79. KSIĘGA O HADISACH CHWYTAJĄCYCH ZA SERCE

W imię Boga, Miłosiernego, Litościwego!

79. KSIĘGA O HADISACH CHWYTAJĄCYCH ZA SERCE

1. Rozdział: O zdrowiu i wolnym czasie; i nicości życia doczesnego wobec Życia Przyszłego

6049. Przekazał Ibn Abbas: Prorok rzekł: „Są dwa błogosławieństwa, które wielu marnotrawi i są to zdrowie i wolny czas [który mogliby przeznaczyć na czynienie dobra]”.

6050. Przekazał Anas: Prorok rzekł: „Boże! Życie tego świata jest niczym wobec Życia Przyszłego! Poprowadź ansarów i muhadżirów drogą prostą i uczyń z nich prawowiernych”.

6051. Przekazał Sahl Ibn Sad as-Sa’idi: [Przed bitwą Rowu, w Medynie] Gdy Posłaniec Boga kopał rów, a my nosiliśmy ziemię, spojrzał na nas i rzekł: „Boże! Życie tego świata jest niczym wobec Życia Przyszłego! Odpuść ansarom i muhadżirom!”.

2. Rozdział: Porównanie życia doczesnego i Życia Przyszłego

I słowa Wszechmocnego Boga:

{Wiedzcie, że życie tego świata jest tylko grą, rozrywką i próżną ozdobą; jest tylko rywalizacją o sławę; jest rywalizacją w wielkości majątku i liczbie dzieci. Jest ono podobne do deszczu obfitego: ożywiona roślinność budzi podziw niewiernych; potem ona więdnie i widzisz jak żółknie, następnie obsycha i łamie się. A w Życiu Ostatecznym kara straszna lub przebaczenie od Boga i zadowolenie; tymczasem życie tego świata jest tylko złudnym używaniem.} [57:20]

6052. Przekazał Sahl: Słyszałem, jak Prorok mówił: „Ranek lub popołudnie na drodze Boga są lepsze od wszystkiego na tym świecie. I miejsce w Raju – tak małe, jak łuk lub bicz, czy stopa jednego z was - jest lepsze wszystkiego na tym świecie.”.

3. Rozdział: Słowa Proroka: „Bądź na tym świecie niczym obcy”.

6053. Przekazał Mudżahid od Abd Allaha Ibn Umara: Posłaniec Boga wziął mnie za ramię i rzekł: „Bądź na tym świecie niczym obcy lub wędrowiec”. Według innego przekaziciela, Ibn Umar powiedział: „Nie sądź wieczorem, że dotrwasz do rana, rano zaś nie sądź, że doczekasz wieczora… Czerp ze zdrowia w chorobie, zaś z życia w chwili śmierci”.

4. Rozdział: O nadziei i jej ułudzie

i słowa Wszechmocnego Boga:

{A ten, kto zostanie odsunięty od Ognia i wprowadzony do Ogrodu [rajskiego], ten osiągnął szczęście.} [3:185]

{Pozostaw ich, niech oni jedzą i cieszą się używaniem i niech zwodzi ich nadzieja. Oni niebawem się dowiedzą.} [15:3]

Ali Ibn Abu Talib powiedział: Życie doczesne przemija, zaś przyszłe nadchodzi… I każde ma swe potomstwo… Bądźcie zatem potomkami życia przyszłego, a nie doczesnego, albowiem dzisiaj są dzieła i nie ma rozliczenia, zaś jutro będzie rozliczenie, lecz nie będzie dzieł do spełnienia.

6054. Przekazał Abd Allah: Prorok narysował na ziemi kwadrat i linię biegnącą pośrodku, która zań wychodziła. I dorysował tam kilka krótkich linii połączonych ze środkową i rzekł: „Oto człowiek, a to kraniec jego żywota, który otacza go – lub otoczy - ze wszech. Ta linia, biegnąca na zewnątrz – to jego nadzieja. A te małe linie – to wszystko, co mu się przydarza. Gdy jedna go omija, chwyta go druga. I gdy ta go omija, chwyta go tamta…”.

6055. Przekazał Anas Ibn Malik: Prorok nakreślił kilka linii i rzekł: „Oto nadzieja człowieka, a to kres jego żywota. I gdy tak żyje nadzieją, ta bliższa linia [śmierć] zbliża się do niego”.

5. Rozdział: Ten, kto dożywa sześćdziesięciu lat, nie ma prawa prosić Boga o nową dzierżawę życia [na naprawę błędów]

I słowa Wszechmocnego Boga:

{Czyż nie daliśmy wam dość długiego życia, tak iżby mógł się opamiętać ten, kto się zastanowił? I przychodził do was ostrzegający (od Boga).} [35:37]

6056. Przekazał Abu Hurajra: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Nie ma usprawiedliwienia dla tego, kogo śmierć Bóg opóźnia do sześćdziesiątego roku życia”.

6057. Przekazał Abu Hurajra: Słyszałem, jak Posłaniec Boga mówił: „Serce starca pozostaje młode co do dwóch kwestii: umiłowania świata doczesnego i wiecznej nadziei”.

6058. Przekazał Anas Ibn Malik: Posłaniec Boga rzekł: „Syn adamowy starzeje się i wraz z nim starzeją się dwie rzeczy - umiłowanie pieniądza i długiego życia”.

6. Rozdział: Uczynek spełniany ku chwale Boga

Dotyczy tego narracja Sada.

6059. Przekazał Mahmud Ibn ar-Rabi’a: Pamiętam, jak Posłaniec Boga nabrał ustami wody z wiadra używanego przez nas do ciągnięcia wody ze studni i opryskał mi nią twarz.

Przekazał Itban Ibn Malik Al-Ansari z Banu Salim: Posłaniec Boga przyszedł do mnie i rzekł: „W Dniu Zmartwychwstania Bóg uchroni od Ognia Piekielnego każdego, kto wyznał szczerze, ku chwale Boga: nie ma boga poza Bogiem”.

6060. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga rzekł: „Bóg Wszechmocny mówi: »Każdego, z mych wiernych sług, który zachowuje stałość w wierze, gdy odchodzi z tego świata jego bliski, nagrodzę niczym innym jak tylko Rajem«.

7. Rozdział: Ostrzeżenie przed urokami tego świata oraz rywalizacją o nie

6061. Przekazał Amr Ibn Auf, sprzymierzeniec Banu Amir Ibn Lu’ajj i uczestnik bitwy pod Badr: Posłaniec Boga wysłał Abu Ubajdę Ibn Al-Dżarraha do Bahrajnu po trybut dżizja. Posłaniec Boga zawarł rozejm z ludnością Bahrajnu i mianował Al-Ala’ Ibn Al-Hadramiego ich zarządcą. Powrót Abu Ubajdy z Bahrajnu nie umknął uwadze ansarów, albowiem zbiegł się z czasem modlitwy fadżr (subh), ktorą odmawiali z Posłańcem Boga. Gdy Prorok skończył się modlić, podeszli do niego. Widząc ich, uśmiechnął się i rzekł: „Zakładam, że usłyszeliście o powrocie Abu Ubajdy i o tym, co przywiózł”. A oni przytaknęli. Rzekł: „Radujcie się i nie traćcie nadziei! Na Boga, to nie ubóstwa przez wzgląd na was się obawiam, lecz tego, iż ulegniecie urokom tego świata, tak jak uległy ludy przed wami i zaczniecie o nie ubiegać, tak jak ubiegały się narody przed wami, i to zwiedzie was z drogi prostej, tak jak ich zwiodło”.

6062. Pr,zekazał Uqba Ibn Amir: Pewnego razu Prorok wyszedł i odmówił modlitwę pogrzebową za męczenników spod Uhud, po czym zajął miejsce na minbarze i rzekł: „Przygotowałem dla was drogę jako wasz poprzednik i będę dla was świadkiem! Na Boga! Właśnie ujrzałem mój Staw i dano mi klucze do skarbów ziemi – lub rzekł: klucze do ziemi. Na Boga, nie obawiam się, że gdy odejdę zaczniecie oddawać cześć innym poza Bogiem, lecz że zaczniecie ubiegać się o dobra tego świata”.

6063. Przekazał Abu Sa’id Al-Chudri: Posłaniec Boga rzekł: „Po mnie, niczego nie obawiam się przez wzgląd na was, jak błogosławieństw ziemi, które Bóg wam ujawni”. Zapytano: „Czym są błogosławieństwa ziemi?”. Prorok rzekł: „To uroki i przyjemności życia doczesnego”. Mężczyzna zapytał: „Czy dobro może rodzić zło?”. Prorok milczał i pomyśleliśmy, że doświadcza objawienia. Po chwili, obcierając pot z czoła, rzekł: „Gdzie ten, który pytał?”. Mężczyzna rzekł: „Tu jestem”. Abu Sa’id dodał: „Wdzięczni byliśmy owemu mężczyźnie za to pytanie”. Prorok odrzekł: „Z dobra rodzi się tylko dobro. Zaprawdę, dobra doczesne są słodką przyjemnością niczym świeża, soczysta roślinność, lecz [jedzona w nadmiarze] może ona przyprawić o chorobę lub śmierć… Ale inaczej jest z chadira [rodzaj rośliny][1], zwierzę nasyca się nią, wygrzewa na słońcu, przeżuwa, wypróżnia i dalej się pasie. Zaprawdę, doczesne dobra są słodką przyjemnością… Ten, kto pożytkuje je należycie, znajdzie w nich niezmierzone błogosławieństwa, ten zaś, kto je sprzeniewierza, jest jakby jadł i nigdy nie był syty”.

6064. Przekazał Zahdam Ibn Mudarrib, że Imran Ibn Husajn powiedział: Prorok rzekł: „Najlepszymi z ludzi są mi współcześni, po nich – ich potomkowie, a po nich – ich potomkowie”. Imran nie był pewien, czy Prorok powtórzył to dwu czy trzykrotnie. Prorok mówił dalej: „Po nich przyjdą ludzie zdradliwi, niegodni zaufania, którzy będą świadczyć nieproszeni i łamać składane obietnice. Rozpleni się wśród nich otyłość”.

6065. Przekazał Abd Allah: Prorok rzekł: „Najlepszymi z ludzi są mi współcześni, po nich - ich potomkowie, a po tych – ich potomkowie. Po nich przyjdą ludzie, którzy świadczyć będą szafując przysięgami, i przysięgać szafując dawanymi świadectwami”.

6066. Przekazał Qajs: Słyszałem, jak Chabbab, którego poddano siedmiokrotnie przyżeganiu, mówił: „Prosiłbym Boga o śmierć, gdyby nie zabronił tego Posłaniec Boga…. Towarzysze Muhammada odeszli nie czerpiąc korzyści z nagrody na tym świecie, my zaś nagromadziliśmy tyle dóbr doczesnych, że nie możemy wydać ich jak tylko na ziemię.”.

6067. Przekazał Qajs: Gdy odwiedziłem Chabbaba, stawiał mur [lub ścianę]. Rzekł mi: „Wśród naszych towarzyszy są tacy, którzy odeszli z tego świata nie czerpiąc korzyści z nagrody na tym świecie, my zaś zgromadziliśmy tyle dóbr doczesnych, że nie możemy ich wydać jak tylko na ziemię”.

6068. Przekazał Chabbab: Wywędrowaliśmy z Prorokiem... [hadis umieszczono w rozdziale poświęconym emigracji].

8. Rozdział: Słowa Wszechmocnego Boga: {O ludzie! Zaprawdę, obietnica Boga jest prawdą! Niech was nie zwodzi życie tego świata i niech nie zwiedzie was zwodziciel względem Boga. Zaprawdę, szatan jest dla was wrogiem, uważajcie go więc za wroga. On wzywa tylko swoich stronników, aby byli mieszkańcami Ognia płonącego.} [35:5-6]

6069. Przekazał Ibn Abbas: Przyniosłem Usmanowi Ibn Affanowi wodę na ablucję, gdy siedział tam, gdzie przesiadywali ludzie na rynku (Al-maqa’id). Wykonał wudu doskonale, po czym rzekł: Widziałem, jak Prorok wykonywał w tym miejscu wudu, i wykonał je doskonale i rzekł: „Temu, kto wykonuje wudu jak ja, po czym udaje się do meczetu i odmawia dwurakatową modlitwę i siedzi w nim [czekając na imama], zostaną odpuszczone wszystkie przeszłe grzechy”. I Prorok dodał: „Lecz niechaj was to nie zwiedzie [nie sądźcie, że grzechy zostaną odpuszczone tylko ze względu na modlitwy]”.

9. Rozdział: Odejście prawowiernych z tego świata

6070. Przekazał Mirdas Al-Aslami: Prorok rzekł: „Prawowierni odejdą z tego świata jeden po drugim aż zostaną na nim szumowiny (hufala) niczym szumowiny z jęczmienia, daktyli - o tych Bóg nie będzie się wcale troszczył”.

Abdullah powiedział, że hufala i husala znaczą to samo [szumowiny,męty, odpady, resztki],

10. Rozdział: Pokusy bogactwa należy się wystrzegać

Słowa Wszechmocnego Boga:

{Wasze bogactwo i wasze dzieci są tylko pokuszeniem...} [64:15]

6071. Przekazał Abu Hurajra: Prorok rzekł: „Niech sczeźnie niewolnik dinara i dirhama [pieniędzy], qatify i chamisy [dwa rodzaje okryć wierzchnich dobrego gatunku], albowiem nic go nie zadawala prócz dóbr doczesnych”.

