Syncope
Syncope
ภาวะเป็นลมหมดสติ หมายถึง spontaneous transient loss of consciousness[STLOC]
คือ อาการขาดความรู้สึกล้มลงเป็นระยะเวลาสั้นๆเพียงชั่วคราว
เป็น อาการในกลุ่มของ Transient loss of conscious :TLOC
ความสำคัญ
ความเสี่ยงต่อการเสียชีวิต และเสียชีวิตกะทันหัน ในผู้ป่วย syncope ขึ้นกับการที่ผู้ป่วยมีโรคหัวใจหรือไม่
สิ่งสำคัญคือ การตรวจหาโรคหัวใจ ในการประเมินและดูแลรักษาผู้ป่วย
Syncope : ต้องมีลักษณะดังนี้
1.หมดสติ –มีช่วงที่ไม่รู้สึกตัว
2.เป็นเองอย่างกะทันหัน –ไม่มีสาเหตุจากภายนอกมากระทำ เช่น head injury etc.
3.หายได้เองอย่างรวดเร็ว -
4.ไม่มีความผิดปกติใดๆหลังจากฟื้นตัว
5.โดยเกิดจาก การขาดเลือดไปเลี้ยงสมองชั่วคราว[global cerebral hypoperfusion]
สาเหตุของการหมดสติ [ loss of consciousness ]
แบ่ง 5 กลุ่ม
อาการอื่นที่คล้าย syncope
-ไม่หมดสติ : การล้ม เวียนศีรษะ อัมพฤต-อัมพาต อาการทางจิตเวช TIA etc.
-หมดสติ : ชัก เมา metabolic disorder TIA etc.
การวินิจฉัยโรค
ประวัติ: ที่สัมพันธุ์กับการเกิดเป็นลม
หมดสติจริงหรือไม่ มีช่วงเวลาที่ไม่รู้ตัว หรือแค่เวียนศีรษะ หน้ามืดธรรมดา
ตรวจร่างกาย :
BP ท่านั่งและนอน
EKG, echocardiogram
แบ่งกลุ่มตามที่พบบ่อย
1 Vagovagal syncope [Neurally-mediated]
-มีสิ่งกระตุ้นชัดเจน : ความกลัว เจ็บปวดรุนแรง อารมณ์ขึ้น นิ่งยืนนาน
-มีอาการทางระบบประสาท : ใจสั่น เหงื่อออก หน้าซีด คลื่นไส้ เพลีย เป็นลม ฟื้นสติดี
2 Situational syncope [Neurally-mediated]
-การกระทำชัด : เป็นหลัง กลืน ปัสสาวะ หรืออุจจาระ จามหรือไอ
3 Orthostatic syncope [Orthostatic hypotension]
-เปลี่ยนท่า : นอนนั่งเป็นยืน
-การวัดความดัน : วัดท่านอนราบแล้ว 5นาที แล้วยินวัดทุก 1 นาที 3 ครั้ง
วินิจฉัย หากSBP ลดมากกว่า 20mmHg หรือ SBP <90mmHg
4 CARdiac arrhythmia syncope : ประวัติครอบครัวไหลตาย?
-ดู EKG เต้นเร็ว หรือช้าไป
-2 degree AV block หรือ complete AV block
-alternative bundle branch block
หากไม่พบ แต่มีอาการชัด ส่งตรวจ
-Holter monitor บันทึก 24 ชั่วโมง ร่วมกับผู้ป่วยบันทึกอาการและเวลาที่มีอาการเอาไว้
-Event monitor เมื่อเกืดอาการให้นำเครื่องมาสัมผัสหน้าอกเพื่อบันทึก หากหมดสติจะใช้เองไม่ได้
-Continuous loop monitor บันทึกไปเรื่อยๆ ผู้ป่วยหรือญาติกระตุ้นเก็บบันทึกขณะมีอาการ
หากตรวจพบ รักษาโดยตรวจ electrophysiologic study ร่วมกับทำ catheter ablation
5 CARdiac ischemic syncope : ดูอาการร่วมกับEKG และตรวจเลือด
DDX อื่นๆ
Presyncope, near syncope อาการเหมือนจะหมดสติ แต่ยังมีสติตลอด
Psychogenic pseudosyncope อาการทางจิตเวช เหมือนจะเป็นลม มักมีอาการนานกว่ามาก
หมดสติ จริง เช่น Seizure, TIA, กินเหล้า, metabolic disorder etc
Ref.