08. KSIĘGA O MODLITWIE (SALAT)

Przekład Elżbieta Al-Saleh, Mohammed Al-Saleh.

Wszelkie prawa zastrzeżone.

W imię Boga, Miłosiernego, Litościwego!

8. KSIĘGA O MODLITWIE (SALAT)

1. Rozdział: Obowiązek pięciu modlitw został ustanowiony podczas Podróży Nocnej[1]

Ibn Abbas powiedział, że Abu Sufjan wspomniał, przytaczając hadis o Herakliuszu: Prorok kazał nam odmawiać regularnie modlitwy, mówić prawdę i chronić cnotę.

342. Przekazał Abu Zarr: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Za mej bytności w Mekce, otworzył się dach mego domu i objawił się Gabriel, który otworzył mą pierś, przemył wodą Zamzam, po czym wypełnił mądrością i wiarą, którymi wypełniona była złota czara. Zasklepiwszy mą pierś, ujął mnie za dłoń i uniósł do najniższego nieba. Tam, nakazał stróżowi nieba, by otworzył bramę, a ten rzekł: ‚Kto tam?’. Gabriel odparł: ‚Gabriel’. Stróż zapytał: ‚Czy ktoś ci towarzyszy?’. Gabriel odparł: ‚Muhammad’. Stróż rzekł: ‚Czy został wezwany?’, i gdy Gabriel potwierdził, otworzył bramę i znaleźliśmy się w najniższym niebie. Ujrzeliśmy tam mężczyznę siedzącego z gromadą ludzi po prawicy i z gromadą po lewicy. I gdy spoglądał ku lewicy, uśmiechnął się, i gdy spoglądał ku prawicy, płakał. I rzekł: ‚Witaj prawowierny proroku i synu’. Zapytałem Gabriela, kto to, a on odrzekł: ‚To Adam, a ludzie po jego prawicy i lewicy, to dusze jego potomstwa. Ci po prawicy, to ludzie Raju, a po lewicy, ludzie Ognia piekielnego… I gdy spogląda ku prawicy, uśmiecha się, i gdy spogląda ku lewicy, płacze’. Po tym Gabriel zabrał mnie do drugiego nieba i nakazał stróżowi otworzyć bramę. Ten zadał te same pytania, co stróż pierwszego nieba, po czym otworzył ją”.

Według Anasa, Abu Zarr dodał, iż Prorok spotkał podczas swej podróży do Niebios [proroków], Adama, Idrisa, Mojżesza, Jezusa i Abrahama (pokój im). (Abu Zarr) nie wspomniał, w którym z niebios byli, lecz nadmienił, że (Prorok) spotkał Adama w najniższym zaś Abrahama w szóstym.

Gdy Gabriel z Prorokiem dotarli do Idrisa, rzekł on: „Witaj prawowierny proroku i bracie”. Prorok zapytał: „Kto to?”. Gabriel odparł: „Idris”.

Prorok mówił: „Dotarliśmy do Mojżesza i rzekł on: ‚Witaj prawowierny Proroku i bracie’. Zapytałem Gabriela, kto to, a on odparł: ‚Mojżesz’. Gdy dotarliśmy do Jezusa, rzekł on: ‚Witaj prawowierny bracie i proroku’. Zapytałem, kto to, a Gabriel odparł: ‚Jezus’. Po tym, dotarliśmy do Abrahama, i rzekł on: ‚Witaj prawowierny proroku i synu’. Zapytałem Gabriela, kto to, a on odparł: ‚Abraham’. Po tym Gabriel zabrał mnie w miejsce, w którym usłyszałem skrzypienie piór”.

Według Ibn Hazma i Anasa Ibn Malika, Prorok rzekł: „Potem Bóg zarządził dla mych naśladowców pięćdziesiąt modlitw [dziennie]. I gdy wracając z dekretem Boga, minąłem Mojżesza, ten spytał, co Bóg zarządził dla mych naśladowców, ja zaś odparłem: ‚Pięćdziesiąt modlitw’. Na to Mojżesz rzekł: ‚Wracaj do twego Pana (i proś o zmniejszenie ich liczby), albowiem twoi naśladowcy nie będą w stanie im podołać’. I Bóg zmniejszył je o połowę. I gdy dotarłszy do Mojżesza, powiadomiłem go o tym, ten rzekł: ‚Wracaj do twego Pana, albowiem twoi naśladowcy nie będą w stanie temu podołać’. Wróciłem zatem do Boga i poprosiłem o ich obniżenie, i zmniejszył je o połowę. I gdy dotarłem do Mojżesza, rzekł do mnie: ‚Wracaj do twego Pana, albowiem twoi naśladowcy nie będą w stanie im podołać’. Wróciłem zatem do Boga, a On rzekł: ‚Oto pięć modlitw i są jak pięćdziesiąt [pod względem nagrody], albowiem Moje słowo nie ulega zmianie’. I gdy dotarłem do Mojżesza, i ten polecił mi zawrócić, rzekłem: ‚Wstyd mi przed mym Panem’. I Gabriel zabrał mnie i dotarliśmy do Sidrat al-Muntaha[2], mieniącego się kolorami nieopisanie. I dostąpiłem Raju, w którym znalazłem małe pawilony z pereł, a ziemię z piżma”.

343. Przekazała Aisza: Bóg zarządził modlitwę; a gdy ją zarządził liczyła dwa rakaty zarówno w miejscu zamieszkania jak i w podróży. Później modlitwa w podróży nie uległa zmianie, zaś [liczba rakatów] modlitwy dla tych, którzy nie podróżowali [rezydentów] zwiększyła się.

Rozdziały o ubiorze podczas modlitwy

1. Rozdział: Obowiązek należytego przyodziewku podczas modlitwy

i słowa Wszechmocnego Boga:

{Zabierzcie wasze ozdoby podczas modlitwy i okrążania [tawaf] Kaby}. [7:31]

Odmawianie modlitwy w jednej szacie okrywającej całe ciało.

Salman Ibn al-Akwa przekazał, że Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Należy upiąć szatę chociażby kolcem”.

Odmawianie modlitwy w odzieniu, które miano na sobie podczas zbliżenia jest dozwolone, jeśli nie zostało zanieczyszczone.

Prorok zabronił okrążania Kaby nago.

344. Przekazała Umm Atijja: Polecono nam, by dziewczęta, które miesiączkowały i te, które zostawały zwykle za zasłoną wychodziły z domostw i uczestniczyły w religijnych zgromadzeniach muzułmanów i świątecznych modlitwach. Kobiety, które doświadczały krwawienia miesięcznego, stały w oddaleniu od miejsca modlitwy. Jakaś kobieta zapytała: „Posłańcu Boga, a ta, która nie ma dżilbabu?”. Odrzekł: „Niech pożyczy go od swej towarzyszki”.

2. Rozdział: Wiązanie izaru na plecach podczas modlitwy

Sahl powiedział: Byli ludzie, którzy odmawiali modlitwę z Prorokiem z izarami zawiązanymi na karkach.

345. Przekazał Muhammad Ibn al-Munkadir: Pewnego razu Dżabir odmawiał modlitwę mając izar zawiązany na barkach, podczas gdy jego ubranie wisiało obok, na drewnianym wieszaku. Ktoś zapytał: „Modlisz się tylko w izarze?”. Odparł: „Uczyniłem tak tylko po to, by pokazać takim jak ty, nieświadomym. Czy ktokolwiek miał dwie sztuki odzienia za życia Proroka?”.

346. Przekazał Muhammad Ibn al-Munkadir: Widziałem, jak Dżabir Ibn Abd Allah modlił się w jednej sztuce odzienia i powiedział, że widział, jak Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, modlił się w jednej sztuce odzienia.

3. Rozdział: Odmawianie modlitw w jednej sztuce odzienia lub kawałku materiału owiniętym dookoła ciała

Az-Zuhri przekazał, że okryty na styl tawaszszuh oznacza, iż końce odzienia są skrzyżowane nad barkami, jedno ramię jest odsłonięte, a drugie zasłonięte.

Umm Hani powiedziała, że Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, okrywał ciało jedną sztuką odzienia i krzyżował rogi na barkach.

547. Przekazał Umar Ibn Abu Salama: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, modlił się w jednej sztuce odzienia i wiązał (krzyżował) rogi.

348. Przekazał Umar Ibn Abu Salama: Widziałem, jak Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, odmawiał modlitwy w domu Umm Salamy w jednej sztuce odzienia i skrzyżował rogi na barkach.

349. Przekazał Umar Ibn Abu Salama: Widziałem, jak Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, odmawiał modlitwy w domu Umm Salamy, a miał na sobie jedną szatę, której rogi wiązał na barkach.

350. Przekazał Abu Murra, wyzwoleniec Umm Hani, od Umm Hani, córki Abu Taliba, która powiedziała: „Gdy w roku podboju Mekki udałam się do Posłańca Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, zastałam go w kąpieli i zasłaniała go jego córka, Fatima. Gdy go pozdrowiłam, zapytał: „Kto to?”. Rzekłam: „Umm Hani, córka Abu Taliba”. Odrzekł: „Witaj, Umm Hani”. Zażywszy kąpieli, stanął do modlitwy i odmówił osiem rakatów, ubrany w jedną sztukę odzienia. Gdy skończył, rzekłam: „Posłańcu Boga, mój brat powiedział, że zabije mężczyznę, któremu udzieliłam gwarancji bezpieczeństwa! Jest nim syn Hubajra”. Prorok odrzekł: „Udzielamy gwarancji bezpieczeństwa mężczyźnie, której mu udzieliłaś, Umm Hani”. Umm Hani dodała, że miało to miejsce przed południem.

