Sick sinus syndrome
Sick sinus syndrome (SSS)
SA node ป่วยไม่ทำงาน
p wave หาย มีแต่ AV node กระตุ้นแทน จึงเห็นแต่ QRS มาแบบช้าๆ
DDX.
Sinus bradycardia : มี p ตามด้วย qrs แต่ rate ช้า
Sinus arrest : มี p ตามด้วย qrs อยู่ดีก็หายไปทั้ง p และ qrs
Sinoatrial exit block : pp interval สั้นลงๆ จนหายไป sinus pauses
Brady-tachycardia syndrome : p wave เต้นช้าเร็วสลับกัน ทำให้ qrs ไม่สม่ำเสมอ หรือหายไป
AV block(1,2,3) : EKG Bundle branch block
ชื่ออื่น Bradycardia-tachycardia syndrome; Sinus node dysfunction
คำนิยาม หมายถึง ความผิดปกติในจังหวะการเต้นของหัวใจ ที่เกิดจาก sinus node dysfunction
มีได้หลายรูปแบบ
ซึ่งประกอบด้วย:
1.แบบช้า Sinus bradycardia หัวใจเต้นช้าไม่มีเต้นเร็วร่วม
2.แบบเร็ว Tachycardias หัวใจเต้นเร็ว
3.แบบสลับ Tachy-brady SSS มีการเต้นของหัวใจช้ารวมกับหัวใจเต้นเร็ว สลับกันได้
กลุ่มอาการของ Sick-sinus syndrome เกิดได้ไม่บ่อยนัก
ที่พบมากได้มากกว่าการเต้นแบบอื่น คือ Sinus bradycardia
รองลงมา ได้แก่ การเต้นแบบ atrial fibrillation, atrial flutter/ tachycardia และ SVT
โดยทั่วไป เราจะพบว่า...
ทุกครั้งที่มีการสิ้นสุดการการเต้นผิดปกติแบบเร็ว (tachycardia)
มักจะตามด้วยการเต้นของหัวใจช้าลง
สาเหตุ อุบัติการณ์ และปัจจัยเสี่ยง:
ที่ตัว sinus
Degenerative fibrosis,scaring ,damage
Ion channel abnormal
Sinoatrial node มีการเปลี่ยนแปลงรูปร่าง
โรคที่พบร่วม/เป็นสาเหตุร่วม
เช่น จากการผ่าตัด เสือมตามอายุ coronary artery disease, โรคความดันโลหิตสูง
และโรคลิ้นหัวใจ ( aortic & mitral valve disease)
อาจเกิดมี sick sinus syndrome
ปัจจัยภายนอก
ยา การเผาผลาญอาหาร ระบบCNS hypothyroidism เป็นต้น
จากยาเช่น digitalis, calcium channel blockers, beta-blocker
และ ยาต้านการเต้นผิดปกติเอง (anti-arrhythmics)
การดำเนินโรค
อาการจะทรงๆ ไปเรื่อยๆ เต้นช้าบ้างเร็วบ้างขึ้นกับในแต่ละราย
Symptoms:
โดยทั่วไปคนที่มีการเต้นของหัวใจผิดปกติแบบ sick sinus syndrome
จะไม่ค่อยมีอาการอะไร หรือ มีอาการเลียนแบบอาการของโรคอื่น ๆ ได้ เช่น
เจ็บหน้าอก (chest pain or angina
มีอาการสับสน หรือ มีพฤติกรรมเปลี่ยน (confusion & changes in mental status)
เป็นลมหมดสติ หรือเกือบจะเป็นลม (fainting) เมื่อยล้า (fatigue)
วิงเวียน (dizziness) ใจสั่น (palpitation) หายใจไม่อิ่ม หรือหายใจไม่ทั่วท้อง (shortness of breath)
Signs and tests:
-การเต้นของหัวใจอาจเต้นช้ามาก ๆ ซึ่งอาจะเกิดเมื่อใดก็ได้
ความดันโลหิตอาจอยู่ในระดับปกติ หรือต่ำก็ได้
-คนไข้ดังกล่าวอาจมีอาการของคนไข้เป็นโรคหัวใจล้มเหลว หรือมีอาการเลวลง