6072. Przekazał Ibn Abbas: Słyszałem, jak Prorok mówił: „Gdyby syn adamowy miał dwie doliny pieniędzy, pożądałby trzeciej, albowiem jedynie proch nasycić może syna adamowego[2]… Zaprawdę, Bóg przebacza tym, którzy się nawracają ze skruchą”.

6073. Przekazał Ibn Abbas: Słyszałem, jak Posłaniec Boga mówił: „Gdyby syn adamowy miał dolinę pieniędzy, pożądałby drugiej, albowiem jedynie proch nasycić może syna adamowego… Zaprawdę, Bóg przebacza tym, którzy się nawracają ze skruchą”.

Ibn Abbas nie był pewien, czy to przytoczenie z Koranu. Ata’ słyszał, jak Ibn az-Zubajr wspominał o tym na minbarze.

6074. Przekazał Sahl Ibn Sad: Słyszałem, jak Ibn az-Zubajr stojąc na minbarze w Mekce mówił w trakcie kazania: Ludzie! Prorok rzekł: „Gdyby syn adamowy miałby dolinę pełną złota, pożądałby drugiej, a gdyby dano mu drugą, pożądałby trzeciej, albowiem jedynie proch nasycić może syna adamowego… Zaprawdę Bóg wybacza tym, którzy się nawracają ze skruchą”.

6075. Przekazał Anas Ibn Malik: Posłaniec Boga rzekł: „Gdyby syn adamowy miał dolinę złota, pożądałby drugiej, albowiem jedynie proch nasycić może syna adamowego… Zaprawdę, Bóg wybacza tym, którzy się nawracają ze skruchą”.

Przekazał Ubajj: Myśleliśmy, że to przytoczenie z Koranu pokąd nie przyszło objawienie: {Pochłania was współzawodnictwo w pomnażaniu…} [102:1]”.

11. Rozdział: Słowa Proroka: „Dobra doczesne są słodką przyjemnością”

I słowa Wszechmocnego Boga:

{Upiększane jest ludziom upodobanie do namiętności: do kobiet i do synów, do nagromadzonych kintarów złota i srebra, do koni wyróżniających się szlachetnością, do trzód i zasiewów. To jest używanie życia na tym świecie. Lecz u Boga jest najpiękniejsza przystań!} [3:14]

Umar rzekł: „Boże! Możemy jedynie radować się tym, co Ty uczyniłeś sprawiedliwym w naszych oczach. Boże, proszę Cię, spraw, bym wydawał na to, co prawe”.

6076. Przekazał Hakim Ibn Hizam: Przyszedłem do Proroka po prośbie i dał mi; i znów przyszedłem do niego po prośbie i dał mi. Potem, jak znów dał mi, gdy przyszedłem po prośbie, rzekł: „Hakimie… Dobra doczesne są słodką przyjemnością… Ten, kto sięga po nie z wdzięcznym sercem, zostanie w nich pobłogosławiony, zaś ten, kto sięga po nie z chciwości, nie otrzyma w nich błogosławieństwa i jest jak ten, kto je, lecz nigdy nie jest syty. Ręka, która daje jest lepsza od tej, która bierze”.

12. Rozdział: Każdy grosz wydany z majątku, jest w rzeczy samej zarobionym groszem

6077. Przekazał Abd Allah: Prorok rzekł: „Któremu z was majątek jego potomstwa jest droższy nad własny?”. Ludzie powiedzieli: „Posłańcu Boga, nie ma takiego wśród nas, który nie miłowałby bardziej swego majątku”. I Prorok rzekł: „Zaprawdę, majątkiem człowieka jest to, co wydaje za życia na zbożne cele, zaś majątkiem jego potomstwa jest to, co im zostawia”.

13. Rozdział: Bogaci [którzy nie wydają na drodze Boga] będą ubogimi [pod względem nagrody w Życiu Przyszłym]

i słowa Wszechmocnego Boga:

{Ten, kto chce życia tego świata i jego ozdoby, My im zapłacimy w pełni tutaj, ale i tam nie doznają oni szkody. To są tacy, dla których w Życiu Ostatecznym nie będzie nic innego, jak tylko Ogień. I daremne będzie to, czego na nim dokonali, i bezużyteczne, co uczynili.} [11:15-16]

6078. Przekazał Abu Zarr: Pewnej nocy wyszedłem z domu i ujrzałem Posłańca Boga, jak spacerował samotnie. Pomyślałem, że może nie życzyć sobie towarzystwa, toteż szedłem za nim w cieniu, z dala od światła księżyca. Gdy się odwrócił, ujrzał mnie i zapytał: „Kto to?”. Odpowiedziałem: „Abu Zarr, obym z woli Boga okupił cię swym życiem”. Na to rzekł: „Zbliż się, Abu Zarze!”, i ruszyliśmy dalej razem. Po chwili rzekł: „Bogaci będą ubogimi [otrzymają marną nagrodę] w Dniu Zmartwychwstania – poza tym, kogo Bóg obdarza bogactwem, i ów rozdaje z niego [na drodze Boga] na prawo, na lewo, przed i za sobą, i pełni dobre dzieła”. Szliśmy dalej, i po chwili rzekł: „Spocznij tutaj” – i polecił mi usiąść na polanie otoczonej skałami. Rzekł, bym się nie ruszał z miejsca i czekał nań pokąd nie wróci. Ruszył ku Al-Harra i straciłem go z oczu. Po dłuższej chwili usłyszałem jak nadchodząc mówił: „Nawet, jeśli popełnił kradzież? Nawet, jeśli popełnił cudzołóstwo?”. Gdy przyszedł, nie mogłem powstrzymać ciekawości i zapytałem: „Posłańcu Boga, obym z woli Boga okupił cię swym życiem, z kim rozmawiałeś w Al-Harra? Nie słyszałem, by ktoś ci odpowiadał!”. Rzekł: „To był Gabriel, który objawił mi się przy Al-Harra i rzekł: »Przekaż dobrą nowinę twoim współwyznawcom: ten kto umrze, nie oddając czci innym poza Bogiem, dostąpi Raju«. Zapytałem: „Gabrielu, nawet, jeśli popełnił kradzież i cudzołóstwo?”. A on oparł twierdząco.

W niektórych egzemplarzach Sahihu Al-Buchariego dodano: „Nawet jeśli pił trunki”.

14. Rozdział: Słowa Proroka: „Gdybym miał złota, jak góra Uhud”.

6079. Przekazał Abu Zarr: Gdy spacerowałem z Prorokiem w Al-Harra w Medynie, ujrzeliśmy górę Uhud, i Prorok rzekł: „Abu Zarze!”. Odpowiedziałem: „Oto jestem, Posłańcu Boga!”. Rzekł: „Nie chciałbym, mając złota jak góra Uhud, by choć jeden dinar został u mnie ponad trzy dni. Zatrzymałbym trochę na spłatę długów, a resztę rozdałbym sługom Boga, o tak, i tak, i tak” - tu Prorok uczynił gest ręką na prawo, na lewo i za siebie. I ruszył dalej, a po chwili rzekł: „Bogaci będą ubogimi [otrzymają marną nagrodę] w Dniu Zmartwychwstania, poza tymi, którzy wydają ze swego bogactwa o tak, i tak, i tak - na prawo, na lewo i za siebie, ale takich jest niewielu”. Potem rzekł mi: „Zostań tu i nie ruszaj się pokąd nie wrócę”, i znikł mi z oczu w ciemnościach nocy. Po chwili dobiegł mnie donośny głos i zacząłem się martwić, czy aby Prorok ma się dobrze. Chciałem iść ku niemu, ale przypomniałem sobie, że zabronił mi się ruszać z miejsca. Gdy wrócił, rzekłem: „Posłańcu Boga, usłyszałem jakiś głos i przestraszyłem się” - i opowiedziałem mu wszystko. Zapytał: „Słyszałeś go?”. A gdy potwierdziłem, rzekł: „To był Gabriel, który przyszedł do mnie i rzekł: »Kto umrze, nie oddając czci innym poza Bogiem, dostąpi Raju«. Zapytałem: »Nawet jeśli ukradł lub popełnił cudzołóstwo?«. I Gabriel rzekł: »Nawet jeśli ukradł i popełnił cudzołóstwo«.

6080. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga rzekł: „Nie chciałbym, mając złota jak góra Uhud, by zostało u mnie ponad trzy noce poza tym, co zatrzymałbym na spłatę długów”.

15. Rozdział: Prawdziwym bogactwem jest bogactwo duszy

I słowa Wszechmocnego Boga:

{Czy, oni przypuszczają, że to, co My im dajemy w postaci majątku i synów, oznacza zachętę do czynienia dobrych dzieł? Przeciwnie! Oni nie są tego świadomi! Zaprawdę, ci, którzy drżą z obawy przed swoim Panem, ci, którzy wierzą w znaki swego Pana, ci, którzy nie dodają współtowarzyszy swemu Panu, ci, którzy dają to, co dają, podczas gdy ich serca drżą, iż mają powrócić do swego Pana - oto są ci, którzy się śpieszą ku dobrym uczynkom; oni są pierwsi w ich spełnianiu. My nakładamy na każdą duszę tylko to, co jest w jej możliwości. My mamy Księgę, która mówi prawdę, i oni nie doznają niesprawiedliwości. Jednak serca ich pod tym względem są w niepewności. Oni mają jeszcze za sobą inne czyny, oprócz tych, które stale popełniają.} [23:55-63]

Ibn Ujaina powiedział: Jeśli jeszcze tego nie popełnili, z pewnością popełnią.

6081. Przekazał Abu Hurajra: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Nie majątek stanowi o bogactwie, prawdziwym majątkiem człowieka jest bogactwo duszy”.

16. Rozdział: Zalety ubóstwa

6082. Przekazał Sahl Ibn Sad as-Sa’idi: Mężczyzna minął Posłańca Boga i Prorok zapytał tego, który siedział u jego boku: „Co o nim sądzisz?”. Ten odparł: „Należy do szlachetnie urodzonych. Na Boga, gdyby poprosił o rękę niewiasty, dano by mu ją, a gdyby się wstawiał, jego wstawiennictwo zostałoby przyjęte”. Posłaniec Boga milczał. Po chwili przeszedł inny mężczyzna i Posłaniec Boga ponownie zapytał sąsiada: „Co sądzisz o tym?”. A ten rzekł: „Posłańcu Boga, ów mężczyzna jest z ubogich muzułmanów. Gdyby poprosił o rękę niewiasty, nikt by mu jej nie dał za żonę, i gdyby wstawiał się, jego wstawiennictwo nie zostałoby przyjęte, a gdyby rzekł słowo, nikt by go nie wysłuchał”. Posłaniec Boga rzekł: „On zaś [ubogi] jest lepszy nad tylu z pierwszych [bogatych] ilu zaludniłoby ziemię”.

6083. Przekazał Abu Wa’il: Odwiedziliśmy Chabbaba, gdy chorował, i rzekł nam: „Wyemigrowaliśmy z Prorokiem pożądając Oblicza Boga, i w nadziei na nagrodę od Niego. I byli wśród nas tacy, którzy odeszli nie skorzystawszy nagrody na tym świecie, i jednym z nich był Musab Ibn Umajr, który zginął pod Uhud, zostawiając jedną szatę… Gdy okrywaliśmy mu nią głowę, odsłaniały się stopy, gdy zakrywaliśmy stopy, odsłaniała się głowa… W końcu Prorok polecił nam okryć mu głowę, zaś stopy obłożyć trawą izchir... I są też pośród nas tacy, którzy na tym świecie zbierają owoce swych dobrych dzieł”.

6084. Przekazał Imran Ibn Husajn: Prorok rzekł: „Zajrzałem do Raju i znalazłem, że większość jego mieszkańców stanowili ubodzy. I zajrzałem do Ognia Piekielnego i znalazłem, że większość jego mieszkańców stanowiły kobiety”.

6085. Przekazał Anas: Prorok nigdy nie zasiadł za swego życia za stołem ani nie zakosztował za swego życia świeżego, dobrze wypieczonego chleba.

6086. Przekazała Aisza: Po śmierci Proroka na moich półkach nie zostało nic z pożywienia poza ziarnem jęczmienia. Żywiłam się nim, a gdy po pewnym czasie sprawdziłam, ile zostało, znalazłam, że i ono się skończyło.