351. Przekazał Abu Hurajra: Zapytano Posłańca Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, o modlitwę w jednej sztuce odzienia. Posłaniec Boga odpowiedział: „Czy są wśród was tacy, którzy mają dwie?”.

4. Rozdział: Jeśli odmawia się modlitwę w jednej sztuce odzienia, należy zawiązać jej rogi na ramionach

352. Przekazał Abu Hurajra: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Niech nikt nie odmawia modlitwy w jednej sztuce odzienia, jeśli nie okrywa ona barków”.

353. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Niech ten, kto modli się w jednej sztuce odzienia, zwiąże jej rogi (na barkach)”.

5. Rozdział: Wąskie odzienie

354. Przekazał Sa’id Ibn al-Haris: Zapytałem Dżabira Ibn Abd Allaha o odmawianie modlitwy w jednej sztuce odzienia. Odrzekł: „Podczas jednej z wypraw, w której towarzyszyłem Prorokowi, udałem się do niego nocą i zastałem na modlitwie, a miałem wówczas na sobie jedną sztukę odzienia, którą okryłem ramiona i odmówiłem modlitwę u jego boku. Kiedy skończył, rzekł: „Cóż cię sprowadza, Dżabirze?”. Powiedziałem mu o celu wizyty, a gdy skończyłem, zapytał: „Dżabirze, a cóż to za szata, którą okryłeś barki?”. Odpowiedziałem: „To jest wąska szata”. Odrzekł: „Gdy szata jest szeroka, owiń się nią zakrywając barki, lecz jeśli jest wąska, okryj się nią od pasa w dół”.

355. Przekazał Sahl: Mężczyźni modlili się za Prorokiem, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, z izarami obwiązanymi u szyj, tak jak robili to chłopcy, toteż Prorok polecił kobietom nie unosić głów [z pokłonu do ziemi] dopóki nie usiedli prosto.

6. Rozdział: Modlitwa w syryjskiej dżubba - długim okryciu z rozpięciem z przodu [uszytym przez niewiernych]

Al-Hasan powiedział, że nie ma nic złego w noszeniu szat utkanych przez zoroastrian. Mamar powiedział, że widział Az-Zuhriego w jemeńskiej szacie farbowanej uryną. Ali odmawiał modlitwy w nowym, nieupranym odzieniu.

356. Przekazał Mughira Ibn Szuba: Pewnego razu, gdy podróżowałem z Prorokiem, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Mughiro, weź ze sobą skórzane naczynie [lub mały bukłak] z wodą”. Zabrałem je, a Posłaniec Boga oddalił się tak, że straciłem go z oczu i załatwił potrzebę. Miał na sobie syryjską dżubbę i chciał wyjąć ręce z rękawów [by wykonać ablucję], ale były zbyt wąskie, toteż wyjął je od spodu. Polałem mu wodę i wykonał wudu, tak jak przed modlitwą i przetarł mokrymi rękoma skórzane skarpety. Po tym odmówił modlitwę.

7. Rozdział: Nie jest dozwolone odmawianie modlitw nago

357. Przekazał Dżabir Ibn Abd Allah: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, nosił kamienie z mekkańczykami odbudowując Kabę i miał na sobie izar. Jego stryj, Al-Abbas, poradził mu: „Mój bratanku, może lepiej połóż izar na ramionach, pod kamieniami”. Prorok zdjąwszy izar położył go na ramionach i stracił przytomność. Od tej pory nigdy nie widziano go nagim.

8. Rozdział: Odmawianie modlitwy w koszuli, długich i krótkich spodniach oraz qabie[3] – wierzchnim okryciu o długich rękawach

358. Przekazał Abu Hurajra: Mężczyzna podniósł się i zapytał Proroka, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, o modlitwę w jednej sztuce odzienia. Prorok rzekł: „Czy każdy z was ma po dwie?”. Mężczyzna zadał to samo pytanie Umarowi, a ten odpowiedział: „Jeśli Bóg czyni się bogatym, ubieraj się należycie do modlitwy, inaczej módl w izarze i ridzie[4], izarze i koszuli, izarze i qabie, spodniach i ridzie, spodniach i koszuli lub spodniach i qabie, krótkich spodniach (tubban) i qabie lub krótkich spodniach (tubban) i koszuli”. Przekaziciel dodał: „Myślę, że powiedział też krótkich spodniach i ridzie”.

359. Przekazał Ibn Umar: Zapytano Posłańca Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, jakie ubranie może przywdziać pielgrzym, i odrzekł: „Niechaj nie przywdziewa koszuli, spodni, burnusa (z kapturem) ani ubrań, które miały styczność z szafranem lub kurkumą. Kto nie ma sandałów, niech nałoży skórzane skarpety, ale ma skrócić je tak, by nie zakrywały kostek”.

9. Rozdział: Czym należy okryć aurę[5]

360. Przekazał Abu Sa’id al-Chudri: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, zabronił isztimal as-samma (okrywania się jedną szatą tak, że nie można unieść brzegów ani wyjąć spod niej ręki). Zabronił również ihtiba (przyjmowania na ziemi pozycji siedzącej z szeroko rozstawionymi stopami obejmując kolana dłońmi) w jednej szacie, jeśli nie okrywała ona intymnych części ciała.

361. Przekazał Abu Hurajra: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, zabronił transakcji limas (którą uznawano za zawartą, gdy kupujący dotknął towaru dłonią nie oglądając go ani nie sprawdzając[6]) oraz nibaz (którą uznawano za zawartą, gdy sprzedawca rzucał towar ku kupującemu określając cenę lecz nie umożliwiając mu jego obejrzenia[7]). I zabronił też isztimal as-samma i ihtiba [zob. H. 360] w jednej szacie.

362. Przekazał Abu Hurajra: W dniu Ofiarowania (10. miesiąca zu al-hidżdża; tu w roku poprzedzającym pożegnalną pielgrzymkę Proroka, kiedy Abu Bakr przewodził pielgrzymom podczas hadżdż), Abu Bakr wysłał mnie z kilkoma heroldami do Mina, abyśmy ogłaszali: „Żadnemu bałwochwalcy nie jest odtąd dozwolone odprawianie hadżdż i zabronione jest też okrążanie Kaby nago”. Potem Posłaniec Boga wysłał Alego, by recytował ludziom surę Skrucha i ogłaszał wraz z nami w Mina w dniu Ofiarowania: „Żadnemu bałwochwalcy nie jest odtąd dozwolone odprawianie hadżdż i zabronione jest też okrążanie Kaby nago”.

10. Rozdział: Odmawianie modlitwy bez rida

363. Przekazał Muhammad Ibn al-Munkadir: Kiedy przyszedłem do Dżabira Ibn Abd Allaha, modlił się w jednej długiej szacie, zaś jego rida leżała obok. Kiedy skończył, zapytałem: „Abd Allahu, odmawiasz modlitwę, a twoja rida leży obok?”. Odpowiedział: „Uczyniłem to, by pokazać takim jak ty, nieświadomym. Widziałem, jak Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, odmawiał tak modlitwę”.

11. Rozdział: Co wspomniano o udzie

Przekazali Ibn Abbas, Dżarhad i Muhammad Ibn Dżahsz, że Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Udo jest częścią aury (nie wolno go odsłaniać)”.

Anas Ibn Malik powiedział, że Prorok odkrył swoje udo. Można polegać na przekazie Anasa, aczkolwiek lepiej przyjąć ten od Dżarhada, by uniknąć różnicy poglądów.

Abu Musa powiedział: Gdy przyszedł Usman, Prorok zakrył kolana.

Zajd Ibn Sabit powiedział: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, doświadczył objawienia, gdy jego udo spoczywało na moim, i tak mi zaciążyło, że przestraszyłem się, że moje pęknie.

364. Przekazał Abd al-Aziz: Anas rzekł: Kiedy Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, wyprawił się na Chajbar, odmówiliśmy tam modlitwę fadżr, gdy panowały ciemności. Prorok dosiadł wielbłąda i ruszył, za nim ruszył na wielbłądzie Abu Talha, za którym siedziałem. Prorok minął szybko linię Chajbaru, i moje kolano dotknęło uda Proroka, kiedy to osunął się jego izar odkrywając udo i ujrzałem biel jego skóry. Gdy wjechał do miasta, rzekł trzykrotnie: ‚Bóg jest wielki! Chajbar jest zgubiony. Gdy zbliżamy się do (wrogiej) społeczności (by z nią walczyć), złym jest poranek dla tych, którzy zostali ostrzeżeni’. Mieszkańcy [Chajbaru], który właśnie ruszali do swych zajęć, powiedzieli: „Muhammad!”. Abd al-Aziz powiedział, że niektórzy przekaziciele dodali: „i jego armia”. Zdobyliśmy Chajbar (wzięliśmy jeńców) i zgromadziliśmy zdobycze. Dihja przyszedł i rzekł: „Posłańcu Boga, daj mi niewolnicę spośród jeńców”. Prorok rzekł: „Idź i weź, którą chcesz”, i wybrał on Safiję Bint Hujajj. Na to podszedł do Proroka mężczyzna i rzekł: „Posłańcu Boga, dałeś Dihji - Safiję Bint Hujajj, a to jedna z najznamienitszych kobiet z możnych plemion Qurajza i Nadir, i przystoi tylko tobie”. Prorok polecił: „Przyprowadźcie ich”, i gdy przyszli i ujrzał ją, rzekł do Dihji: „Wybierz sobie inną niewolnicę spośród jeńców”. Anas dodał: Prorok wyzwolił ją i wziął za żonę”. Sabit zapytał Anasa: „Abu Hamzo, co jej dał [we wianie]?”. Ten odrzekł: „Darował jej we wianie wolność, po czym się z nią ożenił”. Anas dodał: Później, w drodze powrotnej, Umm Sulajm przybrała ją do (ceremonii) zaślubin, a w nocy posłała jako oblubienicę do Proroka. Prorok jako nowożeniec, rzekł: „Przynieście to, co zostało wam z pożywienia” i rozpostarł skórzaną płachtę. Przyniesiono trochę daktyli i masło - i wydaje mi się, że Anas wymienił też sawiq [prażony, mielony jęczmień] - i przygotowano hajis[8]. I tak oto wyglądało przyjęcie weselne Posłańca Boga.

