Witamina F

Korzyści

  • wpływa korzystnie na stan skory i włosów

  • jest jednym z czynników zapobiegających szkodliwemu działaniu promieni słonecznych

  • bierze udział w procesie wzrostu, korzystnie wpływa na czynność gruczołów i ułatwia transport jonów wapnia do komórek

  • zapobiega odkładaniu się cholesterolu w ścianie tętnic

  • ułatwia spalanie tłuszczów bogatych w nasycone kwasy tłuszczowe

  • Wit.F przyczynia się do obniżenia masy ciała

Witamina f (nienasycone kwasy tłuszczowe)lub: Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe

Właściwości

  • jest to witamina o budowie nienasyconych kwasów tłuszczowych uzyskiwana z żywności

  • nie ustalono polecanej normy dziennej w diecie, jednak uważa się że przynajmniej 1% ogólnego zapotrzebowania kalorycznego powinna pochodzić z nienasyconych kwasów tłuszczowych

  • kwasy tłuszczowe nienasycone ułatwiają spalanie tłuszczu bogatego w kwasy tłuszczowe nasycone

  • 12 łyżeczek nasion słonecznika lub 18 połówek orzecha pekanowego zapewniają całkowitą dzienną dawkę Wit. F

  • przy dostatecznej dawce kwasu linolenowego dwa pozostałe kwasy tłuszczowe mogą być syntetyzowane

  • przy dużym spożyciu węglowodanów wzrasta również zapotrzebowanie na nienasycone kwasy tłuszczowe

Choroba niedoborowa wyprysk skórny, trądzik

Źródła naturalne oleje roślinne, kiełki pszenicy, siemię lniane, nasiona słonecznika, soja, orzeszki ziemne, orzechy włoskie, orzechy pekanowe, migdały, awokado

Suplementacja stosowana głownie w kapsułkach w dawkach od 100-150mg.

Toksyczność nie znane są objawy toksyczne, ale nadmiar może prowadzić do nadwagi

Czynniki szkodliwe nasycone kwasy tłuszczowe, wysoka temperatura, tlen

Rady

  • Wit. F wchłaniana jest najlepiej razem z Wit. E w porze posiłków

  • osoby spożywające duże ilości węglowodanów wymagają zwiększonej dawki Wit. F

  • osoby ze skłonnością do podwyższonego poziomu cholesterolu powinni uzupełnić tę witaminę

  • większość orzechów z wyjątkiem orzechów brazylijskich, jest doskonałym źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych

źródło: Porady Domowe - zioła

Mianem witaminy F określa się zespół wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, wchodzących między innymi w skład olejów i tłuszczów, i wszystkich substancji tłuszczowych. Te nienasycone kwasy tłuszczowe są rzeczywiście niezbędne do właściwego rozwoju tkanek łącznych, dostarczając równocześnie organizmowi ładunek energii ułatwiający ten rozwój i regenerację.

Dopiero w latach pięćdziesiątych w USA, kiedy odkryto niezaprzeczalne właściwości witaminowe wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, nazwano je witaminą F. Te ciała tłuszczowe są rzeczywiście niezbędne dla naszego organizmu dostarczając całą potrzebną mu energię. Wszystkie nienasycone kwasy tłuszczowe powinny znaleźć się w naszym pożywieniu.

W latach sześćdziesiątych w Los Angeles, w Kalifornii, dr Hart i dr Cooper posunęli daleko naprzód badania nad działaniem fizjologicznym witaminy F dotyczące zarówno jej działania profilaktycznego na gruczoł krokowy, jak również obieg cholesterolu.

Z chemicznego punktu widzenia są to ciała tłuszczowe z dłuższym lub krótszym łańcuchem molekularnym zależnie od tego, czy są pochodzenia roślinnego czy zwierzęcego. Nazywa się je "nienasycone", ponieważ w ich cząsteczce znajduje się jedno lub więcej wiązali podwójnych, co pozwala ich łańcuchowi molekularnemu wydłużać się łącząc się z innymi cząsteczkami tłuszczowymi również nienasyconymi, w przeciwieństwie do kwasów tłuszczowych nasyconych, które nie mogą przyłączać dodatkowych elementów do swoich łańcuchów molekularnych. Zależnie od obecności dwóch, trzech czy kilku podwójnych wiązań będzie mowa o kwasach dwunienasyconych, trójnienasyconych i wielonienasyconych. Następnie poprzez hydrogenację większość nienasyconych kwasów tłuszczowych zostanie przekształcona w nasycone kwasy tłuszczowe.

