12. KSIĘGA O DWÓCH ŚWIĘTACH

Przekład Elżbieta Al-Saleh, Mohammed Al-Saleh

Wszelkie prawa zastrzeżone

W imię Boga, Miłosiernego, Litościwego!

13. KSIĘGA O DWÓCH ŚWIĘTACH[1]

1. Rozdział: Dwa święta i odświętny ubiór

906. Przekazał Abd Allah Ibn Umar: Umar kupił na rynku dżubbę z brokatu (istibraq) i zaniósł ją Posłańcowi Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, i rzekł: „Posłańcu Boga, weź ją i przywdziewaj w święta i w czas odwiedzin delegacji”. A Posłaniec Boga odrzekł: „Ta szata jest dla tych, którzy nie mają udziału w Życiu Przyszłym”. Po pewnym czasie Posłaniec Boga podarował Umarowi dżubbę z jedwabiu (dibadż). I Umar zaniósł ją do niego i rzekł: „Posłańcu Boga, powiedziałeś, że szata ta jest dla tych, którzy nie mają udziału w Życiu Przyszłym, a mimo to mi ją posłałeś?”. I Posłaniec Boga rzekł: „Sprzedaj ją i zaspokój dzięki niej twe potrzeby”.

2. Rozdział: Popisy w posługiwaniu się włóczniami i tarczami w dniu świątecznym

907. Przekazała Aisza: Gdy Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, mnie odwiedził, siedziało u mnie dwoje dziewcząt opiewając [w rytm wybijany na bębenkach] dzień Bu’as[2]. Prorok legł na posłaniu i zwrócił twarz w drugą stronę, gdy przybył Abu Bakr, który skarcił mnie ostro słowami: „Muzyczne instrumenty szatana u boku Proroka?!”. Słysząc to, Posłaniec Boga zwrócił się ku niemu i rzekł: „Daj im pokój”. Gdy Abu Bakr nie widział, skinęłam na dziewczęta, by odeszły i opuściły nas. A był to dzień świąteczny i czarnoskórzy mężczyźni urządzali [w meczecie] popisy zręczności w posługiwaniu tarczami i włóczniami. Poprosiłam Proroka lub on zapytał mnie, czy chciałabym popatrzeć na ich popisy. Odpowiedziałam twierdząco i Prorok ustawił mnie za sobą tak, że mój policzek dotykał jego policzka, i wołał: „Dalej, Banu Arfida!”. Gdy się znużyłam, zapytał: „Wystarczy?”. Kiedy potaknęłam, rzekł: „Idź zatem”.

3. Rozdział: Sposób celebracji świąt wśród muzułmanów

908. Przekazał Al-Bara’: Słyszałem, jak Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, mówił podczas kazania: „Pierwszą rzeczą, jaką czynimy tego oto dnia [Święta Ofiarowania] jest modlitwa, a po powrocie z niej - ofiara ze zwierzęcia. Kto tak czyni, przestrzega naszej tradycji”.

909. Przekazała Aisza: Abu Bakr przyszedł do mego domostwa, gdy dwoje dziewcząt wyśpiewywało [w rytm wybijany na bębenkach] u mego boku historie ansarów o dniu Bu’as – i Aisza powiedziała - i zaprawdę nie były to [zawodowe] pieśniarki. I Abu Bakr rzekł: „Muzyczne instrumenty szatana w domu Posłańca Boga?!”. A był to dzień świąteczny, i Posłaniec Boga rzekł: „Abu Bakrze, każdy lud ma swoje święto, a dzisiaj jest nasze święto”.

4. Rozdział: Spożycie posiłku w dniu świątecznym przed wyjściem na modlitwę świąteczną

910. Przekazał Anas Ibn Malik: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, nigdy nie wychodził na modlitwę z okazji Święta Zakończenia Postu nie zjadłszy uprzednio kilku daktyli.

Anas przekazał również: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, jadł nieparzystą liczbę daktyli.

