Uporczywe swędzenie ciała

Uporczywe swędzenie ciała

Ustąpi - jeśli zażyjemy parokrotnie kąpieli w wodzie zmieszanej z krochmalem.

4 łyżki stołowe maki ziemniaczanej rozmieszać w zimnej wodzie i wlać do wody

kąpielowej.

Świąd Częsty i bardzo nieprzyjemny objaw, którego przyczyny można podzielić na pierwotne skórne i ogólnoustrojowe. Choroby skóry powodujące świąd to świerzb, wyprysk, liszaj plaski, reakcje polekowe.

Choroby ogólnoustrojowe obejmują choroby wątroby, przewlekłą niewydolność nerek, chłoniaki, czerwienicę, niedobór żelaza, choroby tarczycy.

Wtórne zmiany skóry obejmują przeczosy, zliszajowacenia i połyskujące paznokcie. Jeżeli przyczyna nie jest jasna, należy wykonać badania morfologii krwi, oznaczyć mocznik, elektrolity i żelazo w surowicy, wykonać badania czynnościowe wątroby, oznaczyć stężenie tyroksyny i szybkość opadania krwinek.

Leczenie obejmuje chorobę podstawową, aby zmniejszyć świąd, zaleca się unikanie ciepła i sytuacji powodujących pocenie się, stosowanie kremów chłodzących, papki z tlenkiem cynku i tlenkiem żelaza, kremu steroidowego w razie odczynu zapalnego. Leki doustne zwykle są bezskuteczne, ale można próbować leków antyhistaminowych, np. terfenadyny 60 mg/12 godz.

W skrócie

Świąd (pruritus): objaw towarzyszący wielu chorobom skóry (np. alergicznym, pasożytniczym). Może także występować samoistnie (tzn. bez jakichkolwiek zmian skórnych), należy wówczas przebadać chorego w kierunku:

  1. zaburzeń przemiany materii (cukrzycy, dny, schorzeń wątroby, nerek, przewodu pokarmowego),

  2. nadwrażliwości na leki i pokarmy,

  3. zaburzeń nerwicowych. Rozróżnia się świąd uogólniony i umiejscowiony w okolicy odbytu - badanie w kierunku pasożytów w stolcu, świąd narządów płciowych - badanie upławów w kierunku grzybicy i rzęsistkowicy.

źródło: Encyklopedia medyczna


Przyczyny świądu

Swędzenie skóry może być o wiele bardziej dokuczliwe niż ból. Przyczyn swędzenia może być mnóstwo. I choć najczęściej podejrzewamy, że wiąże się z chorobami skóry to zwykle okazuje się, że objaw ten towarzyszy jakiejś infekcji albo silnym emocjom. Nierzadko uporczywy świąd skóry stanowi pierwszy symptom poważnych zaburzeń ogólnoustrojowych, chorób zakaźnych (wirusowego zapalenia wątroby), problemów intymnych (np. grzybica pochwy), alergii a nawet niewydolności nerek. Pacjent zgłaszający się do lekarza z powodu swędzenia, bez ewidentnych zmian skórnych wymaga bardzo szerokiej diagnostyki. To nieprzyjemne odczucie wymusza drapanie się co powoduje dodatkowe problemy. Ważna zatem jest znajomość patogenezy swędzenia, jego przyczyn i związanych z tym możliwości terapeutycznych.

Niedoczynność tarczycy

Swędzenie skóry może świadczyć o problemach z tarczycą, a dokładniej z niedoczynnością tarczycy. Z powodu zbyt małej produkcji hormonów skóra staje się wysuszona, zaczyna się łuszczyć i w konsekwencji odczuwane jest nieprzyjemne, uporczywe swędzenie. Niedoczynności towarzyszą dodatkowe objawy: zmniejszony apetyt, a zwiększona waga, senność, apatia, ogólne osłabienie organizmu, wypadanie i łamanie włosów. Pojawiają się również dokuczliwe duszności, bóle wieńcowe i stawów. Dodatkowo w znacznym stopniu odczuwane jest zimno. Te oznaki powinny skłonić do jak najszybszej wizyty u lekarza. Do czasu zdiagnozowania choroby warto nawilżać skórę odpowiednimi kremami i balsamami. Do pielęgnacji ciała należy używać tzw. emolientów. To kosmetyki do mycia bez mydła.

Cholestaza

Cholestaza to choroba wątroby, która zazwyczaj dotyka kobiety w ostatnich miesiącach ciąży. Objawia się właśnie uporczywym swędzeniem rąk i stóp. Z czasem świąd może objąć również tułów, a nawet skórę szyi, twarzy i uszu. Bezpośrednią przyczyną tego nieprzyjemnego uczucia jest wewnątrzwątrobowy zastój żółci. Dochodzi do tego, gdy wątroba nie jest sobie w stanie poradzić sobie z dużą dawką hormonów: estrogenów i progesteronu, których stężenie w ostatnim trymestrze jest najwieksze. Istnieje rodzinna skłonność do jej występowania. Choroba ta nie zagraża płodowi, ale zbagatelizowana może doprowadzić do przedwczesnego porodu. Utrzymujący się przez dłuższy świąd wymaga rozpoznania przez lekarza. Dopiero po badaniu krwi i wykluczeniu innych przyczyn możliwe jest stwierdzenie cholestazy.

