W imię Boga, Miłosiernego, Litościwego!
42. KSIĘGA O PRAWIE DO WODY I NAWADNIANIU ZA UDZIAŁ W ZBIORACH (asz-szirb[1] wa musaqa[2])
1. Rozdział: O wodzie
Słowa Wszechmocnego Boga:
{i stworzyliśmy z wody każdą żyjącą rzecz? Czyż oni nie uwierzą?} [21:30]
oraz Jego słowa, wyniesione niech będzie Jego wspominanie:
{Czy spoglądacie na wodę, którą pijecie? Czy to wy ją spuszczacie z obłoku, czy to My ją spuszczamy? Jeślibyśmy chcieli, to uczynilibyśmy ją gorzką [i niezdatną do picia]. Dlaczego więc nie jesteście wdzięczni?} [56:68-70]
2. Rozdział: O wodzie i tych, którzy sądzą, że dawanie wody w jałmużnie, podarunku lub spadku jest dozwolone, niezależnie od tego, czy dokonano podziału czy nie
Przekazał Usman, że Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Kto kupi studnię Ruma [w Medynie od niewiernych] i użyczy swego wiadra muzułmanom?”. I kupił ją Usman.
2224. Przekazał Sahl Ibn Sad: Podano Prorokowi, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, kubek z napojem [mlekiem] i napił się, a siedział wówczas u jego prawego boku chłopiec, najmłodszy spośród zgromadzonych, zaś u lewego – starsi mężczyźni. I Prorok rzekł: „Chłopcze, czy pozwolisz, bym dał się napić starszym przed tobą?”. A chłopiec rzekł: Posłańcu Boga, nie ustąpię nikomu, by pił przede mną po tobie! - i Prorok podał mu kubek.
2225. Przekazał Az-Zuhri: Anas Ibn Malik opowiedział, jak pewnego razu, gdy Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, był w domu Anasa Ibn Malika, wydojono dla niego owcę, zmieszano mleko z wodą z tamtejszej studni i podano Posłańcowi Boga w dużym kubku (lub misce - qadah) i napił się. A siedział wówczas u jego lewego boku Abu Bakr, u prawego zaś Beduin. Gdy Prorok odjął kubek od ust, Umar - obawiając się, że poda go Beduinowi, rzekł: Posłańcu Boga, podaj go Abu Bakrowi, który siedzi u twego boku, lecz ten podał go Beduinowi, który siedział po jego prawicy i rzekł: „Pierwej po prawicy”.
3. Rozdział: Kto mówi: Właściciel wody ma prawo zaspokoić swe potrzeby, albowiem Prorok rzekł: ‚Nie odmawiajcie nadmiaru wody’”.
2226. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Nie odmawiajcie nadmiaru wody odmawiając innym pokarmu [roślinnego]”.
2227. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Nie odmawiajcie nadmiaru wody, odmawiając innym nadmiaru pokarmu [roślinnego]”.
4. Rozdział: Nie ponosi winy ten, kto wykopie na swej ziemi studnię
2228. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Nie ma odwetu za śmierć w kopalni, studni i od pobodzenia przez zwierzę; a piątą część skarbu znalezionego w ziemi należy władcy”.
5. Rozdział: Spory dotyczące studni i ich rozstrzygniecie
2229. Przekazał Abd Allah [Ibn Masud]: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Kto składa fałszywą przysięgę, by pozbawić innego majątku, spotkawszy Boga doświadczy Jego gniewu”. I Bóg objawił: {Zaprawdę, ci, którzy handlują za niską cenę przymierzem Boga i swoimi przysięgami…} [3:77]. A przybył tam Al-Aszas i rzekł: Cóż to opowiada wam Abu Abd ar-Rahman [Abd Allah]? To objawienie przyszło odnośnie mojej osoby. Miałem studnię na ziemi kuzyna i [Prorok] polecił mi przestawić świadków, a ja rzekłem, że nie ich mam. Na to rzekł: „[Pozwany] złoży przysięgę”. A ja rzekłem: On ma za nic przysięgi. I wtedy to Prorok wyrzekł te słowa, i Bóg, na potwierdzenie, objawił ów werset.
