Allah powiedział:
[Koran 4:101] {A kiedy przebiegacie ziemię to nie jest dla was grzechem skrócić nieco modlitwę, jeśli się obawiacie, że zagrożą wam ci, którzy nie wierzą. Zaprawdę, niewierni są dla was wrogiem jawnym!}
Ibn Abbas rzekł: „Allah zalecił wam ustami Proroka czterorakatową modlitwę dla rezydenta, dwa rakaty dla podróżującego i jednorakatową w stanie strachu (podczas wojny)”. [Muslim] Prorok powiedział: „Skrócenie modlitwy jest dla was dobrodziejstwem od Allaha, więc przyjmijcie to dobrodziejstwo”. [Muslim]
Zgodnie z powyższymi przykładami wierny obawiając się niebezpieczeństwa może skrócić modlitwy oraz łączyć je. Skrócenie obejmuje tylko modlitwy czterorakatowe – odmawia się je jako dwurakatowe (jak fadżr). Nie skraca się fadżr ani maghrib. Ibn al-Qajjim rzekł: „Prorok skracał cztery rakaty modlitwy, kiedy wyruszał w podróż, modlił się dwa rakaty dopóki nie wrócił do Medyny i nie jest potwierdzone, czy kiedykolwiek modlił się cztery pełne rakaty modlitwy podczas podróży (maghrib nie ulega skróceniu, musza być odmówione trzy rakaty) i żaden z imamów tego nie kwestionuje”.
Jaką odległość należy przebyć, aby móc skrócić modlitwy?
Odległość, która zezwala na skrócenie modlitw została przez niektórych uczonych zdefiniowana jako osiemdziesiąt trzy kilometry, niektórzy uczeni twierdzą, że zależy ona od ogólnie przyjętej definicji podróży, nawet jeśli odległość nie wynosi osiemdziesięciu kilometrów. Podrożą też nie nazywa się czasami pokonywania odległości przekraczającej 100 kilometrów. Ostatnią opinię podzielał również Szeich-ul-Islam Ibn Tajmijjah, albowiem Allah nie zdefiniował odległości zezwalającej na skrócenie modlitw; Prorok również jej nie określił. Abas bin Malik powiedział: „Kiedy Prorok przebył trzy mile lub parasang (ok. 3 mile), skracał modlitwy i odmawiał dwa rakaty”. [Muslim]
Muzułmanin nie popełni grzechu w sytuacji, w której istnieją różne opinie odnośnie zdefiniowania czym jest podróż, jeśli przyjmie opinię, która wydaje mu się bardziej uzasadniona. Wydaje się jednak, że bardziej poprawnym podejściem jest posługiwanie się ogólną definicją podróży. [Fatawa arkanul-Islam, Szeich Muhammad bin Salih Al-Uthaimiin]
Podczas podróży wierny może połączyć dwie modlitwy, może modlić się zuhr i asr razem, oferując albo asr wcześniej (w czasie zuhr) lub opóźniając zuhr (do czasu rozpoczęcia asr); w ten sam sposób może połączyć maghrib oraz isza.
„Kiedy Prorok był w podróży i słońce minęło zenit, zwykł był opóźniać zuhr do czasu asr, następnie odmawiał te dwie modlitwy razem. Jeżeli słońce minęło zenit, zanim wyruszył, zwykł był odmawiać zuhr, następnie wspinał się na zwierze, aby kontynuować podróż”. [Muslim i Bukhari] Abu Nuaim zrelacjonował w Mustakhadż dotyczącym zbioru hadisów Muslima: „Kiedy Prorok był w podróży, a słońce minęło zenit zwykł był modlić się zuhr i asr razem, i ponownie wyruszał w drogę”.
W trakcie pielgrzymki - hadżdż, przebywając Arafat oraz Muzdalifah, uczeni zgadzają się, że zuhr i asr należy omówić razem podczas czasu zuhr na Arafat; a maghrib i Isza powinny zostać odmówione razem w czasie isza na Muzdalifah; potwierdza to sunna Proroka.
Modlitwa w trakcie podróży statkiem, samochodem czy samolotem, dozwolona jest w pozycji wygodnej dla podróżującego, pod warunkiem, że nie jest w stanie odprawić jej stojąc. Możne on również połączyć dwie modlitwy w czasie jednej. Proroka zapytano o modlitwę na statku. Rzekł: „Módlcie się stojąc, chyba, że obawiacie się, że utoniecie”. [wg al-Hakima hadis autentyczny]
Czy wolno łączyć modlitwy bez ich skracania?
Łączenie modlitw nie jest powiązane z ich skracaniem (skraca się modlitwy czterorakatowe do dwóch rakatów, przyp. tłum). Łączenie modlitw uzależnione jest od potrzeby. Na przykład modlitwy (zbiorowe w meczecie) łączy się podczas ulewnych deszczy, wichur, zimą, kiedy niezależne od człowieka czynniki utrudniają dotarcie do meczetu. Muzułmanin może połączyć modlitwy, kiedy obawia się utraty dobytku, naruszenia majątku itp. W Sahih Muslima znajduje się hadis przekazany przez Abdullah bin Abbas: „Prorok połączył modlitwy zuhr oraz asr, a następnie maghrib i Isza, a nie zachodziła obawa (o jego życie, zdrowie) ani nie było ulewy”. Zapytano: „Jaka była jego intencja?”. Odpowiedział: „Nie chciał, aby jego ludzie napotykali trudności’. Co oznacza „aby ludzie nie znajdowali się w kłopotach, trudnościach, ze względu na nie łączenie modlitw”. Prorok powiedział też „Ułatwiajcie, a nie utrudniajcie”. Zatem trudności stanowią kryterium oceny i usprawiedliwiają łączenie modlitw. Kiedy napotykamy trudności, uniemożliwiające nam odmówienie modlitw w obowiązującym czasie, możemy je połączyć. Jeśli trudności nie ma, lub przeminą one przed upływem czasu obowiązywania modlitwy, wówczas nie można modlitw łączyć. Podczas podróży (niezależnie, czy podróżny się przemieszcza, czy się zatrzymał); dozwolone jest łączenie modlitw, jeśli ich nie połączenie mogłoby przysporzyć podróżującemu trudność. Aczkolwiek lepszym rozwiązaniem dla podróżnego ‚który się przemieszcza’ jest połączenie modlitw, a dla tego, który się zatrzymał - odmówienie ich w obowiązującym czasie (a nie łączenie). Wyjątkiem jest przypadek mężczyzny, który zatrzymał się w mieście, w którym jest meczet i odprawiane są zbiorowe modlitwy - jego obowiązkiem jest uczestnictwo w tych modlitwach, nie może ich ani skracać ani łączyć. Jeśli jednak opuszcza modlitwę zbiorową, wówczas może odmówić ją w wersji skróconej – aczkolwiek nie powinien jej łączyć z inną modlitwą (chyba, że ma ku temu powód). [Fatawa arkanul-Islam, szeich Muhammad bin Salih Al-Uthaimiin]
NASTĘPNY ROZDZIAŁ: 36. MODLITWA CHOREGO