17. Rozdział: Jak wyglądało życie Proroka i jego towarzyszy, oraz wyrzeczenie się przez nich dóbr doczesnych

6087. Przekazał Abu Hurajra: Na Boga, który nie ma sobie równych. Bywało, że zmożony głodem kładłem się na ziemi na brzuchu, jak i przywiązywałem doń kamień z dojmującego głodu. Pewnego razu siadłem przy drodze, którą zwykle chodzili Prorok i Jego towarzysze, i gdy mijał mnie Abu Bakr, zapytałem go o werset z Księgi Boga, a uczyniłem to tylko po to, by dał mi jeść… Lecz on przeszedł bez słowa. Po nim, mijał mnie Umar i jego również zapytałem o werset z Księgi Boga, a uczyniłem to tylko po to, by dał mi jeść… Ale i on przeszedł bez słowa… Gdy mijał mnie Abu Al-Qasim [Prorok], uśmiechnął się na mój widok, wiedział bowiem, co kryło się w mym sercu, a co malowało na mym obliczu… I rzekł: „Abu Hirze!”. Odpowiedziałem: „Słucham, Posłańcu Boga!”. Rzekł: „Chodź ze mną” - i ruszył przed siebie, a ja ruszyłem za nim. Wszedł do domu, ja zaś dołączyłem do niego dopiero wówczas, gdy udzielono mi pozwolenia na wejście. Znalazłszy mleko w misce, zapytał: „Skąd jest to mleko?”. Powiedziano: „Podarował ci je taki a taki mężczyzna (lub przyniosła je ta a ta kobieta)”, i Prorok rzekł do mnie: „Abu Hirze!”. Powiedziałem: „Słucham, Posłańcu Boga!”. Rzekł: „Idź i zaproś do mnie ludzi as-suffa”. Ludzie as-suffa byli gośćmi islamu, nie mieli ani rodzin, ani pieniędzy, ani nikogo, na kim mogliby polegać, i kiedykolwiek przynoszono Prorokowi jałmużnę, posyłał im ją, niczego nie zostawiając dla siebie… A kiedykolwiek otrzymywał coś w podarunku, dzielił się z nimi, zostawiając trochę dla siebie. Zasmuciło mnie polecenie Proroka wątpiłem bowiem by tak niewielka ilość mleka wystarczyła dla ludzi as-suffa. Pomyślałem, że to ja powinienem się go napić, aby się wzmocnić, a Prorok polecił mi dać je innym. I martwiłem się, co zostanie z mleka dla mnie, jednak nie mogłem nie posłuchać się Boga i Jego Posłańca... Poszedłem zatem do ludzi as-suffa i zaprosiłem ich. Przyszli i poprosili Proroka o pozwolenie na wejście, a gdy je otrzymali, spoczęli. Prorok rzekł: „Abu Hirze!”. Powiedziałem: „Słucham, Posłańcu Boga!”. Rzekł mi: „Weź to i podaj im”. I wziąłem miskę (mleka) i podałem ją jednemu z mężczyzn. Ten napił się z niej i oddał mi, a ja podałem ją następnemu. I ten napił się i oddał mi miskę, a ja podałem ją kolejnemu, i on napił się z miski i oddał mi ją. Wreszcie, gdy wszyscy zaspokoili swe pragnienie, dotarłem do Proroka, który wziął ode mnie miskę i postawił na swojej dłoni, i spojrzał na mnie, uśmiechnął się i rzekł: „Abu Hirze!”. Odpowiedziałem: „Słucham, Posłańcu Boga!”, a on rzekł mi: „Zostaliśmy ty i ja”. Powiedziałem: „Tak jest, Posłańcu Boga!”. I powiedział mi: „Usiądź i pij!”. Usiadłem i napiłem się, a on rzekł mi: „Pij jeszcze!” – a więc piłem. I mówił mi, bym pił pokąd nie rzekłem: „Nie, na Boga, Który wysłał ciebie z Prawdą, więcej nie mogę”. Rzekł wtedy: „Daj mi miskę”. I gdy mu ją podałem, wychwalił Boga, rzekł: „W imię Boga” i wypił to, co zostało.

6088. Przekazał Sad: Byłem pierwszym z Arabów, który wypuścił strzałę na drodze Boga. Walczyliśmy na drodze Boga nie mając nic do jedzenia, żywiąc się liśćmi drzew hubla i akacji, a to, co wydalaliśmy przypominało odchody owiec… Dzisiaj plemię Asada zarzuca mi nieznajomość islamu?! Gdyby tak było, byłbym zgubiony i wszelkie moje dzieła pełnione w tych trudnych czasach poszyłby na marne…

6089. Przekazała Aisza: Od przybycia do Medyny po śmierć Proroka, nie zdarzyło się, by przez trzy dni pod rząd rodzina Muhammada mogła nasycić się pszenicznym chlebem.

6090. Przekazała Aisza: Z dwóch dziennych posiłków rodziny Muhammada jeden stanowiły daktyle.

6091. Przekazała Aisza: Posłanie Proroka stanowiła garbowana skóra wypchana włóknami palmy daktylowej.

6092. Przekazał Qatada: Przychodziliśmy do Anasa Ibn Malika i patrzyliśmy, jak jego piekarz piekł chleb, i Anas rzekł nam: „Jedzcie! Wątpię, by Prorok za swego życia widział na oczy cały płat świeżego, dobrze wypieczonego chleba jak i pieczoną owcę”.

6093. Przekazała Aisza: Mijał pełen miesiąc, a my nie rozpalaliśmy ognia, żywiąc się daktylami i wodą, chyba że darowano nam trochę mięsa.

6094. Przekazała Aisza: Powiedziałam Urwie: „Mój siostrzeńcze, obserwowaliśmy trzy nowie księżyca w dwóch miesiącach nie rozpalając ognia w domach Posłańca Boga”. Urwa zapytał: „Czym się żywiliście?”. Aisza powiedziała: „Dwiema czarnymi rzeczami: daktylami i wodą… Choć sąsiedzi Posłańca Boga, ansarowie, mieli mleczne wielbłądzice i posyłali mu trochę mleka, które dawał nam do picia”.

6095. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga rzekł „Boże! Pobłogosław rodzinę Muhammada chlebem powszednim wedle potrzeb!”.

18. Rozdział: Stałość i umiarkowanie w aktach czci

6096. Przekazał Masruq: Zapytałem Aiszę, jakie dzieła były najmilsze Prorokowi, a ona rzekła: „Regularne i stałe”. Zapytałem, kiedy wstawał na modlitwę nocną [tahadżdżud], a ona odparła: „Gdy słyszał pianie koguta [w ostatniej części nocy]”.

6097. Przekazała Aisza: Najmilszym Posłańcowi Boga były dzieła pełnione regularnie i stale.

6098. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga rzekł: „Nikt nie dostąpi zbawienia tylko podle samych dzieł jego”. Ludzie zapytali: „Nawet ty, Posłańcu Boga?”. Powiedział: „Nawet ja, jeśli Bóg nie okryje mnie Swą łaską. I kierujcie się stałością, umiarkowaniem i szczerością w waszych dziełach, i czcijcie Boga rano, po południu i przez część nocy. Kierujcie się umiarkowaniem, a dostąpicie Raju [dosł. celu]”.

6099. Przekazała Aisza: Posłaniec Boga rzekł: „Kierujcie się stałością, umiarkowaniem i szczerością w waszych dziełach, i wiedzcie, że nikt nie dostąpi Raju tylko podle samych dzieł jego… A najmilszymi Bogu są dzieła stałe, choćby nieliczne”.

6100. Przekazała Aisza: Zapytano Proroka: „Jakie dzieła są najmilsze Bogu?”. Powiedział: „Stałe, choćby nieliczne”. I dodał: „I czyńcie to, co jest na miarę sił waszych”.

6101. Przekazał Alqama: Zapytałem Aiszę, Matkę Wiernych, jak wyglądały akty czci Proroka, czy obierał na nie określone dni, a ona odparła: „Nie, lecz jego akty czci były regularne i stałe, i nie ma takiego wśród was, który mógłby mu dorównać”.

6102. Przekazała Aisza: Prorok rzekł: „Kierujcie się stałością, umiarkowaniem i szczerością i przyjmijcie dobrą nowinę, albowiem nie same dobre dzieła sprawią, że dostąpicie Raju”. Ludzie zapytali: „Nawet ty, Posłańcu Boga?”. Odrzekł: „Nawet ja, jeśli Bóg nie okryje mnie Swym przebaczeniem i łaską”.

6103. Przekazał Anas Ibn Malik: Pewnego razu Posłaniec Boga poprowadził dla nas modlitwę, po czym zajął miejsce na minbarze, wskazał ręką ku qibli meczetu i rzekł: „Przed chwilą, gdy prowadziłem dla was modlitwę, zostały mi objawione ku tej oto ścianie Raj i Ogień Piekielny. I nie widziałem nigdy takiego dobra i takiego zła, jakie ujrzałem dzisiaj… Nie widziałem nigdy takiego dobra i takiego zła, jakie ujrzałem dzisiaj”.

19. Rozdział: Nadzieja [na przebaczenie grzechów i przyjęcie dobrych dzieł przez Boga] i obawa [przed karą]

Sufjan powiedział: Nie ma wersetu w Koranie, który byłby dla mnie trudniejszym od:

{O ludzie Księgi! Wy nie opieracie się na niczym, dopóki nie wypełnicie Tory i Ewangelii, i tego, co wam zostało zesłane od waszego Pana.} [5:68].

6104. Przekazał Abu Hurajra: Słyszałem, jak Posłaniec Boga mówił: „Zaprawdę, Bóg stworzył miłosierdzie i w dniu, w którym je stworzył, podzielił je na sto części. U Siebie zatrzymał dziewięćdziesiąt dziewięć części, zaś jedną obdarował Swe stworzenie. I gdyby niewierny wiedział o miłosierdziu, które jest u Boga, nie straciłby nadziei na dostąpienie Raju, i gdyby wierny wiedział o karze, która jest u Boga, nie sądziłby, że jest bezpieczny od Ognia Piekielnego”.

20. Rozdział: Stałość w unikaniu tego, co zabronione

i słowa Wszechmocnego Boga:

{…cierpliwym będzie dana w pełni ich nagroda, bez rachunku.} [39:10]

Umar rzekł: Zrozumieliśmy, że najlepszym okresem w naszym życiu, był ten, w którym cierpliwie znosiliśmy wszelkie przeciwności.

6105. Przekazał Abu Sa’id: Ansarowie przyszli po prośbie do Posłańca Boga, i gdy rozdał im wszystko, rzekł: „Dałbym wam jeszcze, gdym miał. Wiedźcie, że Bóg zaspokoi potrzeby tego, kto wystrzega się proszenia innych, i uczyni samowystarczalnym tego, kto pragnie być samowystarczalny, i wzmocni w cierpliwości tego, kto okazuje cierpliwość. Wiedzcie, iż nie ma większego błogosławieństwa od cierpliwości”.

6106. Przekazał Al-Mughira Ibn Szuba: Prorok modlił się tak długo, że puchły mu stopy, a pytany, dlaczego odmawia tyle modlitw, mawiał: „Czyż nie powinienem być wdzięcznym sługą [Boga]?”.

21. Rozdział: Słowa Boga: {A temu, kto ufa Bogu, On sam wystarczy…} [65:3]

Ar-Rabi Ibn Chusajm dopowiedział: We wszystkich trudach.

6107. Przekazał Ibn Abbas: Posłaniec Boga rzekł: „Siedemdziesiąt tysięcy spośród moich współwyznawców dostąpi Raju bez rozliczenia, i są to ci, którzy nie czynią [niedozwolonej] ruqji, nie doszukują złych znaków i pokładają pełne zaufanie w ich Panu”.

22. Rozdział: Co jest wstrętne z bezmyślnej i pustej gadaniny

6108. Przekazał Warrad, urzędnik Al-Mughiry Ibn Szuby: Mu’awija napisał do Al-Mughiry: „Napisz mi, co usłyszałeś od Posłańca Boga”. I Al-Mughira odpisał: „Słyszałem, jak mówił po każdej modlitwie: »Nie ma boga poza Bogiem Jedynym, On nie ma wspólnika. Jego jest królestwo i Jego jest cześć i chwała, i On jest nad każdą rzeczą Wszechwładny«. I zabraniał oddawania się bezmyślnej i pustej gadaninie; zadawania zbyt wielu pytań [w roztrząsanych kwestiach religijnych], marnotrawstwa, wzbraniania tego, co należne, żebraniny, nieposłuszeństwa matkom i zakopywania córek żywcem”.

23. Rozdział: Powściągliwość języka

i słowa Proroka: „Ten, kto wierzy w Boga i Dzień Ostatni, niech mówi to, co dobre lub zachowa milczenie”.

I słowa Wszechmocnego Boga:

{..człowiek nie wypowie ani jednego słowa, które by nie dotarło do będącego przy nim nadzorcy.} [50:18]

6109. Przekazał Sahl Ibn Sad: Posłaniec Boga rzekł: „Zaręczę Raj temu, kto dochowa czystości małżeńskiej oraz czystości języka i słowa”.

6110. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga rzekł: „Niechaj ten, kto wierzy w Boga i w Dzień Ostatni mówi tylko to, co dobre lub milczy. I niechaj ten, kto wierzy w Boga i w Dzień Ostatni nie wyrządza przykrości swemu sąsiadowi. I niechaj ten, kto wierzy w Boga i Dzień Ostatni podejmuje gości należycie”.

6111. Przekazał Abu Szurajh Al-Chuzaj: Słyszałem na własne uszy i zapamiętałem takie oto słowa Proroka: „Gościny udziela się przez trzy dni wedle prawa gościa”. A gdy zapytano, cóż to za gościna, odparł: „[Najhojniejsza] przez dzień i noc. I niechaj ten, kto wierzy w Boga i w Dzień Ostatni, podejmuje gości należycie. I niechaj ten, kto wierzy w Boga i w Dzień Ostatni, mówi tylko to, co dobre bądź milczy”.

6112. Przekazał Abu Hurajra, że słyszał, jak Posłaniec Boga mówił: „Sługa Boży może rzec słowo nie zdając sobie sprawy z jego wagi, i przez nie zapaść się w Ogień Piekielny głębiej niż odległość dzieląca wschód od zachodu”.

6113. Przekazał Abu Hurajra: Prorok rzekł: „Sługa (Boży) może rzec słowo, nie przywiązując doń wagi, a ono zadowoli Boga i dzięki niemu Bóg wyniesie go na stopnie [lub o stopnie pod względem nagrody]. I sługa może rzec słowo, nie przywiązując doń wagi, a ono wzbudzi gniew Boży i zawiedzie go do Ognia Piekielnego”.

