Babka lancetowata

< powrót

Występuje: przydroża, miedze, pastwiska wilgotne i suche łąki. Jedna i druga są roślinami zielnymi, trwałymi, od 10-40 cm wysokości. Liście lancetowate lub jajowate, silnie unerwione i zebrane w rozetę. Kwiatki zebrane w krótsze lub dłuższe kłoski, brudnobiałe lub jasnobrązowe, osadzone u szczytu łodygi. Liście babki zawierają: garbniki i flawonoidy, kwas askorbinowy, witaminy, sole mineralne a zwłaszcza żelazo, potas, wapń, cynk i inne składniki. Ich surowiec, zwłaszcza lancetowatej, stosuje się najczęściej w postaci naparu przy nieżycie żołądka i jelit oraz skąpym wydzielaniu kwasu solnego lub w ogóle jego braku w przewodzie pokarmowym. Liście babki działają powlekająco i wykrztuśnie, dlatego często wchodzą w skład mieszanek ziołowych przy schorzeniach układu oddechowego, zwłaszcza przy suchym kaszlu u palaczy, przy chrypce, a także przy wrzodach żołądka jako lek osłaniający.

Postacie leku

1. Napar: 1,5 łyżki suszu liści babki zalać 1,5 szklanki wrzątku i odstawić pod przykryciem na 15-20 min. do naciągnięcia. Następnie odcedzić i pić małymi porcjami w ciągu dnia.

2. Dla oczyszczenia krwi i uzupełnienia organizmu w brakujące sole mineralne i witaminy, stosuje się tzw. "kurację wiosenną". Świeże, soczyste liście babki (1/l), niekwitnące końce pokrzywy (1/4), liście mniszka lekarskiego lub krwawnika albo mięty (1/4) starannie wymyć w gorącej wodzie, posiekać, przyprawić majonezem, śmietaną lub olejem. Spożywać jako sałatkę.

3. Z liści babki można też sporządzić sok, spożywany z dodatkiem miodu, majonezu lub śmietany. Sok z liści babki lub całego zespołu ziół sporządza się przepuszczając starannie wymyty surowiec przez maszynkę do mielenia, następnie przeciska się miazgę przez rzadkie lniane płótno. Jeśli sok ma służyć także dla celów leczniczych układu oddechowego, trawiennego i innych, dodaje się miodu i zagotowuje. Zbierającą się na powierzchni piankę należy zebrać i odrzucić. Uzyskany eliksir wlać do butelki, dolewając mały kieliszek spirytusu (dla zabezpieczenia przed psuciem), szczelnie zakorkować i odstawić do ciemnego i chłodnego miejsca. Przed użyciem zmieszać w połowie z ciepłą wodą.

4. Liście babki lancetowatej lub szerokolistnej stosuje się także zewnętrznie przy ukłuciach przez pszczoły, osy, komary lub inne owady pocierając zmiażdżonym liściem miejsca ukłute albo też sporządza się okład ze zmiażdżonych liści, przeciwdziałający obrzękom i uśmierzający ból.

5. Na bolesne, zapalone i trudno gojące się rany, wrzody, czyraki itp. przykłada się starannie wymyte gorącą wodą i ostudzone liście babki lub miazgę zmieniając okład co jakiś czas. Usuwamy w ten sposób zarazem nieczystości i obniżamy gorączkę chorego miejsca. Należy zauważyć, że liście babki wąskolistnej mają substancje aktywne bardziej zgęszczone i skuteczniejsze od liści babki zwyczajnej szerokolistnej. W braku świeżych liści babki stosuje się także do okładów odwar z tym samym skutkiem. Nasiona babki są także przysmakiem dla ptaków.

W botanice znanych jest około 200 gatunków babki, ale tylko 3 z nich mają właściwości lecznicze.

Wszystkie trzy gatunki występują w Polsce. Są to babka zwyczajna, czyli szerokolistna, babka lancetowata (zwana inaczej wąskolistną, barankowym językiem, języczkami polnymi czy biczykami) i babka płesznik — najrzadziej spotykana, rosnąca przede wszystkim w uprawach zielarskich.

Ponadto, surowe liście babki stosowane są jako sałata, a gotowane jako jarzyna. Dodatkowo babka występuje jako roślina pastewna (pasza).Młode liście babki w wielu krajach Europy wchodzą w skład bogatych w witaminy sałatek wiosennych, przede wszystkim razem z pokrzywą i mniszkiem lekarskim. Niekiedy roślina ta gotowana jest podobnie jak kapusta.

Babka płesznik