Macrocytosis
Macrocytosis
QxDx: megaloblastic : B12, Folate def
QxDx: non megaloblastic : alcoholism, medication(ยาต้านHIV,bactrim,dilantin..),reticulocytosis...
Macrocytosis
หมายความว่า MCV>100 fL
Most common cause ตามลำดับ
1. Alcoholism
2. Vitamin B12 deficiency
3. Folate deficiency
4. Medication จากยา antiviral drug เช่น ยาต้าน HIV เป็นต้น
4. Other พบน้อย hypothyroidism, reticulocytosis, liver disease(nonalcohol), bone marrow dysplasia และอื่นๆ ไม่ทราบเหตุ
Pathophysiology
สาเหตุแบ่ง 2 แบบ
1. Megaloblastic :
*PBS:macrovalocyte and hypersegmented neutrophils
เซลล์ในไขกระดูกไม่สามารถสร้าง DNA ได้ตามปกติ แต่สร้างRNAและโปรตีนได้
nucleus จะมีลักษณะอ่อน cytoplasm จะมีปกติไปเรื่อยๆ นอกจากนี้เซลล์ที่แบ่งตัวเร็ว เช่น เยื่อบุทางเดินอาหาร จะผิดปกติด้วย
สาเหตุ บ่อยมี 2 ตัว B12, falate def.
2. Non-megaloblastic :
*PBS:พบ round macrocyte of macroreticulocytes เม็ดเลือดจะใหญ่มากมัก > 115 fL
ไม่พบลักษณะ macrovalocyte and hypersegmented neutrophils
สาเหตุหลากหลาย เช่น เม็ดเลือดแดงถูกทำลายจึงต้องรีบสร้างเม็ดเลือดแดงใหม่ เป็นต้น
การวินิจฉัย
็จาก Hx, PE พิจารณาแต่ละโรค
Dx: megalocyte : MCV >100 fL เริ่มด้วยการตรวจ
CBC PBS* reticulocyte count และ B12 level
PBS: megaloblastic anemia = macrovalocyte and hypersegmented neutrophils ==> B12, Folate def.
PBS: nonmegaloblastic anemia= reticulocyte count==>drug or alcohol toxicity, hemolysis or hemorrhage
other: hypothyroidism(ผู้สูงอายุ), liver disease(nonalcohol) and primary bone marrow dysplasias(myelodysplasia and myeloproliferative disorders) medication(antiviral)
Lab อื่นๆ ขึ้นกับอาการที่สงสัย
Thyroid function test, LFT, BUN,Cr
B12 def. ตรวจเพิ่มเติม MA,HO
ฺBone marrow biopsy กรณีที่จำเป็น
ข้อสังเกตุ
alcohol จะเป็น nonmegaloblastic แต่ chronic alcoholism มักพบ B12, Folate def ร่วม
ข้อควรระวัง false positive MCV สูง
RBC clump: AIHA = cold agglutinin+
Hyperglycemia = dilute blood = cell swelling
Mark leukocytosis = overestimate cell site
Specific cause
1.B12 deficiency จาก
-pernicius anemia เกิดจาก autoimmune ต่อ parietal cell และ intrinsic factor ขาด intrinsic factor ทำให้ดูดซึม B12 ไม่ดี
-gastritis จาก H.pylori, Zollinger-Ellison dyndrone
-vegetarian , parasite
อื่นๆ
อาการ ซีดเพลีย glossitis paresthesia
Lab VitB12<100pg/ml, MA&HOสูง
การรักษา
High dose B12 1000 mcg/day
2.Folate deficiency
อาการคล้ายกับ B12 def.
สาเหตุจาก กินน้อย/ดูดซึมน้อย/hepatobiliary dysfunction/increase folate catabolism/ยาบางตัว
ไม่นิยมตรวจหาค่า serum forate เนื่องจากค่าขึ้นลงตามอาหารที่กินเข้าไป
การวินิจฉัยได้จาก megaloblastic anemia with normal methyomalonic acid, B12 level
ส่วนค่า homocysteine จะสูงทั้ง B12 def, falate def.
การรักษา folic tab 1*1 pc
3.HIV medication
เนื่องจากยาไปรบกวนการสร้าง DNA
ทำใ้ห้เกิด megaloblastic โดยไม่เกิด anemia ได้ หากพบไม่มีอาการอะไร ไม่จำเป็นต้องให้การรักษา
ยาที่ทำให้เกิด megalocytosis ได้
HIV: reverse transcriptase inhibitors: stavudine, lamivuline, zidovudine
ยากันชัก: valproic a, phenytoin(dilantin)
folate antagonists: methotrexate
chemotherapeutics: alkylating agent, pyrimidine, purine inhibitors
trimethoprim/sulfamethoxazole(Bactrim)
Biguanides:metformin, cholestyramin(Questran)
4.Reticulocytosis
จาก blood loss หรือ hemolytic syndrome
5.Alcohol abuse
PE: alcoholism= gynecomastia, jaundice, caput medusae
MCV มัก<100fL
สาเหตุ alcohol เป็น toxic effecte ต่อ folate
การหยุด alcohol ทำให้ MCV ลด
6.Bone marrow dysfunction
จาก myeloproliferative disorder
7.other
hypothyroidism, Liver dis, renal dis, COPD, etc.
Ref: and mark
*PBS=peripheral blood smear
MA:methylmalonic acid
HO:homocysteine