24. Rozdział: Płacz z bojaźni Bożej

6114. Przekazał Abu Hurajra: Prorok rzekł: „[W Dniu Zmartwychwstania] Bóg osłoni Swym cieniem siedmiu [między innymi]: tego, któremu na wspomnienie Boga oczy zachodzą łzami”.

25. Rozdział: Bojaźń Boża

6115. Przekazał Huzajfa: Prorok rzekł: „Był mąż, który wątpił w prawość swych dzieł, toteż rzekł swej rodzinie, by po śmierci spalili jego zwłoki i wietrznego dnia rozrzucili jego prochy po morzu. I tak uczynili, lecz Bóg zgromadził jego prochy i [wskrzesiwszy go] zapytał: »Dlaczego to uczyniłeś?«. Ten zaś rzekł Mu: »Kierowała mną bojaźń Boża« – i Bóg odpuścił mu jego winy”.

6116. Przekazał Abu Sa’id: Prorok wspomniał męża spośród ludów żyjących dawniej - lub poprzednich pokoleń, którego Bóg obdarował majątkiem i potomstwem. Prorok rzekł: „I gdy nadeszła godzina jego śmierci, zapytał swych synów, jakim był dla nich ojcem. Rzekli mu: »Byłeś dobrym ojcem«. On rzekł im na to: »Nie zachowałem jednak żadnych dobrych uczynków u Boga… I gdy stanę przed Bogiem, On mnie go ukarze. Posłuchajcie zatem, gdy umrę, spalcie me ciało na węgiel a prochy rozsypcie wietrznego dnia” - i zobowiązał ich do tego pod przysięgą. I na Boga, gdy to zrobili, Bóg rzekł: »Bądź!« - i mężczyzna stanął wyprostowany. Bóg zapytał: »Sługo Mój! Dlaczego to uczyniłeś?«. A mąż ów odrzekł: Z bojaźni Bożej« I Bóg odpuścił mu jego winy”.

26. Rozdział: Wyparcie się grzechów i nieposłuszeństwa Bogu

6117. Przekazał Abu Musa: Posłaniec Boga rzekł: „Mnie oraz posłanie, jakie powierzył mi Bóg można porównać do mężczyzny, który przybył do ludzi i rzekł: »Widziałem na własne oczy wrogą armię i przybyłem tu po to, by was ostrzec – chrońcie się, chrońcie« - i ci, którzy mu uwierzyli, wywędrowali z zapadnięciem zmroku i schronili się. Na tych zaś, którzy nie uwierzyli, najechała wroga armia i zostali zgładzeni”.

6118. Przekazał Abu Hurajra: Słyszałem, jak Posłaniec Boga mówił: „Mnie i ludzi można porównać do mężczyzny, który rozpala ogień, i gdy ten rozświetla ciemności nocy, ćmy i inne stworzenia lecą ku niemu i mężczyzna ów usiłuje je odgonić, lecz one przemagają go i rzucają się w ogień”. I Prorok rzekł: „I tak oto ja – chwytając was za węzły waszych przepasek, usiłuję was powstrzymać i uchronić przed Ogniem, lecz wy na przekór [obstając przy niewierze i grzechu] ku niemu zmierzacie…”.

6119. Przekazał Abd Allah Ibn Amr: Prorok rzekł: „Prawdziwie poddanym Bogu jest ten, kto nie wyrządza krzywdy bratu w wierze ani słowem ani czynem. Muhadżirem (emigrantem) zaś jest ten, kto porzuca wszystko to, czego Bóg mu zabronił”.

27. Rozdział: Słowa Proroka: „Gdybyście wiedzieli o tym, o czym ja wiem, śmielibyście się mało i wiele łez ronili”

6120. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga rzekł: „Gdybyście wiedzieli o tym, o czym ja wiem, śmielibyście się mało, zaś wiele łez ronili”.

6121. Przekazał Anas: Prorok rzekł: „Gdybyście wiedzieli o tym, o czym ja wiem, nie śmialibyście się tyle, lecz wiele łez ronili”.

28. Rozdział: To, co przyjemne i pożądane przysłania Ogień Piekielny

6122. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga rzekł: „To, co przyjemne i pożądane przysłania Piekło, Raj zaś to, co uciążliwe i niemiłe”.

29. Rozdział: „Raj i Ogień Piekielny bliższe są wam niż rzemyki u sandałów”

6123. Przekazał Abd Allah: Prorok rzekł: „Raj i Ogień Piekielny bliższe są wam niż rzemyki u sandałów”.

6124. Przekazał Abu Hurajra: Prorok rzekł: „Najprawdziwszy wiersz, jaki wyrzekł poeta brzmi: »Zaprawdę, wszystko poza Bogiem, to marność«”.

30. Rozdział: Spoglądajcie na tych, którzy mają mniej a nie więcej

6125. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Gdy spoglądacie na bogatszych i urodziwszych od was, spójrzcie też i na tych, którym do was daleko”.

31. Rozdział: Intencja czynienia zła lub dobra

6126. Przekazał Ibn Abbas: Prorok przekazał od Wszechmocnego i Wspaniałego Pana: „Bóg zarządził spisywanie [przez aniołów] dobrych i złych uczynków i objaśnił to. I tak - temu, kto nosi się z zamiarem spełnienia dobrego dzieła, lecz nie czyni go, Bóg zapisuje u Siebie jeden dobry uczynek, temu zaś, kto nosi się z zamiarem spełnienia dobrego uczynku i spełnia go, Bóg zapisuje u Siebie w nagrodę od dziesięciu po siedemset lub więcej dobrych uczynków. Co do tego, kto nosi się z zamiarem popełnienia złego dzieła, lecz go nie czyni, Bóg zapisuje u Siebie jeden dobry uczynek; jeśli zaś zamierza popełnić złe dzieło i czyni je, wówczas Bóg zapisuje mu to takim, jakim jest (jeden zły uczynek)”.

32. Rozdział: Jakich grzechów mniejszych należy się wystrzegać

6127. Przekazał Ghajlan: Anas rzekł: „Wy, ludzie, dopuszczacie się czynów, które jawią się wam mniejszymi od włosa… My zaś, za życia Proroka, uznawaliśmy je za wielkie grzechy”.

33. Rozdział: Rezultat dzieł zależy od ostatnich, i na co należy w związku z tym zważać

6128. Przekazał Sad Ibn Sahl as-Sa’idi: Prorok spojrzał na męża walczącego z bałwochwalcami, a był to jeden z najdzielniejszych wojowników pośród muzułmanów, i rzekł: „Ten, kto chce ujrzeć jednego z mieszkańców Ognia Piekielnego, niech spojrzy na tego oto męża”. I jeden z nich umyślił mu towarzyszyć i podążał za nim pokąd ów nie odniósł rany. Wówczas, pragnąc przyspieszyć śmierć, oparł rękojeść miecza o ziemię, zaś ostrze o swą pierś i pchnął się nań, aż przeszyło go na wylot. I Prorok rzekł: „Człowiek może pełnić dzieła, które jawią się uczynkami ludzi Raju, gdy tak naprawdę jest on jednym z ludzi Ognia… I człowiek może pełnić dzieła, które jawią się uczynkami ludzi Ognia, gdy naprawdę jest jednym z ludzi Raju. Rezultat pełnionych dzieł zależy od ostatnich”.

34. Rozdział: Oddalenie pomaga ustrzec się przed złem towarzyszy

6129. Przekazał Abu Sa’id Al-Chudri: Do Proroka przyszedł Beduin i rzekł: „Posłańcu Boga, kto jest najlepszym z ludzi?”. Prorok rzekł: „Ten, kto zmaga się na drodze Boga z narażeniem mienia i życia i ten, kto oddaje cześć Panu na górskiej przełęczy ratujac ludzi przed swym złem”.

6130. Przekazał Abu Sa’id: Słyszałem, jak Prorok mówił: „Nastaną czasy, w których najcenniejszym dobytkiem muzułmanina będą owce – zabierze je na górskie hale i do miejsc opadów deszczu, uciekając ze swą religią przed próbami”.

35. Rozdział: Zanik uczciwości (amana[3])

6131. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga rzekł: „Oczekujcie Godziny, gdy zaniknie amana”. Zapytano: „Jakże to zaniknie, Posłańcu Boga?”. A on rzekł im: „Gdy władzę prawować będą ci, którzy na nią nie zasługują, wówczas oczekujcie Godziny”.

6132. Przekazał Huzajfa: Posłaniec Boga przekazał nam dwa hadisy, i widziałem, jak jeden się ziścił, i teraz czekam aż ziści się drugi… Powiedział nam, że [na początku] uczciwość (amana) zakorzeniła się w sercach ludzi, po czym dowiedzieli się o niej z Koranu i z tradycji [sunny Proroka]. Rzekł również o jej zaniku tymi oto słowy: „Człowiek zaśnie i uczciwość (amana) zostanie odjęta z jego serca i tylko ślad po niej pozostanie, niczym blizna po ogniu. Potem zaśnie i to, co zostało z uczciwości w jego sercu, zostanie odjęte i to, co po niej pozostanie będzie niczym pęcherzyk na skórze od żaru przetaczającego się na stopę, który jest pusty w środku. I nadejdą dni, gdy ludzie będą handlować, lecz trudno będzie o męża godnego zaufania, tak, że będą mówić: „W takim a takim plemieniu jest uczciwy mężczyzna”… I podziwiać się będzie mężczyznę za siłę, maniery i rozum, choć w sercu jego nie będzie ni krzty wiary”.

Przekaziciel dodał: Żyłem w czasach, w których nie zważałem na to, z kim handluję, albowiem - jeśli był to muzułmanin, za poręcznie jego uczciwości wystarczała mi jego religia, jeśli zaś był to chrześcijanin, zaręczał mi ją muzułmański władca… Dzisiaj handluję tylko z tym i tym.

6133. Przekazał Abd Allah Ibn Umar: Słyszałem, jak Posłaniec Boga mówił: „Ludzie są jak wielbłądy – rzadko kiedy jeden na sto zda się do jazdy”.

36. Rozdział: Ostentacja i troska o dobre imię

6134. Przekazał Dżundub: Prorok rzekł: „Bóg ujawni prawdziwe oblicze każdego, kto w swym postępowaniu kieruje się niczym innym jak troską o swe dobre imię, i Bóg ujawni prawdziwe oblicze każdego, kto w swym postępowaniu kieruje się niczym innym jak ostentacją”.

37. Rozdział: Trwanie ze wszech sił w posłuszeństwie Bogu

6135. Przekazał Mu’az Ibn Dżabal: Gdy jechałem za Prorokiem i nic nie oddzielało mnie od niego jak tylko tył siodła, rzekł: „Mu’azie!”. Powiedziałem: „Słucham, Posłańcu Boga”. Jechał przez chwilę milcząc, po czym rzekł: „Mu’azie!”. Powiedziałem: „Słucham, Posłańcu Boga!”. I znów jechał milcząc, po czym rzekł: „Mu’azie Ibn Dżabalu!”. Odpowiedziałem: „Słucham, Posłańcu Boga”. I rzekł mi: „Wiesz, co przynależy się Bogu od jego sług?”. Odpowiedziałem: „Bóg i Jego Posłaniec wiedzą lepiej”. Rzekł: „Bogu przynależy się od Jego sług cześć i niedodawanie mu równych”. Jechał dalej milcząc, i po chwili rzekł: „Mu’azie Ibn Dżabalu!”. Powiedziałem: „Słucham, Boga!”. A on rzekł mi: „Czy wiesz, co przynależy się sługom od Boga?”. Odpowiedziałem: „Bóg i Jego Posłaniec wiedzą lepiej”. I rzekł: „Sługom od Boga przynależy się to, że nie doświadczą Jego kary [jeśli postąpią jak wyżej]”.

38. Rozdział: Pokora i skromność

6136. Przekazał Anas: Prorok miał wielbłądzicę zwaną Al-Adba i była tak szybka, że nikt nie mógł się z nią mierzyć, a jednak pewnego dnia wielbłąd jednego z Beduinów prześcignął ją. Muzułmanie zboleli mówili: „Al-Adba została prześcignięta!”, toteż Posłaniec Boga rzekł im: „Zaprawdę, Bogu przynależy poniżenie tego, co wywyższa na tym świecie”.

6137. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga rzekł: „Bóg rzekł: »Będę zwalczał każdego, kto traktuje wrogo Mego pobożnego sługę. A najmilszymi rzeczami, dzięki którym Mój sługa przybliża się do Mnie, są te, które mu przepisałem. I Mój sługa przybliża się do Mnie podejmując tego, co dobrowolne pokąd go nie umiłuję. A gdy go umiłuję, staję się jego uchem, dzięki któremu słyszy, i okiem, dzięki któremu widzi, i ręką, dzięki której chwyta i nogą, dzięki której chodzi. I jeśli zwraca się do Mnie z prośbą, spełniam ją. I jeśli prosi Mnie o ochronę, udzielam mu jej. I nic nie jest dla Mnie tak trudne, jak odebranie wiernemu duszy, albowiem wiem, że nie chce umierać, a ja nie chcę sprawić mu przykrości”.