5. Rozdział: Posiłek w dniu Święta Ofiarowania

911. Przekazał Anas: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Ten, kto złożył zwierzę w ofierze przed modlitwą świąteczną powinien złożyć ponownie ofiarę”. Wstał mężczyzna i rzekł: „Tego dnia mięso jest pożądane”, i wspomniał swych sąsiadów. Wyglądało na to, że Prorok mu uwierzył. Mężczyzna rzekł: „Mam młode (dżaza[3]), którego mięso jest lepsze od mięsa dwóch starszych owiec”. I Prorok pozwolił mu złożyć je w ofierze. Nie wiem, czy to przyzwolenie dotyczyło tylko jego, czy również innych.[4]

912. Przekazał Al-Bara’ Ibn Azib: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, wygłosił kazanie po modlitwie w dniu Święta Ofiarowania i rzekł: „Ten, kto odmawia modlitwę tak, jak my ją odmawiamy, i składa ofiarę tak, jak my ją składamy - dopełnia naszego rytuału ofiarowania. Ten, kto zarżyna zwierzę przed modlitwą, nie składa ofiary”. Abu Burda Ibn Nijjar, wuj Al-Bara’ rzekł: „Posłańcu Boga, zarżnąłem owcę przed modlitwą świąteczną, świadom że dzień dzisiejszy jest dniem jedzenia i picia. Chciałem, by moja owca została zarżnięta jako pierwsza w mym domu i dokonałem jej uboju i jadłem z niej zanim wyszedłem na modlitwę”. Prorok rzekł: „Twoja owca to tylko baranina [a nie ofiara]”. Ten rzekł: „Posłańcu Boga, mam kózkę dżaza [która nie ukończyła roku], której mięso jest według mnie lepsze niż dwóch starszych owiec. Czy to wystarczy?”. Prorok odparł: „Tak, wystarczy dla ciebie, ale dla nikogo innego poza tobą”.

6. Rozdział: Udanie się do miejsca modlitwy, w którym nie ma minbaru

913. Przekazał Abu Sa’id al-Chudri: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, udawał się do miejsca modlitwy (musalla) w dniach świątecznych z okazji Zakończenia Postu i Ofiarowania i zaczynał od modlitwy, a potem zwracał się twarzą do ludzi siedzących w rzędach i wygłaszał kazanie, pouczał ich i wydawał zalecenia. Następnie, jeśli miał taki zamiar, wyprawiał oddział na ekspedycję lub wydawał rozkazy, i po tym opuszczał miejsce modlitwy. I ludzie przestrzegali tej tradycji, aż pewnego razu udałem się z Marwanem, emirem Medyny, na modlitwę świąteczną z okazji Święta Ofiarowania lub Zakończenia Postu, i w miejscu modlitwy ujrzeliśmy minbar wzniesiony przez Kasira Ibn as-Salta. Marwan chciał stanąć na nim przed modlitwą toteż złapałem go za szatę, lecz on wyrwał ją, stanął na minbarze i wygłosił przed modlitwą kazanie. Rzekłem do niego: „Na Boga, zmieniłeś porządek rzeczy!”. A on odparł: „Abu Sa’idzie, to, o czym posiadasz wiedzę, minęło”. Rzekłem mu: „Na Boga! To, o czym posiadam wiedzę, lepsze jest od tego, o czym jej nie posiadam”. A Marwan rzekł: „Ludzie nie siedzą już po modlitwie, by przysłuchiwać się naszym kazaniom, dlatego wygłosiłem kazanie przed nią”.

7. Rozdział: Udanie się na modlitwę świąteczną pieszo lub wierzchem; modlitwę odmawia się przed kazaniem i nie ogłasza na nią wezwania

914. Przekazał Abd Allah Ibn Umar: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, odmawiał modlitwy z okazji Świąt Ofiarowania i Zakończenia Postu, a po nich wygłaszał kazanie.

915. Przekazał Ata, że Dżabir Ibn Abd Allah powiedział: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, wyszedł w dniu Święta Zakończenia Postu i po modlitwie wygłosił kazanie.

916. Ata wspomniał, że jak tylko złożono przysięgę na wierność Ibn az-Zubajrowi, Ibn Abbas przesłał mu wiadomość, że nie ogłaszano wezwania na modlitwę świąteczną z okazji zakończenia postu w ramadanie [za życia Posłańca Boga], a kazanie wygłaszano po modlitwie.

917. Przekazał Ata, że Ibn Abbas i Dżabir Ibn Abd Allah powiedzieli, iż nie ogłaszano wezwania na modlitwy z okazji Święta Ofiarowania i Święta Zakończenia Postu.

