małżeństwo
Przekład Alina Abu-Zaitoun
Islam, w przeciwieństwie do innych religii, mocno popiera małżeństwo. Nie ma w islamie miejsca dla celibatu, jak to się dzieje na przykład w Kościele Rzymsko-Katolickim, gdzie księża, zakonnice żyją w celibacie. Prorok powiedział „nie ma miejsca dla celibatu w islamie”. Małżeństwo jest obowiązkiem religijnym i stanowi zarówno silne zabezpieczanie moralności, jak i stanowi konieczność społeczną. Islam nie uzależnia siły wiary (taqwa, iman) od celibatu. Prorok rzekł również: ”Małżeństwo jest moją tradycją, ktokolwiek jej nie wypełnia, ten nie jest ode mnie.” Akt małżeństwa stanowi ujście dla potrzeb seksualnych i regulując je, chroni człowieka przed niewolą jego popędów. Małżeństwo jest powinnością społeczną, gdyż poprzez ten akt, powstają rodziny, które są podstawową komórką społeczną. Co więcej, małżeństwo jest jedyną zalegalizowaną formą dopuszczającą intymność pomiędzy mężczyzną a kobietą. Islam zajmuje, wobec relacji seksualnych - pozycję środka; ani nie potępia ich jak inne religie, ani nie zezwala na ich swobodę. Islam nakłania nas do kontroli i regulowania naszych popędów - czegokolwiek one dotyczą, tak byśmy zachowali godność i nie stali się podobni zwierzętom.
Cele małżeństwa
Słowo “zawdż” jest używane w Koranie dla określenia pary lub towarzyszy. Zasadniczo jego użycie odnosi się do małżeństwa. Podstawowym celem małżeństwa jest to, iż osoby różnych płci dostarczają sobie nawzajem towarzystwa, miłości, wydają na świat potomstwo i żyją w pokoju i spokoju według nakazów Allaha. Małżeństwo służy gratyfikacji emocjonalno-seksulanej oraz zredukowaniu napięć. Jest także formą czci (ibadah), ponieważ jest posłuszeństwem wobec Allaha i jego Wysłannika – tzn. małżeństwo jest postrzegane jako jedyna możliwa droga do seksualnego zjednoczenia. Ktoś mógłby wybrać życie w grzechu, a więc poprzez wybór ścieżki małżeństwa potwierdza swe posłuszeństwo wobec Allaha. Małżeństwo jest mithaq uroczystym przymierzem (umową). Nie jest rzeczą błahą. W związek małżeński powinno wchodzić się z absolutnym na nie przyzwoleniem i pełnią wiedzy, co pociąga za sobą małżeństwo. To nie kupowanie nowej sukienki, którą możesz wymienić, gdy ci się nie podoba. Twój partner powinien być twoim życiowym wyborem. Osoba wchodząca w związek małżeński musi być na tyle dojrzała, by rozumieć wymagania małżeństwa, tak by to małżeńskie przymierze było trwałe. Aby małżeństwo było ważne, należy spełnić następujące warunki:.
1) zgoda obu stron
2) mahr – podarunek, wiano od pana młodego dla panny młodej
3) dwóch świadków płci męskiej
4) małżeństwo powinno być upublicznione, nigdy nie powinno być trzymane w sekrecie, gdyż pociąga to za sobą podejrzenia i kłopoty wewnątrz społeczności.
Czy małżeństwo jest obowiązkowe?
Zgodnie z opinią imamów Abu Hanifah, Ahmad ibn Hanbal I Malik Ibn Anas, małżeństwo jest zalecane, jednakże w szczególnych przypadkach staje się wajib (obowiązkowe). Imam Shaafi’i uważa małżeństwo za nafl lub mubah (lepsze). Ogólna opinia mówi, że jeżeli jakaś osoba płci męskiej lub żeńskiej obawia się, że jeśli nie wejdzie w związek małżeński, może dopuścić się aktu cudzołóstwa, wówczas małżeństwo staje się wajib (obowiązkowe). Jeśli jakaś osoba ma silny popęd seksualny, to małżeństwo też jest w przypadku takiej osoby wajib (obowiązkowe). Małżeństwo nie powinno być opóźniane lub anulowane szczególnie jeśli ktoś ma ku temu możliwości.