12. Rozdział: W jakim ubraniu może się modlić kobieta

Według Ikrimy, wystarczy jeśli jest w stanie okryć całe ciało jedną sztuką odzienia.

365. Przekazała Aisza: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, odmawiał modlitwę fadżr i uczestniczyły w niej razem z nim wierzące kobiety owinięte zasłonami (murut[9].) Potem wracały do domów nierozpoznane.

13. Rozdział: Jeśli odmawia się modlitwę w zdobionej szacie i spojrzy na jej zdobienia

366. Przekazała Aisza: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, odmawiał modlitwę w zdobionej chamisie[10] i zdobienia przyciągnęły jego uwagę. Kiedy skończył, rzekł: „Weź tę chamisę i daj Abu Dżahmowi, w zamian przynieś mi jego anbidżanijję (wełniana szata bez zdobień). Odwróciła moją uwagę od modlitwy”.

Przekazała Aisza: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Spojrzałem na jej zdobienia podczas modlitwy i przestraszyłem się, że wystawia mnie na próbę”.

14. Rozdział: Jeśli odmawia się modlitwę w szacie ze znakiem krzyża lub wizerunkami, czy unieważnia to modlitwę; i co zostało w związku z tym zabronione

367. Przekazał Anas: Aisza miała qiram (zdobioną wełnianą zasłonę), którą przegradzała część swego domostwa, i Prorok rzekł: „Zabierz tę twoją zasłonę, albowiem jej wizerunki jawią mi się podczas modlitwy (odwracając uwagę)”.

15. Rozdział: Kto odmówił modlitwę w farrudż – długim jedwabnym kaftanie[11], po czym zdjął go

368. Przekazał Uqba Ibn Amir: Podarowano Prorokowi, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, jedwabny kaftan (farrudż) i odmówił w nim modlitwę. Kiedy skończył, zdjął go gwałtownie jakby czując do niego awersją i rzekł: „To nie jest szata tych, którzy podążają drogą prostą”.

16. Rozdział: Odmawianie modlitwy w szatach o czerwonej barwie

369. Przekazał Abu Dżuhajfa: Widziałem Posłańca Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, w czerwonym namiocie ze skóry i widziałem Bilala, który brał resztki wody po wudu Proroka i ludzie spieszyli ku niemu po nią. Ci, którym starczyło, nacierali nią ciała, ci zaś którym nie starczyło, zbierali wilgoć z ich dłoni. Później widziałem, jak Bilal przyniósł dziryt (anaza) i wbił go w ziemię. Prorok wyszedł z namiotu podwijając czerwoną hullę[12], którą miał na sobie i poprowadził modlitwę. Odmówił dwa rakaty [zwrócony ku qibli] obierając dziryt za przeszkodę. I widziałem, jak przechodzili z przodu przed dzirytem ludzie i zwierzęta.

17. Rozdział: Modlitwa na dachach budynków, minbarze, drewnie

Według Al-Hasana nie ma przeciwwskazań do odmawiania modlitwy na śniegu, mostach, nawet jeśli pod nimi płyną nieczystości; nad nimi lub przed nimi, pod warunkiem, że zostanie ustawiona przeszkoda (sutra).

Abu Hurajra odmawiał modlitwy na dachu meczetu za imamem, a Ibn Umar odmawiał modlitwę na śniegu.

370. Przekazał Abu Hazim: Zapytano Sahla Ibn Sada, z czego wykonano minbar (dla Proroka). Sahl odpowiedział: „Nie ma już wśród żywych nikogo, kto wiedziałby o tym więcej ode mnie. Został wykonany z drzewa tamaryszkowego i zrobił go dla Posłańca Boga taki a taki, niewolnik takiej a takiej niewiasty. Gdy umieszczono go w meczecie, Posłaniec Boga stanął na nim zwrócony ku qibli i rzekł: ‚Allahu akbar (Bóg jest wielki)!’ i ludzie stali za nim w rzędach [i poprowadził dla nich modlitwę]. Recytował (Koran) i wykonał ukłon (ruku) i ludzie pochylili się za nim. Stanął wyprostowany, zrobił krok w tył schodząc z minbaru i wybił czołem pokłon do ziemi. Potem wszedł na minbar, recytował Koran, wykonał ukłon, wyprostował się, zrobił krok w tył schodząc z minbaru i wybił pokłon czołem do ziemi. Oto, co mi wiadomo o minbarze”.

Ahmad Ibn Hanbal rzekł: Prorok znajdował się wyżej niż ludzie, toteż zgodnie z powyższym hadisem, nic nie stoi na przeszkodzie, by imam prowadząc modlitwę stał na minbarze, wyżej niż naśladowcy.

371. Przekazał Anas Ibn Malik: Pewnego razu Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, spadł z konia i obtarł nogę lub ramię. Przysiągł, że nie wyjdzie do swych żon przez miesiąc i został na półpiętrze (maszruba[13]), do którego wiodły stopnie z pni palmy daktylowej. Gdy odwiedzili go towarzysze, poprowadził dla nich modlitwę siedząc, podczas gdy oni stali. Kiedy skończył, rzekł: „Imam jest po to, by go naśladować, zatem kiedy mówi: „Allahu akbar”, powiedzcie: „Allahu akbar”, i gdy pochyli plecy w ukłonie (ruku) i wy się ukłońcie, i gdy wybije pokłon czołem (sudżud), i wy go wybijcie go, a gdy odmawiać będzie modlitwę stojąc i wy odmawiajcie ją na stojąco”. Gdy minęło dwadzieścia dziewięć dni i Prorok zszedł na dół, ludzie rzekli: „Posłańcu Boga, przyrzekłeś, że nie wyjdziesz do żon przez miesiąc”. Odrzekł: „Ten miesiąc liczy dwadzieścia dziewięć dni”.

18. Rozdział: Dotknięcie ubraniem żony przez mężczyznę wybijającego pokłon czołem do ziemi

372. Przekazała Majmuna: Siedziałam przy Posłańcu Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, gdy odmawiał modlitwę, a doświadczałam wówczas krwawienia miesięcznego i czasami wybijając pokłon czołem do ziemi (sudżud) dotykał mnie ubraniem. Dodała, że modlił się na małej macie (chumra[14]).

19. Rozdział: Odmawianie modlitwy na dużej macie (hasir[15]) i na statku

Dżabir i Abu Sa’id modlili się na stojąco na pokładzie statku.

Al-Hasan powiedział: Jeśli nie sprawia to trudności, należy modlić się na stojąco, zwracając w tę stronę, w którą zwraca się statek, w przeciwnym razie można modlić się na siedząco.

373. Przekazał Anas Ibn Malik: Moja babka, Mulajka, przygotowała posiłek i zaprosiła nań Posłańca Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem. Zjadł, po czym rzekł: „Wstańcie, odmówimy modlitwę”. Anas dodał: Wziąłem dużą matę z liści palmy daktylowej (hasir), przemyłem wodą, albowiem zabrudziła się od długiego użytkowania i Posłaniec Boga stanął na niej. Ustawiłem się za nim z sierotą, a staruszka (Mulajka) stanęła za nami. Posłaniec Boga poprowadził dla nas dwurakatową modlitwę, po czym wyszedł.

20. Rozdział: Odmawianie modlitw na małej macie (chumrze)

374. Przekazała Majmuna: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, odmawiał modlitwy na małej macie (chumrze).

21. Rozdział: Modlitwa na posłaniu

Anas modlił się na posłaniu. Mówił: Modliliśmy się za Prorokiem i wybijaliśmy pokłon na naszych ubraniach.

375. Przekazała Aisza, żona Proroka: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, odmawiał modlitwę, a ja spałam przed nim mając nogi wyciągnięte w stronę przeciwną do qibli. Gdy dotykał mych nóg wybijając czołem pokłon, podciągałam je, a gdy się unosił z pokłonu, prostowałam. W tych dniach nie było w naszych domach lamp.

376. Przekazała Aisza: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, odmawiał modlitwę ku qibli, a ja pogrążona w głębokim śnie leżałam przed nim na jego małżeńskim posłaniu.

377. Przekazał Urwa: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, odmawiał modlitwę ku qibli, a Aisza leżała wóczas przed nim na jego posłaniu.

22. Rozdział: Wybicie pokłonu czołem do ziemi opierając je na ubraniu przez wzgląd na gorąc

Al-Hasan powiedział, że ludzie opierali czoła na turbanach i innych rozpostartych na ziemi okryciach głowy, a dłonie chowali w rękawy [ze względu na gorąc].