918. Przekazał Ata, że słyszał, jak Dżabir Ibn Abd Allah mówił: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, stanął i zaczął od modlitwy, po czym wygłosił dla ludzi kazanie. Gdy skończył, zszedł i udał się do kobiet, które pouczał wsparty na ręce Bilala. I Bilal rozpostarł swą szatę i kobiety wrzucały do niej jałmużnę.

Zapytałem Atę, czy sądzi, że obowiązkiem imamów jest udanie się do kobiet po modlitwie i kazaniu oraz udzielanie im nauk, i Ata odrzekł: „Niewątpliwie, jest to ich obowiązkiem. Dlaczegoż by mieli tego nie czynić?”.

8. Rozdział: Wygłaszanie kazania po modlitwie świątecznej

919. Przekazał Ibn Abbas: Odmawiałem modlitwy świąteczne z Posłańcem Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, Abu Bakrem, Umarem i Usmanem i każdy zaczynał od modlitwy i po niej wygłaszał kazanie.

920. Przekazał Ibn Umar: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, Abu Bakr i Umar odmawiali modlitwy świąteczne przed kazaniem.

921. Przekazał Ibn Abbas: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, odmówił dwurakatową modlitwę z okazji Święta Zakończenia Postu i nie odmawiał żadnych modlitw przed nią ani po niej. Potem udał się z Bilalem do kobiet i polecił im dać jałmużnę i zaczęły wrzucać [do szaty Bilala] swe ozdoby, i były takie, które rzucały kolczyki i naszyjniki.

922. Przekazał Al-Bara’ Ibn Azib: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Pierwszą rzeczą, jaką czynimy w tym oto naszym dniu jest modlitwa, a po powrocie z niej - ofiara. Ten, kto tak postępuje, podąża za naszą tradycją, a kto zarzyna zwierzę przed modlitwą, jest ono jedynie mięsem darowanym jego rodzinie i nie zostanie uznane za ofiarę (nusuk)”. Na to, mężczyzna z ansarów, zwany Abu Burda Ibn Nijjar, rzekł: „Posłańcu Boga, zarżnąłem zwierzę [przed modlitwą)] ale mam młode (dżaza), którego mięso lepsze jest od mięsa starszej owcy (musanna)”. I Prorok rzekł: „Złóż je w zamian w ofierze, ale ono nie wystarczy za ofiarę dla nikogo poza tobą”.

9. Rozdział: Co jest wstrętne jeśli chodzi o noszenie broni w dniu świątecznym oraz w świątyni

Al-Hasan powiedział: [Za życia Proroka] nie wolno było nosić broni w dniu świątecznym, chyba że obawiano się wroga.

923. Przekazał Sa’id Ibn Dżubajr: Byłem z Ibn Umarem, gdy włócznia przebiła mu spód stopy i stopa ugrzęzła mu w strzemieniu. Zsiadłem i uwolniłem mu stopę, i miało to miejsce w Mina. Dowiedział się o tym Al-Hadżdżadż i przyszedł dowiedzieć o jego zdrowie i rzekł: „Gdybyśmy tylko wiedzieli, kto cię zranił…”. A Ibn Umar odrzekł: „To ty mnie zraniłeś”. Al-Hadżdżadż rzekł: „Jakże to?”. A Ibn Umar odparł: „Pozwoliłeś nosić broń w dniu, w którym nikt jej nie nosił i pozwoliłeś nosić broń w sanktuarium, choć nie była tam wcześniej dozwolona”.

924. Przekazał Sa’id Ibn Amr Ibn Sa’id Ibn al-As: Al-Hadżdżadż przyszedł do Ibn Umara, gdy u niego siedziałem i zapytał Ibn Umara: „Jak się czujesz?”. Ibn Umar odrzekł: „Dobrze”. Al-Hadżdżadż zapytał: „Kto cię zranił?”. Ibn Umar odrzekł [mając na myśli Al-Hadżdżadza]: „Ten, który pozwolił nosić u boku broń w dniu, w którym nie było to dozwolone”.

10. Rozdział: Wczesne odmawianie modlitwy świątecznej

Abd Allah Ibn Busr rzekł: [Za życia Proroka] kończyliśmy odmawiać modlitwę świąteczną o czasie tasbihu [modlitwy duha] – to jest po pełnym wschodzie słońca.