Jednakże nie powinien wchodzić w związek małżeński człowiek, który nie posiada środków na utrzymanie żony i przyszłej rodziny lub nie odczuwa popędu seksualnego, lub jeśli nie lubi dzieci, lub jeśli czuje, iż małżeństwo poważnie zaszkodzi jej/jego religijnym powinnościom.
Podstawową zasadą jest fakt, iż Prorok zachęcał do małżeństwa. Rzekł on: „Kiedy mężczyzna żeni się, wypełnia połowę swego religijnego obowiązku, więc pozwólcie mu lękać się Allaha w kwestii pozostałej połowy.” Ten Hadis został zrelacjonowany przez Anasa. Islam nakłania do małżeństwa, ponieważ chroni ono i podtrzymuje jedność rodziny, do której Islam przywiązuje wielką wagę.
Wybór partnera
Wybór partnera powinien być skierowany na tego najbardziej pobożnego /taqwa/. Prorok zalecał, by strony zapoznały się zanim dostąpią aktu małżeństwa. Jest nieuzasadnionym, by związać węzłem małżeńskim dwoje ludzi i oczekiwać, iż będą tworzyć intymny i odpowiedzialny związek, podczas gdy nic o sobie nie wiedzą. Parze wolno spoglądać na siebie krytycznym okiem, ale nie pożądliwym. Zasada ta nie przeczy wersetowi Koranu, który mówi, iż wierzący mężczyzna i kobieta powinni spuszczać wzrok. Jednakże para nie może przebywać sama w zamkniętym pomieszczeniu. Jak mówi hadis: „Kiedy mężczyzna i kobieta są sami we dwoje, towarzyszy im szatan”.
Nie ma w islamie miejsca na zaloty, randki czy życie w związku przedmałżeńskim, nie ma miejsca na wypróbowywanie się przed poważniejszym zaangażowaniem (w związek małżeński). Nie może być żadnej więzi fizycznej między ludźmi przed zawarciem związku małżeńskiego.
Zgoda obu stron
Są dwie metody aranżowania małżeństwa; dozwolona /halal/ i zakazana /haram/:
- halal - można aranżować małżeństwo poprzez sugestie i rekomendacje, jeśli obie strony zgadzają się na to.
- haram - zakazana forma aranżowania małżeństwa to taka, w której rodzice wybierają przyszłego małżonka i zmuszają parę, nie dając jej możliwości wyboru.
Jednym z warunków, czyniących małżeństwo ważnym, jest zgoda obu stron. Małżeństwo z definicji jest dobrowolnym zjednoczeniem dwojga ludzi. Wg szkoły malickiej wybór partnera przez muzułmankę-dziewicę podlega zgodzie jej ojca lub opiekuna. Służy to trosce o jej interesy i dobry byt. Prorok rzekł: „Wdowa i kobieta rozwiedziona nie powinny ponownie wychodzić za mąż, jeśli nie wyrażą na małżeństwo zgodny”, zaś dziewica nie powinna wychodzić za mąż - aż jej zgoda nie zostanie uzyskana” . Prorok unieważnił małżeństwo dziewczyny, która żaliła mu się, iż jej ojciec zmusił ją do małżeństwa.
