Ali ibn Abi Talib

"The Rightly Guided Caliphs", MSA National Publication, źródło

Przekład Magdalena Herida

"Ali, jesteś moim bratem na tym świecie i w życiu ostatecznym"

(hadis-słowa Proroka)

Wybór czwartego kalifa

Po męczeńskiej śmierci Usmana ibn Affan, przez około trzy dni społeczność muzułmańska nie miała żadnego przywódcy. Wielu ludzi, którzy stanowili grupę dawnych rebeliantów, naciskało na Alego, żeby objął stanowisko kalifa. Zakłopotany faktem, że właśnie ci ludzie wywierają na nim tak ogromną presję, odmówił. Kiedy jednak pozostali Towarzysze Proroka (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) zaproponowali mu objęcie tej zaszczytnej funkcji, w końcu wyraził zgodę.

Życie Alego

Ali ibn Abu Talib był kuzynem Proroka (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim). Wychowany w domu Wysłannika (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim), poślubił jego córkę Fatimę i przez prawie trzydzieści lat był jednym z jego najbliższych Towarzyszy.

Ali miał dziesięć lat kiedy objawienie Allaha zostało zesłane na Muhammada (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim). Pewnej nocy zobaczył on Proroka i jego żonę Chadidżę wybijających pokłony; zapytał co miały znaczyć wykonywane przez nich ruchy.Wysłannik (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) odpowiedział, że on i jego żona modlili się do Boga Jedynego, jednocześnie zachęcił Alego do przyjęcia islamu. Ali powiedział, że zapyta najpierw o pozwolenie swojego ojca. Tej nocy niewiele spał, a rano poszedł prosto do Proroka (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) i oświadczył: "Kiedy Bóg mnie stworzył nie pytał o pozwolenie mojego ojca, to czemu ja miałbym go prosić o przyzwolenie mi na kroczenie drogą Boga?". Po tych słowach zaakceptował islam.

Kiedy zostało objawione: {I ostrzegaj twój ród, bliskich krewnych!} [Koran, 26:214], Muhammad (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) zaprosił swoich bliskich na wspólny posiłek. Kiedy skończyli, zapytał ich: "Który spośród was przyłączy się do mnie i będzie razem ze mną kroczył drogą wyznaczoną nam przez Boga?" Przez chwilę zapanowała zupełna cisza po czym Ali wstał i powiedział: "Jestem najmłodszym spośród was, tutaj zgromadzonych, moje oczy są chore, moje nogi chude i słabe, ale przyłączę się do ciebie i pomogę ci jak tylko będę mógł". Zgromadzeni mężczyźni wybuchnęli szyderczym śmiechem. Jednak Ali dotrzymał danego słowa; podczas wojen i w trudnych dla muzułmanów chwilach zawsze był przy Proroku (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) i jego Towarzyszach stawiając czoła przeciwnościom i trudom na jakie zostali narażeni. To on spał w łóżku Muhammada (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) kiedy Kurajszyci postanowili go zamordować, i to jemu Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim), opuszczając Mekkę, powierzył wszystkie kosztowności, które ludzie zostawili u niego na przechowanie, prosząc młodzieńca żeby zwrócił im ich dobytek. Z wyjątkiem wyprawy na Tabuk, Ali brał udział we wszystkich bitwach, odnosząc sukcesy równe temu, jaki miał miejsce w bitwie pod Chajbar.

Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) bardzo kochał Alego i zawsze czule do niego przemawiał. Pewnego razu Muhammad (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) znalazł go śpiącego na ziemi, wytrzepał jego ubranie z kurzu i powiedział żartobliwie: "Obudź się Abu Turab (tzn.Ojciec Kurzu)". Dał mu również przydomek Asadullah co znaczy Lew Boga.

Pokora, prostolinijność, pobożność, dogłębna znajomość Koranu i mądrość wyróżniały Alego spośród innych Towarzyszy Proroka (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim). Podczas swoich kalifatów, Abu Bakr, Umar i Usman często radzili się Alego przy podejmowaniu trudnych decyzji. Umar darzył go ogromnym zaufaniem i niejednokrotnie opuszczając Medynę, wyznaczał Alego na swojego zastępcę.

Ali ibn Abu Talib był znawcą arabskiej literatury, gramatyki i retoryki. Jego przemowy, kazania i listy były przekazywane z pokolenia na pokolenie i zostały zachowane jako dzieła literackie. Miał wszechstronną i bardzo bogatą osobowość. Pomimo tych wszystkich wspaniałych osiągnięć, był on skromnym i pokornym człowiekiem. Pewnego razu Ali poszedł na targ; tam zauważył go pewien mężczyzna, który na znak szacunku, wstał i podążył za nim. "Nie rób tego" powiedział Ali. "Takie zachowanie jest pokusą dla przywódcy i hańbą dla podwładnego".