Nasycenie jest określeniem używanym dla związku organicznego, który nie może, albo już nie może, przyłączyć dodatkowych członów.

Nienasycone kwasy tłuszczowe zawierają jednonienasycony kwas linolowy, dwunienasycony kwas linolowy i kwas linolenowy oraz kwas arachidonowy, które są kwasami tłuszczowymi wielonienasyconymi. Ich wielką wadą jest to, że bardzo łatwo utleniają się, co szybko powoduje starzenie się cząsteczki (jełczenie tłuszczu).

Witamina F znajduje się przede wszystkim w lecytynie, która jest podstawowym aminokwasem. Wobec tego wszystkie produkty spożywcze zawierające lecytynę: kukurydza i soja wśród roślin, żółtko jajka i wątroba wołowa wśród produktów pochodzenia zwierzęcego, dostarczają organizmowi nienasyconych kwasów tłuszczowych poprzez katabolizm trawienia.

Wolna witamina F znajduje się także w owocach awokado, w ziarnie kukurydzy, dyni, słonecznika, lnu i arachidu. Dużą jej ilość zawierają pestki melona, kiełki pszenicy, orzechy włoskie, migdały, a najbogatszym źródłem roślinnym są świeżo wyciśnięte oleje z kukurydzy, sezamu, soi i słonecznika. Jeśli chodzi o nienasycone tłuszcze pochodzenia zwierzęcego, najwięcej zawierają ich tłuste ryby: węgorz, tuńczyk i minóg, dostarczające dużej ilości kalorii. Najbogatsze w witaminę F jest mięso wołowe, a wśród podrobów wątroba i móżdżek. Lecytyna pozostaje jednak najlepszym źródłem witaminy F.

Nie ustalono dotychczas zapotrzebowania organizmu na tę witaminę. Normy dzienne zawarte w propozycjach z roku 1970 wynoszą: osiem j.m. dla niemowląt, dziesięć j.m. od dwunastu miesięcy do dwóch lat, osiemnaście j.m. dla ośmiolatka i dwadzieścia sześć j.m. dla szesnastolatka. Dorośli, zależnie od trybu życia, potrzebują dziennie od dwudziestu czterech do czterdziestu ośmiu j.m. nienasyconych kwasów tłuszczowych.

Metabolizm nienasyconych kwasów tłuszczowych rozpoczyna się w żołądku, gdzie wszystkie ciała tłuszczowe mieszane są z innymi cząstkami pokarmu i zależnie od ich stopnia nasycenia wodorem zostają wolniej lub szybciej rozłożone.

Wchłonięte przez błonę śluzową jelit kwasy tłuszczowe zapewniają rozpuszczalność, przenoszenie i eliminowanie zbędnego cholesterolu. Jest to bardzo ważna ochrona układu sercowo-naczyniowego. Ale powinniśmy się dobrze zrozumieć: chodzi tu nie o cholesterol zawarty w pokarmach, lecz wewnątrzpochodny, to znaczy taki, który produkuje sam nasz organizm, zwłaszcza w wątrobie i jelitach, a który jest substancją chemiczną bardzo zbliżoną do cholesterolu znajdującego się w produktach spożywczych. Warto wspomnieć, że czasami, nawet w przypadku niespożywania tłuszczów, organizm produkuje nadmierną ilość cholesterolu.

W organizmie kwasy dwu-, trzy- lub wielonienasycone łączą się z sitosterolem, często obecnym w olejach roślinnych, a który jest związkiem chemicznym zmniejszającym wchłanianie jelitowe cholesterolu. Aktywny jest zwłaszcza betasitosterol powodując lekkie obniżenie poziomu cholesterolu i beta-lipoprotein we krwi.

