Artropatia pirofosforanowa i dna moczanowa

Artropatia pirofosforanowa i dna

Dna moczanowa powoduje odkładanie się kryształów moczanów w stawach u 5% chorych z hiperurikemią, co zdarza się częściej u mężczyzn.

Cechy kliniczne W ostrym napadzie dnawego zapalenia stawów początek jest bardzo nagły. Zajęty staw jest zaczerwieniony, obrzękły i bardzo bolesny. Najczęściej zajęty jest staw śródstopnopaliczkowy palucha (podagra), ale zapalenie może dotyczyć też stawu kolanowego, skokowego, nadgarstkowego lub kaletki maziowej. Bez leczenia zapalenia ustępuje w ciągu kilku tygodni, ale może nawracać coraz częściej, zajmując większą liczbę stawów równocześnie.

W przewlekłej dnie z guzkami nadżerki powierzchni stawowych, niszcząc chrząstkę, mogą deformować staw, powodując stałe kalectwo, czemu towarzyszy tworzenie się guzków dnawych w tkankach miękkich (małżowinie usznej, kaletkach i ścięgnach).

Badania pracowniane

Badanie mikroskopowe płynu maziowego ujawnia długie, cienkie kryształy, ujemnie dwułomne w świetle spolaryzowanym. Rtg stawów może nie wykazać zmian w ostrej dnie, ale w późniejszych okresach pojawiają się ubytki (geody) i zmiany struktury stawu.

Artropatia pirofosforanowa

zwykle ma charakter samoistny, ale może wystąpić w nadczynności przytarczyc, niedoczynności tarczycy, w hemochromatozie, a także wtórnie w każdej chorobie stawów, np. w dnie.

Cechy kliniczne: Ostre napady jak w dnie, ale o mniejszym nasileniu bólu, za to dłużej trwające, zajęty zwykle staw kolanowy, ale możliwe zajęcie innych stawów.

Przewlekła wapnica ze zmianami destrukcyjnymi jak w CHZS, ale o cięższym przebiegu, dotyczy różnych stawów (kolanowych, barkowych, biodrowych, nadgarstkowych).

Badania pracowniane:

Rtg wykazuje odkładanie się soli wapnia.

Kryształy w płynie stawowym są dodatnio dwułomne.

Leczenie: Objawowe.

źródło: Oksfordzki Podręcznik Lekarza Klinicysty (praca zbiorowa)

Dna moczanowa mówiąc prosto to zapalenie poszczególnych stawów.

Kiedyś potocznie nazywana podagrą, dziś również określana mianem skazy moczanowej. Dna moczanowa może prowadzić do artretyzmu.

Choroba obejmuje cały organizm i spowodowana jest odkładaniem się kryształów moczanów powstających z kwasu moczowego, który naturalnie powinien być wydalany z moczem. Przy zaburzeniu metabolizmu kwas moczanowy gromadzi się we krwi i innych płynach ustrojowych. Przy odkładaniu się kryształków występują po dłuższym czasie bolesne zaburzenia funkcji stawów i niektórych narządów.

Dna moczanowa jest najczęściej chorobą dziedziczną i przez wiele lat może nie dawać o sobie znać. Została uznano jako choroba cywilizacyjna spowodowana głównie złym doborem składników odżywczych. Można wyróżnić dwie postacie dny moczanowej:

  • pierwotną

  • wtórną

Dna moczanowa

Skutecznym środkiem jest herbata rozmarynowa. Dwie łyżeczki liści rozmarynu zalać 1 szklanką wrzącej wody. Zaparzać pod przykryciem 15 minut.

Pić dwa razy dziennie do posiłku.

Ta pierwsza dotyczy obciążeń genetycznych. Rodzinne zaburzenia przemiany materii, gdzie organizm ma predyspozycje do produkowania zbyt dużych ilości kwasu moczowego oraz do upośledzenia nerek, które nie są w stanie prawidłowo wydalać kwasu, czego następstwem staje się pojawienie choroby. Na dnę pierwotną zapadają dwadzieścia razy częściej mężczyźni niż kobiety. Dna moczanowa wtórna zostaje wywołana przez inne dolegliwości.

Objawami dny moczanowej jest zwiększona zawartość kwasu moczowego we krwi, która z reguły wyprzedza objawy kliniczne, uzewnętrzniające się odczynem zapalnym tkanek okołostawowych.

W początkowym okresie dolegliwości stawowe mają charakter ostrego napadowego zapalenia pojedynczego stawu, zwykle stawu palucha bądź stawu łokciowego. Napad dny następuje nagle, charakteryzuje się obrzękiem, zaczerwienieniem zaatakowanego stawu oraz silnym bólem.

