23. KSIĘGA O POGRZEBACH
W imię Boga, Miłosiernego, Litościwego!
23. KSIĘGA O POGRZEBACH
1. Rozdział: Co powiedziano o pogrzebach i o ludziach, których ostatnie słowa brzmiały: „Nie ma boga poza Bogiem”
Zapytano Wahaba Ibn Munabbiha, czyż słowa: nie ma boga poza Bogiem, nie są kluczem do Raju? – a on przytaknął i rzekł: „Nie ma klucza bez zębów… Jeśli masz klucz z zębami, on ci Raj otworzy, jeśli jest bez zębów, nie otworzy go”.
1180. Przekazał Abu Zarr: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Przybył do mnie posłaniec od mego Pana i przekazał mi wieści (lub: dobre wieści) o tym, że każdy z moich współwyznawców, który umrze nie oddając czci nikomu i niczemu poza Bogiem, dostąpi Raju”. Zapytałem: „Nawet, jeśli popełnił cudzołóstwo i kradzież?”. Odpowiedział: „Nawet, jeśli popełnił cudzołóstwo i kradzież”.
1181. Przekazał Abd Allah: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Ten, kto umiera oddając cześć innym poza Bogiem znajdzie się w Ogniu”. I powiedział: „Ten, kto umiera oddając cześć wyłącznie Bogu dostąpi Raju”.
2. Rozdział: Zalecenie udziału w kondukcie pogrzebowym
1182. Przekazał Al-Bara’ Ibn Azib: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, polecił nam siedem rzeczy i zabronił siedmiu. Polecił nam brać udział w konduktach pogrzebowych, odwiedzać chorych, przyjmować zaproszenia, pomagać uciskanym, wypełniać zobowiązania, odpowiadać na pozdrowienia i kichającemu [słowami: jarhamuka-llah – niech Bóg się nad tobą zmiłuje, jeśli ten, kto kichnął powie: al-hamdu li-llah – Bogu niech będzie chwała]. Zabronił nam używać srebrnych sztućców i naczyń, nosić złotych pierścieni, jedwabiu, brokatu[1], lnianych ubrań z domieszką jedwabiu oraz aksamitu.
1183. Przekazał Abu Hurajra: Słyszałem, jak Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, mówił: „Do obowiązków muzułmanina względem brata w islamie muzułmanina należą udział w kondukcie pogrzebowym, przyjmowanie zaproszeń oraz odpowiadanie kichającemu”.
3. Rozdział: Odwiedziny zmarłego po owinięciu go całunem
1184. Przekazała Aisza: Abu Bakr przyjechał konno ze swego domu w As-Sunh. Zsiadł, wszedł do meczetu i nie wyrzekł ni słowa pokąd nie przybył do mnie, i od razu podszedł do Proroka, który leżał okryty zdobionym kocem. Abu Bakr odsłonił mu twarz, ukląkł, pocałował go i roniąc łzy, rzekł: „Oby mój ojciec i matka okupili cię swym życiem! Posłańcu Boga, Bóg nie połączy nad tobą dwóch śmierci. Umarłeś śmiercią ci przeznaczoną”.
1185. Przekazał Abu Salama od Ibn Abbasa: Kiedy Abu Bakr wyszedł, Umar przemawiał do ludzi. Abu Bakr poprosił go, by usiadł, lecz Umar odmówił. Abu Bakr ponownie poprosił go, by usiadł, lecz Umar odmówił. Wtedy Abu Bakr wyrecytował taszahhud i ludzie zwrócili się do Abu Bakra i zostawili Umara. Abu Bakr powiedział: „A zatem, do tych z was, którzy oddawali cześć Muhammadowi - Muhammad nie żyje! Lecz do tych, którzy oddawali cześć Bogu - Bóg żyje i nigdy nie umrze. Bóg powiedział: {Muhammad jest tylko Posłańcem. Posłańcy przeminęli już przed nim . Czy jeśli on umrze lub zostanie zabity, wy obrócicie się na piętach? A kto obraca się na piętach, nie zaszkodzi w niczym Bogu, lecz Bóg zapłaci tym, którzy są wdzięczni.} [3:144] Przekaziciel dodał: Na Boga, było tak, jakby ci ludzie nigdy nie wiedzieli, że Bóg objawił ten werset zanim Abu Bakr go wyrecytował, i recytował go każdy, kto go usłyszał.
1186. Przekazał Charidża Ibn Zajd Ibn Sabit: Umm al-Ala, ansarka, złożyła przysięgę wierności Prorokowi i powiedziała mi: Rozdzielono między nami muhadżirów - ciągnęliśmy losy i nam przypadł Usman Ibn Mazun i zamieszkał u nas. Później zachorował i umarł w chorobie. Gdy obmyto jego zwłoki, owinięto w szaty i przyszedł Posłaniec Boga, rzekłam: ‚Niech Bóg będzie dla ciebie miłosierny, Abu As-Sa’ibie! Zaświadczam, że Bóg cię uhonorował’. Prorok rzekł: ‚Skąd wiesz, w jaki sposób Bóg go uhonorował?’. Odpowiedziałam: ‚Posłańcu Boga! Oby mój ojciec poświęcił za ciebie życie! Kogóż innego Bóg miałby uhonorować?’. Prorok rzekł: ‚Zaprawdę, dosięgła go śmierć. Na Boga również dobrze mu życzę, ale, na Boga, nie wiem, co Bóg ze mną uczyni, choć jestem Posłańcem Boga’. Na Boga, nigdy więcej nie zaświadczałam o czyjejkolwiek bogobojności”.
1187. Przekazał Dżabir Ibn Abd Allah: Gdy mój ojciec zginął na polu walki, odsłoniłem całun z jego twarzy i zapłakałem. Ludzie zabronili mi tego, lecz nie Prorok. Gdy zaczęła płakać moja ciotka, Fatima, Prorok rzekł: „Nie ma znaczenia, czy będziesz płakać czy nie. Aniołowie osłaniali go skrzydłami pokąd nie przynieśliście go (z pola walki)”.
4. Rozdział: Mężczyzna przekazujący krewnym zmarłego wieści o jego śmierci
1188. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, przekazał wieści o śmierci negusa (władcy Abisynii) w dniu, w którym ów zmarł. Udał się na miejsce modlitwy, gdzie ludzie ustawili się za nim w rzędach i wyrecytował cztery takbiry (odmówił modlitwę pogrzebową).
1189. Przekazał Anas Ibn Malik: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Zajd przejął sztandar i zginął. Po nim Dżafar przejął sztandar i zginął. Po nim Abd Allah Ibn Rawaha przejął sztandar i zginął” – tu oczy Posłańca Boga wypełniły się łzami – „Potem Chalid Ibn al-Walid wziął sztandar, a nie został wyznaczony na dowódcę i on odniósł zwycięstwo”.
5. Rozdział: Co przyszło odnośnie zawiadamiania o pogrzebie
Przekazał Abu Hurajra: Pewnego razu Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Dlaczego mnie nie powiadomiliście (o śmierci muzułmanina)?”.
1190. Przekazał Ibn Abbas: Zmarł człowiek, którego Posłaniec Boga odwiedzał, i stało się to nocą, i od razu go pochowano. Rankiem wspomniano o tym Prorokowi, a on rzekł: „Dlaczego mnie nie powiadomiliście wcześniej?”. Ludzie rzekli: „Była bardzo ciemna noc, nie chcieliśmy cię kłopotać”. Wówczas Prorok udał się do grobu i odmówił modlitwę pogrzebową.
6. Rozdział: Zalety tego, kto zachowuje cierpliwość i nadzieję na nagrodę od Boga, gdy umiera mu dziecko, i słowa Wszechmocnego Boga: {Głoś radosną wieść cierpliwym…} [2:155]
1191. Przekazał Anas: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Muzułmanin, którego troje dzieci umrze nie osiągnąwszy wieku dojrzałości płciowej, zostanie nagrodzony przez Boga Rajem, dzięki Jego miłosierdziu dla nich”.
1192. Przekazał Abu Sa’id: Kobiety poprosiły Proroka, by wyznaczył dla nich dzień na nauki, toteż nauczał je i rzekł: „Jeśli matka straci troje dzieci, one uchronią ją przed Ogniem Piekielnym”. Usłyszawszy te słowa, jedna z kobiet, rzekła: „A jeśli straci dwoje?”. Prorok odparł: „I też dwoje”.
Abu Hurajra dodał: Jeśli nie osiągnęły wieku dojrzałości płciowej.
1193. Przekazał Abu Hurajra: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Nie ma muzułmanina, który straciwszy troje dzieci, trafił do Piekła, za wyjątkiem Obietnicy Bożej [każdy będzie musiał przejść po moście nad Ogniem w Piekle]”. A Abu Abd Allah powiedział: {Nie ma wśród was takiego, kto by tam [do Piekła] nie miał przybyć…} [19:71].
7. Rozdział: Słowa mężczyzny wypowiedziane do kobiety przy grobie: „Zachowaj cierpliwość”.
1194. Przekazał Anas Ibn Malik: Mijając kobietę siedzącą i płaczącą przy grobie, Prorok rzekł jej: „Zachowaj bojaźń Bożą i cierpliwość”.
8. Rozdział: Ghusl zmarłego (muzułmanina) i jego wudu z użyciem wody i liści głożyny (sidr[2])
Ibn Umar namaścił olejkiem hanut zwłoki swego syna Sa’ida Ibn Zajda, zaniósł je (na miejsce pochówku) i odmówił modlitwę pogrzebową, choć nie wykonał wudu.
Ibn Abbas powiedział: Muzułmanin nigdy nie jest nadżas (nieczysty), ani po śmierci ani za życia. A Sad powiedział: Jeśli byłby nieczysty, nie dotknąłbym go.
A Prorok rzekł: „Prawowierny nigdy nie staje się nadżas (nieczysty)”.
1195. Przekazała Umm Atijja al-Ansarija: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, przyszedł do nas, gdy umarła jego córka i powiedział: „Obmyjcie jej zwłoki używając wody i liści głożyny trzy, pięć lub więcej razy, jeśli uznacie za stosowne, a na końcu pokropcie kamforą. Gdy skończycie, powiadomcie mnie”. I gdy to uczyniłyśmy, dał nam swój izar i polecił ją nim owinąć.
9. Rozdział: Zaleca się umycie zwłok nieparzystą ilość razy
1196. Przekazała Umm Atijja: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, przyszedł do nas, a my kąpałyśmy jego (zmarłą) córkę i powiedział: „Obmyjcie ją wodą i liśćmi głożyny (sidr) trzy, pięć lub więcej razy wodą, i namaśćcie na koniec kamforą; a gdy skończycie, zawiadomcie mnie”. Kiedy skończyłyśmy, powiadomiłyśmy go, a on dał nam swój izar i powiedział, żebyśmy owinęły nim zwłoki.
Aijub powiedział, że Hafsa przekazała mu podobny hadis, według którego Prorok przykazał wykąpać ją (zmarłą córkę) nieparzystą ilość razy i wspomniano liczby trzy, pięć lub siedem. Powiedziano też, że miały zacząć od prawej strony oraz tych części ciała, które myje się podczas ablucji; i Umm Atijja wspomniała: Uczesałyśmy jej włosy i zaplotłyśmy w trzy warkocze.
10. Rozdział: Rozpoczęcie obmywania zwłok od prawej strony
1197. Przekazała Umm Atijja: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Zajd przejął sztandar i zginął. Po nim Dżafar przejął powiedział odnośnie ghusl jego (zmarłej) córki: „Zacznijcie od prawej strony oraz tych części ciała, które są obmywane podczas wudu”.
11. Rozdział: (Rozpoczęcie obmywania) zwłok od części obmywanych podczas wudu
1198. Przekazała Umm Atijja: Kiedy myłyśmy córkę Proroka, po jej śmierci, powiedział nam: „Zacznijcie od prawej strony oraz tych części, które są obmywane podczas wudu”.
12. Rozdział: Czy kobietę można okryć izarem mężczyzny
1199. Przekazała Umm Atijja: Kiedy umarła córka Proroka, rzekł: „Obmyjcie ją trzy, pięć lub więcej razy, jeśli uznacie za stosowne, a gdy skończycie powiadomcie mnie”. Kiedy go zawiadomiłyśmy, rozwiązał izar i powiedział, żebyśmy ją nim okryły.
13. Rozdział: Namaszczenie kamforą zwłok, jako ostatnia czynność (przed okryciem)
1200. Przekazał Muhammad: Umm Atijja powiedziała: Jedna z córek Proroka umarła i wyszedł i powiedział: „Obmyjcie ją wodą i liśćmi głożyny trzy, pięć lub więcej razy, jeśli uznacie za stosowne. Na końcu namaśćcie - lub powiedział: pokropcie ją, kamforą. A gdy skończycie, zawiadomcie mnie”. Kiedy go zawiadomiłyśmy, dał nam swój izar i powiedział: „Owińcie ją weń”.