925. Przekazał Al-Bara’: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, wygłosił kazanie w dniu Święta Ofiarowania i rzekł: „Pierwszą rzeczą, jaką czynimy w tym oto naszym dniu jest modlitwa, a po powrocie z niej - ofiara. Ten, kto tak postępuje, podąża za naszą tradycją, a kto zarzyna zwierzę przed modlitwą, jest ono jedynie mięsem darowanym jego rodzinie i nie zostanie uznane za ofiarę [nusuk]”. Mój wuj, Abu Burda Ibn Nijjar, podniósł się i rzekł: „Posłańcu Boga, zarżnąłem zwierzę przed modlitwą, ale mam młode (dżaza), którego mięso jest lepsze niż starszego (sanijja)”. Prorok odparł: „Złóż je w zamian w ofierze, aczkolwiek to nie wystarczy za ofiarę dla nikogo poza tobą”.

11. Rozdział: Wyższość pełnienia dobrych uczynków w dniach taszriq [11, 12 i 13. zu al-hidżdża]

Ibn Abbas powiedział: Wspominajcie Boga w dniach dobrze znanych– dni dobrze znane to dziesięć pierwszych dni miesiąca zu al-hidżdża, zaś dni oznaczone – [2:203] to dni taszriq.

Ibn Umar i Abu Hurajra udając się na rynek w pierwszych dziesięciu dniach miesiąca zu al-hidżdża recytowali takbir, i ludzie powtarzali za nimi takbir. Muhammad Ibn Ali recytował takbir po modlitwach zalecanych.

926. Przekazał Ibn Abbas: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Żadne dobre dzieło nie przewyższa dzieł pełnionych w tych dniach [pierwszych dziesięciu dniach zu al-hidżdża]”. Towarzysze Proroka zapytali: „Nawet dżihad?”. I on odrzekł: „Nawet dżihad, chyba że wyrusza się nań z narażeniemiem życia i majątku, i wraca z niczym”.

12. Rozdział: Recytowanie takbiru w dniach Mina i po drodze na Arafa

Umar recytował takbir w jego namiocie w Mina tak głośno, że słyszeli go ludzie w meczecie i również recytowali takbir, i również recytowali go ludzie na rynku, aż cała Mina trzęsła się od takbiru. W tych dniach Ibn Umar recytował takbir w Mina po [obowiązkowych] modlitwach, leżąc na posłaniu pod namiotem, siedząc i idąc. I tak postepował w tych dniach.

Majmuna recytowała takbir w dniu Święta Ofiarowania. I kobiety recytowały takbir za Abanem Ibn Usmanem oraz Umarem Ibn Abd al-Azizem wraz z mężczyznami w meczecie w nocach taszriq.

927. Przekazał Muhammad Ibn Abu Bakr al-Saqafi: Po drodze z Mina na Arafa zapytałem Anasa Ibn Malika o talbiję: „Jak ją recytowaliście z Prorokiem?”. Anas odrzekł: „Ludzie recytowali talbiję i nie wywoływało to sprzeciwu, i recytowali takbir, i to również nie wywoływało sprzeciwu”.

928. Przekazała Umm Atijja: Polecono nam wychodzić z domów w dniu świątecznym, i również, młodym dziewczętom, które zostawały zwykle w domach [hidr][5] jak i kobietom które doświadczały okresu miesięcznego – aby stojąc w tyle za mężczyznami recytowały z nimi takbir i wznosiły za nimi prośby do Boga o błogosławieństwo tego dnia i o odpuszczenie grzechów.

13. Rozdział: Odmawianie modlitwy świątecznej za krótką włócznią [harba]

929. Przekazał Ibn Umar: W dniach świątecznych z okazji Zakończenia Postu i Ofiarowania wbijano przed Prorokiem, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, włócznię harba [pełniącą funkcję sutry – przeszkody] i odmawiał ku niej modlitwę.

14. Rozdział: Włócznia lub dziryt przed imamem w dniu świątecznym

930. Przekazał Ibn Umar: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, udawał się do miejsca modlitwy [musalla] i niesiono przed nim dziryt, który wbijano na przedzie, a on odmawiał przed nim modlitwę.

