniszka są powszechnie spożywane na wiosnę w postaci sałatek.
Badania naukowe
Liście
Badania naukowe potwierdziły, że liście mniszka lekarskiego posiadają silne właściwości moczopędne. Konwencjonalne leki działające moczopędnie powodują utratę potasu. Natomiast liście mniszka lekarskiego zawierają wysoki poziom potasu. Nie tracimy tego minerału, kiedy stosujemy to zioło.
Korzeń
Badania naukowe w Niemczech w 1959 roku potwierdziły wysokie działanie oczyszczające korzenia mniszka lekarskiego na watrobę, jak również na pobudzenie produkcji żółci. Wskazano również na średnią właściwość przeczyszczająca.
Maria Treben poleca - jedzenie codzienne pięciu łodyg kwiatostanowych pomaga w przewlekłym zapaleniu wątroby, chorzy na cukrzyce winni zjadać 10 łodyg, stosując 14 dniową kuracje z łodyg mniszka można się pozbyć chorób skórnych skórnych, świeże łodygi mają też znaczenie przy rozpuszczaniu kamieni żółciowych, jedzenie świeżych łodyg pomaga przy niedokrwistości, reumatyzmie, obrzęki gruczołów, schorzeniach śledziony, czyszczące krew, wspomaganie trawienia, działanie moczopędne, napotne, przeciw zagęszczaniu krwi.
Rośnie w niektórych rejonach Peru. Surowiec - korzeń. Skład - białka, węglowodany, błonnik, tłuszcze, aminokwasy, sterole, witaminy A, B1, B2, B6, C, E, sole mineralne Ca, Fe, Cu, Zn, Mn, K, Na, olejki eteryczne, garbniki, saponiny, taniny, steroidy.
Zastosowanie
Maca jest rośliną o właściwościach adaptogennych-czyli jej działanie dostosowuje się do indywidualnych potrzeb każdego organizmu, płci osoby która jej używa. Stosowanie szczególnie w stanach niedożywienia, wzrostu, ciąży, laktacji, a także w celu zwiększenia płodności. Jest też stosowana jako środek immunostymulujący, wspomagający leczenie gruźlicy oraz rak przewodu pokarmowego. Maca uważana jest też jako środek poprawiający pamięć i zdolność uczenia się. Innym zastosowaniem jest wykorzystanie go jako środka energizującego, podwyższającego wytrzymałość mięśni, w leczeniu przewlekłego zmęczenia, jak również nieregularnego miesiączkowania i zaburzeń hormonalnych, w tym związanych z menopauzą i andropauzą. Zażywanie maki przeciwdziała bezsenności i osteoporozie, stosowanie maki zaleca się w rekonwalescencji i jako środek wzmacniający, posiada działanie przeciwartretyczne. Maka może być stosowana jako preparat pobudzający gojenie się ran.
Roślina występuje jedynie w górach Peru. Surowiec - ziele (bez korzenia), liście. Skład - flawonoidy, glikozydy, olejki eteryczne, taniny, śluzy, sole mineralne.
Zastosowanie
Substancje czynne obecne w surowcu wykazują działanie przeciwzapalne i dzięki temu są stosowane w schorzeniach wątroby i nerek. Napary z ziół są pomocne w leczeniu schorzeń dróg rodnych. Przede wszystkim jednak Manayupa ma działanie detoksykacyjne co oznacza jej korzystny wpływ na regulację wątroby, świeżo sporządzone napary można popijać w przypadku bólów wątroby, nerek, woreczka żółciowego. Ze względu na zawartość tanin wysuszona lub świeżo zerwana roślina może być przykładana wprost na rany. Udowodniono że roślina ma właściwości uspokajające, przeciwastmatyczne i przeciwalergiczne.
Roślina rozpowszechniona jest w Kolumbii i Wenezueli. Surowiec - cała roślina. Skład - olejek eteryczny, flawonoidy.
Zastosowanie
odwary lub napary stosowane doustnie w zapaleniu oskrzeli, a także w celu wspomagania procesów trawiennych, również przeciwbiegunkowo, przeciwrobaczo oraz w przypadku kolki. Zewnętrznie na skórę w postaci okładów z rośliny używa się ze względu na jego przeciwgrzybicze i przeciw pasożytnicze właściwości. Stosowany miejscowo wywołuje efekt przeciwbólowy i antyseptyczny jako surowiec olejkowy nadaje się do wspomagania leczenia schorzeń dróg oddechowych, napar z liści ma zastosowanie w przeziębieniach jako specyfik przeciwgorączkowy oraz przeciwzapalny w schorzeniach nerek. Według mieszkańców Amazonii zgodnie z tradycjami, preparaty Muna-Muna używane są w celu leczenia guzów.