Alergie

Uporczywe swędzenie skóry może być reakcją alergiczną. Pewności nabieramy, gdy dodatkowo pojawiają się zaczerwienienia, obrzęki, bąble, nasilona pokrzywkę. Alergia występuje po zjedzeniu niektórych produktów (zwykle to orzechy, truskawki, owoce cytrusowe, mleko, ale lista jest w zasadzie nieograniczona), po zabawie ze zwierzęciem, po założeniu upranego w nowym proszku ubrania, po zastosowaniu nowego kosmetyku. Aby stwierdzić, czy na pewno organizm uczony jest na dany produkt, czynność należy wykonać testy skórne (alergen nakłada się punktowo na skórę - zadrapaną; odczyn w miejscu nałożenia świadczy o uczuleniu na dany alergen). Po stwierdzeniu alergii konieczne jest stosowanie leków antyhistaminowych. Istnieje też możliwość odczulania w postaci szczepionki o której decyduje alergolog. Potrzebna będzie zmiana pewnych przyzwyczajeń i przestrzeganie kilku ważnych zasad. Chodzi przede wszystkim o dietę. Poza tym, swędzenie typowe jest również dla wstrząsu alergicznego. Na ciele pojawiają się czerwone, swędzące grudki. Towarzyszy temu również osłabienie, duszność, obfite pocenie się. Wstrząs wystąpić może na skutek przyjętych leków, ale najczęściej jest reakcją na ukąszenie owada. W przypadku wstrząsu niezbędny jest natychmiastowy kontakt z lekarzem.

Atopowe zapalenie skóry

Atopowe zapalenie skóry jest najczęściej spotykaną chorobą alergiczną skóry. Związana jest z nieprawidłową odpowiedzią układu odpornościowego na występujące niewielkie dawki antygenów, w wyniku czego wytwarzane zostają przeciwciała IgE, które kierowane są przeciw tym alergenom. Pojawiają się wówczas czerwonawe lub wyraźnie różowe plamy. Niekiedy zmieniają się one w rozległe, swędzące pęcherze. Ponadto skóra robi się sucha i łuszcząca. Zmiany najczęściej lokalizują się na zgięciach łokciowych i kolanowych, na twarzy i szyi, ale mogą obejmować całe ciało. W żadnym wypadku nie można podrażnić skóry, która w tym okresie jest szczególnie podatna na uszkodzenia. Tak więc wykluczone jest jej drapanie. Leczenie atopii wymaga wyeliminowania z otoczenia i pokarmów czynnika uczulającego. Można też podjąć próby odczulania. Pomocne w leczeniu atopowego zapalenia skóry są leki doustne,

które dzieli się na przeciwhistaminowe i kortykosteroidy. Niezwykle istotna jest również właściwa pielęgnacja skóry i jej natłuszczanie. W takich wypadkach stosuje się kosmetyki zawierające emolienty. Ponadto niezbędne są maści przeciwzapalne, środki przeciwgrzybiczne i przeciwbakteryjne.

Grzybica

Przykrą dolegliwością, która doskwiera milionom Polaków i której wyjątkowo trudno się pozbyć jest grzybica. Objawia się przede wszystkim swędzeniem skóry. O schorzeniu tym świadczą również zaczerwienione ogniska, łuszczenie naskórka, drobne pęcherzyki. Wkrótce skóra staje się brunatna i zaczyna pękać. Znacznie częściej występuje u cukrzyków, osób przewlekle chorych i z zaburzeniami krążenia. Niezbędna jest wizyta u lekarza. Leczenie polega na podawaniu leków doustnych i zewnętrznych takich jak kremy, żele, pudry. Należy także pamiętać o szczególnej higienie: ubrania trzeba prać w bardzo wysokich temperaturach, miejsca dotknięte grzybem dokładnie osuszać, nie dzielić z pozostałymi domownikami ręczników.

Jak zachować się wobec, naturalnego w gruncie rzeczy, odruchu drapania?

Odruch drapania jest „siłą napędową” zdolną do popychania nawet w kierunku tak drastycznym, jak ścieranie do krwi skóry pumeksem. Drapiąc się można spowodować liczne szkody naskórka - stanowią one wspaniałe wrota zakażenia dla chorobotwórczych drobnoustrojów. Przeciwdziałając temu należy stosować leki antyhistaminowe. W takich przypadkach lekarze zalecają też kremy zawierające substancje chłodzące, np. mentol. Ulgę może przynieść ciepła kąpiel.

Anna Kozera/Re.pl

czytaj inne tematy

zobacz też