39. Rozdział: Słowa Proroka: „Ja i Godzina jesteśmy tak blisko jak one”.

{…a rozkaz dotyczący Godziny będzie jak mgnienie oka albo jeszcze mniej! Zaprawdę, Bóg jest nad każdą rzeczą wszechwładny.} [16:77]

6138. Przekazał Sahl: Posłaniec Boga rzekł ukazując dwa rozstawione palce: „Ja i Godzina jesteśmy tak blisko jak one”.

6139. Przekazał Anas: Posłaniec Boga rzekł: „Ja i Godzina jesteśmy tak blisko jak one [dwa palce]”.

6140. Przekazał Abu Hurajra: Prorok rzekł [ukazując dwa palce]: „Ja i Godzina jesteśmy tak blisko jak one”.

40. Rozdział: Wzejście słońca z zachodu

6141. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga rzekł: „Godzina nie nastanie, pokąd słońce nie wzejdzie z zachodu, a gdy wzejdzie i ludzie to ujrzą, wszyscy uwierzą, lecz wówczas {...nie pomoże duszy wiara, skoro ona nie uwierzyła przedtem.} [6:158]. I Godzina nastanie tak szybko, że mężczyźni rozkładający miedzy sobą szatę, nie będą w stanie dokończyć handlu ani jej złożyć. I Godzina nastanie tak szybko, że mężczyzna niosący wielbłądzie mleko, nie zdąży go wypić. I Godzina nastanie tak szybko, że człowiek nie zdąży napełnić wodą koryta, by napoić z niego bydło. I Godzina nastanie tak szybko, iż ten z was, kto uniesie ręką pożywienie do ust, nie zdąży go zjeść”.

41. Rozdział: Bogu miłe jest spotkanie z tym, kto pożąda z Nim spotkania

6142. Przekazał Ubada Ibn as-Samit: Prorok rzekł: „Bogu miłe jest spotkanie z tym, kto pragnie się z nim spotkać. I niemiłe jest Mu spotkanie z tym, kto nie chce się z Nim spotkać”. Na to, Aisza lub inna żona Proroka rzekła: „Ale ludzie nie chcą umierać”. Prorok odparł: „Nie takie jest tego znaczenie… Gdy zbliża się godzina śmierci wiernego, otrzymuje on pomyślne wieści o zadowoleniu Boga, o Jego miłosierdziu i błogosławieństwach dla niego, i nie ma nic droższego dla niego nad to, co go czeka. Pragnie zatem spotkania z Bogiem i Bogu miłe jest z nim spotkanie. Gdy zaś zbliża się godzina śmierci niewiernego, otrzymuje niepomyślne wieści o karze Boga i Jego odpłacie, i nic nie jest mu tak wstrętne, jak to co go czeka. A zatem, przykre jest mu spotkanie z Bogiem i Bogu przykre jest spotkanie z nim”.

6143. Przekazał Abu Musa: Prorok rzekł: „Bóg pragnie spotkania z tym, kto pragnie się z Nim spotkać. I niechętny jest spotkaniu z tym, kto nie chce się z Nim spotkać”.

6144. Przekazała Aisza, żona Proroka: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, mawiał w zdrowiu: „Każdemu prorokowi przed śmiercią zostaje ukazane jego miejsce w Raju, i może dokonać wyboru…”. I gdy zbliżała się godzina śmierci Proroka i jego głowa leżała na moim udzie, stracił przytomność, a gdy ją odzyskał, utkwił oczy w suficie i rzekł: „Boże! Z najwyższym towarzyszem!”. Rzekłam wtedy: „A zatem, on nas nie wybierze...” - i zrozumiałam, że dzieje się to, o czym nam opowiadał. Takie były ostatnie słowa Proroka: „Boże! Z najwyższym towarzyszem!”.

42. Rozdział: Zamroczenia śmierci

6145. Przekazała Aisza: Przed Posłańcem Boga stało skórzane lub drewniane naczynie z wodą – nabierał wody dłonią i ocierał nią twarz, mówiąc: „Nie ma boga poza Bogiem! Zaprawdę, śmierć ma swoje zamroczenia”. Potem uniósł dłoń i zaczął powtarzać pokąd nie umarł i nie opadła mu dłoń: „Z najwyższym towarzyszem!” -. [zob. Koran 4:69]

Abu Abd Allah powiedział, że ulba jest z drewna, zaś rakwa ze skóry.

6146. Przekazała Aisza: Prości Beduini odwiedzili Proroka i zapytali, kiedy nastanie Godzina, a on spojrzawszy na najmłodszego, rzekł: „Gdy ten oto dożyje wieku starczego, nadjedzie wasza godzina”. Hiszam zaznaczył, że mówiąc to, miał na myśli ich śmierć.

6147. Przekazał Abu Qatada Ibn Ribi Al-Ansari: Posłańca Boga minął kondukt pogrzebowy i rzekł on: „Uwalniany lub uwalniający!”. Ludzie zapytali: „Posłańcu Boga, co przez to rozumiesz?”. Rzekł: „Wierny uwalniany jest od trudów i trosk tego świata dla miłosierdzia Boga, zaś bezbożnik uwalnia ludzi, ziemie, rośliny i zwierzęta od swych podłych czynów”.

6148. Przekazał Abu Qatada: Prorok rzekł: „Uwalniany lub uwalniający. Wierny jest uwalniany…”.

6149. Przekazał Anas Ibn Malik: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Trzy rzeczy podążają za zmarłym – bliscy, majątek i uczynki. I z tych trojga, dwoje wraca, i tylko jedno zostaje. Majątek i bliscy odchodzą i tylko uczynki z nim pozostają”.

6150. Przekazał Ibn Umar: Posłaniec Boga rzekł: „Gdy umrzecie, każdego ranka i wieczora ukazywać się będzie wam wasze miejsce przeznaczenia – w Ogniu Piekielnym lub w Raju. I zostanie wam powiedziane: »Oto twoja siedziba, gdy zmartwychwstaniesz«.

6151. Przekazała Aisza: Prorok rzekł: „Nie znieważajcie zmarłych, albowiem doświadczyli rezultatu dzieł swoich”.

43. Rozdział: Dźwięk trąby w Dniu Zmartwychwstania

Mudżahid powiedział: „Sur (trąba) jest jak róg. Zadżra [37:19] to krzyk”. Ibn Abbas powiedział: „Naqur [74:7] to trąba; radżifa [79:6] to pierwszy odgłos trąby (zadęcie), zaś radifa [74:8] to drugi”.

6152. Przekazał Abu Hurajra: Muzułmanin i żyd spierali się – muzułmanin rzekł: „Na Tego, Który wybrał Muhammada nad rodzaj ludzki!”, na co Żyd odparł: „Na Tego, Który wybrał Mojżesza nad rodzaj ludzki!” – i muzułmanin w gniewie spoliczkował Żyda. Żyd udał się zatem do Posłańca Boga i powiadomił o tym, co zaszło między nimi. Posłaniec Boga rzekł: „Nie wynoście mnie nad Mojżesza, albowiem w Dniu Zmartwychwstania gdy wszyscy padną nieprzytomni, jaki pierwszy odzyskam świadomość i ujrzę Mojżesza u Tronu Boga. Nie wiem, czy będzie z tych, którzy stracili przytomność i czy odzyska ją przede mną, czy z tych, których Bóg z tego zwolnił”.

6153. Przekazał Abu Hurajra: Prorok rzekł: „Ludzie padną nieprzytomni, i jako pierwszy odzyskam świadomość i ujrzę Mojżesza u Tronu [Boga]. Nie wiem, czy będzie z tych, którzy stracili przytomność”.

44. Rozdział: W Dniu Zmartwychwstania, Bóg zagarnie Ziemię

Narracja Ibn Umara pochodzi od Proroka.

6154. Przekazał Abu Hurajra: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Bóg zagarnie Ziemię i zwinie niebiosa Prawicą, i powie: „Ja jestem Królem! Gdzie są królowe ziemi?”.

6155. Przekazał Abu Sa’id Al-Chudri: Prorok rzekł: „W Dniu Zmartwychwstania Ziemia będzie niczym bochen chleba i Niezwyciężony i Wszechmocny[4] odwróci ją Ręką tak, jak wy odwracacie chleb pieczony na drogę. I ten chleb będzie gościńcem dla ludzi Raju”. Żyd przyszedł (do Proroka) i powiedział: „Niech Najlitościwszy ci błogosławi, Abu Al-Qasimie! A nie powiedzieć ci o poczęstunku ludzi Raju w Dniu Zmartwychwstania?”. I Prorok rzekł: „Powiedz”. I Żyd rzekł: „Ziemia będzie niczym bochen chleba, tak jak rzekł Prorok”. I Prorok spojrzał na nas i uśmiechnął się szeroko ukazując zęby trzonowe. A Żyd dodał: „A nie powiedzieć ci o przekąsce, którą spożyją z chlebem?” I rzekł: „Będzie to balam i nun”. Ludzie zapytali: „Co to?”. A on odparł: „Wół i ryba. I siedemdziesiąt tysięcy zje z dodatkowego płata ich wątrób”.

6156. Przekazał Sahl Ibn Sad: Słyszałem, jak Prorok mówił: „Ludzie zostaną zgromadzeni w Dniu Zmartwychwstania na ziemi rumianej niczym przedni chleb”. Sahl dodał, że nie będzie na niej żadnych punktów orientacyjnych.

45. Rozdział: Zgromadzenie [w Dniu Zmartwychwstania]

6157. Przekazał Abu Hurajra: Prorok rzekł: „Ludzie zostaną zgromadzeni według trzech reguł: [pierwszą grupę stanowić będą] ci, którzy będą pragnęli [spotkać się z Bogiem] i będą obawiać się (kary); [drugą grupę stanowić będą] ci, którzy zgromadzą się jadąc po dwóch, trzech lub dziesięciu na wielbłądzie; i [trzecią grupę stanowić będą] pozostali ludzie, którzy będą nakłaniani, by zgromadzili się przy Ogniu towarzyszącym im do czasu popołudniowej drzemki i zostanie on z nimi tam, gdzie spędzą noc i będzie z nimi rano, gdziekolwiek wtedy będą, i będzie z nimi po południu, gdziekolwiek wtedy będą”.

6158. Przekazał Anas Ibn Malik: Mężczyzna zapytał: „Proroku Boga, jakże to niewierny zostanie przywiedziony na twarzy w Dniu Zmartwychwstania?”. Prorok odparł: „Czyż Ten, Który sprawił, że poruszał się na dwóch nogach na tym świecie, nie jest w stanie uczynić, iż przybędzie na twarzy w Dniu Zmartwychwstania?”. Qatada, jeden z przekazicieli powiedział: „Może, na Wszechmoc naszego Pana”.

6159. Przekazał Ibn Abbas: Prorok rzekł: „Przybędziecie na spotkanie z Bogiem pieszo – nieobuci, nieodziani i nieobrzezani”.

6160. Przekazał Ibn Abbas: Słyszałem, jak Posłaniec Boga wygłaszając kazanie na minbarze, mówił: „Spotkacie Boga nieobuci, nieodziani i nieobrzezani”.

6161. Przekazał Ibn Abbas: Prorok stanął między nami i zwrócił się do nas tymi oto słowami: „[W Dniu Zmartwychwstania] Zostaniecie zgromadzeni nieobuci, nadzy i nieobrzezani [tak, jak mówi Bóg]: {I tak jak zaczęliśmy pierwsze stworzenie, My je powtórzymy} [21:104]. A pierwszym człowiekiem, który zostanie odziany w Dniu Zmartwychwstania będzie Abraham, bliski przyjaciel (chalil) Boga. Potem zostanie przyprowadzona grupa mężczyzn spośród moich współwyznawców i zostaną zabrani na lewo (do Ognia), na co rzeknę: »Panie! To moi towarzysze!«. I na to Bóg odpowie: »Nie wiesz, jakie zmiany wprowadzili do religii po tobie«. I rzeknę wówczas to, co rzekł prawowierny sługa, Jezus: {Ja byłem świadkiem ich, jak długo przebywałem wśród ludzi. […] Bóg jest Potężny, Mądry.} [5:117-118]”. Przekaziciel dodał również, iż po tym zostanie powiedziane, iż opuścili oni islam.

6162. Przekazała Aisza: Posłaniec Boga rzekł: „Ludzie zostaną zgromadzeni bosi, nadzy i nieobrzezani”. Powiedziałam: „Posłańcu Boga, czy mężczyźni i kobiety będą oglądać się nawzajem?”. A on odparł: „Będą w takim stanie, że w ogóle nie będą na to zwracać uwagi”.

6163. Przekazał Abd Allah: Kiedy siedzieliśmy z Prorokiem pod namiotem, rzekł: „Czy zadowoliłoby was, gdybyście stanowili czwartą część ludzi Raju?”. Przytaknęliśmy, a on zapytał: „Czy zadowoliłoby was, gdybyście stanowili trzecią część ludzi Raju?”. I przytaknęliśmy, a on zapytał: „Czy zadowoliłoby was, gdybyście stanowili połowę ludzi Raju?”. I odpowiedzieliśmy twierdząco. Na to rzekł: „Mam nadzieję, że będziecie stanowić połowę ludzi Raju, albowiem nikt nie dostąpi Raju poza tym, kto poddał się Bogu, wy zaś w porównaniu z tymi, którzy oddają cześć innym poza Bogiem, jesteście niczym biały włos na skórze czarnego wołu, lub czarny włos na skórze czerwonego wołu”.

6164. Przekazał Abu Hurajra: Prorok rzekł: „Pierwszym, który zostanie przywołany w Dniu Zmartwychwstania będzie Adam. Zostanie mu ukazane jego potomstwo i zostanie im powiedziane: »Oto wasz ojciec, Adam«. Adam rzeknie: »Słucham Pani «. I Bóg powie mu: »Wywiedź spośród twego potomstwa ludzi Ognia« Adam zapyta: »Panie, ilu mam wywieść?« Bóg rzeknie: »Z każdych stu dziewięćdziesięciu dziewięciu«. Towarzysze Proroka zapytali: „Posłańcu Boga, jeśli wyprowadzonych zostanie dziewięćdziesięciu dziewięciu spośród każdych stu, ilu z nas pozostanie?”. I rzekł imm: „Moi współwyznawcy w porównaniu z innymi są niczym biały włos na skórze czarnego wołu”.