Zazwyczaj występuje podwyższona temperatura ciała oraz wzrost białych ciałek i duże stężenie kwasu moczowego we krwi. Objawy trwają kilka dni, ustępują dość szybko. W początkowym okresie występują co kilka lub kilkanaście miesięcy, później ich częstotliwość się zwiększa.

Miedzy atakami chory nie odczuwa żadnych dolegliwości, jedynie w późniejszym czasie może zaobserwować zniekształcenie stawu. Często już wtedy można stwierdzić obecność guzków dnawych, pojawiających się często pod skórą najczęściej w małżowinach usznych.

Powikłania i skutki dny moczanowej

Po wielu latach napadowej dny dochodzi do wielostawowego zapalenia dnawego o charakterze przewlekłym. Takiemu stanowi rzeczy towarzyszą powikłania ze strony innych narządów. Pierwszym i podstawowym organem dotkniętym przez chorobę są nerki. W skutek wcześniejszej kamicy moczanowej są niewydolne, objawiając się często stanami zapalnymi. Z tego też powodu pacjenci chorują również na nadciśnienie tętnicze tak zwane nerko pochodne.

Niejednokrotnie przy dnie moczowej następuje niewydolność krążenia, której początki występują już w hiperurykemii. Objawy dny moczowej są podobne do reumatoidalnego zapalenia stawów. dlatego też należy unikać podawania kwasu salicylowego zawartego w polopirynie czy asprocolu, ponieważ zmniejsza on wydalanie kwasu moczowego z moczem.

Objawy dny

Dna moczanowa jest niejednorodną jednostką chorobową, charakteryzującą się występowaniem różnych kombinacji następujących objawów:

  1. podwyższonego poziomu kwasu moczowego we krwi,

  2. powtarzających się ataków ostrego zapalenia stawów,

  3. występowania złogów moczanowych (tzw. guzków dnawych) w stawach i tkankach okołostawowych,

  4. zajęcia nerek, z objawami uszkodzenia kłębuszków nerkowych, cewek, tkanki śródmiąższowej i naczyń nerkowych,

  5. tworzenia się złogów moczanowych w drogach moczowych (kamica nerkowa moczanowa)

Dna moczanowa - dieta

Dna moczanowa występuje rodzinnie i dotyczy przede wszystkim mężczyzn po czterdziestym roku życia, rzadziej kobiet w okresie menopauzy. Zwykle współistniej z otyłością, nadciśnieniem tętniczym, kamicą, niewydolnością nerek i chorobami naczyń. Przyczyną choroby jest nadmierna ilość kwasu moczowego w organizmie, co prowadzi do wytrącenia złogów kryształów moczanu sodowego, przede wszystkim w stawach, ale również w nerkach czy małżowinach usznych. Rozwija się zapalenie zajętych tkanek, czasem pogarsza się ich funkcja.

Kwas moczowy (norma we krwi: 2-6 mg/100 ml) powstaje z puryn, które dostarczane są do ustroju między innymi z pożywieniem lub też powstają niezależnie, w toku wewnętrznych przemian w organizmie. Zawartość we krwi może być podwyższona na przykład przy upośledzonym wydalaniu przez chore nerki, przy zwiększonym wytwarzaniu wewnątrz organizmu ( na przykład w chorobach nowotworowych) lub przy nadmiernym spożywaniu produktów zawierających znaczną ilość puryn, jak sardynki, boczek, wątroba, dziczyzna, baranina, łosoś, makrela, cielęcina, drób, wołowina, wyciągi mięsne, groch, szparagi, szpinak.

Nieleczony napad dny trwa od kilku do dni do kilku tygodni i ustępuje samoistnie. Zwykle jednak nawraca po kilku tygodniach lub wielu latach. Zajęte stawy są silnie czerwone, gorące, wrażliwe na dotyk. Jeżeli zapalenie dotyczy stawów stopy, chodzenie jest utrudnione i sprawia duży ból. Zapalenie pierwszego stawu śródstopno-palcowego (palucha) w przebiegu dny nazywane jest podagrą. Dodać należy, że u około 90 % chorych zapalenie dotyczy tej właśnie okolicy. Proces zapalny może obejmować także inne stawy stóp, rąk, stawy kolanowe, skokowe, łokciowe.

Jeżeli choroba nie zostanie właściwie rozpoznana, a leczenie nie jest rozpoczęte - proces zapalny z upływem czasu może obejmować coraz więcej stawów i nie będzie już ustępował samoistnie. Rozwinie się przewlekłe zapalenia stawów, doprowadzające do ich uszkodzenia i zniekształcenia. Na krawędziach małżowiny usznej, w okolicy stawów łokciowych, dłoni i stóp pojawiają się często guzki dnawe charakterystyczne dla tego schorzenia. Mogą one ulegać owrzodzeniu i wydzielać białawe masy moczanowe. Staw sprawia wrażenie, jakby był silnie zakażony.

