Lymphogranuloma venereum(LGV)
คือ โรคฝีมะม่วง
เป็นหนึ่งในกลุ่มโรคแผลที่อวัยวะเพศ ได้แก่ Herpes simplex virus-2, syphilis, chancroid และ LGV
ลักษณะแผลในโรคนี้ เป็นตุ่มเล็กๆ หรือแผลเล็กๆที่อวัยวะเพศ ตามมาด้วยการต่อมน้ำเหลืองขาหนีบปวดบวมอักเสบ
อุบัติการณ์ 2-5% ของ STD
มักพบในชายมากกว่าหญิง เนื่องจากหากเป็นในผู้หญิงน้ำเหลืองจะระบายเข้าต่อมน้ำเหลืองในช่องท้องน้อยหรืออุ้งเชิงกรานมากกว่า
ความสำคัญ เป็นโรคเรื้อรังหากไม่รักษา
ผู้หญิงจะเกิด PID เกิดพังผืด ทำให้มีบุตรยาก ท้องนอกมดลูก ปวดท้องน้อยเรื้อรัง
ผู้ชาย แพร่สู่คู่นอน อัณฑะอักเสบ
อื่นๆ รูทวารอักเสบ ปวดรูทวาร ถ่ายไม่ออก ทวารตีบ
สาเหตุ เกิดจากเชื้อ Chlamydia tracomatis ชนิด serotype L1,L2,L3 เป็น intracellular bacteria โดยติดผ่านทางผิวหนังหรือเยื่อเมือกโดยตรง
ระยะฟักตัว 3-30 วัน ส่วนใหญ่ประมาณ 7-10 วัน
การติดต่อ เพศสัมพันธ์ สัมผัสหนองที่ฝีมะม่วง ชาย-หญิง ชาย-ชาย
อายุ พบบ่อยที่อายุประมาณ 15-40 ปี
อาการ
อาการโดยทั่วๆไป เริ่มจากมีแผลที่อวัยวะเพศแล้วตามมาด้วยต่อมน้ำเหลืองอักเสบ
ระยะแรก 3-10 วันหลังรับเชื้อ
แผลที่อวัยวะเพศ painless genital papule หรือ pustule หายเร็ว
เป็นตุ่มนูน ตุ่มใส เกิดแผลขนาดเล็กที่อวัยวะเพศก่อน ไม่เจ็บอาจสังเกตไม่เห็น หายได้เอง 2-3 วัน
ระยะสอง 10-30 วัน หลังรับเชื้อ
painful inguinal lymphadenopathy อาการไข่ดันบวม หรือ ต่อมน้ำเหลืองขาหนีบอักเสบ ปวดบวม เดินลำบาก
ต่อมน้ำเหลืองโตบวมติดกันเป็นฝีก้อนใหญ่ เจ็บมาก ตรงกลางมีร่องคล้าย มะม่วงอกร่อง เป็นข้างเดียวหรือสองข้างก็ได้
ฝีอาจยุบได้เองใน 2-3 สัปดาห์ หรือ เป็นเดือน บางรายฝีแตกเป็นรู มีหนองไหลเป็นแผลเรื้อรัง
ระยะสาม อาจเป็นปีหรือหลายปี
genitoanorectal syndrome มีอาการ proctocolitis เป็นอาการสำคัญ อาจเกิดได้เป็นปีหลังจากติดเชื้อ
พบบ่อยในผู้หญิงมีเพศสัมพันธ์ทางทวารและชายรักชาย มีอาการไข้ ปวดก้น หนองมีเลือดปน
อาการอื่น
ไข้ ปวดศีรษะ อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร ปวดข้อ ตาแดงอักเสบ ผื่นขึ้น น้ำหนักลด
- ulcerative proctitis ปวดก้น ถ่ายลำบาก หนองไหลทวาร มีเลือดออกได้ โดยเฉพาะชายรักชาย
- urethritis ปัสสาวะแสบขัด
อาการแทรกซ้อน
อัณฑะ ปากช่องคลอดบวมจากการอุดตัน ทางเดินน้ำเหลือง
แผลเรื้อรังที่ขาหนีบ หนองน้ำเหลืองไหลจากการผ่าก้อนขาหนีบหรือฝีแผก
รูทวารหนักตีบตัน ถ่ายไม่ออก
การวินิจฉัย
อาศัยประวัติและการตรวจร่างกายเป็นหลัก
การตรวจหาเชื้อ ทำได้ยากต้องเฉพาะจริงๆ
*** ควรตรวจหา VDRL, anti-HIV ด้วย
การรักษา
1.doxycycline 100 mg bid * 14 day
2.tetracycline หรือ erythromycin 500 mg qid * 14 day
3.Aspiration ไม่แนะนำ I & D เนื่องจากจะทำให้เป็นแผลหายช้า และเกิด fistula มีหนองไหลออกมา
***ต้องรักษาคู่นอนด้วย หญิงจะเป็นพาหะได้
***คนภูมิปกติอาจหายได้เอง ส่วนคนภูมิคุ้มกันบ่กพร่องอาจเป็นซ้ำหรือไม่หายขาด ต้องเปลี่ยนยาหรือเพาะเชื้อ
Ref.
http://emedicine.medscape.com/article/220869-overview
http://dpc6.ddc.moph.go.th/academic/?show=knowledge&file=readknowledge&id=33