46. Rozdział: Słowa (Boga): {Zaprawdę, trzęsienie ziemi tej Godziny będzie rzeczą straszną.} [22:1]

6165. Przekazał Abu Sa’id: Prorok rzekł: „Bóg powie: »Adamie!« Na co Adam rzeknie: Do Twoich usług (labajka wa sadajka), i wszelkie dobro jest w Twojej dłoni! Bóg rzeknie: »Wyprowadź grupę zasługującą na Piekło«. Adam rzeknie: Ilu liczy grupa zasługujących na Piekło? A Bóg rzeknie: »Na tysiąc - dziewięćset dziewięćdziesięciu dziewięciu«. I w tym czasie osiwieje każde dziecko {i każda ciężarna kobieta złoży swój ciężar, i ujrzycie ludzi, jakby byli pijani, choć nie będą pijani; straszna będzie Kara Boga.} [22:2]”. Wieści te wielce zasmuciły Towarzyszy Proroka i rzekli: Posłańcu Boga! Który z nas będzie tym jedynym [szczęśliwcem z tysiąca, który zostanie uchroniony od Ognia]? A on rzekł: „Przyjmijcie dobrą nowinę! Jeden tysiąc będzie z ludów Goga i Magoga, a jeden [uchroniony] spośród was”. Prorok dodał: „Na Tego, Który dzierży w Swej dłoni mą duszę, mam nadzieję, że będziecie stanowić trzecią część ludzi Raju”. Usłyszawszy to wychwaliliśmy Boga i powiedzieliśmy: Bóg jest wielki! A Prorok rzekł: „Na Tego, Który dzierży w Swej dłoni mą duszę, mam nadzieję, że będziecie stanowić połowę ludzi Raju, albowiem w porównaniu z innymi, jesteście niczym biały włos na skórze czarnego wołu lub znamię na na przedniej nodze osła”.

47. Rozdział: Słowa Boga: {Czyż oni nie myślą, iż będą wskrzeszeni Dnia Wielkiego, dnia, w którym ludzie staną przed Panem Światów? } [83:4-6]

Ibn Abbas powiedział: „{…i zerwą się ich więzy…} [2:166] - więzy, które łączyły ich na tym świecie”.

6166. Przekazał Ibn Umar: Prorok rzekł: {Czyż oni nie myślą, iż będą wskrzeszeni Dnia Wielkiego, dnia, w którym ludzie staną przed Panem Światów?} [83:4-6] - tego dnia każdy z nich będzie stał skąpany po uszy we własnym pocie”.

6167. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga rzekł: „W Dniu Zmartwychwstania ludzie będą wydzielać pot tak obficie, że ziemia nasiąknie nim na siedemdziesiąt łokci w głąb, po czym sięgnie on im po usta i uszy”.

48. Rozdział: Al-Qisas (odwet) w Dniu Zmartwychwstania

Dzień Zmartwychwstania zwany jest też Al-haqqa (nieuniknionym wydarzeniem), albowiem tego dnia będzie miało miejsce nagradzanie i wszystko się sprawdzi. Al-Haqqa oraz Al-haaqqa znaczą to samo. [Dzień Zmartwychwstania] nazywany jest również Al-qari’a (wydarzenie przerażające) i Al-ghaszija (wydarzenie Oszałamiające) oraz as-sachcha (huk ogłuszający; drugi odgłos Trąby) i at-taghabun (wzajemna strata, zguba) – ze względu na straty, jakie poniosą mieszkańcy Ognia Piekielnego z rąk mieszkańców Raju.[5]

6168. Przekazał Abd Allah: Prorok rzekł: W pierwszej kolejności [w Dniu Sądu Ostatecznego] osądowi poddany zostanie rozlew krwi”.

6169. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga rzekł: „Kto skrzywdził brata swego, niech prosi o przebaczenie nim nie będzie złota ni srebra, nim z jego dobrych uczynków zostanie odpłacone jego bratu. A jeśli nie spełnił dobrych dzieł, ze złych uczynków jego brata zostanie odjęte i dodane do jego rachunku”.

6170. Jazid Ibn Zuradż wyrecytował: {„I zabraliśmy wszelką nienawiść tkwiącą w ich piersiach…”} [15:47] Przekazał Abu Sa’id Al-Chudri: Posłaniec Boga rzekł: „Gdy wierni zostaną wybawieni od Ognia, zostaną zatrzymani na moście między Rajem a Ogniem, i jedni na drugich wezmą odwet za zło, jakie wyrządzili sobie na tym świecie. I gdy się oczyszczą, dostąpią Raju. Na Tego, w Którego Dłoni jest dusza Muhammada, każdy z was rozpozna swą siedzibę w Raju lepiej niż na tym świecie”.

49. Rozdział: Każdy, czyj rachunek będzie rozpatrywany, doświadczy kary

6171. Przekazał Ibn Abi Mulajka od Aiszy: Prorok rzekł: „Każdy, czyj rachunek będzie rozpatrywany, doświadczy kary”. Rzekłam: „Czyż Bóg nie mówi: {…będzie obliczany rachunkiem lekkim..} [84:8]?”. Na to Prorok odparł: „To oznacza jedynie przedłożenie rachunków”.

6172. Przekazała Aisza: Posłaniec Boga rzekł: „Ten,czyj rachunek będzie rozpatrywany w Dniu Zmartwychwstania, będzie zgubiony!”. Powiedziałam: „Posłańcu Boga, czyż Bóg nie mówi: {…I ten, który otrzyma swą księgę w rękę prawą będzie obliczany rachunkiem lekkim} [84:7-8]?”. Posłaniec Boga rzekł na to: „To oznacza jedynie przedłożenie rachunków. Każdy, czyj rachunek będzie rozpatrywany w Dniu Zmartwychwstania, doświadczy kary”.

6173. Przekazał Anas Ibn Malik: Prorok mawiał: „W Dniu Zmartwychwstania, zostanie powiedziane niewiernemu: »Gdybyś miał Ziemię złota, czy wykupiłbyś się nim od Ognia Piekielnego?« - i odpowie on, iż wykupiłby się nim. I zostanie mu powiedziane: »A proszono cię o tak niewiele [byś nie dodawał równych Bogu]«”.

6174. Przekazał Adi Ibn Hatim: Prorok rzekł: „Nie będzie wśród was takiego, do którego nie przemówi Bóg w Dniu Zmartwychwstania. I nie będzie żadnego tłumacza między nim a Bogiem. I spojrzy on przed siebie i niczego tam nie będzie. I spojrzy on przed siebie i ujrzy Ogień Piekielny. Chrońcie się zatem przed Ogniem, choćby połową daktyla (danego w jałmużnie)”.

Przekazał Adi Ibn Hatim: Prorok rzekł: „Chrońcie się przed Ogniem Piekielnym!” - i odwrócił twarz i rzekł ponownie: „Chrońcie się przed Ogniem Piekielnym!”. I po raz trzeci odwrócił twarz aż pomyśleliśmy, że naprawdę ujrzał Ogień Piekielny. I rzekł: „Chrońcie się przed Ogniem Piekielnym choćby połową daktyla, a ten, kogo i tego nie ma, choć dobrym słowem”.

50. Rozdział: Siedemdziesiąt tysięcy dostąpi Raju bez rozliczenia

6175. Przekazał Ibn Abbas: Prorok rzekł: „Rozpostarły się narody przede mną i minęli mnie prorocy: jeden z gromadą współwyznawców, drugi z mniejszą grupą, trzeci z dziesięcioma, inny z pięcioma, a inny sam. I ujrzałem masę ludzi, i zapytałem Gabriela: »Czy to moi współwyznawcy?«. A on rzekł: »Nie, lecz spójrz na horyzont«. Spojrzałem i ujrzałem wielką chmarę. Gabriel powiedział: »Oto twoi współwyznawcy, a siedemdziesiąt tysięcy na przedzie to ci, którzy dostąpią Raju bez rozliczenia, nie doświadczając kary«. Zapytałem: »Dlaczego?«. A on rzekł: »Nie poddawali się przyżeganiu, nie używali [niedozwolonych rodzajów] ruqji, nie dopatrywali złego omenu i pokładali pełne zaufanie w ich Panu«”. Słysząc to Ukasza Ibn Mihsan podniósł się i rzekł:: „Proś Boga, bym był jednym z nich”. I Prorok rzekł: „Boże, spraw, by był jednym z nich”. I na to uniósł się inny mężczyzna i rzekł: „Posłańcu Boga, proś Boga, bym był jednym z nich”. A Prorok rzekł: „Ukasza cię ubiegł”.

6176. Przekazał Abu Hurajra: Słyszałem, jak Posłaniec Boga mówił: „Spośród moich współwyznawców do Raju (bez rozliczenia rachunków) wejdzie siedemdziesiąt tysięcy – i ich twarze będą lśniły niczym księżyc w pełni”. Słysząc to Ukasza Ibn Mihsan Al-Asadi wstał unosząc swe okrycie i rzekł: „Posłańcu Boga, proś Boga, bym był jednym z nich!”. I Prorok rzekł: „Boże, spraw, by był jednym z nich!”. I inny ansar wstał i rzekł: „Posłańcu Boga, proś Boga, bym był jednym z nich”. A Prorok rzekł: „Ukasza cię ubiegł”.

6177. Przekazał Sahl Ibn Sad: Prorok rzekł: „Siedemdziesiąt lub siedemset tysięcy z moich współwyznawców - przekaziciel ma wątpliwości co do liczby – dostąpią razem Raju tak, że pierwszy i ostatni wejdą doń jednocześnie, a twarze ich będą jaśniały niczym księżyc w pełni”.

6178. Przekazał Ibn Umar: Prorok rzekł: „Kiedy ludzie, którym przeznaczony jest Raj dostąpią go, i kiedy ludzie, którym przeznaczony jest Ogień Piekielny, zstąpią doń, herold podniesie się i rozgłosi: »Ludzie Ognia! Żadnej śmierci więcej! Ludzie Raju! Wieczność dla was i żadnej śmierci więcej«”.

6179. Przekazał Abu Hurajra: Prorok rzekł: „Zostanie powiedziane ludziom Raju: »Mieszkańcy Raju! Wieczność dla was i żadnej śmierci więcej«, a do ludzi Ognia Piekielnego: »Mieszkańcy Ognia Piekielnego! Wieczność dla was i żadnej śmierci więcej!«”.

51. Rozdział: Opis Raju i Ognia Piekielnego

Abu Sa’id powiedział, że Prorok rzekł: „Pierwszym posiłkiem, który spożyją ludzie w Raju będzie dodatkowy płat rybiej wątroby”. […]

6180. Przekazał Imran: Prorok rzekł: „Zajrzałem do Raju i ujrzałem, że większość jego mieszkańców stanowili ubodzy, i zajrzałem do Ognia Piekielnego i znalazłem, że większość jego mieszkańców stanowiły kobiety”.

6181. Przekazał Usama: Prorok rzekł: „Stanąłem u wrót Raju, i znalazłem, że większość tych, którzy go dostąpili stanowili ubodzy, zaś bogatych zatrzymano [na rozliczenie rachunków]. I gdy ludziom Ognia Piekielnego nakazano doń wstąpić, stanąłem u jego bramy i znalazłem, że większość z nich stanowiły kobiety”.

6182. Przekazał Ibn Umar: Posłaniec Boga rzekł: „Gdy ludzie Raju dostąpią Raju, a ludzie Piekła - Ognia Piekielnego, śmierć zostanie przywiedziona na miejsce między Ogniem Piekielnym a Rajem, i zostanie zgładzona. I zostanie obwieszczone: »Mieszkańcy Raju! Żadnej śmierci więcej! Mieszkańcy Piekła! Żadnej śmierci więcej!« I mieszkańcom Raju zostanie dodana radość do ich radości, a mieszkańcom Piekła - smutek do ich smutku”.

6183. Przekazał Abu Sa’id Al-Chudri: Posłaniec Boga rzekł: „Bóg zawezwie mieszkańców Raju: »Mieszkańcy Raju!«. A oni odpowiedzą: »Słuchamy Cię, Panie«. I zapyta ich Bóg: »Czy jesteście zadowoleni?«. Odpowiedzą: »Albo to moglibyśmy być niezadowoleni? Obdarowałeś nas tym, czym nie obdarowałeś żadnych innych stworzeń«. Na to Bóg rzeknie im: »Daruję wam to, co lepsze «. Powiedzą: »Panie nasz, cóż mogłoby być lepsze?«. I Bóg rzeknie im: ‚Obdarzę was Mym zadowoleniem i odtąd już nigdy nie doświadczycie Mego gniewu«”.

6184. Przekazał Anas: Harisa zginął młodo pod Badr i jego matka udała do Proroka i rzekła: „Posłańcu Boga, wiesz, jak drogi był mi Harisa; jeśli dostąpił Raju, zachowam cierpliwość i nadzieję na nagrodę, lecz jeśli jest inaczej, zobaczysz, co zrobię!”. I Prorok rzekł jej: „Niech Bóg się nad tobą zmiłuje, czyżbyś postradała zmysły? Czyż w Raju jest tylko jeden ogród? Jest wiele ogrodów w Raju, a on jest w Al-Firdausie.”