Umm Atijja (wg innej narracji) dodała: Prorok rzekł: „Umyjcie ją trzy, pięć lub siedem razy, jeśli uznacie to za stosowne”. Hafsa powiedziała, że Umm Atijja również powiedziała: Zaplotłyśmy jej włosy w trzy warkocze.
14. Rozdział: Rozplecenie włosów zmarłej
Ibn Sirin powiedział, iż nie ma nic złego w rozpleceniu włosów zmarłej.
1201. Przekazała Hafsa Bint Sirin: Umm Atijja powiedziała, że zaplotły włosy córki Posłańca Boga w trzy warkocze. Najpierw je rozplotły, umyły, po czym zaplotły w trzy warkocze”.
15. Rozdział: W jaki sposób należy okryć zwłoki
Al-Hasan powiedział: Piąty kawałek materiału jest do obwiązania ud i bioder i powinien być na zewnątrz całunu.
1202. Przekazał Ibn Sirin: Umm Atijja (ansarka, która złożyła przysięgę na wierność Prorokowi) przybyła do Basry, do syna w odwiedziny, ale nie mogła go znaleźć. Przekazała nam: Prorok przyszedł do nas, gdy kąpałyśmy jego zmarłą córkę i powiedział: „Umyjcie ją i liśćmi głożyny (sidr) trzy, pięć lub więcej razy, jeśli uznacie za stosowne, a potem na koniec namaśćcie kamforą; a kiedy skończycie, zawiadomcie mnie”. I gdy skończyłyśmy, powiadomiłyśmy go, a on dał nam swój izar i powiedział, abyśmy nim ją owinęły, i nie rzekł nic więcej.
16. Rozdział: Zaplecenie włosów znad czoła zmarłej w trzy warkocze
1203. Przekazała Umm Atijja: Zaplotłyśmy włosy córki Proroka w trzy warkocze. Sufjan powiedział: Jeden z nich zapleciono z przodu, a dwa pozostałe po bokach głowy.
17. Rozdział: Ułożenie włosów zmarłej na plecach
1204. Przekazała Umm Atijja: Umarła córka Proroka i przyszedł do nas i rzekł: „Umyjcie ją wodą nieparzystą ilość razy: trzy, pięć lub więcej, jeśli uznacie za konieczne, a na końcu namaśćcie – lub: skropcie jej ciało, a gdy skończycie, powiadomcie mnie”. I gdy skończyłyśmy, powiadomiłyśmy go, a on dał nam swój izar (by ją nim owinąć). Zaplotłyśmy jej włosy w trzy warkocze i ułożyłyśmy na jej plecach.
18. Rozdział: Całun z białego materiału
1205. Przekazała Aisza: Owinięto zwłoki Posłańca Boga w trzy białe bawełniane jemeńskie sahuli (kawałki materiału) i nie było między nimi koszuli ani turbanu.
19. Rozdział: Okrycie dwiema sztukami odzienia
1206. Przekazał Ibn Abbas: Kiedy mężczyzna jechał na wierzchowcu na Arafat, spadł z niego i skręcił kark. Prorok rzekł: „Umyjcie go wodą i liśćmi głożyny (sidr), i zawińcie w dwie sztuki odzienia, i nie namaszczajcie zwłok ani nie zakrywajcie mu głowy, albowiem zostanie wskrzeszony w Dniu Zmartwychwstania i będzie recytował talbiję [jak pielgrzym]”.
20. Rozdział: Namaszczanie zwłok olejkiem hanut
1207. Przekazał Ibn Abbas: Pewien mężczyzna był na Arafat [podczas hadżdż] z Posłańcem Boga i spadł z wierzchowca i skręcił kark. Posłaniec Boga rzekł: „Umyjcie go wodą i liśćmi głożyny (sidr), okryjcie dwoma sztukami odzienia, i nie namaszczajcie jego zwłok ani nie okrywajcie mu głowy, albowiem gdy Bóg wskrzesi go w Dniu Zmartwychwstania, będzie recytował talbiję”.
21. Rozdział: Należyty sposób okrycia zwłok pielgrzyma
1208. Przekazał Ibn Abbas: Kiedy byliśmy z Prorokiem, pewnego mężczyznę, który odprawiał pielgrzymkę przygniótł wielbłąd. Prorok rzekł: „Umyjcie jego zwłoki wodą i liśćmi głożyny (sidr), potem zawińcie w dwa kawałki materiału, i nie namaszczajcie zwłok ani nie okrywajcie mu głowy, albowiem Bóg wskrzesi go w Dniu Zmartwychwstania, i będzie recytował talbiję’”.
1209. Przekazał Ibn Abbas: Mężczyzna spadł ze swojego wierzchowca i umarł, kiedy był z Prorokiem na Arafat. Prorok rzekł: „Umyjcie go wodą i liśćmi głożyny (sidr), owińcie w dwa kawałki materiału, ale nie namaszczajcie zwłok ani nie okrywajcie głowy, albowiem Bóg wskrzesi go w Dniu Zmartwychwstania, i będzie recytował talbiję”.
22. Rozdział: Owinięcie w koszulę zszytą lub niezszytą nićmi
1210. Przekazał Ibn Umar: Kiedy Abd Allah Ibn Ubajj (przywódca obłudników) umarł, jego syn przyszedł do Proroka i powiedział: „Posłańcu Boga! Daj mi proszę twoją koszulę, aby go w nią owinąć; odmów za niego modlitwę pogrzebową i proś Boga, by mu wybaczył”. Posłaniec Boga dał mu swą koszulę i powiedział: „Powiadom mnie jak skończysz, bym odmówił modlitwę pogrzebową”. Kiedy ten go powiadomił, Prorok stanął do modlitwy pogrzebowej, ale Umar wziął go za dłoń i rzekł: „Czyż Bóg nie zabronił ci odmawiać modlitw pogrzebowych za hipokrytów?”. Prorok rzekł: „Mogę wybrać, albowiem Bóg powiedział: {Niezależnie czy będziesz prosił o wybaczenie dla nich czy nie będziesz o nie prosił, [a nawet] jeśli będziesz prosić siedemdziesiąt razy o wybaczenie dla nich, Bóg im nie wybaczy} [9:80]”. I Prorok odmówił modlitwę pogrzebową, i wtedy zostało objawione: {I nigdy nie módl się za żadnego z nich [hipokrytów], kiedy umrze} [9:84].
1211. Przekazał Dżabir: Prorok udał się do miejsca pochówku Abd Allaha Ibn Ubajja, a gdy wyjęto zwłoki, Prorok zwilżył je śliną i okrył swą koszulą.
23. Rozdział: Okrycie zwłok nie używając koszuli
1212. Przekazała Aisza: Owinięto ciało Proroka w trzy kawałki materiału z bawełny (suhul) i nie było między nimi koszuli ani turbanu.
1213. Przekazała Aisza: Owinięto Posłańca Boga w trzy kawałki materiału, i nie użyto koszuli ani turbanu.
24. Rozdział: Owijanie zwłok całunem nie używając turbanu
1214. Przekazała Aisza: Owinięto ciało Posłańca Boga trzema kawałkami materiału wykonanego z bawełny (suhul) i nie użyto ani koszuli ani turbanu.
25. Rozdział: Okrycie zwłok tkaniną zakupioną za cały majątek zmarłego
I powiedzieli to Ata, Az-Zuhri i Amr Ibn Dinar i Qatada. Amr Ibn Dinar dodał: Również cenę za wonny olejek hanut należy pobrać z jego majątku. A Ibrahim powiedział: Najpierw zacznijcie od całunu, potem spłaćcie jego długi, potem wypełnijcie jego wolę. A Sufjan powiedział: Zapłata za grób (wykopanie, itp.) i obmycie zwłok również jest wliczona w wydatki związane z całunem.
1215. Przekazał Sad od swego ojca: Pewnego razu, kiedy postawiono przed Abd ar-Rahman Ibn Aufem posiłek, powiedział: Musab Ibn Umajr zginął śmiercią męczeńską, i był on lepszy ode mnie, i nie miał nic poza płaszczem burda, którym go owinięto. Hamza lub inny mężczyzna, zginął śmiercią męczeńską, i był on od lepszy ode mnie, i nie miał nic, w czym można było go pochować, oprócz burda. Zaprawdę, obawiam się, że mogłem otrzymać nagrodę za moje uczynki jeszcze na tym świecie... - i zapłakał.
26. Rozdział: Jeśli dostępny jest tylko jeden kawałek materiału, sztuka odzienia (do okrycia zwłok)
1216. Przekazał Ibrahim: Pewnego razu przyniesiono posiłek dla Abd ar-Rahman Ibn, Auf, kiedy pościł. Powiedział: Musab Ibn Umajr zginął śmiercią męczeńską, i był ode mnie lepszy, i owinięto go w jego płaszcz, a kiedy okryto nim jego głowę, odkrywały się nogi, a kiedy okryto nim nogi, odkrywała się głowa. Hamza zginął śmiercią męczeńską, i lepszy był ode mnie. My zostaliśmy obdarowani dobrami doczesnymi (lub powiedział coś podobnego). Zaprawdę, obawiam się, że mogłem otrzymać nagrodę za moje uczynki jeszcze na tym świecie - po czym załkał i odstawił jedzenie.
27. Rozdział: Jeśli nie można znaleźć materiału (odzienia), który wystarczy do okrycia całego ciała, lecz tylko do głowy lub do stóp, należy okryć nim głowę
1217. Przekazał Chabbab: Wyemigrowaliśmy z Prorokiem na drodze Boga, i nagroda należna nam była od Boga. Jedni zmarli i nie skorzystali z nagrody na tym świecie, i należał do nich Musab Ibn Umajr; zaś inni zostali wynagrodzeni. Musab Ibn Umajr zginął w dnu bitwy pod Uhud i nie znaleźliśmy nic poza jego płaszczem, w czym można było go pochować. Lecz gdy okrywaliśmy mu głowę, odsłaniały się stopy, i a gdy okrywaliśmy stopy, odkrywała się głowa i Prorok nakazał, abyśmy zakryli tylko głowę i obłożyli jego stopy trawą izchir.
28. Rozdział: Jeśli ktoś przygotował swój całun [przed śmiercią; za życia Proroka i Prorok się temu nie sprzeciwił]
1218. Przekazał Sahl: Kobieta przyniosła wełniany płaszcz burda z lamówką dla Proroka. Potem Sahl zapytał ludzi, czy wiedzą, co to jest burda, a oni powiedzieli, że burda to płaszcz, i Sahl potwierdził ich odpowiedź. Potem kobieta powiedziała: Utkałam go własnymi rękoma, i przyniosłam tobie byś go nosił. Prorok przyjął go, ale nie był mu wówczas potrzebny. Wyszedł obwiązany nim w pasie. Mężczyzna pochwalił go i powiedział: „Nie dałbyś mi go? Jakiż on ładny!”. Ludzie powiedzieli: „To nie przystoi, Prorok go potrzebuje, a ty prosisz, wiedząc, że nie odmawia żadnej prośbie”. Mężczyzna odparł: „Na Boga, nie prosiłem, by go nosić, lecz by użyć go jako mego całunu”. Później okryto tym płaszczem jego zwłoki.
29. Rozdział: Udział kobiet w kondukcie pogrzebowym
1219. Przekazała Umm Atijja: Zabroniono nam uczestniczyć w konduktach pogrzebowych, ale nie kategorycznie.
30. Rozdział: Żałoba kobiety za innego niż mąż
1220. Przekazał Muhammad Ibn Sirin: Gdy umarł jeden z synów Umm Atiji, po trzech dniach namaściła się wonnościami i rzekła: Zabroniono nam pogrążać się w żałobie ponad trzy dni za wyjątkiem naszych mężów.
1221. Przekazała Zajnab Bint Abu Salama: Gdy z Syrii dotarły wieści o śmierci Abu Sufjana, po trzech dniach Umm Habiba poprosiła o wonny olejek o żółtej barwie, namaściła nim policzki i przedramiona, i rzekła: Zaprawdę, nie potrzebuję tego, lecz słyszałam, jak Prorok mówił: „Nie wolno kobiecie, która wierzy w Boga i Dzień Ostateczny pogrążać się w żałobie ponad trzy dni, poza mężem, za którego boleć winna cztery miesiące i dziesięć dni”.
1222. Przekazała Zajnab Bint Abu Salama: Udałam się do Umm Habiby, żony Proroka, która powiedziała: Słyszałam, jak Prorok mówił: „Nie wolno kobiecie, która wierzy w Boga i Dzień Ostateczny pogrążać się w żałobie za zmarłego ponad trzy dni, poza mężem, za którego boleć winna przez cztery miesiące i dziesięć dni”. Później, gdy umarł brat Zajnab Bint Dżahsz, udałam się do niej, a ona poprosiła mnie o wonności. Namaściwszy się nimi, rzekła: Nie potrzebuję wonności, ale słyszałam jak Posłaniec Boga mówił: „Nie wolno kobiecie, która wierzy w Boga i Dzień Ostateczny pogrążać się w żałobie za zmarłego ponad trzy dni, poza mężem, za którego boleć winna cztery miesiące i dziesięć dni”.
