Hypothyroidism
Hypothyrodism
Quick dx:
-Primary hypothyroidism : TSH สูง T4 ต่ำ
-Subclinical hypothyroidism : TSH สูง fT4 ปกติ
-Secondary hypothyroidism : TSH ไม่สูง fT4 ต่ำ/ปกติ
-Euthyroid hypothyroxinemia : TSH ปกติ FT4 ต่ำ
Cretinism: โรคเอ๋อ โรคขาดฮอร์โมนไทรอยด์ในเด็ก เป็นกลุ่มอาการ เตี้ยแคระแขนขาสั้นหน้ามือบวม ผิวหยาบ ปัญญาอ่อน ลิ้นโตจุกปาก ท้องผูก หูหนวก เป็นไบ้
Myxedema: โรคขาดฮอร์โมนไทรอยด์ผู้ใหญ่ กลุ่มอาการ ผิวหนังบวม อ้วน น้ำหนักเพิ่ม ผม-ผิวแห้งหยาบเหลือง สมองทำงานช้า เสียงแหบต่ำ
Euthyroid sick syndrome: ในผู้ป่วยหนักหรือพักฟื้นอาจมีค่า TSH,T4 ต่ำโดยที่ไม่ใช่ hypothyroidism
อุบัติการณ์/ความชุก
เด็กแรกเกิด อุบัติการณ์ congenital hypothyroidism พบ 1:4,000 ราย เด็กเกิดมีชีพ
ผู้ใหญ่ อุบัติการณ์เพิ่มขึ้นตามอายุ 20-25 ปี พบ 1.4:1,000 คนต่อปี, อายุ 75-80 ปี พบ 14:1,000 คนต่อปี
ความชุก ผู้ใหญ่เพศหญิง 18:1,000 คน เพศชาย 1:1,000 คน
อายุเฉลี่ยของผู้ปวย ประมาณ 60 ปี
แบ่งตามสาเหตุ
1. Primary hypothyroidism เกิดจากต่อมไทรอยด์เอง
1.1 Loss of thyroid tissue :
-thyroidectomy, postradiation, radiactive iodine,
-Chronic autoimmune :Hashimoto’s thyroiditis
-Reversible autoimmune:silent/ post partum thyroiditis,cytokine thyroiditis
-idiopathic myxedema
1.2 Functional defect(biosynthesis/release):
Congenital defect in biosynthesis,
Iodine deficiency, Iodine induced hypothyroidism,
Drug(amiodarone,lithium), goitrogen(กระหล่ำปลี,มังสวิรัติ)
2. Secondary hypothyroidism : เกิดนอกต่อมไทรอยด์ เป็นที่ต่อมใต้สมอง pituitary gland หรือ สมอง hypothalamus
2.1 Loss of tissue {congenital,trauma,tumor,infection,infiltrative,vascular}
2.2 Functional defect(biosynthesis/release)
Isolate TSH deficiency,Mutation genes for TRH receptor,
Drug(dopamine,glucocorticoids,L-thyroxine withdrawal)
3. Peripheral hypothyroidism: Thyroid hormone resistence
การวินิจฉัย ต้องดูสองส่วน คือ
1.เป็น hypothyroidism จริงหรือไม่ {อาการ,อาการแสดง,TSH,FT4/T4}
2.ถ้าเป็น สาเหตุจากอะไร Primary หรือ secondary
การให้ยาขึ้นกับสาเหตุด้วย
การวินิจฉัยภาวะ hypothyroidismอาศัยอาการและอาการแสดง 6 ใน 12 อย่างดังนี้
อาการ: หูเบา เหงื่อน้อย ท้องผูก เสียงแหบ ผิวแห้ง น้ำหนักขึ้น ปวดคล้ายถูกไฟดูด
อาการแสดง: เคลื่อนไหวช้า รอบตาบวม ankle reflex ช้าลง ผิวหยาบ ผิวเย็น
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
TSH ร่วมกับ T4 หรือ FT4 ไม่ต้องตรวจ T3(T3มักไม่ต่ำ)
(TSH ที่สูงกระตุ้นให้สร้างT3มากกว่าT4,ที่ peripheral T4เปลี่ยนเป็นT3 ดังนั้นจึงไม่ต่ำ)
การแปลผล
Euthyroid hypothyroxinemia : FT4 ต่ำ TSH ปกติ
Primary hypothyroidism : FT4 ต่ำ TSH สูง
Subclinical hypothyroidsm : FT4 ปกติ TSH สูง
Central hypothyroid : FT4 ต่ำ/ปกติ TSH ต่ำ/ปกติ
การตรวจคัดกรอง ตรวจ TSH
สำหรับ : เด็กแรกเกิด, ผู้สูงอายุ, สตรีกลางคน, โรค autoimmune อื่นๆ
ผลหาก TSH สูง ให้เจาะ TSH ซ้ำ + FT4/T4
การรักษา : Hypothyroid2 สาเหตุและการรักษา
ผู้ป่วยส่วนใหญ่แล้วมักเป็นถาวร ต้องกินยาไทรอยด์ฮอร์โมนตลอด
การให้ขนาดยาขึ้นกับชนิดของสาเหตุ...........ที่ทำให้เกิดการขาดโฮร์โมนไทรอยด์
Primary hypothyroidism
Central hypothyroidism
Transient hypothyroidism
Hypothyroid in pregnancy
Hypothyroid in operative care
Thyroid hormone resistance
Other condition to Thyroid hormone therapy
ดูตอนต่อไป