Choroba wieńcowa

Choroba wieńcowa

Serce, jak każdy narząd, do wykonywania pracy potrzebuje tlenu i składników odżywczych. Anatomiczna budowa serca uniemożliwia jednak wykorzystanie krwi przepływającej przez przedsionki i komory. Do tego celu służy sieć naczyń oplatających cały mięsień sercowy. Te drobne tętniczki są odgałęzieniami dwóch, lewej i prawej, odchodzących bezpośrednio od aorty i okalających serce na kształt wieńca głównych tętnic, zwanych tętnicami wieńcowymi. O chorobie wieńcowej zwanej też niewydolnością wieńcową mówi się wtedy, gdy dochodzi do zachwiania równowagi pomiędzy dopływem krwi do mięśnia sercowego, a jego potrzebami. Najczęściej zaburzenie takie jest skutkiem zmniejszenia przekroju jednej z tętnic wieńcowych spowodowanym zmianami miażdżycowymi. W pierwszym okresie choroba często przebiega bezobjawowo. Pomimo narastania zmiany miażdżycowej nie odczuwa się żadnych dolegliwości. Kiedy jednak zwężenie światła tętnicy przekroczy pewne granice mogą pojawiać się niespecyficzne dolegliwości bólowe w okolicy serca. Najpierw w czasie większego wysiłku fizycznego (albo po takim wysiłku) lub silnego zdenerwowania, a w miarę dalszego postępu choroby także w czasie spoczynku. Bóle te, zwane bólami dławicowymi (angina pectoris) mogą występować zarówno raz na kilka dni jak i kilka razy w ciągu dnia. Trwają od kilku do kilkunastu minut i samoistnie przechodzą po krótkim odpoczynku lub po zażyciu leków. Czasem jednak zdarza się, że ból trwa dłużej niż 20 minut. Jest bardzo silny i wywołuje u chorego niepokój, a nawet strach. Mogą też pojawić się duszności lub słabości. Dzieje się tak z powodu nagłego zamknięcia światła tętnicy wieńcowej, co może prowadzić do martwicy mięśnia sercowego zwanej zawałem serca. Zawsze więc w wypadku takich silnych i dłużej trwających buli należy podać zalecone środki rozszerzające naczynia wieńcowe, przeciwbólowe i uspokajające oraz porozumieć się z lekarzem. To on zadecyduje co dalej robić.

Jeżeli jednak takie zmniejszanie się światła tętnicy wieńcowej narasta stopniowo, powoli, pomiędzy zmienioną chorobowo tętnicą a zdrowymi sąsiadującymi tętniczkami tworzą się połączenia zwane anastomozami. To dzięki nim krew omijając zwężone lub nawet całkiem zatkane miejsce może dotrzeć do niedokrwionych obszarów serca znacznie zmniejszając ryzyko wystąpienia zawału. Lekarze nazywają ten proces tworzeniem się krążenia obocznego. Jest on jednak powolny. Wymaga co najmniej kilku miesięcy odpowiedniej rehabilitacji (gimnastyka, spacery) i diety (niskotłuszczowa, niskocholesterolowa). Ale dzięki niemu można odzyskać może jeszcze nie zdrowie, ale przynajmniej znaczną poprawę samopoczucia.

Rozpoznanie choroby wieńcowej stawia się na podstawie zgłaszanych przez pacjenta dolegliwości oraz wykonanych badań dodatkowych: EKG (spoczynkowego, a w razie potrzeby także wysiłkowego), echokardiografii, scyntygrafii, koronarografii. Leczenie polega na stosowaniu odpowiednich leków, umiarkowanym aktywnym ruchu oraz ograniczeniu dostarczanych w pożywieniu ilości tłuszczu i cholesterolu. Zawał serca i choroba wieńcowa są najczęstszą przyczyną zgonów w Polsce. Co roku zapada na niego około 100 tys. osób (głównie mężczyzn); 40% spośród tych osób umiera w ciągu roku.

źródło: eioba