31. Rozdział: Odwiedziny grobów
1223. Przekazał Anas Ibn Malik: Mijając przy grobie płaczącą kobietę, Prorok rzekł jej: „Zachowaj bojaźń Bożą i cierpliwość”, a ta odparła: „Odejdź! Nie ciebie dotknęło nieszczęście!” - a nie rozpoznała go. Gdy powiedziano jej, że rozmawiał z nią Prorok, udała się do jego domu, i nie zastała stróża. Rzekła Prorokowi: „Nie poznałam cię”, na co odparł jej: „Zaprawdę, cierpliwość zachować należy z pierwszym ciosem nieszczęścia”.
32. Rozdział: Słowa Proroka: „Zmarły jest karany za płacz krewnych, jeśli lament było w ich zwyczaju”.
Jest to w zgodzie ze słowami Boga:
{Strzeżcie się sami i wasze rodziny od Ognia, którego strawą będą ludzie i kamienie…} [66:6].
Prorok rzekł: „Wszyscy jesteście opiekunami i odpowiedzialni jesteście za swoich podopiecznych”. Jeśli lament nie był w jego zwyczaju, jak powiedziała Aisza (przytaczając):
{i nie poniesie niosąca ciężar ciężaru drugiej…} [6:164]; {…a jeśli nawet jakaś przygnieciona ciężarem wezwie pomocy do poniesienia go, to nikt jej w tym nie ulży…} [35:18][3].
I co powiedziano o zgodzie na płacz bez lamentowania (zawodzenia). Prorok rzekł: „Za każde zabójstwo część odpowiedzialności spoczywa na pierwszym synu Adama, albowiem on był pierwszym na ziemi, który dokonał zabójstwa”.
1224. Przekazał Usama Ibn Zajd: Córka Proroka posłała umyślnego do Proroka, prosząc go, by przyszedł do niej, albowiem jej dziecko umierało, lecz Prorok odesłał go, polecił przekazać jej pozdrowienia i rzec: „Wszystko, co Bóg odejmuje, do Niego należy, i wszystko, co On daje, należy do Niego, i wszystko u Niego ma określony czas (na tym świecie); zachowaj cierpliwość i wiarę w nagrodę od Boga”. Ale ona ponownie posłała po niego, zaklinając, by przybył. Prorok udał się do niej, i byli z nim Sad Ibn Ubada, Mu’az Ibn Dżabal, Ubajj Ibn Kab, Zajd Ibn Sabit oraz inni mężczyźni. Przyniesiono do Posłańca Boga dziecko i gdy ujrzał jak oddech rzęził mu w piersiach (jeden z przekazicieli sądzi, że Usama dodał: „Niczym woda w skórzanym bukłaku”), w oczach Proroka pojawiły się łzy. Sad rzekł: „Posłańcu Boga! Co to?”. Ten odparł: „Miłosierdzie, które Bóg umieścił w sercach sług Swoich, a Bóg miłosierny jest jedynie wobec tych sług, którzy dla innych mają miłosierdzie”.
1225. Przekazał Anas Ibn Malik: Uczestniczyliśmy w pogrzebie jednej z córek Proroka i Prorok siedział przy jej grobie i widziałem, jak z oczu popłynęły mu łzy. Zapytał: „Czy jest między wami ktoś, kto nie spał z żoną ostatniej nocy?”. I zgłosił się Abu Talha, i Prorok polecił mu zejść do grobu, i Abu Talha to uczynił.
1226. Przekazał Abd Allah Ubajd Allah Ibn Abu Mulajka: Jedna z córek Usmana umarła w Mekce. Udaliśmy się, by wziąć udział w jej pogrzebie. Ibn Umar i Ibn Abbas również byli obecni. Usiadłem między nimi - lub powiedział: przy jednym z nich, a potem przyszedł mężczyzna i usiadł przy mnie. Abd Allah Ibn Umar powiedział Amrowi Ibn Usmanowi: Nie zabronisz płaczu? Przecież Posłaniec Boga rzekł: „Zmarły jest torturowany za lament krewnych nad nim”. Ibn Abbas rzekł, iż mówił tak Umar, po czym dodał: Towarzyszyłem Umarowi w podróży z Mekki, i dotarliśmy do Al-Bajda. Tam, w cieniu drzewa Samura ujrzeliśmy kilku podróżnych. Odezwał się do mnie: „Idź i zobacz, kim są ci wędrowcy”. Poszedłem zatem i ujrzałem, że jednym z nich był Suhajb. Powiedziałem o tym Umarowi, a on rzekł, bym go przywołał. Wróciłem zatem do Suhajba i rzekłem: „Udaj się za Wodzem Wiernych”. Później, kiedy Umara dźgnięto sztyletem, Suhajb przyszedł do mnie ze łzami w oczach i rzekł: „Mój bracie, mój przyjacielu!”. Na to Umar rzekł: „Suhajbie! Płaczesz nade mną, a Prorok rzekł, że zmarły jest karany za płacz [lament] jego krewnych?”. Ibn Abbas dodał: Po śmierci Umara, gdy wspomniałem o tym Aiszy, rzekła: „Niechaj Bóg będzie miłościw Umarowi. Na Boga, Posłaniec Boga nie powiedział, że wierny jest karany za płacz jego krewnych, lecz powiedział, że Bóg wzmaga karę niewiernego za lament jego krewnych. Aisza dodała jeszcze: Koran wam wystarczy, (aby to wyjaśnić) albowiem Bóg rzekł: {I nie poniesie żadna niosąca ciężar ciężaru drugiej} [35:18; 6:164]. Ibn Abbas rzekł: Tylko Bóg sprawia, że śmieję się lub płaczę. Po tym, Ibn Umar nic nie powiedział.
1227. Przekazała Aisza: Pewnego razu mijając grób Żydówki, za którą lamentowali bliscy, Posłaniec Boga rzekł: „Lamentują za nią, a ona doświadcza kary w grobie”.
1228. Przekazał Abu Burda, że jego ojciec powiedział: Kiedy Umara pchnięto sztyletem, Suhajb zaczął lamentować: „Bracie mój!” - i Umar rzekł: „Nie wiesz, że Prorok powiedział, że zmarły jest karany za lament żyjących?”.
33. Rozdział: Jakie opłakiwanie zmarłego nie jest zalecane
Umar powiedział: Niech płaczą za Abu Sulajmanem [Chalidem Ibn al-Walidem] pod warunkiem, że nie będą posypywać popiołem głów ani głośno lamentować.
1229. Przekazał Al-Mughira: Słyszałem, jak Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, mówił: „Przypisywanie mi fałszu nie jest taką samą rzeczą, jak przypisywanie fałszu innym. Ten, kto celowo kłamie o mnie, znajdzie się w Ogniu Piekielnym”. Słyszałem, jak Prorok mówił: „Zmarły, nad którym się lamentuje, jest karany za lament”.
1230. Przekazał Umar: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Zmarły jest karany w grobie za lamentowanie nad nim”. Przekazał Szuba: „Zmarły jest karany za lament żyjących”.
1231. Przekazał Dżabir Ibn Abd Allah: W dniu bitwy pod Uhud przyniesiono okaleczone zwłoki mojego ojca, i położono przed Posłańcem Boga. Jego zwłoki były okryte, więc podszedłem, by je odsłonić, ale zabroniono mi tego. Raz jeszcze próbowałem je odkryć, ale zabroniono mi. Gdy Posłaniec Boga polecił zabrać zwłoki, usłyszał głos rozpaczającej kobiety i zapytał: „Kto to?”. Odpowiedziano: „Córka lub siostra Amra”. Rzekł: „Dlaczego płacze – lub - niech nie płacze. Aniołowie osłaniali go swymi skrzydłami pokąd nie uniesiono jego zwłok”.
34. Rozdział: Ten, kto rwie swoje szaty (w nieszczęściu) nie jest jednym z nas
1232. Przekazał Abd Allah: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Ten, kto się bije po twarzy, rwie szaty i naśladuje zwyczaje i tradycje dżahiliji nie jest jednym z nas”.
35. Rozdział: Smutek Proroka z powodu śmierci Sada Ibn Chaula
1233. Przekazał Sad Ibn Abu Waqqas: W roku pielgrzymki pożegnalnej, powaliła mnie choroba, przywodząc na skraj śmierci i odwiedził mnie Prorok. Powiedziałem: „Mam majątek i żadnych spadkobierców poza córką. Czy mogę przeznaczyć dwie trzecie majątku na jałmużnę?”. Prorok zaprzeczył. Zapytałem: „Połowę?”. Zaprzeczył, po czym dodał: „Trzecią część, lecz i to za dużo. Lepiej, byś zostawił spadkobierców w dobrobycie niż w potrzebie. Otrzymasz nagrodę za to, co wydajesz ku chwale Boga, nawet za kęs pożywienia, którym karmisz twoją żonę”. Zapytałem: „Posłańcu Boga! Czy zostanę w tyle za moimi towarzyszami?”. Odrzekł: „Jeśli tak się stanie, każdy z twoich dobrych uczynków, wyniesie cię o stopień i wywyższy. Być może będziesz żył długo, tak by jednym przysporzyć korzyści, a innym zaszkodzić... Boże, pozwól moim towarzyszom dopełnić emigracji, i nie każ im zawracać!”. Posłaniec Boga litował się nad biednym Sadem Ibn Chaula. Który umarł Mekce”. [Wspomniany w tym hadisie Sad Ibn Abu Waqqas przeżył Proroka.]
36. Rozdział: Zabronione jest golenie głowy, kiedy dosięga człowieka nieszczęście
1234. Przekazał Abu Burda Ibn Musa: Abu Musa poważnie zachorował, zemdlał i nie mógł odpowiedzieć żonie, kiedy leżał z głową na jej kolanach. Kiedy odzyskał świadomość, powiedział: „Nie ponoszę winy za tych, za których nie ponosi winy Posłaniec Boga. Posłaniec Boga nie jest winien tego, że kobieta głośno lamentuje - lub uderza się w twarz, goli głowę i rwie ubranie (gdy dotyka ją nieszczęście)”.
37. Rozdział: Ten, kto bije się po policzkach nie jest jednym z nas
1235. Przekazał Abd Allah: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Kto bije się po policzkach, rwie ubranie i naśladuje zwyczaje i tradycje dżahiliji, nie jest jednym z nas”.
38. Rozdział: Zakaz lamentowania i praktykowania tradycji dżahiliji, gdy dosięga człowieka nieszczęście
1236. Przekazał Abd Allah: Prorok rzekł: „Kto bije się po policzkach, rwie ubranie i naśladuje zwyczaje i tradycje dżahiliji, nie jest jednym z nas”.
39. Rozdział: Kto usiadł i wyglądał na smutnego, gdy dosięgło go nieszczęście
1237. Przekazała Aisza: Patrzyłam na Proroka przez szczelinę w drzwiach, kiedy otrzymał wieści o śmierci Ibn Harisa, Dżafara i Ibn Rawaha. Usiadł i zasmucił się. Przyszedł do niego jakiś mężczyzna i powiedział o lamencie kobiet Dżafara. Prorok polecił mu, żeby im tego zabronił. Mężczyzna wrócił mówiąc, że powiedział im o tym, ale go nie posłuchały. Prorok rzekł: „Zabroń im”. Ponownie poszedł do nich i przyszedł po raz trzeci, i powiedział: „Posłańcu Boga! Na Boga, w ogóle nie chcą nas słuchać”. Aisza stwierdziła, że Posłaniec Boga kazał mu sypnąć im w usta piachem. Powiedziałam (temu mężczyźnie): „Niech Bóg okryje cię hańbą! Nie wypełniłeś polecenia Posłańca Boga ani nie oszczędziłeś mu zgryzoty”.
1238. Przekazał Anas: Kiedy zginęli recytatorzy Koranu, Posłaniec Boga recytował suplikacje qunut przez miesiąc i nigdy nie widziałem go bardziej zasmuconego niż tego dnia.
40. Rozdział: Ten, kto nie rozpacza ani nie smuci, gdy doświadcza nieczęścia
Muhammad Ibn Kab al-Qurazi powiedział: Niecierpliwość to złe słowo lub zła myśl. A prorok Jakub rzekł:
{Skarżę się tylko Bogu na moją udrękę i smutek…} [12:86].
1239. Przekazał Anas Ibn Malik: Jeden z synów Abu Talhy zachorował i umarł, gdy Abu Talha był poza domem. Gdy żona ujrzała, że ich syn nie żyje, przygotowała go [umyła i okryła zwłoki] i ułożyła w domu. Gdy Abu Talha przybył i zapytał, jak się czuje syn, odparła: „Sądzę, że spoczywa w spokoju”. Abu Talha przyjął jej słowa. Noc minęła i rankiem Abu Talha wziął ghusl, a gdy zbierał się do wyjścia, żona powiedziała mu, że jego syn nie żyje. Odmówiwszy modlitwę z Prorokiem, Abu Talha wspomniał mu o tym, co zaszło. Na to, Posłaniec Boga rzekł: „Oby Bóg was pobłogosławił tej nocy potomstwem”. Sufjan rzekł, iż jeden z ansarów powiedział: „(Abu Talha i jego żona) mieli dziewięciu synów i wszyscy zostali recytatorami Koranu”.