6. Rozdział: Grzech tego, kto odmawia wody przechodniowi
2230. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Są trzej, na których Bóg nie spojrzy w Dniu Zmartwychwstania ani nie oczyści z grzechów i otrzymają oni karę bolesną: ten, kto posiada przy drodze nadmiar wody i odmawia jej przechodniowi; ten, kto dla ziemskich korzyści składa władcy przysięgę na wierność i jeśli władca zapewnia mu je, raduje się, a jeśli mu ich nie zapewnia, wpada w gniew; i ten, kto, wystawia towary na sprzedaż po modlitwie asr [i fałszywie przysięga] mówiąc: Na Boga Jedynego, dano mi za to tyle i tyle, i inny wierzy mu [i kupuje]. I po tym, Prorok wyrecytował: {Zaprawdę, ci, którzy handlują za niską cenę przymierzem Boga i swoimi przysięgami…} [3:77]”.
7. Rozdział: Stawianie zapór na kanałach z wodą
2231. Przekazał Abd Allah Ibn Az-Zubajr: Ansar sprzeczał się z Az-Zubajrem przed Prorokiem, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, o rów Al-Harra, którego wodą nawadniano gaje palm daktylowych. Ansar powiedział Az-Zubajrowi, by dał mu skorzystać z wody, lecz ten odmówił, toteż przedłożono sprawę Prorokowi. Ten rzekł do Az-Zubajra: „Zubajrze, skorzystaj z wody, potem puść ją do twego sąsiada”. Słysząc to, ansar rozgniewał się i rzekł do Proroka: Czy to dlatego, że jest synem twej ciotki? Na to Posłaniec Boga zmienił na twarzy i rzekł: „Zubajrze! Skorzystaj z wody, a potem zatrzymaj jej bieg, gdy dotrze do muru [między dołami wokół drzew palmowych]”. I Zubajr rzekł: Na Boga, wydaje mi się, że w związku z tym przyszło objawienie tego wersetu: {Ale nie! Na twego Pana! Oni nie uwierzą, dopóki nie uczynią ciebie [Muhammadzie] sędzią w tym, co jest przedmiotem sporu między nimi.} [4:65]
8. Rozdział: Ziemia bliższa źródłu ma prawo być nawadniana przed tą, która leży dalej
2232. Przekazał Urwa: Gdy jeden z ansarów sprzeczał się z Az-Zubajrem, Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Zubajrze, skorzystaj z wody, po czym puść ją [ku ziemi innych]”. Na to ansar rzekł: Czy to dlatego, że jest synem twej ciotki?! Na to Prorok rzekł: „Zubajrze, skorzystaj z wody, a gdy dotrze do obmurowań [wokół palm], zatrzymaj ją”. I wydaje mi się, że objawienie tego wersety miało związek z tym wydarzeniem: {Ale nie! Na twego Pana! Oni nie uwierzą, dopóki nie uczynią ciebie [Muhammadzie] sędzią w tym, co jest przedmiotem sporu między nimi} [4:65].
9. Rozdział: Ziemia w pobliżu źródła może być pokryta wodą po kostki
2233. Przekazał Urwa Ibn Az-Zubajr: Ansar sprzeczał się z Az-Zubajrem przed Prorokiem, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, o rów Al-Harra, którego wodą nawadniano ogrody palm daktylowych. I Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Zubajrze, skorzystaj z wody – i zalecił mu po dobroci - potem puść ją do twego sąsiada”. Słysząc to, Ansar rozgniewał się i rzekł do Proroka: Czy to dlatego, że on (Zubajr) jest synem twej ciotki? Na to Posłaniec Boga zmienił na twarzy i rzekł: „Zubajrze! Skorzystaj z wody, po czym wstrzymaj jej bieg, gdy dotrze do obmurowania [między dołami wokół drzew palmowych]”. I tak, Posłaniec Boga przyznał Az-Zubajrowi jego pełne prawo. Az-Zubajr rzekł: Na Boga, ten oto werset został w związku z tym objawiony: {Ale nie! Na twego Pana! Oni nie uwierzą, dopóki nie uczynią ciebie sędzią w tym, co jest przedmiotem sporu między nimi} [4:65]
[Jeden z przekazicieli] Ibn Szihab powiedział Dżurajdżowi: Ansar i inni ludzie wytłumaczyli, że słowa Proroka: „Skorzystaj z wody, po czym wstrzymaj jej bieg, gdy dotrze do obmurowania” – oznaczały: gdy sięgnie po kostki.