6185. Przekazał Abu Hurajra: Prorok rzekł: „Rozpiętość ramion niewiernego będzie niczym odległość przemierzana przez trzy dni galopem”.

6186. Przekazał Sahl Ibn Sad: Posłaniec Boga rzekł: „W Raju jest drzewo tak wielkie, że jeździec w sto lat nie przemierzy jego cienia”.

Przekazał Abu Sa’id: Prorok rzekł: „W Raju jest drzewo tak wielkie, że jeździec dosiadający tęgiego rumaka w sto lat nie przemierzy jego cienia”.

6187. Przekazał Sahl Ibn Sad: Posłaniec Boga rzekł: „Siedemdziesiąt lub siedemset tysięcy spośród moich współwyznawców wejdzie do Raju (Abu Hazim, jeden z przekazicieli, nie jest pewien, która z tych dwóch liczb jest poprawna), i będą się trzymać razem, i pierwszy z nich nie wejdzie pokąd nie wejdzie ostatni, i ich twarze będą lśnić niczym księżyc w pełni”.

6188. Przekazał Sahl: Prorok rzekł: „Wyniosłe rezydencje (Al-ghuraf) będą jawić się mieszkańcom Raju tak, jak wam jawią się gwiazdy na niebie”.

Abu Sa’id dodał: „jak jawi się wam gwiazda świecąca na wschodnim i zachodnim horyzoncie”.

6189. Przekazał Anas Ibn Malik: Prorok rzekł: „Bóg powie temu, kto w Dniu Zmartwychwstania otrzyma najlżejszą karę w Ogniu Piekielnym: »Gdybyś miał wszystko, co jest na Ziemi, czy wykupiłbyś się (od kary)?«. Ten odpowie: »Ta«. I Bóg rzeknie: »A prosiłem cię o tak niewiele, gdy byłeś w lędźwiach Adama - abyś nie oddawał czci innym poza Mną, ale ty odmówiłeś i z uporem trwałeś przy bałwochwalstwie”.

6190. Przekazał Dża«bir od Hammada, a ten od Amra, że Prorok rzekł: „Będą ludzie, którzy opuszczą Ogień Piekielny dzięki memu wstawiennictwu, przypominając sa’arir”. Zapytałem Amra, co to jest sa’arir, a on rzekł: „Daghabis [ogórki wężowe]” – Amr był już wówczas bezzębny [powiedział: sa’arir mając na myśli - sza'arir – ogórki o gorzkawym smaku]. Hammad rzekł, iż zapytał Amra Ibn Dinara: Ojcze Muhammada, czy słyszałeś, jak Dżabir Ibn Abd Allah przekazywał, że słyszał, jak Prorok mówił: „Będą ludzie, którzy opuszczą Ogień dzięki memu wstawiennictwu?”. A ten odparł: „Słyszałem”.

6191. Przekazał Anas Ibn Malik: Prorok rzekł: „Będą wśród ludzi tacy, którzy dostąpią Raju doświadczywszy palącego dotyku Ognia Piekielnego, i mieszkańcy Raju zwać ich będą Tymi, którzy Doświadczyli Ognia (dżahannamijun)”.

6192. Przekazał Abu Sa’id Al-Chudri: Posłaniec Boga rzekł: „Gdy ludzie Raju dostąpią Raju, a ludzie Ognia znajdą się w Ogniu, Bóg rzeknie: »Wydobądź (z Ognia) tego, kto miał w sercu wiarę równą ziarnku gorczycy«. I opuszczą go, a będą spaleni na węgiel, i zostaną wrzuceni do rzeki życia (hajat) i wyrosną jak ziarno na brzegu strumienia”. Prorok rzekł: „Nie widzicie, jak wyrasta żółte i skręcone?”.

6193. Przekazał An-Numan: Słyszałem, jak Prorok mówił: „Najlżejszą karę spośród ludzi Ognia Piekielnego otrzyma w Dniu Zmartwychwstania mężczyzna, pod którego sklepieniem stóp zostanie umieszczony dymiący węgielek, od którego zawrze mu mózg”.

6194. Przekazał An-Numan Ibn Baszir: Słyszałem, jak Prorok mówił: „W Dniu Zmartwychwstania najsłabszą karę spośród mieszkańców Ognia, otrzyma człowiek, pod którego sklepieniem stóp zostaną umieszczone dwa dymiące węgle, od których zawrze mu mózg tak, jak wrze woda w mirdżalu [miedzianym kociołku] lub qum-qum [naczyniu o wąskiej szyjce]”.

6195. Przekazał Adi Ibn Hatim: Prorok wspomniał Ogień i zwrócił twarz na bok, i prosił Boga o ochronę przed nim. Po chwili znów wspomniał Ogień i zwrócił twarz na bok, i prosił Boga o ochronę przed nim, i rzekł: „Chrońcie się przed Ogniem, choć połówką daktyla [daną w jałmużnie], a ten, kogo na to nie stać, choć dobrym słowem”.

6196. Przekazał Abu Sa’id Al-Chudri: Słyszałem, jak Posłaniec Boga, gdy wspomniano jego stryja, Abu Taliba, rzekł: „Być może, moje wstawiennictwo pomoże mu w Dniu Zmartwychwstania i trafi do najpłytszego poziomu Ognia Piekielnego, w której ogień będzie sięgał mu kostek doprowadzając mózg do wrzenia”.

6197. Przekazał Anas (Ibn Malik): Posłaniec Boga rzekł: „Bóg zgromadzi wiernych w Dniu Zmartwychwstania i powiedzą: ‚Gdybyśmy tak mogli poprosić kogoś o wstawiennictwo u naszego Pana, aby nas stąd uwolnił!’. I pójdą do Adama i powiedzą: ‚Adamie! Spójrz na ludzi (w jakim są stanie)! Bóg stworzył cię Własnymi Rękoma i nakazał aniołom oddać przed tobą pokłon i nauczył cię nazw wszystkich rzeczy. Wstaw się za nami u naszego Pana!’. I Adam powie: ‚Nic wam tu po mnie’ i wspomni swój grzech i doda: ‚Idźcie lepiej do Noego, albowiem on jest pierwszym Posłańcem Boga’. Udadzą się do Noego, a ten odpowie: ‚Nic wam tu po mnie’ i wspomni błąd, który popełnił i doda: ‚Idźcie lepiej do Abrahama, przyjaciela Miłosiernego (chalil Ar-Rahman)’. Pójdą zatem do Abrahama, który odpowie: ‚Nic wam tu po mnie’ i wspomni błędy, które popełnił i doda: ‚Idźcie lepiej do Mojżesza, sługi, któremu Bóg dał Torę i do którego przemówił bezpośrednio’. Pójdą do Mojżesza, który odpowie: ‚Nic wam tu po mnie’ i wspomni błędy, które popełnił i doda: ‚Idźcie lepiej do Jezusa, sługi Boga i Jego Posłańca i Jego Słowa (Bądź: i stało się) i duszy stworzonej przez Niego’. Pójdą do Jezusa, który powie: ‚Nic wam tu po mnie, idźcie raczej do Muhammada, któremu odpuszczone zostały wszystkie grzechy’. I przyjdą do mnie, a ja poproszę mego Pana o zgodę na stawiennictwo przed Nim i zostanie mi udzielona. I gdy ujrzę mego Pana, pokłonię się przed Nim, a On zatrzyma mnie w pokłonie wedle Jego woli, po czym zostanie mi powiedziane: ‚Muhammadzie! Unieś głowę i mów, a zostaniesz wysłuchany; proś, a zostanie ci dane; wstawiaj się, a twoje wstawiennictwo zostanie przyjęte’. I uniosę głowę i wychwalę mego Pana pochwałami, których On mnie nauczy i będę się wstawiał za ludźmi i Bóg określi mi grupę ludzi Ognia, którą wpuści do Raju. Wydobędę ich, wrócę i pokłonię się przed Moim Panem, a on zostawi mnie w pokłonie tak długo, jak Sobie zażyczy. Potem powie: ‚Muhammadzie! Unieś głowę i mów, a zostaniesz wysłuchany; proś, a zostanie ci dane; wstawiaj się, a twoje wstawiennictwo zostanie przyjęte’. Uniosę głowę i wychwalę mego Pana pochwałami, których On mnie nauczy, po czym będę się wstawiał. Bóg określi grupę spośród ludzi Ognia, którą wpuści do Raju. Wydobędę ich i wrócę, a kiedy ujrzę mego Pana, pokłonię się przed Nim i uczynię tak samo za trzecim i czwartym razem, aż w Piekle pozostaną tylko ci, których uwięził w nim Koran”. Jeden z przekazicieli, Qatada mawiał: „tych, na których została nałożona wieczność (w Piekle)”.

6198. Przekazał Imran Ibn Husajn: Prorok rzekł: „Będą ludzie, który opuszczą Ogień Piekielny dzięki wstawiennictwu Muhammada i dostąpią Raju i zwani będą Al-dżahannamijun (tymi, którzy doświadczyli Ognia Piekielnego)”.

6199. Przekazał Anas: Umm Harisa przyszła do Posłańca Boga po tym, jak jej syn, Harisa poniósł śmierć pod Badr od strzały nieznanego łucznika, i rzekła: „Posłańcu Boga, wiesz jak drogi był mi Harisa! Jeśli jest w Raju, nie będę za nim płakać, lecz jeśli jest inaczej, zobaczysz, co zrobię!”. Prorok rzekł: „Postradałaś zmysły? Czyż w Raju jest jeden ogród? Jest wiele ogrodów w Raju, a on jest w najwyższym [z ogrodów] Raju - Firdausie”.

Prorok dodał: „Ranek lub popołudnie na drodze Boga, są lepsze wszystkiego na tym świecie. I miejsce w Raju – tak małe, jak łuk lub bicz, czy stopa jednego z was - jest lepsze wszystkiego na tym świecie. A gdyby kobieta Raju spojrzała na ziemię, wypełniłaby przestrzeń między niebem a ziemią światłem oraz lekkim i przyjemnym zapachem, a jej chimar[6] jest lepszy od tego świata, i wszystkiego, co na nim jest”.

6200. Przekazał Abu Hurajra: Prorok rzekł: „Nikt nie dostąpi Raju nie ujrzawszy uprzednio miejsca w Ogniu, które zająłby wyparłszy się wiary, i przez to wzmoże się jego wdzięczność. I nikt nie trafi do Ognia Piekielnego nie ujrzawszy uprzednio miejsca w Raju, które zająłby, gdyby uwierzył, i przez to wzmoże się jego smutek.

6201. Przekazał Abu Hurajra: Zapytałem: „Posłańcu Boga, któż będzie szczęśliwcem, który zasłuży na twe wstawiennictwo w Dniu Zmartwychwstania?”. Prorok rzekł: „Abu Hurajro, tak sądziłem, że nikt inny o to nie zapyta, znając twój zapał do hadisów. Szczęśliwcem, który zasłuży na me wstawiennictwo w Dniu Zmartwychwstania, będzie ten, kto wyznaje szczerze, z całego serca, że nie ma boga poza Bogiem”.

6202. Przekazał Abd Allah (Ibn Masud): Prorok rzekł: „Wiem, kim będzie ostatni z mieszkańców Ognia, który go opuści i dostąpi Raju… Będzie nim mężczyzna, który opuści Ogień na czworakach, i Bóg powie mu: »Idź do Raju i wstąp doń«. I on uda się doń i Raj wyda mu się przepełnionym, toteż zawróci i powie: ‚Panie, zastałem go pełnym’. Bóg rzeknie: »Idź i wejdź do Raju, i dla ciebie będzie tyle, ile równe jest temu światu i dziesięć razy więcej – lub: tyle, ile dziesięciokroć świata«. Na to mężczyzna powie: Drwisz ze mnie – lub: wyśmiewasz - choć to Ty jesteś Królem? Widziałem, jak Posłaniec Boga mówiąc to uśmiechał się tak szeroko, że dało się dostrzec jego zęby trzonowe. Powiedziano, że będzie on najniższy stopniem [stanem] wśród mieszkańców Raju.