Ali i jego rodzina wiedli bardzo proste i skromne życie. Z powodu jego wielkiej hojności, czasami jego bliscy doświadczali głodu, ponieważ ktokolwiek poprosił go o pomoc nigdy nie odszedł z pustymi rękami. Jego przystępny i prosty styl życia nie zmienił się nawet wtedy, kiedy został przywódcą wszystkich muzułmanów.

Kalifat Alego

Jak wspomnieliśmy wcześniej, Ali zaakceptował objęcie kalifatu bardzo niechętnie. Morderstwo Usmana, trzeciego kalifa, i wydarzenia z tym związane stały się przyczyną wybuchu wojny domowej. Ali zakładał, że ta tragiczna sytuacja ma swoje podłoże w nieudanym doborze gubernatorów; zdymisjonował więc wszystkich, którzy zostali wcześniej obsadzeni przez Usmana, a na ich miejsce powołał nowych. Wszyscy oprócz Muałiji, który był gubernatorem Syrii, poddali się jego rozkazom. On jeden odmówił zaakceptowania Alego jako kalifa dopóty, dopóki śmierć Usmana ibn Affan nie zostanie pomszczona. Żona Proroka (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) Aisza także obstawiała przy tym, że mordercy byłego kalifa powinni stanąć przed sądem. Jednak Ali odmówił ukarania kogokolwiek, ponieważ jeszcze nie ustalono dokładnie kto zabił Usmana. Nie było żadnych dowodów, które pozwalałyby zidentyfikować i ukarać zabójce. Z tego powodu armia Alego stoczyła bitwę z ludźmi, którzy popierali poglądy Aiszy. Później, ona sama przyznała, że błędnie i pochopnie oceniła całą sytuację, uznając swoją pomyłkę pospiesznie wycofała się z pola walki.

Sytuacja w Hidżaz (część Arabii w której umiejscowione są Mekka i Medyna) stała się bardzo trudna, dlatego Ali przeniósł miejsce dowodzenia do Iraku. Teraz Muałija otwarcie walczył przeciwko Alemu, doszło do gwałtownej i okrutnej bitwy między dwiema armiami, która została nie rozstrzygnięta. Po tym zajściu Ali zmuszony był do zaakceptowania Muałiji jako gubernatora Syrii. Mimo iż kalifat Alego został wyniszczony i zmącony przez wojnę domową, ustalił on i przedstawił nowe reformy dotyczące poboru do wojska i pobierania podatków.

Był 40 rok hidżry. Grupy fanatyków zwanych Charadżytami, składające się z ludzi, którzy odeszli od Alego uznali, że ani kalif Ali ibn Abu Talib, ani Muałija - gubernator Syrii, ani Amr ibn Al-As - gubernator Egiptu nie byli warci tak odpowiedzialnych stanowisk. W swoich poglądach posunęli się znacznie dalej, mówiąc, że prawdziwy kalifat zakończył się wraz ze śmiercią Umara i dlatego teraz muzułmanie nie powinni mieć nikogo kto by nimi rządził oprócz Boga Jedynego. Przyrzekli zabić wszystkich trzech przywódców wysyłając morderców w trzech różnych kierunkach.

Zabójstwo Muałiji i Amra nie powiodło się. Oprawcy którzy mieli to zrobić zostali schwytani i zabici. Tylko Ibn Muldżim wysłany, żeby zamordować Alego, osiągnął swój cel. Pewnego ranka, kiedy czwarty kalif przebywał w meczecie pogrążony w modlitwie, Ibn Muldżim pchnął go zatrutym mieczem. 20 dnia miesiąca Ramadan 40 roku hidżry zmarł ostatni z Prawowiernych Kalifów Islamu. Niech Allah Najwyższy będzie z niego zadowolony i przyzna mu nagrodę w Życiu Ostatecznym.

Wraz ze śmiercią Alego skończył się znakomity okres w historii islamu. Przez cały ten czas najważniejszym przewodnikiem i inspiracją dla wszystkich kalifów były Koran i Sunna Proroka Muhammada (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim). Były to dni w których przywódcy i poddani, biedni i bogaci, silni i słabi podlegali równo prawu Allaha. Była to piękna epoka wolności, równości, pokory i sprawiedliwości. Prawo było bezstronne, nikt nie był uprzywilejowany, ludzie traktowani byli jednakowo.

Po Alim, przywódcą muzułmanów został Muałija i od tego czasu kalifat stał się dziedziczny, przechodząc z ojca na syna.