41. Rozdział: Z pierwszym ciosem nieszczęścia należy zachować cierpliwość
Umar powiedział: Jak dobrzy są dwaj sobie równi i jak dobra jest nagroda dla tych:
{…którzy – kiedy dosięgnie ich nieszczęście - mówią: zaprawdę do Boga, i zaprawdę do Niego powrócimy. Oto co, nad którymi jest błogosławieństwo ich Pana i miłosierdzie! Tacy są prowadzeni drogą prostą.} [2:156-157]
I słowa Boga Wszechmocnego:
{Proście o pomoc w cierpliwości i w modlitwie! Zaprawdę to jest trudna rzecz ale nie dla dla ludzi pokornych (al-chasziun)}. [2:145]
1240. Przekazał Anas: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Z pierwszym ciosem nieszczęścia należy zachować cierpliwość”.
42. Rozdział: Słowa Proroka (o czasie śmierci jego syna Ibrahima): „Zaprawdę smucimy się rozłąką z tobą”.
Ibn Umar powiedział: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Oczy ronią łzy i serce się smuci”.
1241. Przekazał Anas Ibn Malik: Udaliśmy się z Posłańcem Boga do kowala, Abu Saifa, a był on mężem mamki Ibrahima [syna Proroka]. Posłaniec Boga wziął Ibrahima i pocałował go i powąchał, a potem weszliśmy do domu Abu Saifa, a wtedy Ibrahim oddawał ostatnie tchnienie, i z oczu Posłańca Boga zaczęły kapać łzy. Abd ar-Rahman Ibn Auf powiedział: „Posłańcu Boga, ty płaczesz?!”. Ten rzekł: „Ibn Aufie, to miłosierdzie” – po czym załkał i dodał: Oczy ronią łzy i serce się smuci, lecz powiemy tylko to co sprawi przyjemność naszemu Panu. Ibrahimie! Zaprawdę, smucimy się rozłąką z tobą!”.
43. Rozdział: Szlochanie przy chorym
1242. Przekazał Abd Allah Ibn Umar: Sad Ibn Ubada zachorował i Prorok wraz z Abd ar-Rahmanem Ibn Aufem, Sadem Ibn Abu Waqqasem i Abd Allahem Ibn Masudem odwiedzili go, by zapytać o zdrowie. Kiedy przybyli, zastali go w otoczeniu domowników. Prorok zapytał: „Umarł?”. Odpowiedzieli: „Nie, Posłańcu Boga!”. Prorok zapłakał i ludzie, widząc jego łzy, zapłakali. Powiedział: „Posłuchajcie! Bóg nie karze za ronione łzy ani za smutek w sercu, ale karze lub obdarza miłosierdziem ze względu na to” - tu wskazał na język - i dodał: „Zmarły jest karany za lament krewnych nad nim”. Umar uderzał patykiem, rzucał kamykami i sypiał piachem w tych, którzy lamentowali nad zmarłymi.
44. Rozdział: Zakaz lamentowania i zawodzenia oraz ganienie tych, którzy to czynią
1243. Przekazała Aisza: Kiedy nadeszły wieści o męczeńskiej śmierci Zada Ibn Harisa, Dżafara i Abd Allaha Ibn Rawaha, Prorok usiadł zasmucony, a ja obserwowałem go przez szczelinę w drzwiach. Przyszedł jakiś mężczyzna, który powiedział: „Posłańcu Boga! Kobiety Dżafara!”, i opowiedział o ich lamencie. Prorok nakazał mu, aby powstrzymał je od lamentowania. Mężczyzna poszedł i wrócił, mówiąc: „Próbowałem je powstrzymać, ale nie posłuchały”. Prorok nakazał mu po raz drugi, aby im zabronił. Poszedł ponownie i wrócił, mówiąc: „Nie posłuchały mnie - lub nas (przekaziciel Muhammad Ibn Hauszab nie jest pewien, które sformułowanie jest poprawne). Prorok polecił: „Sypnij im w usta piachem”. Powiedziałam temu mężczyźnie: „Niech Bóg okryje cię hańbą! Na Boga, nie wypełniłeś polecenia i nie oszczędziłeś Posłańcowi Boga zgryzoty!”.
1244. Przekazała Umm Atijja: Kiedy składałyśmy przysięgę na wierność Prorokowi, jednym z warunków było, że nie będziemy lamentować (nad zmarłymi), lecz dotrzymało go tylko pięć kobiet i były to Umm Sulajm, Umm al-Ala, córka Abu Sabra, żona Mu’aza, i dwie inne kobiety - lub córka Abu Sabra i żona Mu’aza i dwie inne.
45. Rozdział: Wstanie ze względu na kondukt pogrzebowy
1245. Przekazał Amir Ibn Rabi‘a: Prorok rzekł: „Kiedy ujrzycie kondukt pogrzebowy, wstańcie i stójcie dopóki was nie minie”. Al-Humajdi dodał: „Dopóki nosze was nie miną, lub dopóki nie zostaną złożone”.
46. Rozdział: Kiedy należy usiąść, po tym jak wstało się ze względu na kondukt pogrzebowy
1246. Przekazał Amir Ibn Rabi‘a: Prorok rzekł: „Jeśli któryś z was ujrzy kondukt pogrzebowy, a w nim nie uczestniczy, niech wstanie i stoi dopóki go on go nie minie lub dopóki nie zostaną złożone nosze, jeśli go nie miną”.
1247. Przekazał Sa’id al-Maqburi, że jego ojciec powiedział: Kiedy braliśmy udział w kondukcie pogrzebowym, Abu Hurajra złapał Marwana za dłoń, i usiedli zanim opuszczono nosze. Wtedy przyszedł Abu Sa’id i wziął za rękę Marwana i powiedział: „Wstań! Na Boga, zaprawdę, ten oto (Abu Hurajra) wie, że Prorok zabronił nam tak postępować”. Abu Hurajra powiedział: „(Abu Sa’id) rzekł prawdę”.
47. Rozdział: Ten, kto bierze udział w kondukcie pogrzebowym nie powinien siadać dopóki nosze nie zostaną zdjęte z ramion mężczyzn, a jeśli usiądzie wcześniej, należy kazać mu się podnieść
1248. Przekazał Abu Sa’id al-Chudri: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Kiedy ujrzycie kondukt pogrzebowy, wstańcie, a ten, kto w nim nie uczestniczy, niech nie siada dopóki nie zostaną złożone nosze”.
48. Rozdział: Wstanie ze względu na kondukt pogrzebowy Żyda
1249. Przekazał Dżabir Ibn Abd Allah: Mijał nas kondukt pogrzebowy i Prorok uniósł się, i my również się unieśliśmy. Powiedzieliśmy: „Posłańcu Boga, to kondukt Żyda”. A on rzekł: „Podnoście się dla konduktów pogrzebowych”.
1250. Przekazał Abd ar-Rahman Ibn Abu Lajla: Sahl Ibn Hunajf i Qajs Ibn Sad byli w miejscowości o nazwie Al-Qadisija. Mijał ich kondukt pogrzebowy, więc wstali. Powiedziano im, że był to kondukt pogrzebowy jednego z mieszkańców tej ziemi - niewiernego pod ochroną muzułmanów. Powiedzieli: Proroka mijał kondukt pogrzebowy i wstał. Kiedy powiedziano mu, że były to nosze Żyda, powiedział: „Czyż nie jest on istotą ludzką?”.
49. Rozdział: Mężczyznom przystoi niesienie zmarłego na barkach, a nie kobietom
1251. Przekazał Abu Sa’id al-Chudri: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Gdy zwłoki są gotowe i mężczyźni kładą je na swoich barkach, zmarły, jeśli był prawym człowiekiem, mówi: Naprzód! Dalej! - a jeśli nie był prawym, mówi: Biada mi! Dokąd to niosą? Głos ten słyszy wszystkie stworzenie poza człowiekiem, a gdyby go usłyszał, padłby nieprzytomny”.
50. Rozdział: Spieszenie się z noszami
Anas powiedział: Kiedy bierzecie udział w kondukcie pogrzebowym, idźcie z przodu, z tyłu, z prawej i lewej strony noszy. Ktoś (powiedział to samo i) dodał również: W ich pobliżu.
1252. Przekazał Abu Hurajra: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Śpieszcie się ze zmarłym, albowiem jeśli był prawy, przybliżacie go do dobra, jeśli nie, zdejmujecie z waszych barków zło”.
51. Rozdział: Słowa zmarłego, kiedy jest niesiony na noszach: „Nieście mnie szybko”
1253. Przekazał Abu Sa’id al-Chudri: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Kiedy nosze są gotowe, i mężczyźni niosą zmarłego na ramionach, jeśli był on prawowiernym, powie: Nieście mnie szybko, a jeśli nie był, powie: Biada mi, dokąd mnie zabierają? I głos ten usłyszy wszystkie stworzenie poza człowiekiem, a gdyby on go usłyszał, upadłby nieprzytomny”.
52. Rozdział: Ustawienie się za imamem w dwóch lub trzech rzędach na modlitwę pogrzebową
1254. Przekazał Dżabir Ibn Abd Allah: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, odmówił modlitwę pogrzebową w intencji za negusa, a ja stałem w drugim lub trzecim rzędzie.
53. Rozdział: Rzędy w modlitwie pogrzebowej
1255. Przekazał Abu Hurajra: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, powiadomił swoich towarzyszy o śmierci negusa [Nadżasziego], a potem udał się, by poprowadzić modlitwę i ludzie ustawili się za nim w rzędach, i wyrecytował cztery razy: „Allahu akbar”.
1256. Przekazał Asz-Szajbani, że Asz-Szabi powiedział: Powiedział mi to mężczyzna, który widział, jak Prorok udał się do grobu na uboczu, ustawił ludzi w rzędach i wyrecytował cztery razy: „Allahu akbar”. Zapytałem Abu Amra, od kogo o tym wie, a on odparł, iż do Ibn Abbasa.
1257. Przekazał Dżabir Ibn Abd Allah: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Dzisiaj zmarł pobożny mężczyzna z Abisynii (negus), odmówmy za niego modlitwę pogrzebową”. (Dżabir powiedział): Ustawiliśmy się w rzędach i Prorok poprowadził modlitwę. Dżabir dodał, że stał w drugim rzędzie.
54. Rozdział: Ustawienie chłopców w rzędach razem z mężczyznami podczas modlitwy pogrzebowej
1258. Przekazał Ibn Abbas: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, mijał grób zmarłego, którego pochowano w nocy. Zapytał: „Kiedy go pochowano?”. Ludzie powiedzieli: „Wczoraj”. Zapytał: „Dlaczego mnie nie zawiadomiliście?”. Odpowiedzieli: „Pochowaliśmy go w nocy i nie chcieliśmy cię budzić”. Stanął do modlitwy, a my ustawiliśmy się za nim. W modlitwie uczestniczył Ibn Abbas, i przekazał, że Prorok odmówił modlitwę pogrzebową.
55. Rozdział: Poprawny sposób odmawiania modlitwy pogrzebowej
Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Kto odmówił modlitwę pogrzebową”, i powiedział również: „Odmówicie modlitwę pogrzebową za waszego przyjaciela”. I powiedział też: „Odmówcie modlitwę pogrzebową za negusa”. Nazwał ją modlitwą mimo tego, że nie ma w niej ukłonów (ruku) ani głośnej recytacji Koranu, ale jest recytacja takbirów i taslimu.
Ibn Umar odmawiał modlitwę pogrzebową w stanie czystości rytualnej; i nigdy nie odmawiał jej o wschodzie ani o zachodzie słońca i zawsze podnosił obie dłonie (recytując takbir).
Al-Hasan [Al-Basri] powiedział: Zauważyłem, że ludzie [towarzysze Proroka] uznawali za najbardziej godnego prowadzenia modlitwy pogrzebowej tego, z którego prowadzenia modlitw obowiązkowych byli zadowoleni. Jeśli ktoś odda gazy podczas modlitwy świątecznej lub pogrzebowej, powinien rozejrzeć się za wodą [wykonać wudu] i nie powinien wykonywać tajammum. Jeśli ktoś przechodzi obok pogrzebu i ludzie odmawiają modlitwę (pogrzebową), zaleca się by do nich dołączył, mówiąc takbir.
Ibn al-Musajjab powiedział: W modlitwie pogrzebowej są cztery takbiry niezależnie od tego, czy modlitwa jest odmawiana w nocy czy za dnia, w podróży czy w domu.
