Witaminy

Witaminy od A - Z

Gdy prawie sto lat temu Polak - Kazimierz Funk - wymyślił nazwę "witamina", naukowcy niewiele wiedzieli o tych związkach. Dzisiaj nikt nie ma wątpliwości, że bez tych substancji nasz organizm nie mógłby prawidłowo funkcjonować.

Witaminy są to organiczne związki, które są niezbędne dla normalnego przebiegu szeregu procesów metabolicznych w organizmie człowieka. Funkcje witamin obejmują również przemianę tłuszczów i węglowodanów, w energię, prawidłowe działanie wielu enzymów (jako tak zwane koenzymy, czyli substancje pomagające enzymom, jako koenzymy są przenośnikami elektronów, atomów lub grup chemicznych podczas reakcji biochemicznych, które właśnie polegają na wymianie tych elementów), współudział w procesie odnowy uszkodzonych tkanek, tworzenie hormonów, przeciwciał, krwinek, budowa materiału genetycznego itd.

Witaminy nie są natomiast źródłem energii i materiałem budulcowym. Zdecydowana większość witamin nie może być syntetyzowana przez nasze organizmy, dlatego też muszą być dostarczane z pożywieniem. Istnieją tzw. prowitaminy, które po spożyciu mogą być przez organizm człowieka przetwarzane na witaminy. Istnieją również tzw. antywitaminy (np. awidyna w białku jajek) - czyli związki chemiczne podobne do witamin pod względem składu i budowy, mogące wchodzić w połączenia, za pośrednictwem, których witaminy spełniają swoją rolę w organizmie, ale niezdolne do wykonywania tej roli.

Witaminy dzielą się na dwie grupy:

  • - rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K)

  • - rozpuszczalne w wodzie (B1, B2, B3, B5, B6, B9, B12, C, H)

Witaminy rozpuszczalne w wodzie nie akumulują się w ciele człowieka, są wydalane z moczem i w związku z tym muszą być w sposób ciągły i systematyczny dostarczane z pełnowartościowego pożywienia. Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach mogą być magazynowane

w organizmie w wątrobie i tkance tłuszczowej. Zbyt duża ilość niektórych witamin może doprowadzić do hiperwitaminozy (zwłaszcza rozpuszczalnych w tłuszczach), a długotrwały brak określonej witaminy lub zespołu witamin powoduje chorobę zwaną awitaminozą.

Na długo przed odkryciem witamin wiele kultur miało świadomość istnienia pewnego rodzaju żywności mającego duży wpływ na zdrowie organizmów. Starożytni Egipcjanie zalecali spożywać wątrobę w celu leczenia kurzej ślepoty. Począwszy od XVIII wieku wielu lekarzy i naukowców poczyniło odkrycia w dziedzinie natury i zalet witamin.

Na stronie znajdują się bardzo dokładne opisy każdej z witamin, tabele zestawień zapotrzebowania i wiele innych przydatnych informacji.

źródło http://witaminy.e...

czytaj więcej.. Witamina A

Razem z pokarmem przyjmujemy niewielkie ilości witamin, więc mogłoby się wydawać, że nie są to ważne związki. A jednak tak nie jest, nie możemy bez nich żyć. Nie potrafimy ich sami wytworzyć, dlatego musimy dostarczać je w diecie.

Niezbędne do życia

Najważniejszą cechą, która łączy witaminy, jest ogromne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Jednak trudno mówić o ich jednej roli, gdyż każda z nich jest niezbędna do innego procesu. Dzięki nim organizm może rozkładać białka, tłuszcze i węglowodany. Ponadto są one potrzebne do wzrostu, zwalczania infekcji, produkcji krwinek czerwonych, a nawet do prawidłowej pracy mózgu i mięśni.

Zimą nasza dieta jest bardziej monotonna, brakuje w niej warzyw i owoców, dlatego szybko pojawiają się objawy niedoboru witamin. Aby wiosna odzyskać energię, zwiększyć wydolność ciała i umysłu, a także poprawić wygląd, powinniśmy pić świeżo wyciskane soki i sięgać po wiosenne warzywa.

Co za dużo...

