Hyponatremia disease
Hyponatremia approach ตามโรคที่เป็นสาเหตุ
การ approach แต่ละสาเหตุ
สาเหตุสำคัญ
1.เสียมาก อาเจียน ท้องเสีย ไข้ ร้อนเสียเหงื่อ
2.โรคไต หัวใจ ตับแข็ง
3.SIADH
พบน้อย
4.Adrenal insufficiency
5.Cerebral / renal salt wasting
A.SIADH หริอ SIAD [ปัสสาวะเข้ม - serum จาง]
เกิด ADH สูงผิดปกติ ดูดน้ำกลับมากจนเกิน เกิด dilutional effect
การวินิจฉัย มีภาวะ Hyponatremia ร่วมกับ
1. Urine osmolality สูง (>200 mOsm/kg)
2. Urine sodium สูง (UNa>30 mEq/L)
3. Serum osmolality ต่ำ (<275 mOsm/Kg)
สาเหตุ
-โรคสมอง อุบัติเหตุ ติดเชื้อ เนื่องอก
-โรคปอด เนื่องอก ติดเชื้อ ปอดเรื่อรัง
-มะเร็ง ปอด รังไข่ ต่อมน้ำเหลือง ต่อมไทมัส
-ยาหลายๆตัว NSAIDs, TCA, carbamazepine,diuretic , chlopropamide, SSRI etc.
-หลังการผ่าตัดต่างๆ
รักษาต้องจำกัดน้ำ
หาก Na<125 ให้ 3%NSS
Rate= (wt/2) cc/hr
ให้นาน = 2(125-Na) hr
เช่น Na120 น้ำหนัก 50 kg ให้ 3%NSS iv drip 25ml/hr 10 hr
B.Cerebral salt wasting [ปัสสาวะเข้ม จำนวนมาก – serum จาง]
เกิดจากสมอง sodium natridiuresis ทำให้ขับน้ำและเกลือแร่ออกไป
สาเหตุ อุบัติเหตุสมอง เนื้องอกสมอง hematoma
การวินิจฉัย ปัสสาวะออกมากกว่า 3L/day, UNa สูง(>20mmol/L), UOsm สูง>100 mOsm/kg
ร่วมกับ ขาดน้ำ หิวน้ำ มี dehydration
มักพบในสัปดาห์แรกหลังสมองบาดเจ็บ ดีขึ้นใน 2-4 สัปดาห์-หลายเดือน-ปี
รักษาให้ เสียน้ำทั้งเกลือให้ 0.9%NSS
C.Renal salt wasting เหมือนกับ Cerebral salt wasting แต่ไม่มีอาการทางสมอง
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2637602/
D.Adrenal insufficiency (ปัสสาวะเข้ม - serumจาง)
ต่อมหมวกไตทำงานไม่พอ ขาด aldosterone ดูด Na กลับไม่ได้
Primary AI เป็นทีต่อมหมวกไตเอง
Secondary AI เป็นที่ hypothalamus
ขาด glucocorticoid ทำให้ ADH สูงขึ้น, ขาด aldoseterone ทำให้ดูด Na กลับไม่ด้
การวินิจฉัย UNa สูง(>30mmol/L), UOsm สูง>100 mOsm/kg
Hypotonic hypoNatremia(true hyponat.)
ECF มาก CHF,Cirrhosis,RF ::::::::::::::::::::::::::::::::::::Uosm>100,UNa≤30
ECF น้อย vomiting, diarrhea, third spacing, diuretic::::::Uosm>100,UNa≤30
ECF ปกติ SIADH,2adrenal insuf, occult diuretics::::::::::Uosm>100,UNa>30
Ref.
http://www.mt.mahidol.ac.th/e-learning/bodyfluid%20and%20electrolyte/sodium.htm
http://www.ghp.co.th/th/knowledge_tips/index.php?ELEMENT_ID=131
http://library.ra.mahidol.ac.th/mr.chusak/Handout%20%E0%B8%9B%E0%B8%B54/Fluid%20&%20Electrolytes.pdf ER