10. Rozdział: Zalety pojenia spragnionych
2234. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Mężczyzna idąc odczuł pragnienie, toteż spuścił się na dół studni i napił wody. Dostawszy się na wierzch, ujrzał psa dyszącego z pragnienia i liżącego błoto. Mężczyzna ów rzekł: Jest tak samo spragniony, jak ja - i spuściwszy się do studni dobył w skórzanej skarpecie wodę i napoił psa. I Bóg w podzięce przebaczył mu grzechy”. Ludzie zapytali: Posłańcu Boga, czy czeka nas nagroda za dobroć dla zwierząt? Prorok odparł: Tak, jest nagroda za dobro wobec każdego stworzenia”.
2235. Przekazała Asma Bint Abu Bakr: Prorok odmówił modlitwę z okazji zaćmienia i rzekł: „Ujrzałem Ogień Piekielny z tak bliska, że rzekłem: Panie mój! Czy będę jednym z jego mieszkańców? I ujrzałem w nim kobietę…”. I myślę, że powiedział: „którą drapał kot”. I Prorok rzekł: Zapytałem: „Co jej się stało?”. I powiedziano mu: „Trzymała go w zamknięciu pokąd nie padł z głodu”.
2236. Przekazał Abd Allah Ibn Umar: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Kobieta została ukarana i znalazła się w Ogniu Piekielnym przez kota, którego trzymała w zamknięciu”. I Posłaniec Boga dodał: „I Bóg rzekł – a Bóg wie najlepiej: »Zamknęłaś go i ani nie nakarmiłaś, ani nie napoiłaś ani nie wypuściłaś, by żywił się robactwem ziemi«”.
11. Rozdział: Kto sądzi, że właściciel zbiornika lub bukłaka z wodą ma do niego większe prawo od innych
2237. Przekazał Sahl Ibn Sad: Podano Prorokowi, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, kubek [lub miskę] z napojem [mlekiem] i napił się, a siedział wówczas u jego prawego boku chłopiec, najmłodszy spośród zgromadzonych, zaś u lewego – starsi mężczyźni. I Prorok rzekł: „Chłopcze, czy pozwolisz, bym dał się napić starszym przed tobą?”. A chłopiec rzekł: „Posłańcu Boga, nie ustąpię nikomu, by pił przede mną z teo, z czego ty piłeś!” - i Prorok podał mu naczynie.
2238. Przekazał Abu Hurajra: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Na Tego, Który dzierży w Swej dłoni mą duszę, będą tacy, których odgonię w Dniu Zmartwychwstania od mego Stawu (Al-Haud Al-Kawsar) tak, jak obce wielbłądy są odganiane od wodopoju”.
2239. Przekazał Ibn Abbas: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Oby Bóg okazał miłosierdzie matce Isma’ila! Gdyby zostawiła wodę Zamzam taką, jaką była - lub powiedział: gdyby nie czerpała pełnymi garściami jej wody, byłaby strumieniem tryskającym. I przybyli potomkowie Dżurhuma i zapytali ją: Czy możemy się tu przy tobie osiedlić?. A ona rzekła: Dobrze, lecz nie będziecie wam przysługiwać prawo do wody, i przystali na to”.
2240. Przekazał Abu Hurajra: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Są trzej, do których Bóg nie przemówi i na których nie spojrzy w Dniu Zmartwychwstania: ten, kto składa fałszywą przysięgę, że dawano mu za towary więcej niż naprawdę; ten, kto składa fałszywą przysięgę po modlitwie asr, aby zagarnąć majątek muzułmanina i ten, kto odmawia nadwyżki wody – i Bóg powie mu: »Dzisiaj, Ja odmówię ci Mej łaski, jak ty odmawiałeś nadwyżki tego, czego nie stworzyłeś«”.
