EZ EZIK, EZIK, IZAN EZIK

1) EZ EZIK, EZIK, eta IZAN EZIK nahasi egin dira sarritan. Horregatik, Euskaltzaindiak erabaki du zein izango den forma egokia euskara baturako, eta bakoitzaren esanahia finkatzeko araua argitaratu du (ikus Euskaltzadiaren 16. araua).

2) IZAN EZIKen baliokide bat bada mendebalean: IZAN EZEAN (euskara batuan erabil daiteke, jakina).

3) Adibide hauetan ez dugu aztertzen EZIK soilaren erabilera zehatza, baina hori ere gerta daiteke: dirua eduki ezik, ezin zara inora joan (= dirurik ez badaukazu, ezin zara inora joan). Erabilera hori ere, jakina, guztiz zuzena da.

Ø* Hau ezik, beste ariketa guztiak egin ditut.

Hau izan ezik, beste ariketa guztiak egin ditut.

Ø *Egun guztietan asteburuetan ezik joaten naiz euskaltegira.

Egun guztietan, asteburuetan izan ezik, joaten naiz euskaltegira.

Ø *Gramatika-zuzentasuna ezik, egokitasuna ere lortu behar da.

Gramatika-zuzentasuna ez ezik, egokitasuna ere lortu behar da.

Ø *Ikasle guztiek egin beharko dute euskara-azterketa, EGAdunek ezik.

Ikasle guztiek egin beharko dute euskara-azterketa, EGAdunek izan ezik.

Ariketak HEMEN

Artikulua

Xabier Mendiguren Elizegik bere aitari omenaldi xume bat egiten dio artikulu honetan. Pasarte bat irakurriko dugu:

(…) Lana izan da bere bizitzaren ardatza, mutikotan hasita bizitza ia osoa tailerretan; buzo urdina jantzita gogoratzen dut, goizeko zazpietarako lantegira, eta etxera itzultzean eskuak makinen olio beltzez zikindurik, harraskan Vim detergentearekin garbitzeko, bazkaldu aurretik; berrogeita hamazazpi urte zituela kalean geratu zen, ordea, lantokia ezustean itxita, ez aurrejubilaziorik ez kalteordainik ez ezer, erretiroa kobratzeko adinera iristeko urte batzuk falta zitzaizkiola, eta gelditu zaion pentsio koxkorrarekin bizi izan da geroztik, apaltasun derrigorrezkoan.

Eguneroko kontuei buruzkoak izan dira beti gure solasak, ez hizketaldi sakon, ez filosofiarik. Baina gogoan daukat behin, ez dakit nola, aitorpen moduko bat egin zidala: «Mundu honetan bizitzeko, gizonak konformidadea behar dik». Ez nion ezer esan baina barrutik haserretu egin nintzen, konformismoa goraipatzen ari zelakoan; hala ere, urteeekin ohartu nintzen hitz horietan ez zegoela egoera injustuak ontzat emate akritiko bat, baizik eta estoizismo moduko bat, bizitzaren aurreko jarrera fatalista, datorrena datorrela umiltasunez eta onean onartzen jakitea.

Osorik irakurtzeko, hemen

“Apirileko lorea urrea baino hobea”