15. Rozdział: Obecność dziewcząt i kobiet doświadczających okresu miesięcznego w miejscu modlitwy

931. Przekazała Umm Atijja: Polecono nam przychodzić [na modlitwę świąteczną] ze dziewczętami, które wkroczyły w wiek dojrzałości płciowej i z dziewicami, które zwykle zostawały za zasłoną, w ich namiotach.

Hafsa przekazała jak wyżej i dodała: Dziewczętami, które wkroczyły w wiek dojrzałości płciowej i z dziewicami, które zostawały zwykle za zasłoną w ich namiotach, a te, które doświadczały okresu miesięcznego, musiały stać z dala od miejsca modlitwy.

16. Rozdział: Obecność chłopców w miejscu modlitwy

932. Przekazał Ibn Abbas: Wyszedłem z Prorokiem, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, w dniu Święta Zakończenia Postu lub Ofiarowania, i odmówił modlitwę po czym wygłosił kazanie i udał się do kobiet. I pouczał je, udzielał wskazówek i zalecił dać jałmużnę.

17. Rozdział: Zwrócenie się imama twarzą do ludzi podczas kazania w dniu świątecznym

Abu Sa’id powiedział: Prorok stał zwrócony twarzą do ludzi.

933. Przekazał Al-Bara’: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, udał się ku Al-Baqi [w Medynie] w dniu Święta Ofiarowania i odmówił dwurakatową modlitwę [świąteczną], potem zwrócił się do nas twarzą i rzekł: „Pierwszym aktem czci, jaki spełniamy tego dnia jest modlitwa, a po powrocie z niej – ofiara ze zwierzęcia. Ten, kto tak czyni, podąża za naszą tradycją, a ten, kto dokonuje uboju zwierzęcia wcześniej [przed modlitwą] daruje jedynie mieso swej rodzinie i nie zostanie mu to uznane za ofiarę [dla Boga]”. Mężczyzna wstał i rzekł: „Posłańcu Boga, ja już złożyłem ofiarę [przed modlitwą], ale mam dżaza [młode zwierzę], którego mięso lepsze jest od mięsa starszego zwierzęcia”. Prorok rzekł do niego: „Złóż je w ofierze, ale to jest tylko dla ciebie, i nie wystarczy za ofiarę dla nikogo poza tobą”.

18. Rozdział: Oznakowanie miejsca modlitwy

934. Przekazał Abd ar-Rahman Ibn Abis: Zapytano Ibn Abbasa, czy doświadczył modlitwy świątecznej z Prorokiem, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, i on odrzekł: „Tak, i gdyby nie moje miejsce od małego przy Proroku, nie wziąłbym w miej udziału [Ibn Abbas był wówczas jeszcze dzieckiem i nie obowiązywało go uczestnictwo w modlitwach]. Prorok doszedł do znaku przy domostwie Kasira Ibn as-Salta, odmówił modlitwę po której wygłosił kazanie, po czym ruszył z Bilalem do kobiet [stojących w oddaleniu]. Pouczał je, udzielał wskazówek i zalecił dać jałmużnę. I widziałem, jak wkładały wyciągniętymi dłońmi swe ozdoby w szatę Bilala. Potem Prorok wrócił z Bilalem do swego domu.

19. Rozdział: Pouczanie kobiet przez imama w dniu świątecznym

935. Przekazał Ibn Dżurajdż: Ata powiedział mi, że słyszał jak Dżabir Ibn Abd Allah mówił: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, stanął i odmówił modlitwę z okazji Święta Zakończenia Postu, i po niej wygłosił kazanie. Potem udał się do kobiet i nauczał je oparty o ramię Bilala. I Bilal rozpostarł swą szatę i kobiety wrzucały do niej jałmużnę”. Zapytałem Atę, czy była to jałmużna z okazji zakończenia postu (zakat al-fitr), a on odrzekł: „Nie, to była zwykła jałmużna (sadaqa) rozdana o tym czasie. Jedna z niewiast dała srebrny pierścionek i inne tak uczyniły”. Zapytałem Atę, czy sądzi, że obowiązkiem imama jest nauczanie kobiet, a on odrzekł: „Niewątpliwie, jest to jego obowiązek. Dlaczegoż by miał tego nie czynić?!”.