378. Przekazał Anas Ibn Malik: Odmawialiśmy modlitwę za Prorokiem, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, i ludzie rozpościerali w miejscach, w których wybijali pokłon czołem do ziemi krańce ubrań przez wzgląd na gorąc.

23. Rozdział: Odmawianie modlitwy w sandałach

379. Przekazał Sa’id Ibn Jazid al-Azdi, ojciec Masalamy: Zapytałem Anasa Ibn Malika, czy Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, modlił się niekiedy w sandałach i odpowiedział twierdząco.

24. Rozdział: Modlitwa w chuffajn - skórzanych skarpetach

380. Przekazał Ibrahim: Hammam Ibn al-Haris powiedział: Widziałem, jak Dżarir Ibn Abd Allah wrócił z miejsca ustronnego, wykonał wudu i przetarł z wierzchu wilgotnymi dłońmi skórzane skarpety (chuffajn), po czym stanął do modlitwy. Gdy go o to zapytano, odrzekł, że widział, jak Prorok tak robił.

Hadis ten został potwierdzony, albowiem Dżarir był jednym z tych, którzy późno przyjęli islam.

381. Przekazał Al-Mughira Ibn Szuba: Usługiwałem Prorokowi, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, przy wykonywał wudu. Przetarł wilgotnymi dłońmi [z wierzchu] skórzane skarpety i odmówił modlitwę.

25. Rozdział: Nienależyte wybicie pokłonu do ziemi

382. Przekazał Huzajfa, że widział jak pewien mężczyzna niepoprawnie wykonywał ukłony (ruku) i pokłony do ziemi (sudżud). Kiedy skończył, Huzajfa rzekł mu: „Nie odmówiłeś modlitwy”. Jeden z przekazicieli dodał: Myślę, że Huzajfa powiedział też: „Gdybyś umarł, umarłbyś podążając za sunną (tradycją) inną niż Muhammada”.

26. Rozdział: W pokłonie do ziemi należy tak szeroko rozstawić ręce (ramiona), by nie dotykały ciała, odsłaniając pachy

383. Przekazał Abd Allah Ibn Malik Ibn Buhajna: Kiedy Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, się modlił [w pokłonie do ziemi] tak szeroko odsuwał ramiona od ciała, że widać było biel jego pach.

Rozdziały o kierunku modlitwy (qibla)

1. Rozdział: Podczas modlitwy palce stóp powinny być zwrócone ku qibli

Abu Humajd powiedział to odnosząc do słów i czynów Proroka.

384. Przekazał Anas Ibn Malik: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Kto odmawia modlitwy tak, jak my, zwraca ku naszemu kierunkowi modlitwy, je zwierzynę ubitą zgodnie z naszym rytuałem, jest muzułmaninem i znajduje się pod opieką Boga i Jego Posłańca. Nie sprzeniewierzajcie się zatem Bogu, sprzeniewierzając tym, którzy są pod Jego opieką”.

385. Przekazał Anas Ibn Malik: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Nakazano mi walczyć z ludźmi pokąd nie wyznają, że nie ma boga poza Bogiem. Jeśli to uczynią i będą odmawiać modlitwy, tak jak my je odmawiamy, zwracać ku kierunkowi modlitwy, ku któremu się zwracamy, i ubijać zwierzynę, tak jak my ją ubijamy, ich krew i ich majątek będą dla nas nienaruszalne i nie będziemy w ich sprawy ingerować, chyba że wymagać tego będzie prawo (islamu). I ich rozrachunek należeć będzie do Boga”.

Przekazał Majmun Ibn Sijah, że zapytał Anasa Ibn Malika: „Abu Hamzo, co czyni życie człowieka i jego majątek nienaruszalnym?”. Odpowiedział: „Ten, kto wyznaje, że nie ma boga poza Bogiem, zwraca się ku qibli (Kabie) w modlitwach, modli się tak, jak my i je zwierzynę ubitą zgodnie z naszym rytuałem - jest muzułmaninem i ma takie same prawa i obowiązki jak inni muzułmanie”.

2. Rozdział: Kierunek modlitwy dla mieszkańców Medyny, Syrii i ziem wschodnich

Kierunkiem modlitwy nie jest ani wschód ani zachód [dla mieszkańców Medyny], albowiem Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Nie zwracajcie się ku Kabie w Mekce załatwiając potrzeby [na otwartej przestrzeni]. Zwracajcie się ku wschodowi lub zachodowi”.

386. Przekazał Abu Ajjub al-Ansari: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Załatwiając potrzeby, nie zwracajcie się twarzą czy plecami ku kierunkowi modlitwy, raczej zwracajcie się ku wschodowi lub zachodowi”. Abu Ajjub dodał, że wróciwszy do Syrii, ujrzeli tam latryny zwrócone ku kierunkowi modlitwy, toteż odwrócili się, gdy z nich korzystali i prosili Boga o zmiłowanie”.

3. Rozdział: Słowa Boga: {I bierzcie miejsce Abrahama[16] za miejsce modlitwy[17]} [2:125]

387. Przekazał Amr Ibn Dinar: Zapytałem Ibn Umara, czy ten, kto dopełnił rytuału okrążania (tawaf) Kaby, lecz nie dopełnił sa’j - nie przemaszerował siedmiokrotnie między As-Safą i Al-Marwą, może współżyć z żoną, i Ibn Umar odparł: „Dotarłszy do Mekki, Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, siedmiokrotnie okrążył Kabę, odmówił dwurakatową modlitwę za miejscem Abrahama, po czym przemaszerował siedmiokrotnie między As-Safą i Al-Marwą. I, zaprawdę, w Posłańcu Boga jest dla was dobry przykład do naśladowania”. Zapytaliśmy o to samo Dżabira Ibn Abd Allaha, i rzekł on: „Nie powinien współżyć z żoną, pokąd nie przemaszeruje siedmiokrotnie między As-Safą i Al-Marwą (sa’j)”.

388. Przekazał Mudżahid: Przyszedł mężczyzna do Ibn Umara i powiedział, że Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, wszedł do Kaby. Ibn Umar rzekł: Udałem się tam, lecz Prorok opuścił już Kabę; spostrzegłem natomiast Bilala, który stał przy jej wrotach i zapytałem go, czy Prorok odmówił w Kabie modlitwę. Bilal odrzekł: „Tak, odmówił dwa rakaty między dwoma filarami po twej lewej stronie, gdy wejdziesz do Kaby. Potem wyszedł i odmówił dwa rakaty zwrócony ku Kabie”.

389. Przekazał Ibn Abbas: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, wszedł do Kaby i wznosił w niej prośby do Boga zwracając ku każdej ze stron, i nie odmawiał w niej żadnych modlitw. Dopiero gdy z niej wyszedł, odmówił dwa rakaty zwrócony ku Kabie, po czym rzekł: „Oto kierunek modlitwy”.

4. Rozdział: Zwrócenie ku kierunkowi modlitwy [podczas modlitw obowiązkowych] niezależnie od miejsca

Przekazał Abu Hurajra, iż Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Zwracajcie twarze ku Kabie i mówcie: ‚Bóg jest wielki!’.

390. Przekazał Bara Ibn Azib: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, odmawiał modlitwy zwracając ku Jerozolimie przez szesnaście lub siedemnaście miesięcy, a pragnął zwracać się w modlitwach ku Kabie i Bóg objawił: {Zaprawdę! Widzieliśmy zwrócenie twojej twarzy [Muhammadzie] ku niebu} [2:144], toteż Prorok zwrócił się twarzą ku Kabie, a głupcy – to jest żydzi – spośród ludzi, mówili: „Co sprawiło, że odwrócili się od ich kierunku modlitwy [Bajt al-Maqdis]’. (I Bóg objawił): {Powiedz [Muhammadzie]: „Do Boga należy wschód jak i zachód. On prowadzi ku drodze prostej, których chce}. [2:142] Mężczyzna odmówił modlitwę z Prorokiem (ku Kabie) i oddalił się. Widząc ansarów odmawiających modlitwę asr ku Jerozolimie, rzekł: „Zaprawdę, modliłem się z Posłańcem Boga zwrócony ku Kabie”. I wszyscy zwrócili twarze ku Kabie.

391. Przekazał Dżabir: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, odmawiał (zalecane) modlitwy na grzbiecie wielbłądzicy, zwrócony w stronę, w którą ona się kierowała. Gdy chciał odmówić modlitwę obowiązkową, zsiadał i odmawiał ją zwrócony ku Kabie w Mekce.

392. Przekazał Abd Allah: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, odmawiał modlitwę - jeden z przekazicieli, Ibrahim, nie był pewien, czy odmówił mniej czy więcej rakatów - a gdy skończył, ludzie zapytali: „Posłańcu Boga, czy modlitwa uległa zmianie?’. Spytał: „Jak to?”. Ludzie rzekli: „Odmówiłeś tyle i tyle z modlitwy”, toteż Prorok stanął na kolanach twarzą ku kierunkowi modlitwy, wybi1)ł dwa pokłony [za zapomnienie –as-sahw] i zakończył modlitwę taslimem[18]. Zwróciwszy się ku nam, rzekł: „Gdyby modlitwa uległa zmianie, zaprawdę, powiadomiłbym was o tym. Jestem tylko człowiekiem, tak jak i wy, i mogę zapomnieć, jak i wy. Jeśli zapomnę - przypomnijcie mi, a jeśli któregoś z was ogarnie wątpliwość co do jego modlitwy[19], niech oprze się na tym, co pewne i dopełni stosownie modlitwę. Potem niech zakończy ją taslimem i wybije dwa pokłony do ziemi za zapomnienie”.