การวินิจฉัย
จะกระทำได้เมื่อหัวใจเกิดมีการเต้นผิดปกติ
(arrhythmia) เท่านั้น
ดังนั้นจึงเป็นการยากที่จะยืนยัน (วินิจฉัย) ได้ว่าเขาเป็นโรค SSS
ในการตรวจด้วยเครื่องตรวจคลื่นหัวใจ (EKG) อาจพบความผิดปกติของ
การเต้นของหัวใจ (abnormal heart rhythms)
การวินิจฉัยเป็นสิ่งที่ท้าทาย ต้องติดตามคลื่นหัวใจต่อเนื่อง
OPD : Holter monitoring
IPD: telemetry monitoring
ซึ่งเป็นเครื่องมือที่นำไปตรวจคลื่นหัวใจ ด้วยการติดไว้กับตัวไข้ตลอด 24 ชม
หรือนานกว่านั้น โดยเครื่องมือสามารถตรวจพบภาวะที่ผิดปกติของการเต้นได้
สำหรับการตรวจ exercise testing จะไม่มีประโยชน์ต่อการตรวจคัด
กรองสำหรับคนไข้ดังกล่าวเลย...ไม่จำเป็นต้องทำ
การรักษาด้วยการใส่ place maker
ถามว่า
1.ทำแล้วชีวิตยืนยาวขึ้นหรือไม่
2.ทำแล้วคุณภาพชีวิตดีขึ้นหรือไม่
สำหรับโรค SSS
ไม่มีหลักฐานว่าใส่เครื่องกระตุ้นหัวใจแล้วจะทำให้ชีวิตยืนยาวขึ้น คือ ไม่ได้ลดอัตราการเสียชีวิต
แต่ช่วยลดอาการผิดปกติ ทำให้คุณภาพชัวิตดีขึ้นในกรณีที่มีอาการมาก เช่น วูบเป็นลมหมดสติ เป็นต้น
Complications:
คนเป็นโรค sick sinus syndrome อาจลงเอยด้วยภาวะแทรกซ้อน ได้ดังนี้:
เจ็บหน้าอก (angina)
สมรรถภาพการออกกำลังกายลดลง
หกล้มได้บ่อยจากอาการวิงเวียน
หัวใจล้มเหลว
Prognosis
อัตราตายต่ำมาก 2% ต่อปี และที่เสียชีวืตมาจากสาเหตุอื่น เช่น MI เป็นต้น
REF.ที่มา
http://vatchainan2.blogspot.com/2012/11/sick-sinus-syndrome-symptom-2.html
http://visitdrsant.blogspot.com/2014/04/sss.html
http://www.phimaimedicine.org/2013/05/2316-sick-sinus-syndrome.html
http://www.aafp.org/afp/2013/0515/p691.html
Treatment:
ในคนไข้ที่มี Sick sinus syndrome
อาจไม่จำเป็นต้องรักษาถ้าไม่มีอาการใด ๆ
แต่แพทย์เขาอาจตรวจสอบประวัติการใช้ยาของคนไข้ว่า มียาอะไรที่คนไข้รับประทาน
ซึ่งสามารถทำให้อาการเลวลงได้
ในกรณีที่คนไข้มีการเต้นของหัวใจช้ามาก (very slow heart rate)…
อาจได้รับการรักษาด้วยการใส่ permanent implanted pacemaker
ในกรณีที่หัวใจเต้นเร็ว (tachycardia)…
คนไข้อาจได้รับการรักษาด้วยยา (medications)และบางครั้ง
เรามีวิธีการหนึ่งซึ่งสามารถรักษาภาวการณ์เต้นหัวใจ
ชนิดเต้นเร็วแบบ tachycardia ด้วยการทำทำลายปุ่มกำเนินคลื่นกระแสไฟฟ้า
ด้วยคลื่นวิทยุที่มีความถี่สูง ( raiofrequency ablation)
สำหรับในรายที่ได้ใส่เครื่องกระตุ้นการเต้นของหัวใจแบบถาวร
Prevention:
แพทย์อาจช่วยรักษาโรคที่สัมพันธ์กับภาวะ ของ SSS ได้
โดยคนไข้อาจจะต้องหลีกเลี่ยงการใช้ยาบางอย่างด้วยความเห็นชอบจากแพทย์
แต่อย่างไรก็ตาม บ่อยครั้งเราไม่สามารถป้องกันมันได้เลย