Panniculitis

Panniculitis

เป็นการอักเสบในชั้นไขมัน (adipose tissue) มักเกี่ยวช้องสัมพันธ์กับโรคทาง systemic อื่นๆ

Weber-Christian disease(relapsing febrile nodular panniculitis)

เป็น infiltrative disease ของชั้นไขมัน

Clinical presentation

ก้อนใต้ผิวหนัง และมักมี constitutional symptom เช่น ไข้ ปวดข้อ และปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ

ตรวจร่างกาย พบเป็นก้อนใต้ผิวหนัง กดเจ็บ อักเสบแดง และอาจแตกมีน้ำเหลืองไหล หลังจากหายแล้วผิวหนังบุ๋มลงไปแบบ atrophy ตำแหน่งที่พบบ่อยคือ แขนขา หลังระดับอก ท้อง เต้านม หน้า และ สะโพก นอกจากนี้อาจพบในช่องท้อง เป็นฝีสำไส้เล็ก ลำไส้ใหญ่ ทำให้ลำไส้อุดตันได้ อัณฑะและหนังศีรษะ ในรายที่รุนแรงอาจพบที่หัวใจ ปอด ตับ ไต ซึ่งมักจะเสียชีวิต

การตรวจทางห้องปฏิบัติการ

ไม่มีผลตรวจที่เฉพาะเจาะจง พบเพียงการอักเสบ เช่น ESRสูง ซีด เม็ดเลือดขาวสูงหรือต่ำก็ได้ การวินิจฉัยต้องอาศัยการ biopsy พบลักษณะเป็น mononuclear หรือ pleomorphic cell แทรกตัวอยู่ในชั้นไขมัน พบ fat laden macrophage และการอักเสบของหลอดเลือดขนาดเล็ก

การรักษา

ยาที่ได้ผลดีคือ ยาต้านมาลาเรียและ คอร์ติโคสเตียรอยด์ กรณีที่อาการรุนแรงใช้ยาดังกล่าวไม่ได้ผลให้ immunocompresive drug เช่น azathioprine

Lupus profundus

ลักษณะเป็นก้อนใต้ผิวหนัง กดเจ็บ เนื่องจากชั้นไขมันใต้ผิวหนังอักเสบ พบบริเวณ หนังศีรษะ ใบหน้า ต้นแขน หน้าอก หลัง ต้นขา และสะโพก อาจพบลักษณะของ discoid lupus erythematosus ได้ที่ส่วนบนของผิวหนัง เชื่อว่าเกิดจาก immune complex arteriolitis

บางรายพบ lupus profundus โดยไม่พบอาการแสดงอื่นๆของโรคลูปัสเลย เมื่อติดตามอาการแล้วจะพบอาการโรคลูปัสในภายหลัง การวินิจฉัยพบ immune complex ติดที่ชั้น dermal-epideermal junction

การรักษา ส่วนใหญ่ได้ผลดีกับการรักษาด้วยยาต้านมาลาเรีย

http://dermatology.cdlib.org/DOJvol7num2/nyu2/9/9.html

Erythema nodosum

ลักษณะเป็นก้อนใต้ผิวหนังสีแดงม่วงขนาด 1-5 cm บริเวณหน้าแข้ง อาจพบ ไข้ ปวดเมื่อยตามตัว ปวดข้อร่วมด้วย ลักษณะทางพยาธิวิทยาพบ septate panniculitis ที่ไม่มีการอักเสบของหลอดเลือดขนาดเล็ก

Condition ที่พบ EM ได้

Idiopathic, familial , pregnancy(โดยเฉพาะ 2 trimester)

Systemic disease: inflammatory bowel disease, sarcoidosis, malignancy, collagen vascular disease, Sweet’s syndrome

Drug: penicillin, sulfonamide, brith controlpills, omiprazole, immunization

Infection: streptococcus pharyngitis, TB, salmonella gaxtroenteritis, cat scratch fever, leprosy, yersinia colitis, histoplasmosis, blastomycosis, coccidiomyosis

http://mdnote.wikispaces.com/Erythema+nodosum

Erythema induratum

ก้อนใต้ผิวหนัง นูน กดเจ็บ มักพบที่น่องและหน้าแข้ง มักแตกเป็นแผล ลักษณะทางพยาธิวิทยาพบ การอักเสบของชั้นไขมันและเส้นเลือดขนาดเล็ก พบสัมพันธ์กับการติดเชื้อโดยเฉพาะเชื้อวัณโรค แต่ในบางรายก็ไม่พบสาเหตุ

อ้างอิง

ตำราโรคข้อ พิมพ์ครั้งที่ 2 2548 สมาคมรูมาติซั่มแห่งประเทศไทย