Anas powiedzia jeden takbir na rozpoczęcie modlitwy, i wyrecytował:
{I nie módl się (nie odmawiaj modlitwy pogrzebowej) za kogokolwiek z nich (hipokrytów), kiedy umrze…} [9:84].
W modlitwie pogrzebowej są rzędy i jest imam.
1259. Przekazał Asz-Szabi: Ktoś, kto przechodził razem z Prorokiem obok grobu, który był oddzielony od innych, powiedział mi: Prorok poprowadził dla nas modlitwę a my ustawiliśmy się za nim w rzędach. Zapytaliśmy Abu Amra, kto mu o tym powiedział, a on odparł: Ibn Abbas.
56. Rozdział: Zalety uczestnictwa w kondukcie pogrzebowym
Zajd Ibn Sabit powiedział: Jeśli odmówiliście modlitwę pogrzebową, spłaciliście wasz dług.
Humajd Ibn Hilal powiedział: Nie sądzimy, że należy prosić krewnych zmarłego o zgodę na opuszczenie konduktu pogrzebowego; choć ten, kto wróci po modlitwie pogrzebowej, otrzyma nagrodę równą jednemu karatowi [tu w znaczeniu: znaczna nagroda.
1260. Przekazał Nafi: Powiedziano Ibn Umarowi, że Abu Hurajra powiedział: Ten, kto uczestniczy w kondukcie pogrzebowym, otrzyma nagrodę równą jednemu karatowi. Ibn Umar powiedział: Abu Hurajra mówił o ogromnej nagrodzie. Aisza potwierdziła narrację Abu Hurajry i powiedziała: Słyszałam, jak Posłaniec Boga tak powiedział. Ibn Umar powiedział: Wiele karatów utraciliśmy.
57. Rozdział: Ten, kto czeka aż pochowają zwłoki
1261. Przekazał Abu Hurajra, że Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Ten, kto uczestniczy w kondukcie pogrzebowym i odmawia modlitwę pogrzebową, otrzyma nagrodę równą jednemu karatowi, a kto uczestniczy w pochówku, otrzyma nagrodę równą dwóm karatom”. Ktoś zapytał, czym są dwa karaty, a on odparł: „Są niczym dwie wielkie góry”.
58. Rozdział: Odmawianie modlitwy pogrzebowej przez dzieci z mężczyznami
1262. Przekazał Amir, że Ibn Abbas powiedział: Gdy Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, podszedł do grobu, ludzie powiedzieli: „Pochowano go (lub: ją) wczoraj”. Ibn Abbas dodał: Ustawiliśmy się za Prorokiem [Ibn Abbas był wówczas jeszcze dzieckiem] i poprowadził za zmarłego (lub: zmarłą) modlitwę pogrzebową.
59. Rozdział: Odmawianie modlitwy pogrzebowej w meczecie i poza nim
1263. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, powiadomił o śmierci negusa [władcy Abisynii] w dniu, w którym ten umarł. Powiedział: „Proście Boga o przebaczenie dla waszego brata”.
Przekazał Abu Hurajra: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, ustawił ich w rzędach w miejscu modlitwy [poza meczetem] i wyrecytował cztery razy: „Allahu akbar”.
1264. Przekazał Abd Allah Ibn Umar: Żydzi przyprowadzili do Proroka mężczyznę i kobietę, spośród nich, którzy popełnili cudzołóstwo. Kazał ich ukamienować niedaleko miejsca, w którym odmawiano modlitwy pogrzebowe, obok meczetu.
60. Rozdział: Co nie jest zalecane w kwestii wznoszenia miejsc czci (meczetów) na grobach
Gdy umarł Al-Hasan Ibn al-Hasan Ibn Ali, jego żona rozstawiła namiot na jego grobie i stał tam przez rok a potem został zniszczony. Usłyszeli głos, który mówił: „Czy znaleźli to, co zgubili?”. Drugi głos opowiedział: „Nie, wrócili zrozpaczeni”.
1265. Przekazał Urwa, że Aisza powiedziała: Podczas śmiertelnej choroby Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Bóg przeklął Żydów i chrześcijan, ponieważ obrali groby swoich proroków za miejsca modlitwy”. I gdyby nie to, że obawiał się - lub obawiano się, że jego grób zostanie obrany za miejsce kultu, grób Proroka wyróżniałby się.
61. Rozdział: Modlitwa pogrzebowa za kobietę, która umarła podczas połogu
1266. Przekazał Samura Ibn Dżundab: Odmawiałem modlitwę podczas pogrzebu z Prorokiem za kobietę, która umarła w połogu, i Prorok stał obok, na wysokości połowy zwłok.
62. Rozdział: Gdzie powinien stać imam prowadząc modlitwę pogrzebową za kobietę lub mężczyznę
1267. Przekazał Samura Ibn Dżundab: Odmawiałem modlitwę pogrzebową z Prorokiem za kobietę, która umarła w połogu, i Prorok stał obok, na wysokości połowy zwłok.
63. Rozdział: Są cztery takbiry w modlitwie pogrzebowej
Humajd powiedział: W modlitwie pogrzebowej, którą prowadził, Anas wyrecytował trzy takbiry, a gdy zakończył modlitwę taslimem i powiedziano mu o tym, zwrócił się ku qibli, wyrecytował czwarty takbir i wykonał taslim.
1268. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, powiadomił nas o śmierci negusa [Abisynii] w dniu jego śmierci i poszliśmy z nim do miejsca modlitwy, w którym ustawiliśmy się w rzędach. Wyrecytował cztery takbiry w modlitwie pogrzebowej za negusa.
1269. Przekazał Dżabir: Prorok odmówił modlitwę pogrzebową za As-Hamę [Ibn Abdżara, negusa Abisynii] i wyrecytował w niej cztery takbiry.
64. Rozdział: Recytacja Sury Otwierającej w modlitwie pogrzebowej
Al-Hasan powiedział: W modlitwie pogrzebowej za dziecko, recytujcie surę Otwierającą a po niej mówicie: Boże! Uczyń go dla nas zwiastunem nagrody, zadatkiem i nagrodą[4].
1270. Przekazał Talha Ibn Abd Allah Ibn Auf: Odmawiałem modlitwę pogrzebową za Ibn Abbasem i wyrecytował w niej surę Otwierającą. Rzekł: Wiedzcie, że recytacja sury Otwierającej jest tradycją Proroka Muhammada.
65. Rozdział: Odmawianie modlitwy pogrzebowej przy grobie po pochówku
1271. Przekazał Sulajman asz-Szajbani, że Asz-Szabi powiedział: Ktoś mi powiedział, że widział jak Prorok podszedł do grobu na uboczu i poprowadził modlitwę, a ludzie ustawili się za nim w rzędach. Zapytałem Abu Amra, kto mu to powiedział, a on odparł: „Ibn Abbas”.
1272. Przekazał Abu Hurajra: Czarnoskóry mężczyzna (lub kobieta) sprzątał (sprzątała) w meczecie a potem umarł (umarła). Prorok nie wiedział o tym. Pewnego dnia Prorok przypomniał sobie o nim (lub o niej) i zapytał: „Co stało z nim (nią) stało?”. Ludzie powiedzieli: „Posłańcu Boga! Umarł (lub: umarła)!”. Ten zapytał: „Dlaczego mi o tym nie powiedzieliście?”. Odpowiedzieli: „Było z nim (nią) tak i tak (uznano tę osobę za mało istotną)”. Odrzekł: „Wskażcie mi jego (lub jej) grób”. Udał się potem do jego grobu i odmówił za niego (lub za nią) modlitwę pogrzebową.
66. Rozdział: Zmarły słyszy kroki żyjących
1273. Przekazał Anas: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Kiedy człowiek składany jest w grobie i słyszy kroki oddalających się towarzyszy, dwaj aniołowie przychodzą do niego, sadzają go i pytają: Co mówiłeś o tym mężczyźnie, Muhammadzie? Jeśli odpowie: Świadczyłem że jest sługą Boga i Jego Posłańcem - usłyszy: Spójrz na swoje miejsce w Ogniu Piekielnym, Bóg darował ci w zamian miejsce w Raju – i ujrzy oba miejsca. Niewierny lub obłudnik odpowie aniołom: Nie wiem, mówiłem to samo, co inni – i zostanie mu powiedziane: Nie rozpoznałeś drogi prostej ani nią nie podążyłeś – i otrzyma uderzenie żelaznym młotem między uszy i jego krzyk usłyszy wszelkie stworzenie, poza ludźmi i dżinnami”.
67. Rozdział: Pragnienie pochówku w Ziemi Świętej lub podobnym miejscu
1274. Przekazał Abu Hurajra: Anioł śmierci został posłany do Mojżesza, a kiedy przybył do niego, Mojżesz uderzył go mocno i zranił w oko. Anioł wrócił do swego Pana i rzekł: „Wysłałeś mnie do sługi, który nie chce umierać”. Bóg przywrócił mu oko i rzekł: „Wróć i powiedz mu, by wziął w rękę ogon wołu, albowiem będzie żył tyle lat, ile włosów ręką zagarnie”. (I anioł udał się do niego i powiedział mu to). Mojżesz zapytał: „Panie mój, co stanie się potem?”. Odrzekł: „Potem przyjdzie śmierć”. Powiedział: „(Niechaj przyjdzie) teraz” - i prosił Boga, by przeniósł go w pobliże Ziemi Świętej, na odległość rzutu kamieniem. Posłaniec Boga rzekł: „Gdybym tam był, pokazałbym wam grób Mojżesza – przy drodze obok wzgórza z czerwonego piasku”.
68. Rozdział: Pochówek nocą
Nocą pochowano Abu Bakra.
1275. Przekazał Ibn Abbas: Pewnej nocy Prorok wyszedł, by odmówić modlitwę pogrzebową, po tym jak dopełniono pochówku i zapytał towarzyszy: „Kto to?”. Odpowiedzieli: „Taki a tak, pochowano go wczorajszej nocy”. I ustawił się z towarzyszami w rzędach i odmówili modlitwę pogrzebową.
69. Rozdział: Budowa meczetu (miejsca czci) na grobie
1276. Przekazała Aisza: Gdy Prorok chorował, jedne z żon wspomniały kościół pod wezwaniem Maryi, który widziały w Abisynii. Umm Salma i Umm Habiba były [na emigracji] w Abisynii i opowiadały o jego pięknie i wizerunkach w nim, na co uniósłszy głowę Prorok rzekł: „Ci ludzie, gdy umiera wśród nich pobożny mąż, obierają jego grób za miejsce czci, a potem malują w nim obrazy. U Boga są najgorszymi ze stworzeń”.
70. Rozdział: Kto może zejść do grobu kobiety
1277. Przekazał Anas: Uczestniczyliśmy w pogrzebie córki Posłańca Boga i Posłaniec Boga siedział przy grobie. Widziałem, że oczy miał pełne łez. Rzekł: „Czy jest wśród was ktoś, kto nie obcował nocą z żoną?”. Zgłosił się Abu Talha i Posłaniec Boga polecił mu zejść do grobu, złożyć w nim zwłoki przysypać ziemią.
71. Rozdział: Modlitwa pogrzebowa za męczennika
1278. Przekazał Dżabir Ibn Abd Allah: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, okrył dwóch męczenników spod Uhud jednym całunem i zapytał: „Który z nich znał więcej Koranu?”. Kiedy go wskazano, złożył go jako pierwszego do grobu i rzekł: „Będę ich świadkiem w Dniu Zmartwychwstania”. Polecił chować męczenników nie obmywając zwłok z krwi [nie wykonując rytualnej kąpieli – ghusl] ani nie odmawiając za nich modlitwy pogrzebowej.
1279. Przekazał Uqba Ibn Amir: Pewnego razu Prorok wyszedł i odmówił modlitwę pogrzebową za męczenników spod Uhud, po czym zajął miejsce na minbarze i rzekł: „Przygotuję dla was drogę jako wasz poprzednik i będę waszym świadkiem [w Dniu Zmartwychwstania]! Na Boga! Ujrzałem oto właśnie mój Staw i otrzymałem klucze do wszelkich bogactw ziemi - lub: klucze do ziemi. Na Boga, nie obawiam się, że gdy odejdę zaczniecie oddawać cześć innym poza Bogiem, lecz obawiam się, że zaczniecie rywalizować między sobą o dobra tego świata”.
72. Rozdział: Złożenie dwóch lub trzech ciał w jednym grobie
1280. Przekazał Dżabir Ibn Abd Allah: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, pochował dwóch męczenników spod Uhudu w jednym grobie.
73. Rozdział: Ten, kto rzekł, że nie trzeba wykonywać rytualnego obmycia zwłok męczenników
1281. Przekazał Dżabir: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł w dniu bitwy pod Uhud [odnośnie męczenników]: „Pochowajcie ich okrytych krwią”. I nie wykonano rytualnego obmycia (ghusl) zwłok.
74. Rozdział: Czyje zwłoki należy wpierw złożyć w lahd - odnodze w grobie
I nazywa się to lahd, albowiem jest z boku; prosty grób (bez odnóg) nazywa się darih.
