BIHURTU

“(… )muskerrak buruko muinen zale zirela esaten baitziguten Obaba hartan; ahal izatera, jendearen belarri zulotik sartu eta buruan gelditzen zirela, jan eta jan, eta ez zutela ateratzekorik egiten ondo ase arte. Ordurako, ordea, berandu izaten zela; muskerra edukitakoa ergeldu egiten zela betirako, inuzentetu. Eta herriko hainbat xelebre seinalatzen zizkiguten: hantxe geneukala frogantza, haiek guztiek hozka eginda zeukatela buruaren puska bat. Guztiarekin ere –sobera ikara ez gintezen edo– muskerragandik begiratzeko bi modu bazeudela gaineratzen ziguten. Bata, belar gainean lo ez gelditzea. Bestea –animaliak buruan sartzea lortzen zuen aldietarako– lehenbailehen ibili eta zazpi herritako erretore jaunei kanpaiak jo zitzaten eskatzea;

zeren orduan, kanpai iskanbila ezin sufrituz, jatun maltzurrak ihesari ekiten baitzion zalaparta batean. Erretratuari begira holako pentsamenduak nerabiltzan neure artean, eta bidezkoa iruditzen zitzaidan bertako eszena bihurrikeria baten ildotik interpretatzea. Okerrak eskuan zeukan muskerra oso hurbil baitzegoen Albino Maria izeneko beste mutil baten belarritik. Ordea, oztopo bat aurkitzen nuen arazoa modu hartan erabakita uzteko. Eta hori zen niri gogoratu egiten zitzaidala Albino Mariari gertatutakoa. Hain zuzen ere, eskolako ikasle azkar izatetik makalena izatera pasa zela oso denbora gutxian; eta horren ondoren, gero eta okerrago jarriz, ahaztu egin zitzaiola idaztea eta irakurtzea; azkenean, hamalau urterekin edo, erabat inuzentetu eta herriko xelebre bihurtu zela. Erretratuan azaltzen zena ikusi, eta bizitzaren ironiak etortzen zitzaizkidan gogora: belarri ondoan zeukan muskerrak adierazi egiten zuela, auskalo zein halabeharrez, Albino Mariari gero gertatuko zitzaion guztia. Sinboloaren mailan izanda ere, Okerraren jestuak lotu egiten zituela iragana eta etorkizuna.”