Warto zwrócić uwagę, że stwierdzenie jedynie podwyższonej zawartości kwasu moczowego we krwi, co ostatnio jest zjawiskiem częstym, bez towarzyszącego napadowego zapalenia stawów, nie upoważnia - zdaniem lekarzy - do włączenia leczenia farmakologicznego.

Ziołolecznictwo proponuje długotrwałe stosowanie roślinnych środków moczopędnych, tzw. czyszczących krew, zwiększających wydalanie moczanów w postaci rozpuszczalnej w wodzie oraz regulujących mało poznane mechanizmy, rządzące gospodarką związkami purynowymi. Istotna też jest odpowiednia dieta, niemal bezmięsna.

Dieta

Bezwzględnie należy ograniczyć potrawy z udziałem mięsa i wędlin, spożywać więcej owoców i jarzyn.

Należy dbać o nerki, aby zawsze miały zapewnioną wystarczającą ilość płynów, co najmniej 2,5-3 litry w ciągu dnia. Nie ma przeciwwskazań do picia herbaty, czarnej kawy, kakao czy nawet wina. Zastrzeżenia dotyczą jedynie konsumpcji wysokoprocentowego alkoholu, a przede wszystkim piwa, sprzyjającego tworzeniu się kwasu moczowego.

Ziołolecznictwo

Herbaty

  • 4 płaskie łyżeczki zielonej chińskiej herbaty zalewamy dwiema szklankami gorącej, lecz nie wrzącej wody. Zaparzamy pod przykryciem 3 minuty. przygotowany napar wypijamy do południa. Następnie dwie szklanki przygotowujemy, zaparzając powtórnie tę samą herbatę i wypijamy je po południu.

  • 2 łyżeczki liści rozmarynu zalać 1 szklanką wrzątku. przykryć i odstawić na 10 minut. Pić do wszystkich posiłków po 1 filiżance.

  • 2 kopiaste łyżki stołowe ziela skrzypu zalać 1/2 l chłodnej przegotowanej wody i odstawić do naciągnięcia na noc. Nazajutrz przecedzić i lekko podgrzać. pic porcjami w ciągu dnia.

  • Zmieszać w równych częściach liść maliny, poziomki i brzozy. 1 łyżeczkę ziół zalać 1 szklanka wrzątku. Odstawić pod przykryciem do naparzania na 10 minut. Pić w ciągu dnia do 5 szklanek.

Soki i surówki

  • Sok brzozowy naturalny zmieszać w równych częściach z sokiem ze świeżego łopianu, pić 3 razy dziennie po 40 kropli.

Surówka z łodyg mniszka

  • W porze kwitnienia zerwać 10 łodyg mniszka lekarskiego (popularnego mleczu) i dokładnie wymyć. Oderwać kwiatostan, posiekać łodygi i dokładnie żując, zjeść. Kuracja trwa 14 dni.

Mniszek jest bardzo skutecznym naturalnym lekiem oczyszczającym krew, leczącym dnę i reumatyzm.


Okłady

  • Garść zmielonych korzeni żywokostu lekarskiego zalać gorącą wodą. Rozmieszać papkę i po dodaniu pół łyżeczki oleju jadalnego kompresować chore miejsce. Trzymać ciepło.

  • Świeże liście żywokostu lekarskiego umyć, rozwałkować wałkiem do ciasta i przykładać na chore miejsce.

  • Świeże liście żywokostu lekarskiego umyć, a następnie zaparzyć wrzątkiem. Przykładać ciepłe, jak najdłużej podtrzymując temperaturę.

  • Przy bolesnych napadowych atakach dny moczanowej ulgę przynoszą zimne okłady. Do 1/2 l lodowatej wody dodajemy po kilkanaście kropli olejku lawendowego i rozmarynowego, następnie na 2-3 minuty przykładamy do bolesnego miejsca zimny kompres. Zabieg powtarzać w ciągu dnia parokrotnie.

Kąpiele

  • 500 g igliwia sosny, 100 g liścia mięty zalać 2-3 l wody. Doprowadzić do wrzenia i po przecedzeniu wlać do wanny. Dopełnić wodą kąpielową o temperaturze 38oC. Czas kąpieli około 10 minut.

  • 500 g liści żywokostu lekarskiego zalać 5 l zimnej wody. Odstawić na 10 godzin. Następnie ogrzać, doprowadzając do wrzenia. przecedzić i dolać do wody kąpielowej. Kąpiel całkowita, z zanurzeniem całego ciała, czas zabiegu około 10 minut.

źródło: Kalendarz zdrowia

Poczytaj więcej

zobacz też Lista chorób