BPPV treatment
BPPV
เวียนศีรษะเกิดขึ้นทันทีทันใด สัมพันธ์กับการหันศีรษะ
เวลาเวียนน้อยกว่า 90 วินาที
ไม่มีผิดปกติของ การได้ยิน เสียงผิดปกติ
ตรวจ Dix-hallPike ให้ผลบวก : rotatory nystagmus ร่วมกับอาการเวียนศีรษะ บ้านหมุน
การรักษาโดยการทำกายภาพบำบัด
Repositioning maneuver
หลักการให้หินปูนกลับเข้าที่เดิม = canalith repositioning therapy
การหมุนศีรษะให้หินปูนหลุดกลับเข้าไปใน utricle เหมือนเดิม
โดยการเคลื่อนไหวช้าๆ อยู่ในแต่ละท่านั้น 30 วินาที
-Epley's particle repositioning maneuver
-Semont liberatory maneuver
-Gans maneuver ได้ผล 93-96%
กายภาพ ทำ 1-2 ครั้ง ก็มักได้ผล
ให้ผู้ป่วยทำเอง หรือ แพทย์ทำให้ก็ได้
A.Epley's particle repositioning maneuver นิยมสุด
หรือ Canalith repositioning procedure (CRP)
ได้ผล 90%
1.นั่งเหยียดขาสองข้าง หันศีรษะ 45 องศา ด้านที่เป็น
2.นอนหงายรวดเร็ว ร่วมกับเงยศีรษะ 20 องศา 6-15 วิ
3.หัน 90 องศาไปด้านตรงข้าม เงยหน้าไว้เหมือนเดิม 6-15 วิ
4.หมุนลำตัวตะแคงขวา มองพื้น 6-15 วิ
3.ลุกนั่งตรงห้อยขาข้างเตียง 6-15 วิ
4.หันหน้าตรง
หลังรักษา 1 สัปดาห์
นอนสูง 48 ชั่วโมง ใส่ soft vollar(ปัจจุบันไมต้อง) ห้ามหันศีรษะอย่างรวดเร็ว
ห้ามนอนตะแคงด้านที่ทำให้เกิดโรค
ห้ามเงย-ก้มหน้า
เลี่ยงการหงายหน้า เช่น ทำผม นอนสระผม
หรือให้ผู้ป่วยทำเองที่บ้าน
1.นั่งเหยียดขา หัน45 องศาด้านที่เป็น
2.เอนตัวนอนหงายรวดเร็ว
3.วางท้ายทอยขอบเตียง
4.หัน90องศาไปตรงข้าม
5.พลิกตะแคงตัวแก้มแนบเตียง
6.ลุกนั่งห้อยยาข้างเตียง
7.หันหน้าตรง
ค้างในแต่ละขั้นตอน 1 นาที หรือ จนกว่าอาการเวียนจะหาย
ฝึก 3 ครั้งต่อวัน
B.Semont liberatory maneuver(SLM)
ได้ผล 70%
นอนตะแคงด้านใดหน้าหนึ่ง หันหน้าตรงข้ามกับที่เป็น เริ่มตะแคงไปข้างเป็นก่อน
พลิกตัวอีกด้านทันที
ภาพประกอบผู้ที่เป็น BPPV ด้านขวา
Semont liberatory maneuver.
Step 1:นั่งบนเตียงหันหน้า ตรงข้ามฝั่งที่เป็น
Step 2:นั่งนอนตะแคงไปด้านที่เป็นอย่างเร็ว ในขณะหันหน้าเหมือนเดิม จะเกิด nyatagmus หลังนอน ท่านี้นาน 20 วินาที หรือจะหาย
Step 3: กลับไปท่านั่ง แล้วนอนตะแคงอีกด้านอย่างเร็ว ท่านี้่ 30 วินาที(นานกว่านี้ก็ได้บางรายงาน10นาทีเลย) ศีรษะเอียงเหมือนเดิมตลอด
Step 4: กลับมานั่งอย่างช้าๆ
แนะนำให้ทำหลายครั้ง
ให้ศีรษะอยู่แนวดิ่ง 48 ชั่วโมง
C.Gans repositioning maneuver
ได้ผลครั้งแรก 80% ครั้งที่สอง 95.6%
สำหรับ Posteroir canal-BPPV ขั้นตอนการทำ
ใช้ได้สำหรับผู้ทีีมีปัญหากระดูกต้นคอแหงนหน้าไม่ได้
เป็นการประยุกต์ A+B
ผู้ป่วยเป็นด้านขวา
เตรียม นั่งห้อยเท้าข้างเตียง หันหน้าตรง
ขั้นตอน 1.ท่า1 = หันศีรษะ45องศา ทางซ้าย และ ล้มตัวนอนตะแคงด้านขวา
(การหันศีรษะ : ให้หันศีรษะด้านตรงข้ามกับที่มีอาการ)
ขั้นตอน 2.ท่า2 = หมุนตัวจาก ตะแคงด้านขวาไปตะแคงซ้าย โดยศีรษะหันอยู่เหมือนเดิม
ขั้นตอน 3.เขย่าหัว = เมื่อไม่เวียนศีรษะ แล้วให้หันเขย่าด้านข้าง ให้ 3-4 ครั้ง
ขั้นตอน 4.ท่า3 = กลับมานั่งข้างเตียงด้านซ้าย หันหน้ากลับมาตรง
Gans : http://www.youtube.com/watch?v=agtBvoaX6Rw
ผู้ป่วยเป็นด้านซ้าย
เตรียม นั่งห้อยเท้าด้านซ้ายของเตียง หันหน้าตรง
ขั้นตอน 1.ท่า1 = หันศีรษะ45องศา ทางขวา และ ล้มตัวนอนตะแคงด้านซ้าย
(การหันศีรษะ : ให้หันศีรษะด้านตรงข้ามกับที่มีอาการ)
ขั้นตอน 2.ท่า2 = หมุนตัวจาก ตะแคงด้านขวาไปตะแคงขวา โดยศีรษะหันอยู่เหมือนเดิม
ขั้นตอน 3.เขย่าหัว = เมื่อไม่เวียนศีรษะ แล้วให้หันเขย่าด้านข้าง ให้ 3-4 ครั้ง
ขั้นตอน 4.ท่า3 = กลับมานั่งข้างเตียงด้านขวา หันหน้ากลับมาตรง
การติดตาม
ให้ B1612 กลับกินบ้าน
1 wk : Dix-hallpike meneuver negative
หาก positive ให้ทำ reposition maneuver แล้วนัดต่อ อีก 1 สัปดาห์
D. Brandt-Daroff exercise ได้ผลไม่ค่อยดี
E. Cawthorne-Cooksey exercise
การออกกำลังกายที่มีการเคลื่อนไหวของ ลูกตาเท่านั้น
ได้แก่ การกลอกตาไปทางซ้ายขวา การกลอกตาขึ้นบน-ลงล่าง และการมองตามนิ้วมือที่ เคลอนเข ่ื าและห ้ างออกจากลำตัวฝึกในขณะน ึ ง่ั ทาละ ่ 3 ครง้ั จำนวน 3 ชดตุ อว่ นั และฝกทึ กวุ นเป ั นระยะเวลา ็ 4 สัปดาห์
Ref.
http://www.audiology.org/sites/default/files/journal/JAAA_17_08_05.pdf
http://www.rcot.org/download/resident_10_19.pdf
http://www.thaipt.org/images/yootheme/Journal/Journal-File/2552/vol3_52.pdf
http://dizzy.com/resources/wp-content/uploads/2011/11/treatment.pdf