936. Ibn Abbas powiedział: Brałem udział w modlitwach z okazji Święta Zakończenia Postu z Prorokiem, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, Abu Bakrem, Umarem i Usmanem, i każdy odmawiał modlitwę przed kazaniem i po modlitwie wygłaszali kazanie. I pewnego razu Prorok wyszedł (na modlitwę świąteczną) – jakbym go widział, jak wskazuje dłonią ludziom, by usiedli… Potem przeszedł z Bilalem przez rzędy pokąd nie dotarł do kobiet. Wyrecytował: {Proroku! Kiedy przychodzą do ciebie wierzące kobiety, by złożyć ci przysięgę wierności...} [60:12] i rzekł: „Niewiasty! Czy dotrzymujecie waszych przysiąg?”. I tylko jedna z nich odpowiedziała twierdząco –Hasan nie znał jej imienia. I Prorok rzekł: „Zatem dajcie jałmużnę!”. I Bilal rozpostarł swą szatę i rzekł: „Dawajcie jałmużnę, oby mój ojciec i matka mogli okupić wasze życie”. I wrzucały wielkie pierścienie [fatach] i inne do szaty Bilala.

Abd ar-Razzaq powiedział, że fatach – były to wielkie pierścienie, które noszono za dżahiliji.

20. Rozdział: Kobieta, która nie ma dżilbabu a jej udział w obchodach święta

937. Przekazała Hafsa Bint Sirin: Nie zezwalaliśmy naszym dziewczętom wychodzić z domów w dniach świątecznych, i pewnego razu przybyła pewna niewiasta i zatrzymała się w pałacu Banu Chalaf i udałam się do niej. Powiedziała: „Mąż mej siostry wziął udział w dwunastu wyprawach wojennych z Prorokiem, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, a moja siostra towarzyszyła mężowi w sześciu, i opowiadała, że kobiety pielęgnowały chorych i rannych. Pewnego razu zapytała: ‚Posłańcu Boga, co jeśli kobieta nie ma dżilbabu, czy dobrze robi nie wychodząc na modlitwę świąteczną?’. I Prorok rzekł: ‚Jej towarzyszka powinna użyczyć jej swego dżilbabu, i powinny doświadczać dobra i religijnych zgromadzeń wiernych’”. I Hafsa dodała: Kiedy przybyła Umm Atijja, zapytałam ją, czy o tym słyszała, a ona rzekła: „Tak, oby mój ojciec okupił jego życie - i zawsze tak mówiła, gdy wspominała imię Proroka, powiedział: ‚Niech wychodzą z domów młode dziewczęta, które wkroczyły w wiek dojrzałości i zwykle zostają za zasłoną w namiotach[6] - lub powiedział: młode dziewczęta, które wkroczyły w wiek dojrzałości płciowej i te [dziewice], które zwykle zostają za zasłoną w ich namiotach – tu Ajjub nie był pewien - i kobiety doświadczające okresu miesięcznego, choć te powinny stać w oddaleniu od miejsca modlitwy, i niech uczestniczą w dobrych dziełach i w religijnych zgromadzeniach wiernych”. Hafsa zapytała Umm Atijję: „Również te, które miesiączkują?”. Umm Atijja odpowiedziała: „Tak, czyż nie doświadczają dnia na Arafa i nie doświadczają tego i tego?”.

21. Rozdział: Kobiety doświadczające okresu miesięcznego i ich oddalenie od miejsca modlitwy

938. Przekazała Umm Atijja: Polecono nam wychodzić z domów [na modlitwy świąteczne] i wchodziłyśmy – kobiety, które doświadczały okresu miesięcznego, dziewczęta, które wkroczyły w wiek dojrzałości płciowej i dziewice, które zwykle zostawały za zasłoną w ich namiotach - Ibn Awn powiedział: dziewczęta, które wkroczyły w wiek dojrzałości płciowej i zostawały za zasłoną. Choć kobiety w trakcie okresu miesięcznego brały udział w zgromadzeniach muzułmanów i ich próśb, trzymały się z dala od miejsca modlitwy.

22. Rozdział: Rytualny ubój zwierząt (nahr i zabh[7]) w dniu Święta Ofiarowania, w miejscu modlitwy

939. Przekazał Ibn Umar: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, składał zwierzęta w ofierze dokonując ich rytualnego uboju w sposób nahr i zabh – w- miejscu modlitwy (musalla[8]).