Bardzo łatwo doprowadzić do niedoboru witamin. Jednak przesada w drugą stronę również nie jest wskazana, gdyż nadmiar niektórych z nich może być nawet bardziej niebezpieczny od niedoboru. Dotyczy to w szczególności witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, czyli: A, E, K i D, których nadmiar nie jest wypłukiwany przez nerki, tylko podlega gromadzeniu się w tkance tłuszczowej, osiągając toksyczne stężenia w organizmie.

Jeżeli nie jesteś w ciąży, ostatnio nie chorowaliście, nie żyjesz w ciągłym stresie, nie przyjmujesz leków, takich jak pigułki antykoncepcyjne, antybiotyki czy preparaty na uspokojenie, i ogólnie czujesz się dobrze, to prawdopodobnie nie masz niedoboru witamin.

Jednak nawet odżywiając się prawidłowo, może okazać się, że będziesz potrzebować dodatkowej porcji tych cennych składników. Jest to możliwe, bo witaminy ulegają zniszczeniu (z warzyw i owoców) podczas długiego przechowywania, a także w trakcie przygotowywania potraw, na przykład gotowania czy pieczenia. Niektóre, tak jak witamina C, są bardzo wrażliwe na działanie światła słonecznego.

W kropli tłuszczu i wody

więcej Witamina B1

Witaminy dzielą się na dwie grupy: rozpuszczalne w wodzie i w tłuszczach. Łatwiej jest wymienić te z drugiej grupy, gdyż są tylko cztery (A, D, E i K). Aby mogły się wchłonąć i żeby potem organizm mógł je wykorzystać, potrzebny jest tłuszcz. Dlatego przygotowując surówkę z marchwi, dodaj kilka kropli oliwy albo łyżeczkę majonezu.

Nasz organizm magazynuje je, dzięki czemu trudniej o ich niedobór, nawet jeśli przez pewien czas nie dostarczasz ich zbyt wiele w pożywieniu. Z tego powodu dość łatwo je przedawkować, dlatego staraj się nie przekraczać zalecanych dawek. Bogatym źródłem witamin z tej grupy są ryby, oleje roślinne i orzechy.

Witaminy rozpuszczalne w wodzie łatwo się wchłaniają i obecność tłuszczu nie jest do tego procesu potrzebna. Nie są gromadzone w organizmie i częściej dochodzi do ich niedoboru. Z tego powodu codziennie powinniśmy dostarczać w diecie mniej więcej taką ich ilość, jaka jest potrzebna twojemu organizmowi. Ich nadmiar jest usuwany z moczem. Znajdują się one przede wszystkim w produktach zbożowych oraz owocach i warzywach.

źródło: informacje prasowe

więcej Witamina B2

więcej Witamina B3

Podział

Z punktu widzenia chemicznego witaminy należą do różnych grup związków organicznych, a jedynie ich znaczenie dla organizmów żywych pozwala opisywać je pod wspólną nazwą. Z tego też powodu tradycyjnie witaminy dzieli się na:

rozpuszczalne w wodzie

Czasami za witaminę (F) uważa się także nienasycone kwasy tłuszczowe, nie jest to jednak powszechnie zaakceptowany pogląd. Czasami do witamin zaliczane są też kwas liponowy (rzekoma witamina N) oraz seria związków oznaczanych jako witaminy B z indeksem wyższym niż 12, np. kwas orotowy (B13), kwas pangamowy (B15) i amigdalinę (B17) – nie jest to jednak powszechnie przyjęte.

Podział ten jest istotny z co najmniej dwóch powodów:

  • czynniki zaburzające metabolizm tłuszczów w zakresie ich trawienia i wchłaniania będą zaburzały metabolizm witamin rozpuszczalnych w tłuszczach.

  • witaminy rozpuszczalne w tłuszczach można stosunkowo łatwo przedawkować, gdyż kumulują się w tkankach bogatych w lipidy. Z kolei witaminy rozpuszczalne w wodzie (z wyjątkiem witaminy B12) nie są magazynowane, ich nadmiar wydalany jest z moczem w ciałku nerkowym. W związku z tym, witaminy rozpuszczalne w wodzie, poza B12, w odróżnieniu od rozpuszczalnych w tłuszczach, muszą być stale dostarczane do organizmu.

źródło: Wikipedia