Jednak smażenie olejów roślinnych, zwłaszcza na gazie w temperaturze powyżej stu osiemdziesięciu stopni, powoduje utlenianie i rozłożenie cząsteczek tłuszczów i powstanie węglowodorów rakotwórczych oraz akroleiny lub aldehydu akrylowego - trującego związku chemicznego, od którego pochodzi szereg niebezpiecznych polimerów. Ale na obniżenie cholesterolu wpływa fakt, że tłuszcze zarówno pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego zawierają również kwasy tłuszczowe nasycone i zadaniem żółci jest ułatwienie wydalenia cholesterolu przez jelita. Ważny jest dla organizmu stosunek wielonienasyconych kwasów tłuszczowych do nasyconych kwasów podawanych w pożywieniu i powinien on wynosić w dobrze wyważonym jadłospisie około 0,50. Trzeba również brać pod uwagę zawartość sitosterolu w tłuszczach.

Witamina F może również przyłączać do swoich dwóch lub więcej podwójnych wiązań, dwie lub więcej cząsteczek jodu lub wodoru. Tak więc do rozwoju kośćca potrzebne są kwasy wielonienasycone, zapewniające ponadto równowagę nerwową (połączone z witaminami z grupy B).

Nie dość dokładnie wiadomo jeszcze dlaczego, ale stwierdzone jest, że nienasycone kwasy tłuszczowe odgrywają ważną rolę w procesie krzepnięcia krwi. Uniemożliwiając zbyt szybkie krzepnięcie krwi witamina F chroni układ krążenia przed zakrzepicą naczyń wieńcowych.

Nienasycone kwasy tłuszczowe mają ważne działanie przeciwalergiczne i przeciwzapalne i są bardzo skuteczne w przypadkach astmy i niektórych chorób skóry.

Działają również korzystnie przy próchnicy.

Nienasycone kwasy tłuszczowe zapewniają właściwy rozwój uzębienia, a ich działanie antystresowe chroni mięsień sercowy.

Chronią one organizm przed promieniowaniem X i każdym promieniowaniem jonizującym, a w każdym razie zmniejszają ich skutki.

Nienasycone kwasy tłuszczowe chronią nawodnienie tkanki łącznej i stabilność kolagenu, dlatego też są stosowane w przypadkach łuskowatych chorób skórnych.

Niedobór witaminy F, poza charakterystycznymi znanymi objawami, które omówimy dalej, powoduje zaburzenia organiczne jeszcze dziś dość mało znane, ponieważ nienasycone kwasy tłuszczowe w przypadku niektórych zaburzeń jelitowych, na przykład biegunki, nie są we właściwy sposób utleniane przyczyniając się do zmian metabolizmu trawienia, zwłaszcza zaś wchłaniania witamin z grupy B przez komórki nabłonkowe jelit.

Zaburzenia powodowane niedoborem witaminy F są jeszcze niedostatecznie znane, ponieważ mieszają się ze znanymi objawami awitaminozy A lub D w zakresie patologii jelitowej. Skutki są takie, jakie występują w przypadku spożywania niedostatecznej ilości kwasów tłuszczowych nienasyconych: uporczywe i pozornie niczym nie powodowane biegunki, trądzik lub wysypka powodowane nienormalnie suchą skórą, łamliwość paznokci, wyłysienie. Zdarzają się również dolegliwości nerkowe, stopniowe i narastające wychudzenie, z którym praktycznie nie można sobie poradzić.

Niedobór nienasyconych kwasów tłuszczowych powoduje nienormalne wysuszenie tkanki skórnej. Paznokcie stają się słabe i łamliwe. Włosy wypadają. Pojawiają się zmiany skórne.

Nie spotyka się zaburzeń spowodowanych przedawkowaniem witaminy F. Nadmierne spożycie pokarmu zawierającego zbyt duże jej ilości doprowadziłoby natychmiast do "ataku wątroby", któremu z pewnością towarzyszyłyby wymioty żółcią, co spowodowałoby wydalenie z organizmu nadmiaru tej witaminy. Nawet jeśli do tego nie dochodzi, jej nadmiar wydalany jest w kale.

Źródło: Gustave Mathieu, "Witaminy to zdrowie" ("La santé grâce aux vitamines"; 1993)