Relacje mąż-żona
Prawa żony – obowiązki męża:
- utrzymanie: mąż odpowiedzialny jest za utrzymanie żony. Prawo to jest ustanowione przez Koran i sunnę. Niezależnie czy żona jest muzułmanką, nie-muzułmanką, bogatą, biedną, zdrową czy chorą. Obowiązkiem męża, jako qawam (lidera, przywódcy) jest dźwiganie odpowiedzialności za rodzinę we wspaniałomyślny sposób, tak by żona czuła się w pełni bezpieczna i mogła wypełniać swoje obowiązki z oddaniem. Żonie przysługuje prawo do mieszkania, ubrania, jedzenia i ogólnej opieki, takiej jak lekarstwa, opłaty za leczenie etc. Mąż musi zapewnić żonie miejsce do życia tam, gdzie sam przebywa, na poziomie takim na jaki go stać. Miejsce zamieszkania musi zapewnić żonie prywatność, komfort i niezależność. Jeśli przywykła ona do pokojówki lub nie jest w stanie sama wykonywać swych obowiązków domowych, wówczas obowiązkiem męża jest zapewnienie jej pomocy domowej (pokojówki), jeśli go na to stać. Zrelacjonowano, iż Prorok powiedział: „Najlepszym Muzułmaninem jest ten, który jest najlepszym mężem”
- mahr – wiano: żonie przysługuje prawo do otrzymania podarunku (wiana) stanowiącego jedynie jej wyłączną własność. Może być on wręczony od razu lub możne zostać opóźniany – zależnie od umowy między małżonkami. Małżeństwo jest nieważne bez wiana. Wiano nie musi stanowić pieniędzy czy złota. Może być czymś niematerialnym, jak np. - uczenie małżonki czytania Koranu. Wiano jest darem pana młodego dla panny młodej. Jest to islamskie prawo, które - inaczej niż prawa pewnych kultur - nie wymaga, aby rodzice panny młodej płacili jej przyszłemu mężowi za pojęcie ich córki za żonę lub aby rodzina panny młodej wyposażała ją we wiano.
- prawa niematerialne: mąż jest zobowiązany poprzez prawo Allaha traktować swą żonę sprawiedliwie, z szacunkiem do jej uczuć, łagodnie, musi okazywać jej życzliwość i troskę, szczególnie gdy ma jeszcze inną żonę. Ostatnie kazanie Proroka kładło nacisk na dobre traktowanie kobiet.
Obowiązki żony - prawa męża
Jednym z głównych obowiązków żony jest przyczyniać się do sukcesu i błogości małżeństwa. Musi ona dbać o komfort i dobre samopoczucie męża. Werset Koranu ilustrujący tę kwestie mówi: „Panie nasz, obdaruj nas żonami i potomstwem, które będą źrenicą naszych oczu i będą nas prowadzić do bycia przykładem cnoty”.
Żona musi być wierna, godna zaufania i uczciwa, nie wolno jej oszukiwać męża (np. potajemnie stosując środki antykoncepcyjne). Nie wolno jej pozwolić, by ktokolwiek miał dostęp do tego, co jest wyłącznością jej męża; intymności seksualnej. Nie wolno jej przyjmować obcych mężczyzn w ich domu, bez wiedzy i zgody męża. Nie powinna przebywać sama z obcym mężczyzną. Nie powinna przyjmować prezentów od innego mężczyzny, bez zgody jej męża. Ma to zapobiec zazdrości, podejrzeniom i plotkom. Żona jest powierniczką mienia męża nie może dysponować jego mieniem, bez jego zgody.
Żona powinna dbać o swoją atrakcyjność, powinna być czuła na zaloty męża. Nie wolno żonie odmawiać mężowi pożycia, gdyż może przyczynić się to do małżeńskich problemów, a co gorsza – sprowokować męża do cudzołóstwa. Mąż oczywiście nie może domagać się współżycia niezależnie od stanu żony. Musi on brać pod uwagę jej zdrowie, samopoczucie i okazywać jej delikatność.
Posłuszeństwo: celem posłuszeństwa w małżeństwie jest utrzymanie życia rodziny w najlepszej kondycji, jaka tylko jest możliwa. Mąż został obdarzony prawem do bycia poważanym, ponieważ jest on liderem rodziny, a nie dlatego, iż jest silniejszy. Jeśli lider nie jest poważany, jego przywództwo będzie nieważne - wyobraźcie sobie króla, lub nauczyciela, lub rodzica nie posiadających niezbędnego autorytetu, który zostały im przyznany. Posłuszeństwo nie oznacza ślepego posłuszeństwa; są dwa warunki: a) jest wymagane, gdy to o co prosi żona nie należy do kategorii czynów dozwolonych; b) odnosi się tylko do rzeczy, które mieszczą się w zakresie praw męża.
Powiązane: