Brain stem reflex 6 อย่าง หลงเหลืออยู่

Pupillary light reflex

ไฟฉายส่อง

ดู Pupillary reaction

Positive : pupil response

Negative : No response

Corneal reflex

เข้า CNV ออก CNVII

ใช้ปลายสำลี แตะเบาๆที่ cornea

ดูการตอบสนอง กระพริบตา

Positive : กระพริบตา

Negative : ไม่กระพริบ

Motor response within the cranial nerve distribution

ไม่มี motor response ที่เกี่ยวกับ CN

เช่น facial palsy , facial movement etc.

Vestibulo-ocular reflex

ดูว่ามี tympanic membrain intact ก่อน

แล้วใช้ cold water หยอดหู ดูทีละข้าง ทั้งสองข้าง

Positive : ดวงตาหันมามองด้านน้ำเย็น

Negative : ไม่มอง

Oculocephalic reflex

การตรวจ Doll eye นั้นเอง

มองหน้าตรง

จับศีรษะหันซ้าย และ ขวา

Positive(normal) : ดวงตาจะหันมามองด้านหน้า ไม่ไปตามที่หันศีรษะ

Negative : ไม่มอง

Gag and cough reflexes

ใส่ tube ใส่สาย suction

ไม่พันสำลี ไม่กดลิ้นแตะ pharynx

Positive : ไอ อ้วก ขย้อน

Negative : no response

Vestibulo-ocular reflex(VOR)

มันคืออะไรน่ะ มันก็คือการตรวจอย่างนึงใช้ประเมินการทำงานของ lateral semicircular canal ร่วมกับ cerebrum และ brainstem

ปัจจุบัน organ transplant มีบทบาทมากขึ้น หน้าที่ของ neuro อีกอย่างคือ declare braindeath ซึ่งไม่ใช่เรื่องง่ายๆถ้าจะทำให้ครบและถูกต้องจริงๆ เราจะพูดถึง test ที่สำคัญอันนี้ก่อน ซึ่งคือ caloric test

ก่อนอื่นเราต้องเข้าใจ pathway eye movement ที่สำคัญดังในภาพนี้ ซึ่งจริงๆถ้าน้องๆได้อ่านในบทเก่าๆจำภาพหมาน้อยใน internuclear ophthalmoplegia ได้ ภาพนี้ก็เหมือนกัน หลักการเวลาตรวจคือ

1. ให้คนไข้นอนหงายหัวสูง30องศา

2. เอาน้ำเย็น 《30celcius หรือ น้ำอุ่น》40celcius ปริมาณ50cc ฉีดเข้าหูข้างนึง สังเกต eye deviation และ nystagmus โดย nystagmus fast phase กลอกไปด้านไหน

หลักการคือน้ำอุ่นจะเพิ่ม endolym ทำให้ vestibular neuron มี increased firing rate ของ afferent n. กระแสที่ออกมาคือ excitatory คือเส้นสีแดงทำงานมาก ทำให้โดยสรุปแล้ว lateral reactus ตาด้านตรงข้ามที่ฉีด กับ medial rectus ข้างที่ฉีด contract มากขึ้นจน overcome ด้านตรงข้ามที่ส่งสัญญานปกติ ตาจึงมี deviate ไปด้านตรงข้าม lesion (ว่าง่ายๆเหมือน eye deviation ในคนชักจาก frontal eye field ที่เกิด hyperexcitatory stage firing นั่นล่ะ) ขณะเดียวกันก็จะเห็น nystahmus ซึ่งก็คือตากระตุกแต่ละข้างมีจังหวะไปข้างนึงเร็วไปข้างนึงช้าเราจะสนใจข้างที่ไปเร็วเราเรียกว่า fast phase ( เวลาดู nystagmus ให้คิดถึงลูกตุ้มนาฬิกา ปกติไปกลับเท่ากัน แต่nystagmus จะมีด้านนึงไปเร็วด้านนึงไปช้ากว่า เราต้องเขียนรายงานว่า horizontal nystagmus fast phase to the left or right)

ทีนี้ตา deviate ไปด้านตรงข้ามกับหูข้างที่ฉีดน้ำ แต่ nystagmus fast phase ยังมีใจรักข้างเดิม เลย fast phase to the ipsilateral ear(ที่ฉีดน้ำ)

กลไกการเกิด nystagmus complex ให้จำง่ายๆว่า

"WIN-OD" เอาชนะอด

Warm water

Ipsilateral nystagmus

Opposite deviated eye

Normal: มองหนีน้ำร้อน

คราวนี้ถ้า cold water signal จาก vestibular nucleus จะลดลง เป็น inhibitory signal สีน้ำเงินตามรูป น้องลองดูว่าเส้นสีฟ้าทั้งหมดจะทำงานได้ลดลง ทำให้ lateral rectus ตาด้านตรงข้ามข้างที่ฉีด กับmedial rectus ข้างที่ฉีด หดตัวได้น้อยลงสู้อีกข้างไม่ได้ จึงเกิดการ eye deviate ไปข้างที่มีการฉีดน้ำ

ขณะเดียวกัน nystagmus ที่เกิดจะมีความอยากทรยศตามาด้านนี้แต่ชั้นอยากไปด้านอื่น จำง่ายๆว่าใน carolic test นี้ อิ nystagmus เปรียบเสมือนพวกขวางโลก ชาวบ้านไปทางก็จะไปทางตรงข้าม เป็นแปลกๆนะอินิสเนี้ยะ นั่นล่ะ ดังนั้น fast phase จึงวิ่งไปที่ contralateral side

สูตรคือ

"CON-ID "ปรึกษาหน่วยติดเชื้อ

Cold water

Opposite nystagmus

Ipsilateral deviation

Normal: มองน้ำเย็น

แล้วเราจะแปลผลยังไง?? Observe eye deviation , nystagmus 1-5นาที

ในการประเมิน brain death ใช้ cold water ดูทั้งสองข้าง

และต้องส่องหูดูก่อนว่า tympanic membrane intact

ที่ว่ามาเมื่อตะกี้ คือ ปกติมี eye deviation มี nystagmus

แต่ถ้านิ่งสนิท poor prognosis , brainstem dysfunction

ส่วน oculocephalic reflex คือ การตรวจ Doll eye นั้นเอง

Ref

https://youtu.be/j7EK6kV5Zx8

Vestibulo-ocular reflex(VOR)... - อ.ทัดดาว สอนนิวโร | Facebook