DKA
DKA: diabetic ketoacidosis
Link : DKA diagnosis
มีประวัติเบาหวาน หายใจหอบลึก(Kussmual respiration)
DKA diagnostic criteria:
TRIAD : hyperglycemia, ketonemia และ metabolic acidosis
1.Hyperglycemia : Blood glucose>250mg/dl
2.Metabolic Acidosis : Anion gap กว้าง( SerumHCO3<15,aPH<7.3)
2.1 Arterial pH<7.3
2.2 Bicarbonate < 15mEq/L
(สูตรคำนวณ anion gap = (Na+ ) - (HCO3 - + Cl- ) ซึ่ง anion gap กว้างคือ anion gap > 12)
3.Moderate ketonuria or ketonemia
Precipitating cause
ดู infection : CBC,Hemoculture, UA, CXR
การรักษา
1.การให้น้ำและเกลือแร่
ชั่วโมงแรก ให้ 0.9%NSS 1000 ml
ชั่วโมงที่ 2 ให้ 0.9%NSS 500-1000 ml
ชั่วโมงที่ 3 ให้ 0.9%NSS 500 ml
ชั่วโมงที่ 4 ให้ 0.9%NSS 250 ml
ถ้า Na สูงกว่า 150mEq/L ให้เป็น 0.45%NSS แทน
ยกเว้นหาก shock ก็ต้องแก้ก่อนให้ NSS
ผู้สูงอายุอาจต้องใช้ CVP ช่วยปรับการให้ NSS
เมื่อน่ำตาลในเลือด <250-300mg/dl เปลี่ยนให้ 5%DNSS/2 80-100 ml/hr ได้
2.การให้ Potassium
ควรให้ตั้งแต่ชั่วโมงแรก ยกเว้น ปัสสาวะไม่ออก หรือ K>5mEq/L และตรวจดู K ทุก 1-2 ชั่วโมง
K < 3 mEq/L ให้ KCl 20-30mEq/hr กรณีนี้ต้องรีบให้อย่างเร่งด่วน ก่อนให้ insulin
K = 3-4 mEq/L ให้ KCl 10mEq/hr
K =4-5 mEq/L ให้ KCl 5 mEq/hr
3.การให้ insulin
Stat regular insulin 10 unit iv ทันทีที่วินิจฉัย
Dose 0.1 unit/kg
ตามด้วย Insulin 5-10 unit/hr
(ผสม ใน NSS 1 unit:1ml = RI 100 u in 0.9%NSS 100ml)
Dose 0.1 unit/kg/hr
[Qx Rx:
RI 10 unit iv stat
then 0.9%NSS100ml+RI 100u iv drip 5 unit /hr]
[standard ผสม NSS100ml+RI 100u]
[RI=Actapid HM,Insugen R 100unit/ml/vial10ml]
*กรณีไม่มี infusion pump
ให้ RI 10unit iv ,10 unit im ทันทีที่วินิจฉัย ตามด้วย
RI 10 unit im q 1 hr
ถ้าระดับน้ำตาลไม่ลงหลังรักษาแล้ว 2 ชั่วโมง ให้เพิ่ม insulin อีกเท่าตัวได้ ทุก 2 ชั่วโมง
การปรับ insulin ดูระดับน้ำตาล
BS ≤ 250mg/dl = RI 6-10 uni sc q 4-6 hr = infusion rate 2-4 unit/hr
พร้อมกับเปลี่ยน IV เป็น 5%DSS หรือ 5%DN/2 150ml/hr ขึ้นกับระดับ serum Na
ข้อสังเกต หาก BS<250mg/dl มักจะควบคุมภาวะ ketosis ได้ metabolic acidosis มักจะหายไป
ในภาวะ ketoacidosis ที่ระดับน้ำตาลน้อยกว่า 250 mg/dl
สาเหตุ มักเกิดในภาวะตั้งครรภ์ โรคตับ หรือ malnutrition
โดยดูจากค่า serum bicarb <12mEl/L, a.PH<7.2
การรักษา ต้องให้ RI เพื่อควบคุมภาวะ ketoacedosis ในขนาดที่สูงพอ
ต้องให้ RI iv drip 6-10 unit/hr หรือ 10 u im q hr และ 10%DNSS แทน 5%DNSS จน ภาวะ Ketoacidosis ดีขึ้น
4.การให้ Bicarbonate จะให้เมื่อ apH<7.0 หรือ shock ด้วย หรือ มี lactic acedosis ร่วมด้วย
7.5%NaHCO3 50 ml ผสมใน iv fluid drip 30 min
5.การติดตาม
BS q 1hr, Electrolyte q1 hr, Urine q 1hr
Ref.
http://www.thaipediatrics.org/html/download/Diabetic_Ketoacidosis_28_09_20101.pdf
http://www.mecutd.net/doc/academic/CPG%20Diabetic%20Ketoacidosis.pdf
http://www.medkorat.in.th/admin/ckfinder/userfiles/files/Final_IPD%20DM%20version%202012.pdf
http://202.28.95.51/alumni/article/Clinical_Departments/Department_of_Medicine_04/chaichan.pdf
http://www.medicthai.net/admin/news_detail.php?id=3596
บทความวิชาการขอนแก่น
http://202.28.95.51/alumni/index.php?module=dir.php
ชนิด insulin
http://pharm.kku.ac.th/thaiv/depart/clinic/DispensingPharmacy/endocrine/insulin.htm
การบริหารยา RI
http://www.errama.com/system/spaw2/uploads/files/Diabetic%20ketoacidosis.pdf