Zapalenie płuc

W zależności od anatomicznego umiejscowienia, rozróżnia się:

• zapalenie płatowe - kiedy zajęty jest cały płat lub kilka płatów,

• zapalenie odoskrzelowe - kiedy zajęte są mnogie oskrzeliki i przynależne do nich pęcherzyki płucne.

1. Zapalenie płuc gronkowcowe - (pneumonia staphylococcica) częsty typ zapalenia płuc u niemowląt i dzieci w wieku poniemowlęcym, o bardzo ciężkim przebiegu, z charakterystycznym tworzeniem się w płucach tzw. - pęcherzy rozedmowych. W leczeniu podaje się antybiotyki przeciwgronkowcowe, zwłaszcza te, które są odporne na produkowaną przez te bakterie beta-laktaminazę, lub wchodzą w trwałe połączenia z tym enzymem niszcząc go. Często konieczne jest kojarzenie dwóch lub więcej antybiotyków. W szczególnie ciężkich przypadkach stosowane są immunoglobiny i koncentraty IgA.

2. Zapalenie płuc i opłucnej - (pleuropneumonia) często w przebiegu płatowego zapalenia płuc pojawia się odczyn zapalny opłucnej przylegającej do zajętego płata. Wówczas do objawów typowych dla płatowego zapalenia płuc dołącza się ostry ból przy każdym głębszym oddechu, na skutek czego chory stara się oddychać prędko i powierzchownie.

3. Zapalenie płuc odoskrzelowe - (bronchopneumonia) skutek przejścia stanu zapalnego oskrzeli i oskrzelików na pęcherzyki płucne, z wytworzeniem ognisk częściowo się ze sobą zlewających, sadowiących się zazwyczaj w dolnych i tylnych partiach płuc. Wywoływane to może być przez różne drobnoustroje, przede wszystkim dwoinkę zapalenia płuc (Pneumococcus, Diplococcus pneumoniae), ale najczęściej przez wirusy. Objawy to gorączka do ponad 38^oC, dreszcze, złe samopoczucie. Pojawia się lub zaostrza kaszel,często z bólami w klatce piersiowej, wykrztuszana jest plwocina śluzowo-ropna, czasem z domieszka krwi, akcja oddechowa przyspieszona, duszność. Choroba trwa około 3-4 tygodni. W rozpoznaniu pomocne jest badanie rtg. Leczenie: antybiotyki, preparaty hamujące kaszel, środki nasercowe.

4. Zapalenie płuc odoskrzelowe u dzieci to jedno z częściej spotykanych schorzeń u dzieci, będące główną przyczyną śmiertelności u dzieci. W wieku niemowlęcym zapadalność na to zapalenie sprzyjają odrębności anatomiczne układu oddechowego (krótkie i wąskie drogi oddechowe), mała odporność, krzywica. Czynnikiem wywołującym tę chorobę są dwoinki zapalenia płuc, paciorkowce, gronkowce, inne bakterie oraz wirusy. Klinicznie dominuje niepokój, bladość, sinica wokół ust, postękiwania dziecka. Rokowanie zależy od stanu ogólnego dziecka. Leczenie: antybiotyki, odpowiednie pielęgnowanie (wysokie ułożenie, noszenie na rękach w pozycji pionowej, częste przewietrzanie pomieszczeń), tlen, wyrównanie zaburzeń wodno-elektrolitowych i kwasowo-zasadowych, przy pojawieniu się objawów niewydolności krążenia - naparstnica - pod kontrolą lekarza.

5. Zapalenie płuc opadowe - (pneumonia hypostatica) rozwijające się na podłożu zastoju w krążeniu płucnym, najczęściej w dolnej i tylnej części płuc, zwłaszcza u osób starszych , długo chorujących i przebywających przez dłuższy czas w łóżku.

6. Zapalenie płuc płatowe - (pneumonia lobaris) wywołane zjadliwymi szczepami pneumokoków, dotyczy jednego lub kilku płatów. Występuje w każdym wieku, najczęściej u osób starszych. Rozpoczyna się dość nagle dreszczami, szybko narastającą gorączką, twarz chorego jest czerwona z odcieniem siniczym. Chory oddycha szybko a w przypadku dołączenia się odczynu zapalnego opłucnej oddychanie jest płytkie. Odkrztuszana plwocina ma rdzawe zabarwienie, pojawia się na wargach opryszczka. W leczeniu antybiotykiem stan chorego poprawia się już w ciągu 48 godzin, a gorączka stopniowo spada. Bez przyjmowania antybiotyku po 7-9 dniach gorączki typu ciągłego 39-40^o C dochodzi do tzw. przełomu czyli "kryzysu" przejawiającego się gwałtownym spadkiem temperatury z towarzyszącymi zlewnymi potami, a w ślad za tym dochodzi do radykalnej poprawy w stanie chorego. U osób starszych zapalenie może przebiegać mniej burzliwie, ale jest jest nadal bardzo poważną chorobą, która w 15-30% kończy się zgonem. W leczeniu stosuje się antybiotyki i środki nasercowe.

7. Zapalenie płuc środkowe - trudne do rozpoznania podczas fizycznego badania, ujawnia się dopiero w badaniu rtg.

8. Zapalenie wirusowe - (virus pneumonia) wywołują różne odmiany wirusów grypowych i paragrypowych, adenowirusy, wirusy RS i REO. Objawy dość skąpe: wysoka temperatura ciała bez duszności, podrażnienie kaszlowe, uczucie ogólnego rozbicia, bóle głowy, utrata łaknienia, czasem bóle przy oddychaniu jako wyraz zajęcia opłucnej. Często dopiero rtg uwidacznia wyraźne zmiany.

9. Zapalenie płuc zachłystowe - wynikające z przedostania się do płuc obcych ciał: pokarmu, wymiocin, mas martwiczych, odłamków protez zębowych, materiałów opatrunkowych. Grozi zropieniem płuca.