ALDIZ / BIDER
Zenbat aldiz? Zenbat bider?
Maiztasuna adierazteko erabiltzen ditugu:
Zenbat ALDIZ (bider) esan behar dizut gauza bera?
Hiru BIDER (aldiz) egin dut, eta hiruretan okertu naiz.
Lau ALDIZ (bider) errepikatu behar izan dut.
Era honetara erabilita ez dira zuzenak:
*Bider bat joan naiz hondartzara BEHIN joan naiz hondartzara
*Bakarrik ikusi dut aldiz bat Bakarrik ikusi dut BEHIN
*Aldi honetan neuri dagokit ORAINGOAN neuri dagokit
*Gau honetan geratu gara GAUR GAUEAN geratu gara
*Urte honetan lanpetuta nabil AURTEN lanpetuta nabil
HAMAIKA erabili ohi da balio enfatikoarekin. Antza denez, esapide hau gizakiek hamarreraino kontatzen ozta-ozta zekiten garaitik dator:
HAMAIKA aldiz (bider) esan diot; baina alferrik.
Euskal Gramatika Osoa Ilari Zubiri eta Entzi Zubiri
Iritzia
Hain da zaila askotan muga non dagoen jakitea. Zenbateko garrantzia duen gauza bakoitzak; benetan bueltak ematea merezi duen edo denborak bere horretara itzularaziko duen erabakitzea.
Lasaia naiz ni. Orokorrean, ez diet gauzei gehiegizko garrantzirik ematen, eta denborak bere egitekoa ondo beteko duela sinesten dutenetakoa naiz. Hala ere, batzuetan kontu batzuek haserretu egin beharko nindutela erabaki, eta horixe bera egiten dut, haserretu. Haserretzen naiz haserretu beharrekoekin, eta adierazten diet nire haserrea.
Zer egin, ordea, haserre hori gaitzesten dutenean? Zer egin zure hausnarketa oro hutsaren pare uzten dutenean? Merezi ez duela bueltak ematea, ez dela hainbesterako, esajeratu hutsa naizela. Momentu horietan pentsatzen dut gaizki erabaki dudala haserretzeko arrazoia, denbora galdu dudala merezi ez zuten gauzengatik kexaka, eta nire buruari histeriko zentzugabe kexati esajeratu ume itxura eman diodala ni horrelakoa ez banaiz ere. Zaila da zergatik haserretu aukeratzea, aizu.
http://mariaoses.blogspot.com.es/2017/05/haserretu-naiz-aizu.html