1282. Przekazał Dżabir Ibn Abd Allah: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, okrył jednym całunem zwłoki dwóch męczenników spod Uhud, i zapytał: „Który z nich spamiętał więcej Koranu?”. I gdy wskazano jednego, złożył go pierwszego do grobu. Powiedział: „Będę ich świadkiem” – i polecił pochować ich okrytych krwią. Nie odmawiał za nich modlitw pogrzebowych ani nie polecił obmyć zwłok (ghusl).
1283. Dżabir Ibn Abd Allah dodał: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, pytał, który z o męczenników spod Uhudu znał więcej Koranu i składał go jako pierwszego do grobu. Potem chował z nim innego mężczyznę. Dżabir dodał, że jego ojciec i wuj zostali owinięci w jeden całun [szatą, itp.].
75. Rozdział: Umieszczenie trawy izchir[5] w grobie
1284. Przekazał Ibn Abbas: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Bóg uczynił Mekkę sanktuarium - była ona sanktuarium przede mną i będzie po mnie. I walka w niej została mi dozwolona tylko na kilka godzin za dnia. I nie jest dozwolonym wyrywanie w niej jej ciernistych krzewów, ścinanie jej drzew, polowanie na jej zwierzynę i podnoszenie zgub, chyba że rozgłaszając”. Słysząc to, Al-Abbas rzekł do Proroka: „Poza trawą izchir, której używają nasi złotnicy i którą składamy w grobach”. I Prorok dodał: „Poza trawą izchir”. Abu Hurajra przekazał, że Prorok rzekł: „Poza trawą izchir, której używamy w grobach i w naszych domach”. A Ibn Abbas rzekł: „której używają poza nami złotnicy”.
76. Rozdział: Czy można, powodując się uzasadnioną potrzebą, wyjąć z grobu i odnogi w nim (lahd) zwłoki
1285. Przekazał Dżabir Ibn Abd Allah: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, przyszedł do Abd Allaha Ibn Ubajja (hipokryty) po jego śmierci, gdy składano jego ciało do dołu (grobu). Kazał wyjąć jego zwłoki, po czym położył je na kolanach, i zwilżył swą śliną, i ubrał go w swą koszulę. Bóg wie lepiej, dlaczego tak uczynił. Abd Allah Ibn Ubajj dał swą koszulę Al-Abbasowi, by ją nosił. Abu Harun powiedział: Posłaniec Boga miał wówczas dwie koszule a syn Abd Allaha Ibn Ubajja powiedział mu: „Posłańcu Boga! Ubierz mego ojca w swą koszulę, która dotykała twej skóry”. Sufjan dodał: Ludzie myśleli, że Prorok ubrał Abd Allaha Ibn Ubajja w swą koszulę ze względu na to, co on (Abd Allah) zrobił (dla Al-Abbasa, wuja Proroka).
1286. Przekazał Dżabir: W noc poprzedzającą bitwę pod Uhud, wezwał mnie ojciec i rzekł: Czuję, że będę pierwszym z towarzyszy Proroka, który poniesie śmierć, a ty jesteś mi najdroższy po Posłańcu Boga. Spłać me długi i bądź łagodny dla twych sióstr. I zginął rano pierwszy i złożono jego ciało do grobu z innym męczennikiem. Nie chciałem, by dzielił z kimkolwiek grób, toteż po sześciu miesiącach wyjąłem jego zwłoki. Wyglądał tak samo, jak w dniu pogrzebu, poza małą zmianą na uchu.
1287. Przekazał Dżabir: Mego ojca złożono do grobu z innym mężczyzną, i nie spodobało mi się to, toteż dobyłem jego zwłoki i pochowałem w oddzielnym grobie.
77. Rozdział: Odnoga w grobie i prosty dół jako grób
1288. Przekazał Dżabir Ibn Abd Allah: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, zebrał po dwóch męczenników spod Uhud w jednym grobie, po czym spytał: „Który spamiętał więcej Koranu?”. I jeśli wskazano na jednego, jako na tego, który spamiętał więcej, jego składał wpierw do odnogi (lahd). Prorok rzekł: „Będę ich świadkiem w Dniu Zmartwychwstania” - i polecił pochować ich okrytych krwią, nie obmywając zwłok.
78. Rozdział: Jeśli chłopiec przyjmie islam po czym umrze, czy należy odmówić za niego modlitwę pogrzebową? Czy należy objaśniać islam dziecku?
Al-Hasan, Szurajh, Ibrahim i Qatada powiedzieli: Jeśli ojciec lub matka chłopca przyjmie islam, chłopiec powinien pozostać przy rodzicu wyznającym islam.
Ibn Abbas został z matką, która należała do słabych i ubogich, a nie z ojcem, który wyznawał religię swych ludzi (był poganinem). Ibn Abbas rzekł: Islam jest zawsze górą, nigdy dołem.
1289. Przekazał Ibn Umar: Umar wyruszył z Prorokiem i grupą ludzi do Ibn Saijjada. Ujrzeli go jak bawił się z chłopcami niedaleko wzgórz Banu Mughala. Ibn Saijjad zbliżał się wtedy do wieku dojrzałości płciowej, i zauważył nas dopiero wtedy, kiedy Prorok poklepał go ręką i powiedział: „Czy zaświadczysz, że jestem Posłańcem Boga?”. Ibn Saijjad spojrzał na niego i powiedział: „Zaświadczam, że jesteś posłańcem analfabetów”, i zapytał Proroka: „Czy zaświadczysz, że jestem Posłańcem Boga?”. Prorok odmówił i powiedział: „Wierzę w Boga i Jego posłańców”. Potem zapytał Ibn Saijjada, o czym myśli. Ibn Saijjad odparł: „Odwiedzają mnie prawdomówni i kłamcy”. Prorok rzekł: „Tu się mylisz”. Potem Prorok rzekł Ibn Saijjadowi: „Zataiłem coś przed tobą”. Ibn Saijjad powiedział (starając się odgadnąć myśli Proroka): „To dym”. Prorok rzekł: „Wstydziłbyś się! To przekracza twoje możliwości – lub: nie jesteś w stanie zrobić nic ponad to, co jest ci przeznaczone”. Na to Umar rzekł: „Posłańcu Boga! Pozwól mi skrócić go o głowę”. Prorok rzekł: „Jeśli jest nim (antychrystem) - nie zmożesz go; a jeśli nim nie jest, nic dobrego nie zyskasz zabijając go”. Ibn Umar dodał: Po pewnym czasie, Posłaniec Boga udał się wraz z Ubajjem Ibn Kabem do gaju palm daktylowych, w którym przebywał Ibn Saijjad. Prorok, nie chcąc być widzianym, pragnął coś od niego usłyszeć. Ujrzał Ibn Saijjada, jak leżał okryty aksamitnym kocem, i dobiegało ich stamtąd mruczenie. Matka Ibn Saijjada ujrzała Posłańca Boga za pniem palmy daktylowej, i powiedziała Ibn Saijjadowi: „Saf! (miał tak na imię) Jest tu Muhammad”. Słysząc to, Ibn Saijjad podniósł się. Prorok rzekł: „Gdyby go zostawiła, wszystko byłoby jasne”.
1290. Przekazał Anas: Zachorował żydowski chłopiec, który usługiwał Prorokowi, niechaj Bóg go błogosławi obdarza pokojem, toteż ten udał się do niego w odwiedziny. Usiadł u jego głowy i nakłaniał do przyjęcia islamu. Chłopiec spojrzał na ojca, który tam siedział. Ojciec powiedział, by posłuchał Abu Al-Qasima i chłopiec przyjął islam. Prorok wyszedł, mówiąc: „Chwała Bogu, który uchronił tego chłopca przed Ogniem Piekielnym”.
1291. Przekazał Ibn Abbas: Moja matka i ja byliśmy ze słabych i uciskanych. Ja – dzieci, a moja matka – niewiast.
1292. Przekazał Ibn Szihab: Modlitwę pogrzebową należy odmawiać za każde dziecko, nawet jeśli matka jest nierządnicą, albowiem rodzi się ono w fitrze[6] [wierze monoteistycznej zgodnej z naturą], jeśli jego rodzice są muzułmanami, i również jeśli islam wyznaje tylko ojciec, a matka nie jest muzułmanką. Jeśli niemowlę zapłacze po porodzie choć raz przed śmiercią [urodzi się żywe] należy odmówić za nie modlitwę pogrzebową. A jeśli nie zapłacze po porodzie [urodzi się martwe], nie należy się za nie modlić, albowiem uznawane jest to za poronienie.
Abu Hurajra przekazał, że Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Każdy rodzi się w fitrze [czystej monoteistycznej wierze zgodnej z naturą], a jego rodzice czynią zeń niego żyda, chrześcijanina lub zoroastrianina. To tak jak zwierzę wydaje doskonały miot, czy znajdujecie go odmienionym [ułomnym]?”. I Abu Hurajra wyrecytował: {…zgodnie z naturą [fitrą] jaką Bóg obdarzył ludzi przy stworzeniu…} [30:30]”.
1293. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Każdy rodzi się w fitrze [czystej monoteistycznej wierze zgodnej z naturą], a jego rodzice czynią zeń niego żyda, chrześcijanina lub zoroastrianina. To tak jak zwierzę wydaje doskonały miot, czy znajdujecie go odmienionym [ułomnym]?”. Po tym Abu Hurajra wyrecytował: {Przeto zwróć swoje oblicze ku religii, jak człowiek gorliwie pobożny, zgodnie z naturą, jaką Bóg obdarzył ludzi przy stworzeniu. – Nie ma żadnej odmiany w stworzeniu Boga! – To jest religia prawdziwa, lecz większość ludzi nie wie.} [30:30]”.
79. Rozdział: Jeśli w godzinie śmierci politeista mówi: „Nie ma boga poza Bogiem”
1294. Przekazał Al-Musajjab: Gdy nadszedł czas śmierci Abu Taliba, Posłaniec Boga udał się do niego i zastał u jego boku Abu Dżahla Ibn Hiszama i Abd Allaha Ibn Abu Umajja Ibn al-Mughirę. Posłaniec Boga rzekł do Abu Taliba: „Stryju, wyznaj, że nie ma boga poza Bogiem, a będę świadczył na twą rzecz przed Bogiem”. Lecz Abu Dżahl i Abd Allah Ibn Abu Umajja rzekli: „Abu Talibie, wyprzesz się religii Abd al-Muttaliba?”. Posłaniec Boga prosił Abu Taliba, by wyznał wiarę, tamci zaś powtarzali swoje, i tak ostatnimi słowami Abu Taliba były: „Moją religią jest religia Abd al-Muttaliba” - i nie wypowiedział szahady. Wówczas Posłaniec Boga rzekł: „Będę prosił Boga o przebaczenie dla ciebie, jeśli mi Bóg nie zabroni”. I Bóg objawił: {Nie przystoi Prorokowi oraz tym, którzy wierzą – prosić Boga o wybaczenie poganom, nawet jeśli są oni ich krewnymi, po tym, jak dowiedzieli się, że będą oni mieszkańcami Ognia.} [9:113]”.
80. Rozdział: Umieszczenie liści palmy daktylowej na grobie
Burajda al-Aslami poprosił, aby położono dwie gałęzie palmy daktylowej na jego grobie. Ibn Umar ujrzał namiot nad grobem Abd ar-Rahmana i powiedział: Chłopcze! Usuń to z grobu. Osłonią go jego uczynki. I Charidża Ibn Zajd powiedział: (Pamiętam) za kalifatu Usmana, kiedy byliśmy mali uznawaliśmy za najlepszego skoczka tego, kto przeskoczył nad grobem Usmana Ibn Mazuna. Usman Ibn Hakim powiedział: Charidża wziął mnie za rękę i usadził na grobie, i powiedział mi, że jego wuj Jazid Ibn Sabit powiedział: „Nie jest zalecane siedzenie na grobach dla tego, kto zamierza nad nimi oddać gazy lub popełnić nieczystość. (hadas)”. Nafi powiedział: Ibn Umar siadywał na grobach.
1295. Przekazał Ibn Abbas: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, pewnego razu mijał dwa groby, i zmarli, których w nich pochowano, doświadczali kary. Powiedział: „Nie są karani za wielką rzecz (trudną do uniknięcia)…. Jeden nigdy nie uchronił się przed zabrudzeniem moczem, zaś drugi szerzył oszczerstwa (siejąc wrogość między przyjaciółmi)”. Po tym wziął zieloną gałąź palmy daktylowej, rozdzielił na dwa kawałki i położył po jednym na grobach. Ludzie zapytali: „Posłańcu Boga, dlaczego to zrobiłeś?”. Odparł: „Być może ich kara osłabnie pokąd uschną”.