12. Rozdział: Nie ma chronionego pastwiska (hima), jak tylko dla Boga i Jego Posłańca
2241. Przekazał As-Sab Ibn Dżassama: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Nie ma chronionego pastwiska (hima), jak tylko dla Boga i Jego Posłańca”. Powiedziano nam, że Posłaniec Boga przekształcił w chronione pastwisko (hima) miejsce zwane An-Naqi, a Umar przekształcił w chronione pastwisko (w hima, tu: pastwisko do wypasania zwierząt z zakatu) - Asz-Szaraf i Ar-Rabaza.
13. Rozdział: Picie przez ludzi i zwierzęta wody ze strumieni
2242. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Trzymanie koni może być dla źródłem nagrody dla jednych, osłoną dla drugich lub ciężarem dla trzecich. Ten, dla którego koń będzie źródłem nagrody, trzyma go na drogę Boga i uwiązuje na pastwisku – lub: w ogrodzie na długiej linie. I otrzyma on nagrodę za to, co dzięki tej linie koń zje na pastwisku lub w ogrodzie. A jeśli zerwie linę i przebiegnie jedno lub dwa wzgórza, wówczas wszystkie jego ślady i odchody zostaną zaliczone właścicielowi jako dobre uczynki. A jeśli minie strumień i napije się zeń, to również zostanie jego właścicielowi zaliczone jako dobry uczynek dla jego właściciela, choć nie miał zamiaru poić konia. Konie są ochroną przed ubóstwem dla drugiego, który trzyma je by zarabiać na życie i nie żebrać, i jednocześnie daje to, co należy się Bogu (zakat od majątku, który nabywa za pomocą koni) i ich nie obciąża. Ten, kto trzyma konie powodując się pychą i dla pokazu oraz by szkodzić za ich pomocą muzułmanom, jego konie będą dla niego źródłem grzechów”. Gdy zapytano Posłańca Boga o osły, odpowiedział: „Nic szczególnego o nich nie zostało mi objawione, poza tym ogólnym wersetem, który odnosi się do wszystkiego: {I ten, kto uczynił dobra na ciężar pyłku (lub małej mrówki), zobaczy je, i ten, kto uczynił złą na ciężar pyłku (lub małej mrówki) zobaczy je.} [99:7-8]”.
2243. Przekazał Zajd Ibn Chalid: Mężczyzna przyszedł do Posłańca Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, i zapytał o znalezioną sakiewkę. Prorok rzekł: „Zapamiętaj jej wygląd i sznurka, którym była związana, i ogłaszaj o niej przez rok. Jeśli pojawi się jej właściciel, oddaj mu ją; w przeciwnym razie zużytkuj wedle twej woli”. Mężczyzna rzekł: A co z zabłąkaną owcą? A Prorok odparł: „Jest dla ciebie, twego brata lub wilka”. Mężczyzna zapytał: A zabłąkany wielbłąd? I Prorok rzekł: „Dlaczegóż miałbyś go wziąć? Ma on zbiornik na wodę i cztery kopyta i znajdzie wodopój i pożywi się liśćmi z drzew pokąd nie znajdzie go właściciel”.
14. Rozdział: Sprzedaż drew oraz traw
2244. Przekazał Az-Zubajr Ibn Al-Awwam: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Zaprawdę, lepiej, abyście wzięli sznur, związali nim wiązkę drew i sprzedali - dzięki czemu Bóg odwróci wasze twarze [od Ognia piekielnego] aniżeli mielibyście prosić o wspomożenie innych narażając się na odmowę”.
2245. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Zaprawdę, lepiej, abyście związali wiązkę drew i nosili je na grzbietach, niż prosili u innych o wspomożenie narażając się na odmowę”.
2246. Przekazał Husajn Ibn Ali: Ali Ibn Abu Talib powiedział: Dostałem wielbłądzicę w udziale ze zdobyczy spod Badr, i Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, dał mi ponadto jedną. Usadziłem je u drzwi jednego z ansarów, chcąc zawieść na nich trawę izchir, sprzedać i za nabyte pieniądze wydać wesele z okazji moich zaślubin z Fatimą. I był ze mną złotnik z Banu Qajnuqa. A w domu tym był Hamza Ibn Abd al-Muttalib, pił wino, a pieśniarka intonowała: Hamzo! Dwie tłuste wielbłądzice!, i Hamza wziął miecz, podszedł do wielbłądzic, odciął im garby, otworzył ich boki i wziął kawałki ich wątrób.