5. Rozdział: Co powiedziano o kierunku modlitwy; i kto uznał, że nie należy powtarzać modlitwy, jeśli omyłkowo zwrócono się w inną stronę

Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, wyrecytował taslim po dwóch rakatach modlitwy zuhr, zwrócił się ku ludziom, po czym odmówił dwa opuszczone rakaty.

393. Przekazał Umar [Ibn al-Chattab]: Mój Pan spełnił me trzy prośby… Powiedziałem: „Posłańcu Boga, chciałbym, aby miejsce Abrahama było naszym miejscem modlitwy (lub - niektórych naszych modlitw) – i Bóg objawił: {I bierzcie miejsce Abrahama za miejsce modlitwy [lub niektórych waszych modlitw – dwóch rakatów po okrążaniu Kaby]} [2:125]. Odnośnie [wersetu] hidżabu, rzekłem: „Posłańcu Boga, gdybyś tak polecił twym żonom przestrzegać hidżabu, zaprawdę, rozmawiają się nimi i dobrzy i źli”, i został objawiony werset o hidżabie. I pewnego razu żony Proroka zmówiły się przeciwko niemu i powiedziałem im: „Być może, jego Pan, jeśli on [Prorok] was odprawi, da mu w zamian żony lepsze od was”, i został objawiony ten werset [zob. Koran 66:5]”.

394. Przekazał podobnie Anas.

395. Przekazał Abd Allah Ibn Umar: Kiedy odmawiano modlitwę fadżr w Quba, ktoś przyszedł i powiedział: „Dzisiejszej nocy Posłańcowi Boga objawiony został nakaz odmawiania modlitw ku Kabie. Zwróćcie zatem ku niej twarze” - i ludzie, który zwróceni byli ku Jerozolimie, zwrócili twarze ku Kabie [w Mekce].

396. Przekazał Abd Allah: Pewnego razu Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, odmówił pięć rakatów w modlitwie zuhr. Zapytano: „Czyżby zwiększyła się liczba rakatów w modlitwie?”. Prorok zapytał: „Jak to?”. Powiedzieli: „Odmówiłeś pięć”. Stanął zatem na kolanach i wybił dwa pokłony do ziemi za zapomnienie (sudżud as-sahw).

Rozdziały o meczetach

1. Rozdział: Usunięcie plwocin w meczecie dłonią

397. Przekazał Anas Ibn Malik: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, ujrzał [w meczecie] plwocinę na ścianie zwróconej ku kierunkowi modlitwy i jego twarzy pojawił się grymas obrzydzenia. Uniósł się, zdrapał ją dłonią i rzekł: „Modląc się, rozmawiacie na osobości z waszym Panem – lub: stoicie przed waszym Panem, toteż nie spluwajcie ku kierunkowi modlitwy. Jeśli musicie, spluńcie w lewo lub pod stopę”, po czym ująwszy rąbek swej szaty, splunął weń, założył i rzekł: „Lub tak uczyńcie”.

398. Przekazał Abd Allah Ibn Umar: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, ujrzał plwociny na ścianie meczetu zwróconej ku kierunkowi modlitwy i usunął je, po czym rzekł zwróciwszy się do ludzi: „Nie spluwajcie przed siebie odmawiając modlitwy, albowiem Bóg jest przed wami, gdy się modlicie”.

399. Przekazała Aisza, Matka Wiernych (Umm al-Muminin): Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, ujrzał wydzielinę z nosa, śluz lub plwocinę na ścianie meczetu zwróconej ku kierunkowi modlitwy i starł ją.

2. Rozdział: Usunięcie żwirem flegmy (lub wydzielin z nosa) w meczecie

400. Przekazali Abu Hurajra i Abu Sa’id: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, ujrzał wydzielinę na ścianie meczetu i starłszy ją żwirem, rzekł: „Jeśli musicie splunąć, nie czyńcie tego do przodu ani na prawo, lecz na lewo lub pod lewą stopę”.

3. Rozdział: Nie spluwa się na prawo podczas modlitwy

401. Przekazali Abu Hurajra i Abu Sa’id: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, ujrzał wydzielinę na ścianie meczetu; wziął żwir, starł ją i rzekł: „Jeśli musicie splunąć, nie spluwajcie przed siebie ani na prawo, lecz w lewo lub pod lewą stopę”.

402. Przekazał Anas: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Nie spluwajcie przed siebie ani na prawo, [jeśli musicie, spluwajcie] na lewo lub pod lewą stopę”.

4. Rozdział: Spluwanie na lewo lub pod lewą stopę

403. Przekazał Anas Ibn Malik: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Odmawiając modlitwę wierzący stoi przed swym Panem (lub rozmawia na osobności ze swym Panem)[20], toteż niechaj nie spluwa przed siebie ani na prawo, tylko [jeśli musi] na lewo lub pod lewą stopę”.

404. Przekazał Abu Sa’id: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, ujrzał plwociny na ścianie meczetu zwróconej ku kierunkowi modlitwy i starł je żwirem, po czym zabronił spluwać przed siebie i na prawo, chyba że na lewo lub pod lewą stopę.

5. Rozdział: Odkupienie splunięcia w meczecie

405. Przekazał Anas Ibn Malik: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Splunięcie w meczecie jest grzechem, a odkupieniem jest zasypanie plwociny[21]”.

6. Rozdział: Zasypanie flegmy w meczecie

406. Przekazał Abu Hurajra: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Kiedy stajecie do modlitwy, nie spluwajcie przed siebie, albowiem stoicie przed (lub rozmawiacie na osobności z) Bogiem, i nie spluwajcie na prawo, albowiem jest tam anioł. Możecie [jeśli musicie] splunąć na lewo lub pod stopę, zasypując wydzielinę”.

7. Rozdział: Jeśli nie ma innego wyjścia, można splunąć w rąbek szaty

407. Przekazał Anas: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, ujrzał wydzielinę na ścianie meczetu zwróconej ku kierunkowi modlitwy, i zdrapał ją dłonią. Na jego twarzy odmalowało się niezadowolenie lub grymas obrzydzenia. Rzekł: „Kiedy stajecie do modlitwy, rozmawiacie na osobności z waszym Panem – lub: wasz Pan znajduje się między wami a qiblą, zatem nie spluwajcie ku qibli, tylko na lewo lub pod lewą stopę”, po czym ująwszy rąbek swej szaty, splunął weń, założył i rzekł: „Lub tak uczyńcie tak”.

8. Rozdział: Nauczanie przez imama należytego sposobu odmawiania modlitw i wzmianka o kierunku modlitwy

408. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Czy sądzicie, że moja twarz zwrócona jest ku qibli? Na Boga, nie ukryją się przede mną ani wasze poddanie (uległość) ani wasze ukłony, zaprawdę widzę was zza moich pleców”.

409. Przekazał Anas Ibn Malik: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, prowadził nas w modlitwie, po czym zajął miejsce na minbarze i rzekł: „Zaprawdę podczas modlitwy i w ukłonach widzę was zza pleców tak jak teraz, gdy na was spoglądam”.

9. Rozdział: Czy można mówić: „Meczet plemienia (rodu) takiego a takiego”.

410. Przekazał Abd Allah Ibn Umar: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, zalecił przeprowadzić wyścigi konne, i konie, które odchudzono miały biec z Al-Hafija do Sanijat al-Wada, zaś te, których nie odchudzono od As-Sanijat do meczetu Banu Zurajq. Jeden z przekazicieli dodał, Ibn Umar również wziął udział w wyścigach.

10. Rozdział: Rozdzielenie jałmużny i kiść daktyli w meczecie

411. Przekazał Anas: Przekazano Posłańcowi Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, pieniądze z Bahrajnu i zalecił złożyć je w meczecie. Była to największa ilość pieniędzy, jaką kiedykolwiek otrzymał Posłaniec Boga. Prorok udał się na modlitwę nie obrzuciwszy ich nawet spojrzeniem. Po modlitwie, usiadł przy pieniądzach i rozdawał je każdemu, kogo ujrzał. Przyszedł do niego Al-Abbas i powiedział: „Posłańcu Boga, daj mi trochę - zapłaciłem okup za siebie i Aqila”. Posłaniec Boga wyraził zgodę i Al-Abbas napełnił swą szatę, lecz gdy spróbował ją unieść, nie dał rady. Powiedział: „Posłańcu Boga! Poleć komuś, by pomógł mi ją unieść”, lecz Prorok odmówił. Al-Abbas zapytał zatem Proroka, czy mógłby pomóc mu ją podnieść, lecz Posłaniec Boga odmówił. Al-Abbas wyjął część dirhamów i spróbował unieść szatę (lecz na różno). Poprosił ponownie: „Posłańcu Boga! Poleć komuś, by pomógł mi ją unieść”, lecz ten odmówił. Al-Abbas poprosił znów Proroka: „Czy mógłbyś mi pomóc to podnieść?”. Lecz ten ponownie odmówił. Wówczas Al-Abbas wyjął część pieniędzy, uniósł szatę i oddalił się. I Posłaniec Boga nie wstał pokąd nie rozdano ostatniego dirhama.