81. Rozdział: Mężczyzna wygłaszający kazanie przy grobie w otoczeniu siedzących towarzyszy
1296. Przekazał Ali: Uczestniczyliśmy w kondukcie pogrzebowym w Baqi al-Gharqad. Prorok przyszedł do nas, usiadł, a my usiedliśmy dookoła niego. Miał w dłoni mały patyk. Pochylił głowę i zaczął kreślić patykiem znaki na ziemi. Powiedział: „Dla każdego z was, dla każdej powołanej do życia duszy, jest przeznaczone miejsce w Raju lub Piekle i zostało również określone, czy będzie wśród błogosławionych czy potępionych”. Mężczyzna zapytał: „Posłańcu Boga! Czy nie powinniśmy polegać na tym, co zostało nam przeznaczone i porzucić dobre dzieła, skoro ten z nas, kto będzie wśród błogosławionych będzie spełniał uczynki błogosławionego, a ten, kto będzie wśród potępionych – potępionego?”. Prorok rzekł: „Uczynki wiodące do szczęścia ułatwiane są błogosławionym, a uczynki wiodące do potępienia ułatwiane są potępionych”. Następnie wyrecytował: „{Ale ten kto daje (jałmużnę) i jest bogobojny, i uznaje za prawdę nagrodę najpiękniejsza [al-husna]…} [92:5-6]”.
82. Rozdział: Co powiedziano o samobójstwie
1297. Przekazał Sabit Ibn ad-Dahhak: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Ten, kto celowo krzywoprzysięga na religię inną niż islam, jest tym, kim mówi, że jest [jeśli mówi: ‚jeśli to nie jest prawda, jestem żydem]. A kto popełnia samobójstwo za pomocą kawałka żelaza, zostanie ukarany za pomocą tego samego kawałka żelaza w Ogniu”.
1298. Przekazał Dżundab: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Mężczyzna został ranny i popełnił samobójstwo, i Bóg powiedział: »Mój sługa przyśpieszył swą śmierć, wzbronię mu zatem (wstępu do) Raju«”.
1299. Przekazał Abu Hurajra: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Ten, kto popełnia samobójstwo przez uduszenie, będzie dusił się w Ogniu, a ten, kto popełnia samobójstwo przebijając się nożem, będzie przebijał się nim w Ogniu”.
83. Rozdział: Nie jest zalecane odmawianie modlitwy pogrzebowej za obłudników ani proszenie Boga o przebaczenie dla politeistów
Przekazał Ibn Umar od Proroka.
1300. Przekazał Umar Ibn al-Chattab: Kiedy umarł Abd Allah Ibn Ubajj Ibn Salul, poproszono Posłańca, by odmówił za niego modlitwę pogrzebową. I gdy Posłaniec Boga stanął do modlitwy, podniosłem się i rzekłem: „Posłańcu Boga, odmówisz modlitwę pogrzebową za Ibn Ubajja? On mówił to i to, wtedy i wtedy?” - i zacząłem wymieniać wszystko, co tamten rzekł. Posłaniec Boga uśmiechnął się i rzekł: „Umarze! Zostaw mnie”, a ponieważ mówiłem za dużo, dodał: „Mogę wybrać i wybrałem. Gdybym wiedział, żeotrzyma przebaczenie, jeśli będę prosić Boga pond siedemdziesiąt razy, z pewnością bym to uczynił”. Posłaniec Boga odmówił modlitwę pogrzebową i wrócił, i po chwili zostały objawione wersety: {I nigdy nie módl się za któregokolwiek z nich, kiedy umrze... [do] ...ludźmi zepsutymi [fasiqun].} [9:84]. Później, zdumiała mnie moja śmiałość wobec Posłańca Boga tego dnia. Bóg i Jego Posłaniec wiedzą lepiej.
84. Rozdział: Mówienie dobrze o zmarłym
1301. Przekazał Anas Ibn Malik: Mijał nas kondukt pogrzebowy i ludzie mówili dobrze o zmarłym. Prorok rzekł: „Zostało dla niego potwierdzone”. Później, mijał nas inny kondukt i ludzie mówili źle o zmarłym. Prorok rzekł: „Zostało dla niego potwierdzone”. Umar Ibn al-Chattab zapytał Posłańca Boga: „Co zostało potwierdzone?”. Odparł: „Mówiliście o pierwszym dobrze, więc Raj został dla niego potwierdzony; i mówiliście o drugim źle, więc Piekło zostało dla niego potwierdzone. Wy ludzie, jesteście świadkami Boga na ziemi”.
1302. Przekazał Abu al-Aswad: Przybyłem do Medyny, kiedy wybuchła w niej zaraza. Siedziałem z Umarem Ibn al-Chattabem i mijał nas kondukt pogrzebowy, i ludzie chwalili zmarłego. Umar powiedział: „Zostało dla niego potwierdzone”. Później, mijał nas inny kondukt pogrzebowy i ludzie chwalili zmarłego. Umar powiedział: „Zostało dla niego potwierdzone”. Minął nas trzeci kondukt i ludzie mówili źle o zmarłym. Powiedział: „Zostało dla niego potwierdzone”. Zapytałem: „Wodzu Wiernych! Co zostało potwierdzone?”. Odpowiedział: Powiedziałem to samo, co Prorok: jeśli czterej zaświadczą o pobożności muzułmanina, Bóg wpuści go do Raju. Zapytaliśmy: „A jeśli zaświadczą trzej?”. Prorok odparł: „Nawet trzej”. Zapytaliśmy: „A jeśli dwaj?”. Odparł: „Nawet dwaj”’. Nie pytaliśmy już o jednego świadka.
85. Rozdział: Co powiedziano o karze w grobie
i słowa Wszechmocnego Boga:
{…Gdybyś mógł widzieć niesprawiedliwych (zalimun) przebywających w otchłaniach śmierci i aniołów In wyciągniętymi rękami: „Wyprowadźcie nasze dusze! Dzisiaj otrzymacie zapłatę – karę poniżenia...”} [6:93]
{…My ich ukarzemy dwukrotnie, potem oni zostaną poddani karze ogromnej…} [9:101]
{…ród Faraona zaś objęła najgorsza kara: ogień! Na który będą wystawieni rano i wieczór, a w Dniu, kiedy nastanie Godzina: „Wprowadźcie ród Faraona na najstraszniejszą karę!”.}. [40:45-46]
1303. Przekazał Al-Bara’ Ibn Azib: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Gdy prawowierny siada w grobie, aniołowie przychodzą do niego i zaświadcza on, że nie ma boga poza Bogiem i Muhammad jest Posłańcem Boga”. I jest to tak jak słowa Boga: {Bóg umocni tych, którzy uwierzyli słowem mocno utwierdzonym…} [14:27]”.
Przekazał Szuba jak wyżej i dodał: {Bóg umocni tych, którzy uwierzyli…} [14:27] - zostało objawione odnośnie kary w grobie.
1304. Przekazał Ibn Umar: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, spojrzał na ludzi studni [do której wrzucono zwłoki pogan, poległych w bitwie pod Badr] i rzekł: „Czy znaleźliście prawdę, którą obiecał wam wasz Pan?”. Ktoś zapytał: „Zwracasz się do zmarłych?”. Prorok odrzekł: „Nie słyszysz lepiej od nich, z tym, że oni nie mogą odpowiedzieć”.
1305. Przekazała Aisza: Prorok rzekł: „Teraz wiedzą, że to, co mówiłem było prawdą”. Bóg powiedział: {Zaprawdę! Ty nie zmusisz do słyszenia martwych ani nie zmusisz do usłyszenia tego wezwania głuchych…} [27:80].
1306. Aisza powiedziała: Przyszła do mnie Żydówka i wspomniała o karze w grobie słowami: Oby Bóg uchronił cię przed karą w grobie. Aisza zapytała potem Posłańca Boga o karę w grobie. Powiedział: „Tak, jest kara w grobie”. Aisza dodała: Odtąd zawsze widziałam, jak Posłaniec Boga prosił Boga o wybawienie od kary w grobie, w każdej modlitwie, którą odmawiał.
1307. Przekazała Asma Bint Abu Bakr: Pewnego razu Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, stał wygłaszając kazanie i wspomniał próbę (fitna), której ludzie doświadczą w grobach. Gdy o niej wspomniał, wśród muzułmanów wybuchła wrzawa.
1308. Przekazał Anas Ibn Malik: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Kiedy sługa Boży składany jest w grobie i słyszy odgłos kroków odchodzących towarzyszy, dwaj aniołowie przychodzą do niego. Sadzają go i pytają: Co mówiłeś o tym mężczyźnie (Muhammadzie)? Prawowierny powie: Świadczyłam, że jest sługą Boga i Jego Posłańcem. Potem powiedzą mu: Spójrz na twoje miejsce w Ogniu; Bóg obdarzył cię w zamian miejscem w Raju. Ujrzy więc oba miejsca. (Qatada powiedział: „Powiedziano nam, że jego grób będzie przestronny”. Potem Qatada wrócił do hadisu Anasa) Zaś obłudnik lub niewierny usłyszy: Co mówiłeś o tym mężczyźnie? Odpowie: Nie wiem; to, co inni. Aniołowie powiedzą więc: Nie poznałeś drogi prostej ani nią nie podążyłeś. Potem otrzyma uderzenie żelaznym młotem i wyda z siebie krzyk, który słyszeć będzie wszystkie stworzenie w pobliżu, oprócz dżinnów i ludzi”.
86. Rozdział: Proszenie Boga o ochronę przed karą w grobie
1309. Przekazał Abu Ajjub: Pewnego razu Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, wyszedł po zachodzie słońca i usłyszał przeraźliwy krzyk i powiedział: „Żydzi doświadczają kary w grobach”.
1310. Przekazał Musa Ibn Uqba: Córka Chalida Ibn Sa’ida Ibn al-Asa powiedziała, że słyszała jak Prorok prosił Boga o ochronę przed karą w grobie.
1311. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, wznosił takie prośby do Boga: „Boże! Proszę Cię o wybawienie od kary w grobie i od kary w Ogniu Piekielnym, od pokusy życia i śmierci, i próby antychrysta[7]”.
87. Rozdział: Kara w grobie ze względu na obmawianie i zanieczyszczenie ubrania moczem
1312. Przekazał Ibn Abbas: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, pewnego razu przechodził obok dwóch grobów i powiedział: „Oni poddawani są torturom za rzecz nietrudną do uniknięcia”. A potem dodał: „Jeden rozpowiadał oszczerstwa, a drugi nie stronił od zabrudzenia się moczem”. Po tym wziął zieloną gałąź (palmy daktylowej), rozdzielił na dwie części i położył po jednej na każdym z grobów, i rzekł: „Być może ich kara osłabnie pokąd one uschną”.
88. Rozdział: Zmarłemu ukazywane jest jego miejsce (w Raju lub w Piekle) rano i po południu
1313. Przekazał Abd Allah Ibn Umar: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Kiedy jeden z was umiera, rano i wieczorem ukazywane jest mu jego miejsce przeznaczenia. Jeśli jest z ludzi Raju; ukazuje mu się jego miejsce w Raju, a jeśli jest z ludzi Ognia; ukazuje mu się jego miejsce Ogniu. I słyszy: Oto twoje miejsce pokąd Bóg nie wskrzesi cię w Dniu Zmartwychwstania”.
89. Rozdział: To, co mówi zmarły, kiedy jego zwłoki uniesione zostaną na noszach
1314. Przekazał Abu Sa’id al-Khudri: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Kiedy zwłoki są gotowe i ludzie kładą je na ramionach, zmarły, jeśli był prawym człowiekiem, mówi: Naprzód! Dalej! - a jeśli nie był prawy, mówi: Biada mi! Dokąd to niesiecie? I jego głos słyszą wszystkie stworzenia poza ludźmi, a gdyby go usłyszeli, padliby nieprzytomni”.
90. Rozdział: Co powiedziano o śmierci dzieci muzułmanów
Abu Hurajra przekazał, że Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Ten, kogo troje dzieci umrze nie osiągając wieku dojrzałości płciowej, będą one dla niego zasłoną przed Ogniem Piekielnym lub dostąpi dzięki nim Raju”.
1315. Przekazał Anas Ibn Malik: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Muzułmaninowi, którego troje dzieci umrze przed osiągnięciem wieku dojrzałości płciowej, Bóg daruje Raj, powodując się miłosierdziem dla nich”.
1316. Przekazał Al-Bara’: Kiedy odszedł Ibrahim [syn Prorok], Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Jest dla niego mamka w Raju”.
91. Rozdział: Co powiedziano o (zmarłych) dzieciach politeistów
1317. Przekazał Ibn Abbas: Zapytano Posłańca Boga o dzieci politeistów. Odparł: „Stworzył je Bóg. On wie, co by uczyniły”.
1318. Przekazał Abu Hurajra: Zapytano Proroka o dzieci politeistów, a on odparł: „Bóg wie, co by uczyniły”.
1319. Przekazał Abu Hurajra: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Każdy rodzi się w fitrze [czystej monoteistycznej wierze zgodnej z naturą], a jego rodzice czynią zeń niego żyda, chrześcijanina lub zoroastrianina. To tak jak zwierzę wydaje doskonały miot, czy znajdujecie go odmienionym [ułomnym]?”.
