"BAITA ERE"

"BAITA ERE" lokailua

Galdera

Komunikabideetan sarritan entzuten da "Baita ere esan digute (...)" egitura. Zuzena al da? Ez al du behar "Baita (...) ere" zuzena izateko?

Erantzuna

Euskaltzaindiaren Euskal Gramatika: Lehen Urratsak, EGLU, III, Lokailuak liburukiko 48. orrialdean ageri denez, ez da erabat txartzat ematen "Baita ere (...)" egitura (Mitxelenak berak baditu, adibidez, horrelakoak); baina Gramatika batzordeak nolabait markatutzat dauka. Arruntena, zalantzarik gabe, "Baita (...) ere" egitura da, EGLU, III, Lokailuak liburukiko 50. orrialdeko eskeman ikus dezakezunez.

Batzuetan, ordea, lokailua perpaus guztiari dagokionean eta ez sintagma bati, perpausaren hasieratik eman nahi izaten da emendio kutsua, eta hortik dator perpaus hasieran "Baita ere" erabiltzeko nolabaiteko beharra. Hori dela eta, gogoan izan hor ditugula zeregin horretarako arruntagoak eta egokiagoak diren beste lokailu batzuk: "halaber", "orobat", "era berean" eta abar.

Data: 2002/01/08

Erantzulea: Jesus Mari Makatzaga, Gramatika batzordeko idazk.

PASARTEA

Txizagurea II

Berriro da 1952. urtea, eta familiaren autoan zoaz aitak zure arreba jaio zen egunean etxera ekarritako De Soto 1950 urdin baten atzeko eserlekuan eserita. Ama doa gidatzen, eta badu jadanik puska on bat bidean zoaztena, ez zara gogoratzen nondik norako bidaian, baina etxera itzultzen ari zarete, hamar edo hamabost minutuko bidea geratzen da etxeraino, eta bada alditxo bat txizagura duzuna, maskuriko presioa haziz joan dena apurka-apurka, eta, dagoeneko, hasia zara bihurritzen atzeko eserlekuan, hankak gurutzatuta, eskua hankarteari helduta, luzaroago eutsiko ote diozu amari, eta hark galdetzen dizu eutsiko ote diozun beste hamar minutu. Ez, esaten diozu, ez duzu uste. Hartara, dio berak, hemendik eta etxera artean non geratu ez dagoenez, egizu fraketan. Hain ideia erradikala iruditzen zaizu, hain traizio gaitza nekearen nekez irabazia uste duzun gizion independentziari, non lanak baitituzu amaren hitzak sinesteko. Fraketan egin? galdetzen diozu. Bai, egin fraketan, esaten dizu. Zer axola dio, bada? Etxera ailegatu orduko garbigailuan sartuko ditugu arropak. Eta holaxe gertatzen ari da: zure amaren oniritzi oso eta ageriarekin, txiza egiten duzu fraketan azken aldiz.

Paul Auster

Neguko egunerokoa (Oskar Aranak itzulia)

BIDEOA