11. Rozdział: Otrzymanie w meczecie zaproszenia na posiłek i przyjęcie go

412. Przekazał Anas: Zastałem Proroka, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, w meczecie w otoczeniu mężczyzn. Zapytał mnie: „Czy przysłał cię Abu Talha?”. Przytaknąłem. Rzekł: „Zaprasza nas na posiłek?”. Odpowiedziałem twierdząco, a on polecił swym towarzyszom wstać i wszyscy ruszyli ku nam. Ja poszedłem przodem.

12. Rozdział: Wydawanie orzeczeń prawnych w meczecie i przeprowadzanie w nim procesu li’an[22] między mężem a żoną

413. Przekazał Sahl Ibn Sad: Pewien mężczyzna zapytał: „Posłańcu Boga, jeśli mężczyzna zastanie ze swą żoną innego, czy ma go zabić?”. Później byłem świadkiem, jak poddawali się [mąż i żona] procesowi obkładania klątwą (li’an) w meczecie.

13. Rozdział: W jakim miejscu należy odmówić modlitwę będąc w odwiedzinach - w dowolnym, czy wskazanym; i nie należy rozglądać się, by wywiedzieć się czegoś o miejscu lub szpiegować

414. Przekazał Itban Ibn Malik: Przyszedł do mnie Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, i rzekł: „W którym miejscu chciałbyś, bym odmówił modlitwę?”. Gdy wskazałem mu je, Prorok rzekł: ,Allahu akbar’, a my ustawiliśmy się za nim, i odmówił dwa rakaty.

14. Rozdział: Obieranie domów za meczety

Al-Bara’ Ibn Azib prowadził dla ludzi modlitwę zbiorową w swym domu.

415. Przekazał Itban Ibn Malik, Towarzysz Proroka, ansar, wojownik spod Badr: Przyszedłem do Posłańca Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, i powiedziałem: „Posłańcu Boga, mam słaby wzrok, a prowadzę dla mych ludzi modlitwy. Gdy pada, woda spływa doliną odgradzając mnie od nich i nie mogę dotrzeć do meczetu i prowadzić dla nich modlitw. Posłańcu Boga, przyjdź do mego domu i odmów w nim modlitwę, a ja obiorę wówczas to miejsce za miejsce modlitwy”. Posłaniec Boga rzekł: „Dobrze, jeśli Bóg da”. Następnego dnia, kiedy słońce wzeszło wysoko, przyszedł do nas Posłaniec Boga z Abu Bakrem i poprosił o pozwolenie na wejście. Wpuściłem go, a gdy wszedł do środka, miast spocząć, zapytał: „Gdzie chcesz, bym odmówił modlitwę?”. Wskazałem mu miejsce w moim domu. Posłaniec Boga stanął w nim, rzekł: „Bóg jest wielki” i wszyscy ustawiliśmy się za nim. Odmówił dwurakatową modlitwę i zakończył ją taslimem. Potem zaprosiliśmy go na chazira [mięso duszone z warzywami]. Wielu mężczyzn z naszego rodu zgromadziło się w mym domu i jeden zapytał: „Gdzie jest Malik Ibn ad-Duchajszin lub Ibn ad-Duchszun?”. Ktoś odparł: „To obłudnik, on nie miłuje Boga i Jego Posłańca”. Na to, Posłaniec Boga rzekł: „Nie mów tak. Nie słyszałeś, jak mówił: nie ma boga poza Bogiem (przyjął islam) tylko przez wzgląd na Boga?”. Ten rzekł: „Bóg i Jego Posłaniec wiedzą lepiej. Wiedzieliśmy jak pomagał i doradzał obłudnikom”. Posłaniec Boga rzekł: „Bóg wzbronił Ognia tym, którzy mówią: nie ma boga poza Bogiem, pragnąc jedynie zadowolenia Boga”.

15. Rozdział: Wchodząc do meczetu, próg należy przekroczyć prawą nogą

Wchodząc do meczetu, Abd Allah Ibn Umar przekraczał próg prawą nogą, a wychodząc – lewą.

416. Przekazała Aisza: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, zaczynał wszystko od prawej strony, jeśli tylko było to możliwe - na przykład gdy się mył, czesał i wdziewał obuwie.

16. Rozdział: Czy wolno odkopywać groby pogan z okresu ignorancji przed islamem i obierać te miejsca za meczety biorąc pod uwagę słowa Proroka: „Bóg przeklął żydów, albowiem wznieśli miejsca czci na grobach swoich proroków”; i co jest niepożądane odnośnie odmawiania modlitw na grobach

Umar zobaczył, że Anas Ibn Malik modli się na grobie i krzyknął: „Grób! Grób!” [to znaczy: ‚Nie módl się na nim], lecz nie kazał mu powtórzyć modlitwy.

417. Przekazała Aisza: Umm Habiba i Umm Salama opowiadały o kościele w Abisynii, w którym znajdowały się obrazy. Gdy wspomniały o tym Prorokowi, rzekł: Gdy umiera wśród nich bogobojny mąż, wznoszą na jego grobie miejsce czci i malują wizerunki. Tacy są najgorszymi ze stworzeń u Boga”.

418. Przekazał Anas: Gdy Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, przybył do Medyny, zatrzymał się przez czternaście nocy w wyżej położonej części, u rodu Amra Ibn Aufa. Potem posłał po plemię An-Nadżdżara i mężczyźni przybyli uzbrojeni w miecze. Jakbym widział Proroka, jak jedzie na swej wielbłądzicy, a za nim Abu Bakr, w otoczeniu mężczyzn z plemienia An-Nadżdżara pokąd nie zsiedli na podwórzu domostwa Abu Aijjuba. Prorok lubił odmawiać modlitwy od razu po nastaniu ich czasu, nawet w zagrodach, w których trzymano owce. Potem polecił wybudować meczet i posławszy po plemię An-Nadżdżara i rzekł: „Synowie An-Nadżdżara! Powiedzcie, jaką cenę chcecie za ten kawałek ziemi”. Ci odpowiedzieli: „Na Boga! Jego ceny będziemy domagać się tylko od Boga”. Anas dodał: Były tam groby pogan, teren był nierówny i rosły na nim palmy daktylowe. Prorok polecił odkopać groby, wyrównać nierówności terenu i ściąć palmy daktylowe. (I tak uczyniono.) W meczecie ustanowiono w rzędzie pnie palm ku kibli i wybudowano dwie boczne ściany z kamieni. Towarzysze nosili je, recytując wiersze, i Prorok nosił je razem z nimi i mówił: „Jedyne dobro to dobro Życia Przyszłego. Boże, odpuść ansarom i muhadżirom!”.

17. Rozdział: Odmawianie modlitwy w zagrodzie dla owiec

419. Przekazał Abu al-Taijah, że Anas powiedział, iż Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, modlił się w zagrodzie dla owiec. Później słyszałem, jak Anas mówił, że odmawiał modlitwę w zagrodzie dla owiec, zanim zbudowano meczet.

18. Rozdział: Odmawianie modlitwy w zagrodzie dla wielbłądów

420. Przekazał Nafi: Widziałem, jak Ibn Umar modlił się ustawiając przed sobą wielbłąda (jako przeszkodę – sutrę) i mówił, że widział, jak robił tak Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem.

19. Rozdział: Ten, kto odmówił modlitwę przed paleniskiem, ogniem (ogniskiem) lub tym, czemu oddawano cześć, lecz jego intencją było odprawienie modlitwy tylko i wyłącznie dla Boga

Az-Zuhri przekazał od Anasa, że Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Ujrzałem podczas modlitwy Ogień Piekielny”.

421. Przekazał Abd Allah Ibn Abbas: Gdy przydarzyło się zaćmienie słońca, Posłaniec Boga odmówił modlitwę z tej okazji i rzekł: „Ukazał mi się Ogień Piekielny i nigdy nie widziałem rzeczy straszniejszej od tej, którą ujrzałem dzisiaj”.

20. Rozdział: Nie należy modlić się na grobach

422. Przekazał Ibn Umar: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Odmawiajcie jedne z waszych modlitw [modlitwy zalecane] w domach i nie czyńcie z waszych domów grobów”.

21. Rozdział: Modlitwy w miejscach, w których zapadła się ziemia i których dosięgła kara Boga

Panuje pogląd, że Ali nie lubił modlić się w ziemi Babilonu, która się zapadła.

423. Przekazał Abd Allah Ibn Umar: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Nie udawajcie się do miejsc ludzi, którzy doświadczyli kary Boga inaczej, jak tylko płacząc. A jeśli nie zapłaczecie, nie udawajcie się tam, abyście nie doświadczyli tej samej klątwy i kary Boga”.

22. Rozdział: Modlitwa w kościele, świątyni

Umar powiedział: Nie wchodzimy do waszych kościołów ze względu na znajdujące się w nich posągi i wizerunki.

Ibn Abbas odmawiał w kościele modlitwy, jeśli nie było w nim posagów.

424. Przekazała Aisza: Umm Salama wspomniała Posłańcowi Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, o kościele pod wezwaniem Marii w Abisynii oraz o wizerunkach, jakie w nim widziała. Posłaniec Boga rzekł: „Gdy umiera wśród nich bogobojny mąż, wznoszą na jego grobie miejsce czci i malują wizerunki. Tacy są najgorszymi ze stworzeń u Boga”.

425. Przekazali Aisza i Abd Allah Ibn Abbas: Kiedy nadeszła ostatnia godzina Posłańca Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, zakrył twarz wełnianym okryciem (chamisą), a gdy zrobiło mu się gorąco i zabrakło tchu, odkrył ją i rzekł: „Niechaj przekleństwo Boga zaciąży nad żydami i chrześcijanami za to, że obrali groby proroków za miejsca czci”.

426. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Niechaj przekleństwo Boga zaciąży nad żydami za to, że obrali groby proroków za miejsca czci”.

23. Rozdział: Słowa Proroka: „Ziemia została uczyniona dla mnie meczetem i środkiem oczyszczenia”.

427. Przekazał Dżabir Ibn Abd Allah: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Zostało mi darowanych pięć rzeczy, jakie nie zostały darowane żadnemu prorokowi przede mną. Bóg sprawił, że zwyciężam dzięki przerażeniu [wrzucanemu w serca wrogów] na odległość miesięcznej podróży i On uczynił dla mnie [i moich współwyznawców] ziemię meczetem [miejscem wybijania pokłonów] i środkiem oczyszczenia [ablucji na sucho - tajammum] i każdy z moich współwyznawców może modlić się w miejscu, w którym zastaje go czas modlitwy. I zdobycze zostały mi dozwolone, nie były dozwolone nikomu przede mną. I każdy z proroków [przede mną] posłany został do swego ludu, ja zaś posłany zostałem do wszystkich ludzi i otrzymałem prawo do wstawiennictwa [w Dniu Zmartwychwstania]”.

24. Rozdział: Spanie (i zamieszkiwanie) kobiety w meczecie

428. Przekazała Aisza: Była czarnoskóra niewolnica, która należała do jednego z rodów arabskich i przyjęła islam. Wyzwolono ją, a ona u nich została. Rzekła: „Jedna z córek mych właścicieli wyszła z domu mając na sobie zdobioną przepaskę ze skóry i zgubiła ją. A przelatywała w tym miejscu kania, która wzięła przepaskę za mięso i ją porwała. Ludzie zaczęli mnie podejrzewać, znęcali się nade mną i przeszukali mnie całą. Gdy tak stałam wśród nich przerażona, kania przeleciała nad nami i upuściła przepaskę. Gdy ją podnieśli, rzekłam: „Oto dowód mej niewinności!”. Aisza dodała: Niewolnica ta przyszła do Posłańca Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, i przyjęła islam. Miała rozstawiony namiot lub parawan w meczecie. Przychodziła do mnie i rozmawiałyśmy. Nim ode mnie wyszła, zwykle mawiała: „Dzień przepaski[23] był jednym z cudów naszego Pana. Zaprawdę, On wyratował mnie z ziemi niewiary”. Ponieważ powtarzała to często, zapytałam ją, cóż to za historia wiąże się z dniem przepaski, i opowiedziała mi wszystko.

25. Rozdział: Spanie mężczyzny w meczecie

Przekazał Anas: Ludzie z Banu Ukl przybyli do Proroka, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, i dołączyli do mężczyzn as-suffa[24].

Abd ar-Rahman Ibn Abu Bakr powiedział: Towarzysze (ashab) as-suffa byli biedakami.

429. Przekazał Nafi, że Abd Allah Ibn Umar powiedział: Za młody, gdy nie byłem jeszcze żonaty, spałem w meczecie Proroka [w Medynie].

430. Przekazał Sahl Ibn Sad: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, udał się do [swej córki] Fatimy i nie zastał u niej [jej męża] Alego. Zapytał: „Gdzie jest twój kuzyn?”. Odpowiedziała: „Zaszło coś między nami, zdenerwował się i wyszedł. Nie zażywał popołudniowej drzemki w domu”. Posłaniec Boga posłał kogoś na poszukiwania Alego, i gdy mężczyzna wrócił, rzekł: „Posłańcu Boga, Ali śpi w meczecie”. I Posłaniec Boga udał się do meczetu, i ujrzał śpiącego Alego z obsuniętą ridą, okrytego kurzem. Posłaniec Boga zaczął go otrzepywać i mówił: „Wstawaj, Abu Turab (dosł. Ojcze kurzu)! Wstawaj, Abu Turab!”.

431. Przekazał Abu Hurajra: Widziałem siedemdziesięciu towarzyszy as-suffa i żaden z nich nie miał rida. Mieli izary lub długie szaty, które wiązali przez kark – jedne sięgały im nóg (podudzi, goleni), drugie pięt i przytrzymywali je dłońmi, by nie odsłaniały aury.

26. Rozdział: Modlitwa po powrocie z podróży

Kab Ibn Malik powiedział: Wracając z drogi, Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, odmawiał w meczecie modlitwę.

432. Przekazał Dżabir Ibn Abd Allah: Poszedłem do Proroka, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, do meczetu - jeden z przekazicieli, Miswar, sądził, że Dżabir powiedział: w południe - i polecił mi odmówić dwurakatową modlitwę. Winien był mi pieniądze i zwrócił je z nawiązką.

27. Rozdział: Odmawianie dwurakatowej modlitwy po wejściu do meczetu (tahajjat al-masdżid[25]) przed spoczynkiem

433. Przekazał Abu Qatada al-Salami: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Wchodząc do meczetu, nim spoczniecie, odmówcie dwurakatową modlitwę (tahajjat al-masdżid)”.

28. Rozdział: Przerwanie stanu rytualnej czystości w meczecie

434. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Aniołowie proszą Boga o odpuszczenie grzechów dla każdego z was tak długo, jak długo trwa on w miejscu modlitwy i nie popełni tego, co unieważni stan jego rytualnej czystości. Mówią: „Boże, wybacz mu! Boże, bądź mu miłościw!”.

29. Rozdział: Budowa meczetu (Proroka)

Abu Sa’id powiedział, że dach meczetu wykonano z liściastych łodyg palm daktylowych.

Umar polecił rozbudować meczet Proroka i polecił: Chrońcie ludzi przed deszczem, wystrzegajcie się zdobień w kolorze czerwonym i żółtym, ponieważ wystawiają ludzi na próbę.

Anas wyrecytował część hadisu: „Będą się nimi [meczetami] chlubić, lecz niewielu będzie w nich odmawiać modlitwy”. Ibn Abbas powiedział: Zaczniecie je [meczety] przyozdabiać, tak jak żydzi i chrześcijanie [zdobią synagogi i kościoły].

435. Przekazał Abd Allah [Ibn Umar]: Meczet Proroka, za życia Posłańca Boga, wybudowano z suszonych cegieł[26], dach z gałęzi a filary z pni palm daktylowych. Abu Bakr nic w nim nie zmienił, Umar rozbudował go tak, jak za życia Posłańca Boga używając suszonych cegieł, gałęzi palm daktylowych, zmieniając jedynie filary na drewniane. Usman zaś rozbudował go znacznie - postawił ściany z ciosanych kamieni i wapna, filary z kamienia, a dach z drzewa tekowego.

30. Rozdział: Gromadna budowa meczetu

I słowa Wszechmocnego Boga:

{Nie godzi się politeistom [poganom, tym, którzy nie wierzą w Jedynego Boga i Jego Posłańca Muhammada], aby utrzymywali meczety Boga, zaświadczając o swojej niewierze przeciwko samym sobie. Dzieła ich są próżne i w Ogniu zamieszkają. Meczety Boga powinni utrzymywać tyko ci, którzy wierzą w Boga i w Dzień Ostatni, odmawiają modlitwę i rozdają jałmużnę [zakat] i objawiają się tylko Boga. Oni są tymi, którzy podążają za prawdziwą wskazówką} [9:17-18]

436. Przekazał Ikrima: Ibn Abbas powiedział mi i jego synowi Alemu: „Idźcie do Abu Sa’ida i posłuchajcie, o czym mówi”. Kiedy do niego przyszliśmy, naprawiał mur (w ogrodzie). Nałożył rida, usiadł i zaczął opowiadać. Kiedy dotarł do tego, jak budowano meczet Proroka, rzekł: „Nosiliśmy po jednej cegle, a Ammar po dwie. Prorok ujrzał go i otrzepując kurz z jego ciała, rzekł: ‚Boże, bądź miłościw Ammarowi! Będzie zapraszał ich do Raju, a oni zaproszą go do Ognia’”. Ammar powiedział: „Oddaję się pod ochronę Boga przed pokusami”.

31. Rozdział: Zatrudnianie cieśli i rzemieślnika przy budowie minbaru lub meczetu z drewna

437. Przekazał Sahl: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, posłał umyślnego do kobiety, by poleciła jej niewolnikowi, który był cieślą, wykonać dla Proroka drewniany minbar, na którym mógłby zasiadać.

438. Przekazał Dżabir: Kobieta powiedziała: „Posłańcu Boga, a może polecimy zrobić dla ciebie coś do siedzenia? Mój niewolnik jest cieślą”. Odrzekł: „Dobrze, jeśli chcesz”. I wykonano dla niego minbar.

32. Rozdział: Ten, kto buduje meczet

439. Przekazał Ubajd Allah al-Chaulani: Słyszałem, jak Usman Ibn Affan rzekł, gdy roztrząsano jego zamysł odbudowy meczetu Posłańca Boga: „Za dużo mówicie! Słyszałem, jak Prorok rzekł: ‚Temu, kto buduje meczet[27] (Bukajr sądził, że Asim, jeden z przekazicieli hadisu, dodał: „dla Boga”), Bóg wybuduje podobny przybytek w Raju’”.

33. Rozdział: Przechodząc przez meczet należy trzymać groty strzał w dłoni

440. Przekazał Dżabir Ibn Abd Allah: Mężczyzna przechodził przez meczet i niósł strzały. Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, powiedział mu: „Trzymaj je za groty’”.