1320. Przekazał Samura Ibn Dżundab: Kiedy Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, kończył modlitwę (fadżr), zwracał się do nas i pytał: „Komu z was przyśnił się sen tej nocy?”. I jeśli komuś przyśnił się sen, opowiadał go, a Prorok mawiał: „Ma sza' Allah[8]”. Pewnego dnia, zapytał nas, czy komuś przyśnił się sen i każdy z nas zaprzeczył. Prorok rzekł: „A mi tak. Przyszło do mnie dwóch mężczyzn, złapali mnie za ręce i zabrali do Świętej Ziemi. Tam, ujrzałem mężczyznę, który siedział, i mężczyznę, który stał z żelaznym hakiem w dłoni i wpychał go do ust temu pierwszemu, aż sięgął tylnej części gardła i rozrywał jeden policzek, a potem drugi, zaś pierwszy wracał do poprzedniego stanu. I powtarzał to wszystko od nowa. Zapytałem: „Co to?”. Polecono mi iść dalej, i dotarliśmy do mężczyzny, który leżał płasko, na wznak, a inny stał przy jego głowie trzymając kamień lub kawałek skały i miażdżył nim głowę leżącego. Kiedy go uderzał, kamień toczył się dalej. Mężczyzna szedł go podnieść i wracał, a zmiażdżona głowa wracała do poprzedniego stanu. Mężczyzna uderzał go ponownie). Zapytałem: „Kto to?”. Polecono mi iść dalej, i przeszliśmy obok dziury podobnej do piec, z wąską szyją i szerokim dnem, i pod nią palił się ogień. Kiedy ogień się wzmagał, ludzie podnosili się tak, że niemalże mogli się z dziury wydostać, a kiedy przygasał, opadali na dno. I byli tam nadzy mężczyźni i kobiety. Zapytałem: „Kto to?”. Polecono mi iść dalej, i doszliśmy do rzeki krwi, w której był mężczyzna, a drugi stał na brzegu naprzeciwko niego, i leżały przed nim kamienie. Kiedy mężczyzna chciał wyjść z rzeki, ten drugi rzucał w jego usta kamieniami i zmuszał do powrotu. Zapytałem: „Co to?”. Polecono mi iść dalej i dotarliśmy do ukwieconego, zielonego ogrodu, w którym było ogromne drzewo i u jego stóp siedział starzec z dziećmi. Ujrzałem przy drzewie innego mężczyznę, który podsycał płomień ogniska. Następnie moi dwaj towarzysze kazali mi wdrapać się na drzewo i wejść do przybytku (dar) lepszego od wszystkich, jakie widziałem. Byli w nim starsi i młodsi mężczyźni, kobiety i dzieci. Potem zabrali mnie i kazali wspiąć się wyżej, i wszedłem do innego przybytku, jeszcze lepszego. Byli w nim i starzy i młodzi. Powiedziałem moim dwóm towarzyszom: „Kazaliście mi wędrować przez całą noc. Opowiedzcie mi o tym, co widziałem”. Rzekli: „Dobrze. Odnośnie tego, którego policzek widziałeś rozrywanym, był kłamcą i rozpowiadał kłamstwa, a ludzie przekazywali je wierząc mu, albowiem cieszył się powagą i obiegały one cały świat. I będzie tak karany po Dzień Zmartwychwstania. Mężczyznę, którego głowa była miażdżona, Bóg obdarzył wiedzą o religii i umiejętnością recytacji Koranu, ale on spał w nocy i nie postępował wedle niego za dnia. I będzie tak karany aż po Dzień Zmartwychwstania. Ci zaś, których widziałeś w dziurze [przypominającej piec], to cudzołożnicy; ci, których widziałeś w rzece krwi, parali się lichwą. Starzec, który siedział u stóp drzewa to Abraham, a dzieci wokół niego, to potomstwo ludzi. Ten, który podpalał ogień, był to Malik, strażnik Ognia Piekielnego. Pierwszy przybytek, do którego się wspiąłeś, był to przybytek wiernych, a drugi męczenników. Ja jestem Gabriel (Dżibril), a to Michał (Mikail). Podnieś głowę”. Podniosłem głowę i ujrzałem nade mną coś na podobieństwo chmury. Powiedzieli: „Oto twoje miejsce”. Poprosiłem, by pozwolili mi je zająć, lecz rzekli: „Masz przed sobą trochę życia, którego nie wypełniłeś. Kiedy je dopełnisz, zajmiesz twe miejsce”.
92. Rozdział: Śmierć w poniedziałek
1321. Przekazał ojciec Hiszama: Aisza powiedziała: Udałam się do Abu Bakra [gdy leżał na łożu śmierci], i zapytał mnie: „W ile kawałów materiału został zawinięty Prorok?”. Odpowiedziała: „W trzy kawałki sahulijja - białego materiału z bawełny, i nie było wśród nich ani koszuli ani turbanu”. Abu Bakr zapytał ją: „Którego dnia Prorok umarł?”. Odparła: „W poniedziałek”. Zapytał: „Jaki dzień dzisiaj mamy?”. Odparła: „Poniedziałek”. Rzekł: „Mam nadzieję, że umrę do wieczora”. Potem spojrzał na szatę, którą nosił w chorobie, i było na niej kilka plam po szafranie. Rzekł „Upierzcie tę szatę i weźcie jeszcze dwie i pochowajcie mnie w nich”. Powiedziałam: „Jest znoszona”. Odparł: „Żyjącemu bardziej przystoi nosić nowe ubranie niż zmarłemu; zaprawdę nadaje się na tę chwilę”. I umarł wtorkowej nocy i pochowano go przed rankiem.
93. Rozdział: Nagła, niespodziewana śmierć
1322. Przekazała Aisza: Mężczyzna zapytał Proroka: „Moja matka zmarła nagle, a sądzę, że gdyby żyła dałaby jałmużnę. Czy otrzyma nagrodę, jeśli dam jałmużnę w jej imieniu?”. I Prorok rzekł mu: „Otrzyma”.
94. Rozdział: Co powiedziano o grobie Proroka, Abu Bakra i Umara
1323. Przekazała Aisza: Podczas choroby Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, zapytywał: „Gdzie jestem dzisiaj? Gdzie będę jutro?”. A ja wypatrywałam dnia, w którym wypadała moja kolej na jego odwiedziny. Gdy ten dzień nadszedł, Bóg zabrał jego duszę, gdy spoczywał na mych kolanach. I pochowano go w mej komnacie.
1324. Przekazała Aisza: Podczas śmiertelnej choroby Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Bóg przeklął Żydów i chrześcijan, gdyż zbudowali miejsca kultu na grobach swoich proroków”. I gdyby nie to, jego grób zostałby wyniesiony (wyróżniałby się). A zatem obawiał się lub ludzie się obawiali, że jego grób może zostać obrany za miejsce kultu.
1325. Przekazał Abu Bakr Ibn Ajjasz: Sufjan At-Tammar powiedział mi, że widział grób Proroka wyniesiony nad poziom ziemi.
1326. Przekazał Urwa: Kiedy zawaliła się ściana (na groby) za kalifatu Al-Walida Ibn Abd Al-Malika, i zaczęto ją odbudowywać, ujrzano stopę. Ludzie wpadli w popłoch, sądząc, że to stopa Proroka i nie mogli znaleźć nikogo, kto by im to wyjaśnił. Wreszcie znaleźli mnie i rzekłem im: Na Boga, to nie jest stopa Proroka, lecz Umara.
1327. Ojciec Hiszama przekazał, że Aisza zleciła w ramach ostatniej woli Abd Allahowi Ibn Zubajrowi, by nie chowano jej z Prorokiem i jego dwoma towarzyszami, lecz z żonami Proroka w Al-Baqi. Nie chciała, by uznawano ją za lepszą niż była [chowając obok Proroka].
1328. Przekazał Amr Ibn Majmun al-Audi: Widziałem, jak Umar Ibn al-Chattab [kiedy otrzymał cios sztyletem] mówił: „Abd Allahu Ibn Umarze! Udaj się do Matki Wiernych, Aiszy i przekaż jej ode mnie pozdrowienia, potem zapytaj, czy zgodzi się, by pochowano mnie obok moich towarzyszy”. [Ibn Umar przekazał wiadomość Aiszy] Ta rzekła: „Chciałam zachować to miejsce dla siebie, ale dzisiaj przedkładam jego nad siebie [i zgadzam się]”. Kiedy Abd Allah Ibn Umar wrócił, Umar zapytał go: „Z czym przybywasz?”. Ten odpowiedział: „Wodzu Wiernych! Wyraziła zgodę”. Umar rzekł: „Nic nie miało dla mnie takiego znaczenia, jak możliwość bycia pochowanym w tym miejscu. Kiedy umrę, zanieście mnie tam, pozdrówcie Aiszę i powiedzcie: Umar Ibn al-Chattab prosi o zgodę. Jeśli się zgodzi, pochowajcie mnie, jeśli nie - zanieście na cmentarz muzułmanów. Nie sądzę, by ktokolwiek inny miał więcej praw do kalifatu, niż ci, z których zawsze, do swej śmierci zadowolony był Posłaniec Boga. I niezależnie od tego, kogo ludzie wybiorą po mnie na kalifa, bądźcie mu posłuszni”. Wymienił imiona Usmana, Alego, Talhy, Az-Zubajra, Abd ar-Rahmana Ibn Aufa i Sada Ibn Abu Waqqasa. Przyszedł wówczas młody ansar, i rzekł: „Wodzu Wiernych! Raduj się dobrymi nowinami od Boga. Ranga, jaką masz w islamie jest ci wiadoma, zostałeś kalifem i sprawowałeś rządy sprawiedliwie i po tym wszystkim zostałeś nagrodzony”. Umar odparł: „Mój bratanku! Gdybyż wszystkie przywileje zrównoważyły moje niedociągnięcia, bym nic nie stracił ani nie zyskał. Zalecam memu następcy, aby był dobry dla pierwszych muhadżirów i przestrzegał ich praw i chronił ich honoru i rzeczy świętych. Również zalecam mu, aby był dobry dla ansarów, którzy przed nimi zamieszkiwali [w Medynie)] i uwierzyli. Niech przyjmuje dobro od sprawiedliwych spośród nich i wybaca tym z nich, którzy źle czynią. I niechaj przestrzega praw i zasad dotyczących zimmi (ludności chronionej) Boga i Jego Wysłannika, przestrzega umów z nimi zawartych i walczy za nich, i nie nakłada na nich opłat ponad ich możliwości”.
95. Rozdział: Znieważanie zmarłych jest zabronione
1329. Przekazała Aisza: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Nie znieważajcie zmarłych, albowiem oni dosięgli rezultatu dzieł swoich”.
96. Rozdział: Rozmawianie o zmarłym niegodziwcze
1330. Przekazał Ibn Abbas: Abu Lahab, niechaj zaciąży nad nim klątwa Boga, pewnego razu rzekł Prorokowi: „Zgiń (przepadnij) na cały dzień!” – i zostało objawione: {Gińcie ręce Abu Lahaba i niechaj on zginie!} [111:1]”.
[1] Gruba, ciężka tkanina jedwabna lub półjedwabna przetykana złotą lub srebrną nitką, często o wypukłych wzorach, używana na strojne suknie, obicia, zasłony.
[2] Głożyna ma ponad 100 odmian, tutaj chodzi o drzewo krzewiaste ziziphus spina-christi - głożynę cierń Chrystusa.
[3] Jeśli zmarły nie miał w zwyczaju lamentować, nie zostanie ukarany za błędy jego krewnych.
[4] Allahumma adż’alhu lana faratan, wa salafan, wa adżran; przekł. Katarzyna Kluza; Hisn al-Muslim, Said ibn Ali Ibn Wahaf Al-Qahtani.
[5] Izchir - trawa znana też pod nazwą „sweet rush” oraz „camel Grass” – wielblądzia trawa; łac. Cymbopogon schoenanthus lub andropogon schoenanthus lub junctus odoratus; Patricia Cone, Meccan trade and the rise of Islam, Spices of Araby, Princeton University Press, New Yersey, 1987; Hasselquist, Voyages and Travels in the Levant in the years 1749, 50, 51, 52, Lond. 1766; roślina trawiasta, o przyjemnym zapachu, której mekkańscy złotnicy używali podczas topienia metali, zaś przeciętni mieszkańcy Mekki - do budowy dachów i podłóg w domach. Wykładano nią również groby.
[6] Fitra – dosł. skłonność, natura, charakter, instynkt; rel.: naturalny stan, w jakim rodzi się człowiek - wrodzona skłonność do czystego monoteizmu - oddawania czci tylko Jedynemu Bogu.
[7] Allahumma inni a’uzu bika min azabi al-qabr, wa min azabi an-nar, wa min fitnati al-mahja wa al-mamat, wa min fitnati al-Masih ad-Dadżdżal
[8] Formuła w języku arabskim oznaczająca dosłownie: „Jak chciał Bóg”.