Thyroid nodule
Thyroid nodules ตอนที่ 1 เบื้องต้น
ก้อนที่ต่อมธัยรอยด์
Short Dx: แยกให้ได้ว่าเป็น benign, malignat และ cyst
ก้อนที่ต่อมธัยรอยด์
ไม่ใช่ชื่อโรค หากแต่เป็นอาการแสดงอย่างหนึ่ง ต้องวินิจฉัยต่อว่าเป็นอะไร
ก้อนส่วนใหญ่หลังจากตรวจวินิจฉัยแลัวมักไม่ต้องการ การรักษาที่จำเพาะใดๆ
ยกเว้น เป็นมะเร็ง ธัยรอยด์เป็นพิษ หรือ ขนาดใหญ่มีอาการกดอวัยวะข้างเคียง
Prevalence
-ประชากรโดยเฉลี่ยพบ single thyroid nodule 4-7%
-อายุที่พบบ่อย 30-59 ปี ในผู้หญิง พบ 6-8% ผู้ชายพบน้อยกว่าประมาณ 1.5-2.5%
-หากใช้อัลตร้าซาวด์ตรวจจะพบมากขึ้น ในหญิงเฉลี่ยพบ 20-45% ชาย 17-25%
จะพบเพิ่มขึ้นตามอายุที่มากขึ้น พบ 50% เมื่ออายุ >50 ปี, 60% เมื่ออายุ >60 ปี,70% เมื่ออายุ >70 ปีและในพื่นที่ขาดสารไอโอดีนจะพบมากขึ้นถึง 90%
Malignant nodule
-ก้อนที่ต่อมธัยรอยด์พบเป็นมะเร็งได้น้อย < 5 % ของก้อนทั้งหมด
-solitary thyroid nodule และ multinodular goiter พบเป็นมะเร็งใกล้เคียงกัน
-หากเคยรับการฉายแสงที่ลำคอจะพบเป็นมะเร็งถึง 30-40%
Thyroid nodulesสาเหตุที่พบ
1.พบบ่อย :
Colloid, Cyst, Lymphocytic thyroiditis
Bening neoplasms: Hϋrthle cell, Follicular
Malignancy: Papillary, Follicular
2.พบไม่บ่อย
Granulomatous thyroiditis, Infection, Lymphoma
Malignancy(medullary, anaplastic, matastatic)
Classification เนื้องอก(Neoplasm)ที่ต่อมไทรอยด์
แบ่งตาม WHO Histologic classification 1988 ดังนี้
1. Benign : adenoma (Follicular, Hϋrthle cell.)
2. Malignant :
2.1 Papillary carcinoma
2.2 Follicular carcinoma
2.3 Medullary carcinoma
2.4 Undifferentiated (anaplastic) carcinoma
2.5 Other Squamous cell carcinoma, Lymphoma.
การประเมินโอกาสเป็นมะเร็ง
การประเมิน ว่าก้อนไทรอยด์นั้นมีโอกาสเป็นมะเร็งมากน้อยเพียงใด
ต้องใช้ 3 สิ่งสำคัญ คือ ประวัติ ตรวจร่างกาย และการตรวจทางห้องปฏิบัติการ ดังนี้
ก.ประวัติที่มีโอกาสเป็นมะเร็งมากขึ้น
1. เพศชาย โอกาสเป็นมะเร็งมากกว่าเพศหญิง 2 เท่า
2. อายุ เพศหญิง< 20 ปี และ > 50 ปี เพศชาย> 40 ปี
3. ประวัติเคยได้รับการฉายแสงบริเวณศีรษะและคอ ในวัยเด็กหรือวัยรุ่นพบว่าการฉายแสงขนาดต่ำ (< 2000 cGy) จะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งมากขึ้น
4. ประวัติครอบครัวเป็นมะเร็งไทรอยด์ชนิด Medullary CA อาจถ่ายทอดแบบ AD,6% papillary ca มีประวัติในครอบครัว
ข.การตรวจร่างกาย
1. ต่อมน้ำเหลืองบริเวณคอโต(regional lymphnode)
2. เสียงแหบ(focal invasion)
3. กลืนหรือหายใจลำบาก(compression)
4. ก้อนแข็งไม่เจ็บ
5. ยึดติดกับอวัยวะข้างเคียง
6. โตเร็วขึ้นหรือมีก้อนใหม่
ค.การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
1.Fine needle aspiration
มีความแม่นยำสูงในการวิเคราะห์หามะเร็ง (ขั้นตอนการทำ)
ความแม่นยำ:Accuracy 85-100% Specificity 72-100% Sensitivity 65-98% False-neg 5%
การตรวจผลที่ได้ : Negative 64%,suspicious 11%, positive 4%, non-diag 21%
2.Ultrasound
บอกขนาด ตำแหน่ง ตรวจติดตาม หา-nonpalpable lesion และแยก solid กับ cystic
โอกาสเป็น CA ในวงเล็บ : solid(20%), mixed solid-cystic(12%), simple cyst(7%)
3.Thyroid function test : ส่ง TSH สำหรับรายที่มีอาการ หรือ multinodular goiter
4.Radioactive scan 123 I or 99mTc
โอกาสเป็น CA ในวงเล็บ : cold(10-15%), warm(<10%), hot nodule(1%)
5.CT of MRI
ใช้ตรวจสำหรับ ก้อนที่ใหญ่มากหรือ substernal lesion, สงสัย invasion
การรักษาโดยการผ่าตัด
Malignant: total or near total thyroidectomy(or lobectomy+isthmectomy)
Suspicious: lobectomy+isthmectomy
Ref.
http://www.medicthai.com/admin/news_detail.php?id=4453
http://203.151.217.155/download/thyroid/thyroid_nodule.zip
http://www.rcot.org/download/resident_10_03.pdf