BPPV
BPPV : Benign paroxysmal positional vertigo
โรคตะกอนหินปูน ในหูชั้นในหลุด
เป็น*** most common***
ที่ทำให้เกิดอาการ เวียนศีรษะ แบบ เป็นๆหายๆ
หูชั้นใน
ประกอบด้วย
1.การทรงตัว labyrinth [utricle,saccule,semicircular canal]
ใน utricle มี otoconia ตะกอนหินปูน calcium carbonate รับรู้การเคลื่อนไหวของศีรษะ
2.การได้ยิน cochlea
สาเหตุ เป็นพยาธิสภาพที่ีหูชั้นใน
เกิดจาก otoconia หลุดออก ไปลอยอยู่ใน semicircular canal
โดยเฉพาะ posteroir semicercular canal เมื่อมีการขยับศีรษะอย่างรวดเร็วในบางท่า
หินปูนนี้จะไปรบกวนต่อ vestibular sensory receptor ทำให้เกิดอาการเวียนศีรษะ
ทำให้กระตุ้นระบบประสาน เกิดการเวียนศีรษะขึ้น
สาเหตุที่หินปูนหลุด
อุบัติเหตุ บาดเจ็บที่ีศีรษะ โรคหูชั้นใน การผ่าตัด ติดเชื้อ
การเคลื่อนไหวศีรษะซ้ำๆ ก้มๆเงย
อายุมากความเสี่อม
50% ไม่ทราบเหตุ
อายุ
30-70 ปี
หญิง มากกว่า ชาย 1.5-2:1
พบมากขึ้นในคนสูงอายุ > 60ปี
พบได้ ร่วมกันในหู ทั้งสองข้าง 15% และพบร่วมกับ ไมเกรนได้
อาการ
เวียนศีรษะ บ้านหมุน โครงเคลง เสียการทรงตัว คลื่นไส้ อาเจียน
อาการสัมพันธ์กับ การเคลื่อนไหวในแนวดิ่ง ล้มตัวนอน ลุกที่นอน ก้มหยิบของ เงยหน้า เอียงคอ
สัมพันธ์โดยตรงกับการเปลี่ยนท่า ถ้าไม่ขยับตัวอาการจะหายไปใน 10-20 วินาที
เมื่อมีการเปลี่ยนท่าแล้วกลับมาสู่ท่าเดิมก็จะมีอาการเวียนศีรษะอีก
ระยะเวลาที่เวียน เป็ฯ วินาที หรือ นาที หลังมีการเคลื่อนไหว
อาการจะเป็นมากอยู่ในช่วงเวลาเป็นวันแล้วจะดีขึ้น แต่อาจเป็นซ้ำได้อีกได้เรื่อยๆ
ผู้มีอาการครั้งแรกจะมาก ต่อมาอาการจะค่อยๆ ทุเลาลง
ผู้ป่วยจะสามารถปรับตัวได้และเรียนรู้ที่จะเลี่ยงท่าที่จะทำให้เกิดอาการได้
อาการเวียนศีรษะ เป็นๆหายๆในวันได้ อาจดีขึ้นเป็นวัน-สัปดาห์-เดือน
หายแล้วเป็นซ้ำ ได้ใน เดือน-ปี
มักไม่มี : หูอื้อ ไม่มีเสียงดังในหู ไม่มีแขนขาอ่อนแรง ไม่มีพูดไม่ชัด
ไม่มีหมดสติ ไม่เป็นลม
ปัจจัยกระตุ้นอื่นๆ : ฝนตก พายุ ลมแรง พักผ่อนไม่เพียงพอ เครียด
การวินิจฉัย
ประวัติ ลักษณะเวียนศีรษะดังกล่าว ไม่มีความผิดปกติอื่น
ตรวจร่างกาย
การทดสอบ โดยการทำ Dix-Hallpike maneuver
Dix-Hallpike test = positive: เวียนศีรษะ และ nystagmus 5-60 sec
1.หันหน้าไปข้างได้ข้างหนึ่ง 45 องศา
2.จับล้มตัวนอนอย่างเร็วร่วมกับเงยศีรษะขึ้นเล็กน้อย
ทำทั้งสองข้าง จะ positive เมื่อหูข้างที่มีพยาธิสภาพอยู่ด้านล่าง
การรักษา
1.ให้ยา บรรเทา และ ก่อนทำกายภาพบำบัด
2.กายภาพบำบัด
หลักการให้หินปูนกลับเข้าที่เดิม = canalith repositioning therapy
การหมุนศีรษะให้หินปูนหลุดกลับเข้าไปใน utricle เหมือนเดิม
โดยการเคลื่อนไหวช้าๆ อยู่ในแต่ละท่านั้น 30 วินาที
-Epley's particle repositioning maneuver
-Semont liberatory maneuver
-Gans maneuver
กายภาพ ทำ 1-2 ครั้ง ก็มักได้ผล
ให้ผู้ป่วยทำเอง หรือ แพทย์ทำให้ก็ได้
3.การผ่าตัด เมื่อทำกายภาพแล้วไม่ได้ผล และมีอาการมาก
-canal plugging surgery
คำแนะนำ
การรักษา
http://vatchainan2.blogspot.com/2012/12/vestibular-treatment-3.html
http://www.si.mahidol.ac.th/sidoctor/e-pl/admin/article_files/901_1.pdf
http://www.rcot.org/download/resident_10_19.pdf