23. Rozdział: Słowa imama oraz ludzi podczas kazania świątecznego oraz jak należy postąpić, jeśli podczas kazania zostanie zadane imamowi pytanie

940. Przekazał Al-Bara’ Ibn Azib: W dniu Święta Ofiarowania Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, wygłosił kazanie po modlitwie świątecznej i rzekł: „Ten, kto odmawia modlitwę tak, jak my ją odmawiamy i składa ofiarę tak, jak my ją składamy - dopełnia naszego rytuału, a zwierzę tego, kto złożył je w ofierze przed modlitwą jest tylko baraniną [a nie ofiarą]”. Na to podniósł się Abu Burda Ibn Nijjar i rzekł: „Posłańcu Boga, na Boga, złożyłem zwierzę w ofierze przed modlitwą wiedząc, że dzień ten jest dniem jedzenia i picia i pospieszyłem się (z ubojem) i jadłem i nakarmiłem mą rodzinę i sąsiadów”. Posłaniec Boga rzekł: „To była tylko baranina”. Na to Abu Burda rzekł: „Mam młode [dżaza], którego mięso jest lepsze od mięsa dwóch owiec. Czy ono wystarczy na ofiarę dla mnie?”. Prorok rzekł: „Tak, ale tylko dla ciebie i dla nikogo innego poza tobą”.

941. Przekazał Anas Ibn Malik: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, odmówił modlitwę w dniu Święta Ofiarowania, po czym wygłosił kazanie i polecił tym, którzy złożyli zwierzęta w ofierze przed modlitwą, by zrobili to ponownie. Jeden z ansarów podniósł się i rzekł: „Posłańcu Boga, ze względu na moich sąsiadów – i wspomniał, że byli w potrzebie lub byli ubodzy - złożyłem ofiarę przed modlitwą. Mam młodą kózkę [która nie przekroczyła roku życia], której mięso jest według mnie lepsze od mięsa dwóch owiec”. I Prorok pozwolił mu złożyć ją w ofierze.

942. Przekazał Dżundab: W dniu Święta Ofiarowania Prorok zaczął od modlitwy, po niej wygłosił kazanie i złożył ofiarę. I rzekł: „Ten, kto dokonał uboju zwierzęcia przed modlitwą, niech ofiaruje w zamian inne, zaś ten, kto jeszcze nie złożył ofiary, niech uczyni to teraz wymieniając nad nią imię Boga [mówiąc: bi-ismi Allahi]”.

24. Rozdział: Powrót do domu z modlitwy świątecznej drogą inną niż ta, którą się na nią udano

943. Przekazał Dżabir Ibn Abd Allah: W dniu świątecznym Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, wracał [z modlitwy świątecznej] drogą inną niż ta, którą się na nią udawał.

25. Rozdział: Ten, kto opuszcza modlitwę świąteczną powinien odmówić dwa rakaty i dotyczy to kobiet i tych, którzy zostają w domach i wioskach

Potwierdzają to słowa Proroka, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem: „Muzułmanie, to nasze święto”.

W Az-Zawija, Anas Ibn Malik nakazał swemu wyzwoleńcowi, Ibn Abu Utbie, zgromadzić jego [Anasa] rodzinę i synów. I Anas poprowadził modlitwę tak jak odmawiano ją w mieście i tak samo recytował takbiry.

Ikrima rzekł, że wieśniacy [ludzie mieszkający poza miastami] powinni zgromadzić się w dniu świątecznym i odmówić dwurakatową modlitwę, tak jak imam.

Ata rzekł: Kto opuści modlitwę świąteczną, powinien odmówić dwa rakaty.

944. Przekazała Aisza: W dniach Mina [11, 12, 13. zu al-hidżdża] przyszedł do mnie Abu Bakr, a siedziało wtedy u mnie dwoje dziewcząt, które biły w bębenki (daff), gdy Prorok leżał okryty odzieniem. Abu Bakr zganił je, na co Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, odsłonił twarz i rzekł: „Daj im pokój Abu Barze, to nasze dni świąteczne i dni Mina”.

Aisza powiedziała: Pewnego razu Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, zasłaniał mnie, gdy oglądałam popisy [zręczności we władniu włóczniami] Abbisyńczyków w meczecie. Umar zbeształ ich, na co Prorok rzekł: „Daj im pokój. Jeteście bezpieczni (chronieni) Banu Arfida!”.