Zapytałem Ibn Szihaba, czy wziął też z ich garbów. Ten odrzekł: Odciął ich garby i zabrał je.
Ali dodał: Gdy oczom mym ukazał się ten straszny widok, ruszyłem do Proroka i powiadomiłem go o tym. Prorok wyszedł z domu wraz z Zajdem Ibn Harisem, który u niego wówczas siedział, i ja ruszyłem razem z nimi. Udał się do Hamzy i przemówił do niego surowo. Hamza uniósł wzrok i rzekł: Czyż nie jesteście nikim innym jak niewolnikami mych ojców? I Prorok odwrócił się i wyszedł. I miało to miejsce zanim objawiany został zakaz picia trunków.
15. Rozdział: Odłogi [darowane przez władcę]
2247. Przekazał Anas: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, umyślił dać ansarom działkę (z odłogów) w Bahrajnie, lecz ansrowie powiedzieli: A nie dałbyś takiej samej naszym braciom, muhadżirom? Rzekł wówczas: „Po mnie, przedkładani będą nad was inni, toteż zachowajcie cierpliwość aż do spotkania ze mną [w Dniu Zmartwychwstania]”.
16. Rozdział: Zapis nadania ziemi
2248. Przekazał Anas: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, wezwał ansarów, by darować im ziemię w Bahrajnie, a oni rzekli: Posłańcu Boga, skoro nam ją darujesz, zrób taki sam zapis dla naszych braci Kurajszytów, lecz Prorok nie miał tyle ziemi. I rzekł on: „Po mnie, przedkładani będą nad was inni, toteż zachowajcie cierpliwość pokąd mnie nie spotkacie [w Dniu Zmartwychwstania]”.
17. Rozdział: Dojenie wielbłądzic u wodopoju
2249. Przekazał Abu Hurajra: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Jednym z praw należnych wielbłądzicy jest dojenie jej o porze pojenia”.
18. Rozdział: Prawo do obrania drogi przez ogród lub nawadniania palm daktylowych
Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Jeśli ktoś sprzeda zapylone palmy daktylowe, owoce są dla niego”.
I może on przejść przez ogród, i nawadniać palmy daktylowe aż do pory zbioru. I właścicielowi arijja przysługuje takie samo prawo.
2250. Przekazał Abd Allah: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Jeśli ktoś kupuje zapylone palmy daktylowe, owoce należą do sprzedawcy, chyba że kupujący zaznaczy inaczej. I jeśli ktoś kupuje niewolnika, który ma majątek, majątek będzie należał do sprzedawcy, chyba że kupujący zaznaczy inaczej”.
2251. Przekazał Zajd Ibn Sabit: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, zezwolił na sprzedaż daktyli z araja za daktyle dojrzałe i zebrane przez oszacowanie ilości tych pierwszych na palmach.
2252. Przekazał Dżabir Ibn Abd Allah: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, zabronił transakcji muchabara, muhaqala i muzabana oraz sprzedaży daktyli, jeśli nie ujawniła się ich korzyść. Zabronił też sprzedaży daktyli inaczej jak za pieniądze, za wyjątkiem arija.
2253. Przekazał Abu Hurajra: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, zezwolił na sprzedaż daktyli z arija za dojrzałe daktyle przez oszacowanie ilości tych pierwszych, pod warunkiem, iż nie będzie ich ponad pięć awsuqów lub ich ilość równać się będzie pięciu awsuqom.
Dawud, jeden z przekazicieli nie miał pewności, co do ilości.
2254. Przekazali Rafi Ibn Chadidż i Sahl Ibn Abu Hasma: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, zabronił sprzedaży muzabana - owoców za owoce, za wyjątkiem tych z arija. Właścicielom arija na nią zezwolił.
[1] Asz-Szirb – prawo do wody lub prawo regulujące podział wody w celu nawadniania.
[2] Musaqa – nawadnianie oraz pielęgnowanie drzew w zamian za udział w zbiorach.