Cystyna i Cysteina

Cystyna

Cystyna, jeden z aminokwasów zawierających siarkę i podobnie jak metionina pełni w organizmie ważną rolę, m.in. w syntezie insuliny, białek osocza krwi i jako dostarczyciel siarki do procesów metabolicznych. Aminokwas ten jest nazywany względnie egzogennym, ponieważ może być w ustroju wytwarzany z metioniny przy wystarczającej jej ilości w diecie. Zależność występuje również w drugą stronę – mała zawartość cystyny w spożywanych pokarmach, może spowodować wzrost zapotrzebowania na metioninę.

Jest dość rozpowszechnionym aminokwasem, jednak występuje w małych ilościach. Najwięcej jest go w jajkach, mleku i jego przetworach. Z pokarmów roślinnych najlepszym źródłem jest soja.

Cystyna, (-SCH2CH(NH2)COOH)2, aminokwas powstający z utleniania cysteiny. Utlenianie dwóch reszt cysteinowych do reszty cystynowej daje mostek dwusiarczkowy, łączący łańcuchy polipeptydowe.

Cystyna pojawiają się w moczu w genetycznie uwarunkowanych stanach jego upośledzonego wchłaniania w cewkach nerkowych (cystynuria).

Cystyna jest stabilną formą cysteiny, aminokwasu zawierającego siarkę i będącego ważnym składnikiem odżywczym, zapobiegającym starzeniu się organizmu. W ustroju bardzo łatwo dochodzi do wzajemnej konwersji obu aminokwasów, toteż ich metabolizm może być rozważany wspólnie. Gdy przemianom ulega cystyna, dostarcza ona kwasu siarkowego, który reagując z innymi substancjami spełnia ważną rolę odtruwającą.Aminokwasy zawierające siarkę, szczególnie cystyna i metionina, skutecznie zapobiegają zatruciami miedzią. Nadmiar miedzi bowiem prowadzić może do rozwoju choroby Wilsona, objawiającej się niskim poziomem miedzi we krwi z jednoczesnym odkładaniem się jej w mózgu, wątrobie, nerkach i rogówce.

Zapotrzebowanie

Nie ma możliwości ustalenia konkretnych norm na opisywany aminokwas, ponieważ zależy to w dużym stopniu od składu spożywanej przez nas diety.

Cysteina

Cysteina, (HSCH2CH (NH2) COOH), kwas -alfa-amino-beta-merkaptopropionowy. Aminokwas endogenny, zawierający grupę tiolową -SH. Spełnia funkcje obronne organizmu, wiążąc wiele substancji trujących (np. jony metali ciężkich, związki arsenu, cyjanki, węglowodory aromatyczne). Występuje w niemal wszystkich białkach, szczególnie obficie w keratynie włosów. Reszta cysteiny wchodzi w skład cząsteczki glutationu. Utleniając się przechodzi w cystynę. Ważnymi metabolitami cysteiny są kwas cysteinowy i tauryna.

Cystyna i cysteina mogą zapobiegać działaniu toksycznemu innych metali oraz szczególnie szkodliwych wolnych rodników, powstających w organizmach osób palących papierosy oraz nadużywających alkoholu. Osobom tym poleca się suplementację cysteinową w postaci L- cystyny łączoną z suplementami Wit. C. Suplementy te winny być podawane 3x dziennie po posiłkach.

Ostatnio wykazano że suplementacja cysteiny może być również ważnym czynnikiem zabezpieczającym przed szkodliwym działaniem promieni rentgenowskich oraz innych rodzajów promieniowania.

Uwaga!

Stosowanie dużych dawek cystyny, Wit. C i B1 NIE jest wskazane dla osób chorych na cukrzycę, ponieważ łączenie tych składników może obniżyć skuteczność insuliny.

źródło: Encyklopedia Wiem