26. Rozdział: Odmawianie modlitwy [zalecanej] przed lub po czasie modlitwy świątecznej

Ibn Abbas nie odmawiał żadnych modlitw [zalecanych] przed modlitwą świąteczną.

945. Przekazał Ibn Abbas: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, wyszedł w dniu Święta Zakończenia Postu i odmówił dwurakatową modlitwę, i nie odmawiał żadnej innej modlitwy przed nią ani po niej. Był z nim wtedy Bilal.

[1] Dwa najważniejsze święta w islamie to Święto Zakończenia Postu – Id al-Fitr – po zakończeniu postu w miesiącu ramadanie, celebrowane 1. dnia miesiąca szawwal; oraz Święto Ofiarowania – Id al-Adha – obchodzone 10. dnia dwunastego miesiąca zu al-hidżdża, upamiętniające ofiarę złożoną przez proroka Abrahama oraz jego pełne poddanie Bogu. Pierwszego dnia świąt odmawiana jest rankiem [po pełnym wschodzie słońca] zbiorowa modlitwa świąteczna, składająca się z dwóch rakatów. Po niej imamowie wygłaszają kazanie. W modlitwach uczestniczą też kobiety.

[2] Bu’as - miejsce w pobliżu Medyny, wówczas zwanej: Jasrib, w którym doszło do walki między medyńskimi plemionami Aus i Chazradż za dżahiliji.

[3] Dżaza - termin używany do określania wieku zwierząt hodowlanych. Owca dżaza to owca roczna – to opinia uczonych szkoły malikickiej i szafaickiej. Są też uczeni, którzy twierdzą, że owca dżaza to ta, która nie ukończyła roku, i różnią się co do dokładnego wieku, może to być owca sześciomiesięczna (szkoła hanaficka i hanbalicka), ośmio lub dziesięciomiesięczna. Zgodnie z islamem, zwierzę ofiarne, którego uboju dokonuje się w dniu Święta Ofiarowania (Id al-Adha), określane mianem sanija (ofiara ze zwierzęcia składana przez pielgrzymów odprawiających pielgrzymkę hadżdż nazywa się hadj) powinno mieć określony wiek, i najlepsze ze zwierząt to: wielbłąd, który ukończył piąty rok życia (wkroczył w szósty) – wg wszystkich czterech szkół prawnych (wielbłąd dżaza – cztery lata); krowa, która ukończyła drugi rok życia wg szkoły hanafickiej, szafaickiej i hanbalickiej, wg malikickiej – trzeci rok życia; koza, która ukończyła drugi rok życia – wg szkoły Szafnickiej, wg hanafickiej, hanbalickiej i malikickiej –jeden rok; i roczna owca. Nie jest dozwolone złożenie młodszego zwierzęcia w ofierze od sanijka – jeśli chodzi o wielbłądy, krowy i kozy; ani zwierzęcia młodszego od dżaza w przypadku owiec. Bada’i’ al-Sana’i’, 5/70; al-Bahr al-Ra’īq, 8/202; al-Tādż wa’l-Iklīl, 4/363; Szarh Mukhtasar Chalīl, 3/34; al-Madżmū’, 8/365; al-Mughni, 13/368; Fath al-Bari Hafiz Ibn Hadżar (10/5).

[4] Ofiara ze zwierzęcia musi być złożona przed modlitwą, ale i zwierzę musi spełniać określone warunki – musi osiągnąć określony wiek. Więcej w Księdze Ofiary ze Zwierząt w Dniu Święta Ofiarowania.

[5] Hidr – 1) zasłona 2) część namiotu, domu przeznaczona dla kobiet.

[6] Ibid.

[7] Nahr - przecięcie żył u podstawy szyi - zwykle wielbłądów, tuż nad klatką piersiową; zabh - ubój zwierząt innych niż wielbłądy przez przecięcie przełyku, tchawicy i żył u szczytu szyi, nie naruszając rdzenia kręgowego.

[8] Musalla – dosł. miejsce modlitwy, tutaj – przestrzeń, pole poza meczetem, na którym odmawiano modlitwy świąteczne, składano ofiary, itp.