Quick treatment:
25% Benzyl benzoate (ในผู้ใหญ่)
12.5% Benzyl benzoate (ในเด็ก)
ทาทั่วตัวทิ้งไว้ทั้งคืน 3วัน
Crue diagnosis:
-คันกลางคืน อยู่ชุมชนแออัด ตามซอกนิ้ว ขาหนีบ ข้อพับเข่า
-พบเป็นเส้นตรงหรือคดเคี้ยวยาวไม่เกิน 1 ซม.
-มีตุ่มน้่ำเล็กๆ มีตุ่มแดงคันใหญ่ๆ
-เป็นตุ่มเป็นรอยทั้งตัว ยกเว้นหน้าไม่เป็น
Ix: Ink test positive, KOH at vesicle or nodule
Details:
เป็นโรคติดต่อจากการสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ที่ติดเชื้อหิด หรือจากเสื้อผ้า ผ้าปูที่นอน ซึ่งอาจจะมีหิดตัวเมียเกาะอยู่ ซึ่งอยู่ได้นานถึง 24-36 ชั่วโมง โดยหิดจะเคลื่อนเข้าหาอุณหภูมิที่อุ่นกว่าและสภาพแวดล้อม เมื่อได้กลิ่นคน ตัวหิด(Sarcoptes scabiei var.homonis) คือแมง 8 ขา ในกลุ่มเดียวกับ ไร(mites) เล็นไร(Demodex) และเห็บ(Ticks) ปกติจะอยู่ในโพรงเล็กๆของหนังกำพร้าใต้ต่อชั้นขี้ไคล ตัวอ่อนโตเต็มที่ใช้เวลา 14-17 วันเมื่อผสมพันธุ์แล้ว หิดตัวผู้จะตาย
ระบาดวิทยา
ในชายมากกว่าหญิง 2:1.7 และมีการระบาดทุก 10-15 ปี
พบได้บ่อยในชุมชนแออัด เช่น สลัม คุก โรงเรียน วัด สถานสงเคราะห์ ที่นอนแออัด ในห้องเดียวกัน
การติดต่อ
มักติดติดในผู้ที่อาศัยใกล้ชิดกัน หากจับมือกับแล้วไปมักไม่ติดต่อ
บางรายมีเพศสัมพันธ์ติดต่อได้แต่น้อย
ติดต่อทางที่นอนเสื่อผ้าเครื่องนุ่งห่มได้
เชื้อหิดอยู่นอกร่างกายได้ประมาณ 24 ชั่วโมง
การดำเนินโรค
ผู้ป่วยจะมีอาการหลังจากติดหิดแล้ว ประมาณ 1 เดือนในการติดครั้งแรก
และจะมีอาการทันทีเมื่อมีการติดหิดครั้งต่อๆมา
อาการคัน
เกิดจากปฏิกิริยาภูมิไวต่อหิดตัวเมีย ไข่หิด และภูมิหิด
โดยจะมีอาการคันมาก ****โดยเฉพาะกลางคืน ****
บริเวณที่คัน
เป็นที่อบอุ่นของร่างกาย ในบริเวณซอกนิ้วมือ นิ้วเท้า รักแร้ ข้อพับ ศอก แขน ลำตัว อวัยวะสืบพันธุ์ ร่องก้น ขา และเท้า
ในเด็กอาจจะพบได้ทั้งที่ใบหน้า ลำตัว โดยหิดคนจะขุดอุโมงค์ เห็นเป็นเส้นๆได้
ในเด็กเล็กอาจพบเฉพาะผื่นที่รักแร้ บริเวณอวัยวะเพศก็ได้
ลักษณะจำเพาะที่ช่วยในการวินิจฉัย
1.โดยอาจจะพบอุโมงค์หิด เป็นเส้นตรงหรือคดเคี้ยวยาวไม่เกิน 1 ซม.
และมีตุ่มน้ำเล็กๆแทรกตรงตำแหน่งที่มีหิดตัวเมียฝังตัวอยู่
2.พบตุ่มแดงคันขนาดใหญ่ และหายช้า
a vesicular rash, visible burrows in the skin, intense itching of infected areas
นอกจากนี้อาจพบ รอยเกาถลอก มีเลือดออก เกิดการติดเชื้อแทรกขึ้นมาได้
การตรวจทางห้องปฎิบัติการ
เมื่อขูดบริเวณตรงตุ่มน้ำ หรือตุ่มแดง และนำมาหยดน้ำเกลือในแผ่นสไลด์ แล้วส่องกล้องจุลทรรศน์จะพบตัวหิด
การรักษา นอกจากจะรักษาคนที่ติดเชื้อหิดแล้ว ควรกำจัดแหล่งที่เป็นแหล่งกระจายตัวหิด เช่น เสื้อผ้า เครื่องนุ่มห่ม ของใช้ของผู้ติดหิดด้วย
การป้องกัน
รักษาความสะอาดสุขอนามัยส่วนบุคคล
รักษาความสะอาดเสื้อผ้า เครื่องนอน
ส่วนแนวทางการรักษาคนไข้ที่ติดหิดมีดังนี้
1. 25% Benzyl benzoate (ในผู้ใหญ่)และ 12.5%Benzyl benzoate(ในเด็ก):
Sig.ทาทั่วตัวทิ้งไว้ทั้งคืน 3วัน
โดยทายาหลังจากอาบน้ำตอนเย็น ตั้งแต่คอลงมาทั้งตัว แล้วทิ้งไว้อย่างน้อย 12 ชั่วโมง โดยไม่ต้องอาบน้ำ ทาวันละครั้ง นาน 3-7 วัน ทาทุกส่วนซอกเล็บใต้เล็บด้วย
2. 1% Gamma benzene hexachloride (Lindane,Lorexane): ใช้เฉพาะในผู้ใหญ่
ยาระคายเคืองน้อยกว่า ข้อ 1
แต่อาจจะมีผลต่อระบบประสาทในเด็กเล็ก และผู้มีครรภ์จึงห้ามใช้ โดยทายาเช่นเดียวกับยาในข้อ 1
3. 10% Crotamiton( Eurax): ได้ผลประมาณ 50-60 % ใช้ทาครั้งเดียวต่อวัน ติดต่อกัน 5 วัน
4. 5% Permethrine:
มีผลต่อการรักษาหิด โดยทาเพียงครั้งเดียว ใช้ได้ทุกเพศวัย
ได้ผลดีถึง 89-92 % ไม่ติดเสื้อผ้า และช่วยลดอาการคัน ยาตัวนี้ดูดซึมผ่านผิวหนังได้น้อย จึงมีผลข้างเคียงน้อยกว่ายาตัวอื่นๆ โดยอาจจะมีอาการคัน หรือแสบร้อนเล็กน้อยในขณะที่ทา และซักครู่ก็เป็นปกติ
ถือว่าเป็นยารักษาหิดที่ดีที่สุดในปัจจุบัน
5. ยาแก้คัน: เช่น ยารับประทานแก้แพ้ หรือ ครีมทาเสริม กรณีที่มีอาการคันมากๆ
Reference:
-http://mdnote.wikispaces.com/Scabies
-https://sites.google.com/site/drugnoter/scabiside
1.11 January,2002 neoclinic
2.http://www.stanford.edu/class/humbio103/ParaSites2004/Scabies/Scabies%20Home.htm
3.www.dermatologist.co.uk/ skinrash.html Diagnosis common skin rash