6203. Przekazał Al-Abbas, że zapytał Proroka: „Czyś zdał się na coś Abu Talibowi?”.

52. Rozdział: Sirat - most nad Piekłem

6204. Przekazał Abu Hurajra: Ludzie powiedzieli: „Posłańcu Boga, czy ujrzymy naszego Pana w Dniu Zmartwychwstania?”. A on rzekł: „Czy trudność sprawia wam ujrzenie słońca, gdy nie zakrywają go chmury?”. Odrzekli: „Nie, Posłańcu Boga”. Powiedział: „Czy trudność sprawia wam ujrzenie księżyca, gdy nie zakrywają go chmury?”. Odpowiedzieli: „Nie, Posłańcu Boga”. Rzekł im: „Tak samo ujrzycie Boga (waszego Pana). Bóg zgromadzi ludzi w Dniu Zmartwychwstania i powie: »Niech każdy podąży za tym, komu (czemu) oddawał cześć«. Ci, którzy oddawali cześć słońcu, podążą za nim; ci, którzy oddawali cześć księżycowi, podążą za nim i tylko ta społeczność (muzułmanie) zostanie z jej obłudnikami. Bóg zbliży się do nich pod inną postacią niż ta którą znają, i powie: »Ja jestem waszym Panem«. Odpowiedzą: »Szukamy schronienia przed tobą u Boga! Zostaniemy tutaj, dopóki nie przyjdzie do nas nasz Pan, a kiedy On do nas przyjdzie, rozpoznamy Go«. Potem Bóg przyjdzie do nich pod postacią, którą znają i powie: »Ja jestem waszym Panem«. Powiedzą: »Tyś naszym Panem!« -i podążą za Nim. Wtedy As-Sirat zawiśnie nad Ogniem”. Posłaniec Boga dodał: „I ja jako pierwszy przejdę po nim. I posłańcy tego Dnia będą prosić: »Boże! Wybaw nas! Boże! Wybaw nas! (Allahumma sallim! sallim!)«. I na tym moście będą haki przypominające ciernie sadan. Czy widzieliście ciernie sadan?”. Towarzysze powiedzieli: „Tak, Posłańcu Boga”. Mówił dalej: „A zatem, haki na moście będą przypominać ciernie sadan, lecz nikt poza Bogiem nie zna ich wielkości. Porwą one ludzi stosownie do ich uczynków. Niektórzy zostaną zgubieni z powodu ich złych czynów, inni pocięci na kawałki, spadną do Ognia, ale zostaną od niego wybawieni, kiedy Bóg zakończy sąd nad jego sługami i wydobędzie z Ognia wedle Jego woli tych, którzy zaświadczali, że nie ma boga poza Bogiem (la ilaha illa Allah). Rozkaże On aniołom ich wydobyć wedle śladów [na ich czołach] po pokłonach – albowiem Bóg nie pozwoli, by Ogień pożarł ślady po pokłonach na ciałach dzieci Adama. I gdy aniołowie ich wydobędą, będą spaleni na węgiel, ale zostaną polani wodą życia (hajat), i wyrosną tak, jak nasienie na brzegu kanału z wodą. Zostanie tam jeden mężczyzna zwrócony twarzą ku Ogniu. Ppowie on: »Panie! Jego (Ognia) smuga zatruwa mnie i okadza, jego płomień smali; proszę odwróć moją twarz od Ognia«. Będzie prosił Boga dopóty, dopóki Ten nie powie: »Jeśli spełnię twoją prośbę, czy poprosisz o coś innego?«. Mężczyzna powie: »Nie, na Twoją potęgę, nie poproszę o nic więcej«. Wtedy Bóg odwróci jego twarz od Ognia. Mężczyzna powie: »Panie, przybliż mnie do bramy Raju«. Bóg powie: »Czyż nie obiecywałeś, że nie poprosisz o więcej? Biada ci, człowieku! Jakże zdradliwy jesteś!«. Mężczyzna będzie prosił Boga dopóty, dopóki Ten nie powie: »Jeśli spełnię twą prośbę, poprosisz o więcej«. Mężczyzna powie: »Nie, na Twą potęgę! Nie poproszę o nic więcej«, i przysięgnie i zobowiąże się wobec swego Pana, że o nic już więcej nie poprosi. Bóg pozwoli mu zbliżyć się do bramy Raju, i kiedy ujrzy on, co w nim jest, zamilknie na tak długo, jak długo zażyczy Sobie Bóg. Potem powie: »Panie mój! Pozwól mi wejść do Raju«. Bóg powie: »Czyż nie zobowiązałeś się i nie przyrzekłeś, że nie poprosisz o nic ponad to, o co poprosiłeś wcześniej? Biada ci, człowieku! Jakże zdradliwy jesteś!«. Na to mężczyzna powie: »Panie mój! Nie czyń ze mnie najpodlejszego z Twoich stworzeń«, i będzie prosił Boga dopóty, dopóki Bóg nie uśmiechnie się, a kiedy Bóg się uśmiechnie, wpuści go do Raju. Kiedy ten wejdzie do Raju, zostanie mu powiedziane: »Życz sobie tego i tego«”. I zażyczy sobie, a kiedy wszystkie jego życzenia zostaną spełnione, Bóg powie: »To wszystko jest dla ciebie i jeszcze raz tyle«”. Abu Hurajra dodał, że ten mężczyzna będzie ostatnim, który dostąpi Raju.

Przekazał Ata’: Abu Sa’id siedział w towarzystwie Abu Hurajry i nie zaprzeczył żadnemu z jego słów, dopóki nie dotarł do: »To wszystko dla ciebie i jeszcze raz tyle«. Na to Abu Sa’id rzekł: Słyszałem, jak Posłaniec Boga mówił: „To dla ciebie i dziesięć razy tyle”. Abu Hurajra powiedział: Ja zapamiętałem: „I raz jeszcze tyle”.

Rozdział: 53. Staw (Al-Haud) w Raju

i słowa Wszechmocnego Boga:

{Zaprawdę, My darowaliśmy tobie obfitość [Al-Kawsar[7]]} [108:1]

Abd Allah Ibn Zajd powiedział, że Prorok rzekł: „Zachowajcie cierpliwość aż do spotkania ze mną u Stawu [Haud Al-Kawsar]”.

6205. Przekazał Abd Allah: Prorok rzekł: „Poprzedzę was u Stawu (Haud)[8]”.

Abd Allah dodał: Prorok rzekł: „Poprzedzę was u Stawu i będą wśród was tacy, którzy stawią się przede mną, po czym zostaną ode mnie zawróceni, i powiem: Panie, to moi towarzysze! I zostanie powiedziane: »Nie wiesz, jakie zmiany wprowadzili do religii«.

6206. Przekazał Ibn Umar: Prorok rzekł: „Przed wami znajdziecie Staw (Haud Al-Kawsar) rozległy jak od Dżarba po Azruh [lub Azrah]”.

6207. Przekazał Ibn Abbas: Al-Kawsar to obfitość dobra darowana Prorokowi od Boga..

Abu Biszr powiedział, że rzekł do odparł mu: Rzeka w Raju to jedna z dobrych rzeczy darowanych mu przez Boga.

6208. Przekazał Abd Allah Ibn Amr: Prorok rzekł: „Mój Staw jest rozległy niczym droga przemierzana w miesiąc. Jego wody są bielsze od mleka, woń milsza od piżma, zaś naczynia liczne jak gwiazdy na niebie. I ten, kto się zeń napije, nigdy nie zazna pragnienia”.

6209. Przekazał Anas Ibn Malik: Posłaniec Boga rzekł: „Mój Staw (Haud Al-Kawsar) jest tak rozległy jak od Aila [miasto w Syrii] do Sany w Jemenie i ma tyle dzbanów niczym gwiazd na niebie”.

6210. Przekazał Anas Ibn Malik: Prorok rzekł: „Gdy szedłem w Raju (w noc Miradż) ujrzałem rzekę, na brzegach której stały parawany z wydrążonych pereł. Zapytałem: »Cóż to Gabrielu?«. A on rzekł: »To Al-Kawsar – dar od twego Pana«. Pachniała (lub - jej błoto pachniało) piżmem!”. Jeden z przekazicieli, Hudba, nie był pewien poprawności sformułowania.

6211. Przekazał Anas [Ibn Malik]: Prorok rzekł: „Będą wśród moich towarzyszy tacy, którzy przybędą do mnie nad Staw, a gdy ich rozpoznam, zostaną ode mnie oddaleni. Powiem: To moi towarzysze! I zostanie powiedziane: »Nie wiesz, jaki zmiany wprowadzili po tobie!«.

6212. Przekazał Sahl Ibn Sad: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Poprzedzę was u Stawu, i każdy, kto się u niego znajdzie, napije się zeń, a ten, kto się zeń napije, nigdy nie zazna pragnienia. Przyjdą do mnie ludzie, których rozpoznam i oni mnie rozpoznają, lecz potem coś stanie nam na przeszkodzie”.

Abu Hazim dodał: An-Numan Ibn Abu Aijjasz, słysząc to, zapytał: „Czy usłyszałeś to od Sahla?”. Przytaknąłem. Rzekł: „Zaprawdę, słyszałem, jak Abu Sa’id Al-Chudri też tak rzekł i dodał, że Prorok przekazał, że powie: ‚To moi współwyznawcy!’. I zostanie powiedziane: ‚Nie wiesz, jakie zmiany wprowadzili do religii po tym, jak odszedłeś’. I rzeknę: ‚Daleko! Daleko [od miłosierdzia] niech będą ci, którzy wprowadzili po mnie zmiany!’”.

6213. Przekazał Abu Hurajra, że Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „W Dniu Zmartwychwstania, przybędzie do mnie grupa towarzyszy i zostanie oddalona od mego Stawu. Powiem: Panie! To moi towarzysze! I zostanie powiedziane: »Nie wiesz, jakie zmiany wprowadzili po tobie! Odwrócili się i odstąpili od islamu!«.

6214. Przekazał Ibn Al-Musajjab: Towarzysze Proroka powiedzieli, że Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Będą wśród moich towarzyszy tacy, którzy przybędą nad mój Staw lecz zostaną od niego zawróceni. Powiem: Panie! To moi towarzysze! I zostanie powiedziane: »Nie wiesz, jakie zmiany wprowadzili po tobie! Odwrócili się i odstąpili od islamu!«.

6215. Przekazał Abu Hurajra: Prorok rzekł: „Gdy spałem, grupa (moich współwyznawców) została przyprowadzona w me pobliże. Gdy ich rozpoznałem, mąż stanął między mną a nimi i rzekł im: Ruszajcie! Zapytałem: Dokąd? A on odparł: Do Ognia, na Boga! Zapytałem: Cóż uczynili? A on rzekł: Odwrócili się i odstąpili od islamu. Potem, przyprowadzono w me pobliże inną grupę (moich współwyznawców), a gdy ich rozpoznałem, mąż stanął między mną a nimi i rzekł im: Ruszajce! Zapytałem: Dokąd? Powiedział: Do Ognia, na Boga! Zapytałem: Cóż uczynili? Powiedział: Odwrócili się i odstąpili od islamu. I nie widziałem, by próbowali uciekać, poza kilkoma, którzy przypominali wielbłądy bez pasterza”.

6216. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Między moim domem a minbarem jest jeden z rajskich ogrodów, a mój minbar jest nad moim Stawem [Haud]”.

6217. Przekazał Dżundab: Słyszałem, jak Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, mówił: „Poprzedzę was u Stawu”.

6218. Przekazał Uqba Ibn Amir: Pewnego razu Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, wyszedł i odmówił modlitwę pogrzebową za męczenników spod Uhud, po czym zajął miejsce na minbarze i rzekł: „Poprzedzę was u Stawu, i ja będę dla was świadkiem! Na Boga! Oto rozpościera się mój Staw przede mną! I zostały mi dane klucze do bogactw ziemi (lub: klucze do ziemi). Na Boga, nie obawiam się, że gdy odejdę, zaczniecie oddawać cześć innym poza Bogiem, lecz że zaczniecie rywalizować między sobą o dobra tego świata”.

6219. Przekazał Harisa Ibn Wahb: Słyszałem, jak Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, mówił o Stawie: „Jest tak rozległy jak od Medyny po Sanę”.

Harisa powiedział, że słyszał, jak Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, mówił, że jego Staw będzie tak rozległy, jak od Sany po Medynę. Al-Mustaurid zapytał Harisa, czy słyszał coś o naczyniach, lecz ten zaprzeczył, na co Al-Mustaurid rzekł: „Jego naczynia będą liczne niczym gwiazdy”.

6220. Przekazała Asma Bint Abu Bakr: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Będę oczekiwał na was u Stawu i spotkam się z każdym z was. I będą wśród was tacy, którzy zostaną ode mnie zawróceni, i powiem: »Panie, oni są ode mnie! To moi współwyznawcy«. I zostanie powiedziane: »Nie wiesz, co uczynili po tobie! Na Boga, odwrócili się od islamu«”. Jeden z przekazicieli, Ibn Abi Mulajka powiedział: Boże, prosimy Cię o ochronę przed odwróceniem od islamu i próbami w naszej religii.

[1] Zob. przypis do hadisu 1396

[2] Jedynie śmierć położyć może kres pożądaniu bogactwa przez człowieka; Sahih Al-Bukhari – przekład na angielski Dr Muhammad Muhsin Khan, wyd. Darussalam.

[3] Amana - 1) wierność, lojalność, uczciwość, rzetelność; 2) ufność, zaufanie.

[4] Al-Dżabbar – jedno z 99 imion i atrybutów Boga; Ten, Który sprawia, że wszystko i wszyscy poddają się Jego Woli; nic nie może się stać wbrew Jego woli.

[5] Mowa tu o odbiorze dobrych uczynków w Dniu Sądu za krzywdy wyrządzone na tym świecie.

[6] Chimar – kawałek materiału, szal, chusta, zasłaniające włosy, szyję i klatkę piersiową kobiety.

[7] Al-Kauṯar – dosł. obfitość; terminem tym określana jest w Koranie i hadisach rzeka w Raju jak i obfitość dobra, które rzeka symbolizuje, darowanego przez Boga Prorokowi Muhammadowi. Wody rzeki Al-Kawsar wpływają do Al-Haud - Stawu. Said bin Dżubajr przekazał, że Ibn Abbas powiedział: „Al-Kawsar to obfitość dobra”. To wyjaśnienie ma na względzie rzekę, jak i inne rzeczy, albowiem słowo A-Kawsar pochodzi od słowa kasra (obfitość), a Al-Kawsar znaczy obfitość dobra. Tafsir Ibn Kathir, sura 108, przekład Katarzyna Kluza, Elżbieta Al-Saleh.

[8] Użyte tu słowo farat – opisuje mężczyznę poprzedzającego karawanę, przewodnika, on jako pierwszy przybywał do oazy, źródła wody i przygotowywał naczynia, wiadra, sznury do pojenia ludzi i zwierząt.