34. Rozdział: Można przechodzić przez meczet

441. Przekazał Abu Burda Ibn Abd Allah od ojca: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Kto przechodzi przez meczet lub bazar niosąc strzały, niech trzyma je za groty, aby nie skaleczyć innego muzułmanina”.

35. Rozdział: Recytowanie poezji w meczecie

442. Przekazał Hassan Ibn Sabit al-Ansari: Zapytałem Abu Hurajrę: „Pytam cię na Boga, czy słyszałeś, jak Prorok mówił: ‚Hasanie, odpowiedz im w imieniu Posłańca Boga! Boże, wesprzyj go aniołem Gabrielem (ruh al-qudus)’?”. I Abu Hurajra przytaknął.

36. Rozdział: Mężczyźni z włóczniami w meczecie

443. Przekazała Aisza: Pewnego dnia, w którym Abisyńczycy urządzali w meczecie popisy zręczności w posługiwaniu się włóczniami, ujrzałam na progu mej izby Posłańca Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem. Zasłaniał mnie swym rida, bym mogła oglądać popisy.

Urwa powiedział, że Aisza powiedziała: Ujrzałam Proroka, kiedy Abisyńczycy urządzali popisy zręczności w posługiwaniu się włóczniami.

37. Rozdział: Wzmiankowanie na minbarze w meczecie o sprzedaży i kupnie

444. Przekazała Aisza: Barira przyszła do mnie z prośbą o pomoc w spłacie jej pisma wyzwalającego (kitaba). Powiedziałam jej: „Jeśli chcesz, spłacę twych właścicieli i obejmę nad tobą patronat (wala[28])”. Właściciele jednak rzekli: „Jeśli chce, może spłacić to, co zostało [z ceny]” - lub według Sufjana, jednego z przekazicieli, powiedzieli: „Jeśli chce, może ją wyzwolić, a my zostaniemy jej patronami”. Kiedy przyszedł Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, i opowiedziałam mu o tym, rzekł: „Wykup ją i wyzwól. Zaprawdę, patronat przysługuje wyzwalającemu”. Później, Posłaniec Boga stanął na minbarze – lub według Sufjana: Posłaniec Boga wszedł na minbar - i rzekł: „Jak to jest, że niektórzy ludzie ustanawiają warunki, których nie ma w Księdze Boga?! Każdy warunek, którego nie ma w Księdze Boga, jest nieważny, nawet gdyby ustanowiono sto takich warunków”.

38. Rozdział: Domaganie się zwrotu długu od dłużnika oraz zdybanie go w meczecie

445. Przekazał Kab: Poprosiłem w meczecie Ibn Abu Hadrada o spłatę długu, jaki u mnie zaciągnął i obaj podnieśliśmy głosy. Gdy usłyszał nas Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, który był wówczas w swoim domu, wyszedł unosząc zasłonę swej izby i zawołał: „Kabie!”. Odpowiedziałem: „Do twoich usług, Posłańcu Boga!”. Rzekł: „Kabie, zmniejsz należność” – i uczynił gest wskazujący połowę. Powiedziałem: „Już to zrobiłem, Posłańcu Boga”, na co rzekł ł się dlewoim domu u włóczniami) ziemą, scu lub szpiegować. [do Ibn Abu Hadrada]: „Wstań i zapłać dług”.

39. Rozdział: Sprzątanie w meczecie i usuwanie zanieczyszczeń, brudu i gałęzi

446. Przekazał Abu Hurajra: Czarnoskóry mężczyzna (lub czarnoskóra kobieta) sprzątali w meczecie i on (lub ona) umarł (umarła). Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, zapytał o niego (nią). Powiedziano mu, że umarł (umarła). Powiedział: „Dlaczego mi o tym nie powiedziano?! Pokażcie mi gdzie jest jego (jej) grób”. Udał się do jego (jej) grobu i odmówił modlitwę pogrzebową.

40. Rozdział: Zakaz handlu trunkami został ogłoszony w meczecie

447. Przekazała Aisza: Kiedy zostały objawione wersety sury Krowa o lichwie (riba), Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, udał się do meczetu, wyrecytował je przed ludźmi i zabronił handlu trunkami.

41. Rozdział: Służba w meczecie

Ibn Abbas powiedział, że {Ja poświęcam Tobie to, co jest w mym łonie} [3:35] – odnosi się do służby w meczecie.

448. Przekazał Abu Rafi: Abu Hurajra powiedział: „Mężczyzna (lub kobieta) sprzątał (sprzątała) w meczecie”. Jeden z przekazicieli dodał: „Wydaje mi się, że była to kobieta”, po czym potem przekazał hadis od Proroka, w którym nadmienia się, że Prorok odmówił za nią (lub niego) modlitwę pogrzebową przy jej (jego) grobie.

42. Rozdział: Uwiązanie więźnia lub dłużnika w meczecie

449. Przekazał Abu Hurajra: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Wczorajszej nocy, wielki ifrit spośród dżinnów przyszedł do mnie i chciał przeszkodzić w modlitwie, lecz z pomocą Boga go zmogłem. Chciałem przywiązać go do filara w meczecie, abyście rankiem wszyscy go zobaczyli, lecz wspomniałem słowa mego brata, [proroka] Salomona: {Panie mój! Wybacz mi i obdarz mnie takim królestwem, jakiego nie posiądzie nikt po mnie} [38:35]. Jeden z przekazicieli, Ruh, dodał: „[Ifrit] oddalił się upokorzony”.

43. Rozdział: Kąpiel rytualna (ghusl) przed przyjęciem islamu i przywiązanie jeńca w meczecie

Szurajh kazał przywiązywać przestępców lub dłużników do filarów w meczecie.

450. Przekazał Abu Hurajra: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, wysłał jezdnych ku Nadżdowi i przywiedli mężczyznę, zwanego Sumama Ibn Usal z Banu Hanifa i przywiązali go do filaru w meczecie. Gdy Prorok przybył, polecił go uwolnić, na co Sumama ruszył do pobliskiego gaju palm daktylowych, wziął kąpiel rytualną (ghusl), po czym wrócił do meczetu i rzekł: ‚Nie ma boga poza Bogiem i Muhammad jest Posłańcem Boga’”.

44. Rozdział: Rozstawienie namiotu w meczecie dla chorych i innych

451. Przekazała Aisza: W dniu bitwy Rowu Sad [Ibn Mu’az] został ranny w żyłę na ramieniu i Prorok polecił ustawić dla niego namiot w meczecie, by mieć na niego baczenie. W meczecie stał również namiot Banu Ghifar. Gdy ujrzeli krew płynącą do nich z namiotu Sada, zawołali: „Mieszkańcy namiotu, cóż to od was ku nam płynie?!” - a to rana Sada krwawiła obficie, i zmarł on pod namiotem.

45. Rozdział: Wprowadzenie wielbłąda do meczetu, jeśli jest to konieczne

Ibn Abbas powiedział: Prorok okrążał (Kabę) na wielbłądzie.

452. Przekazała Umm Salama: Gdy pożaliłam się Posłańcowi Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, na mą dolegliwość, polecił mi odprawić okrążanie (tawaf) Kaby jadąc wierzchem, z tyłu, za ludźmi, co też uczyniłam. Posłaniec Boga modlił się wówczas przy Kabie i recytował [surę Góra, zaczynającą się od]: {Na górę! Na księgę zapisaną!}.

453. Przekazał Anas Ibn Malik: Dwaj towarzysze opuścili dom Proroka ciemną nocą i prowadziły ich dwa światełka oświetlając drogę niczym kaganki. Gdy się rozstali i one się rozdzieliły, i każdemu z nich towarzyszyło jedno pokąd nie dotarł do domu.

46. Rozdział: Drzwi meczetu i ścieżka przezeń

454. Przekazał Abu Sa’id al-Chudri: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, zwrócił się do ludzi i rzekł: „Bóg dał jednemu ze Swych sług do wyboru między światem doczesnym a tym, który jest u Niego. I sługa wybrał ten drugi”. Abu Bakr załkał. Rzekłem sobie: „Dlaczego ten szejch łka, skoro Bóg dał jednemu ze Swych sług do wyboru między światem doczesnym a tym u Niego po śmierci, i sługa wybrał ten drugi?”. A sługą tym był Posłaniec Boga, i Abu Bakr wiedział więcej od nas. Prorok rzekł: „Abu Bakrze, nie płacz”. Prorok dodał: „Abu Bakr zaszczycił mnie wielce swym majątkiem i towarzystwem. Gdybym miał wybrać bliskiego przyjaciela (chalil[29]) spośród ludzi, zaprawdę wybrałbym Abu Bakra, lecz braterstwo w islamie i przyjaźń wystarczą. Zamknijcie wszystkie bramy w meczecie, za wyjątkiem tej Abu Bakra”.

455. Przekazał Ibn Abbas: W śmiertelnej chorobie, Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, wyszedł z kawałkiem materiału obwiniętym dookoła głowy i usiadł na minbarze. Wychwaliwszy i wysławiwszy Boga, rzekł: „Nie ma nikogo, kto przysłużył mi się bardziej swym życiem i majątkiem niż Abu Bakr Ibn Abu Quhafa. Gdybym miał wziąć sobie bliskiego przyjaciela, z pewnością wybrałbym Abu Bakra, ale braterstwo w islamie jest lepsze. Zamknijcie wszystkie drzwi w meczecie, za wyjątkiem tych Abu Bakra”.

47. Rozdział: Wrota oraz zamki Kaby i meczetów

Przekazał Ibn Dżurajdż: Ibn Abi Mulajka powiedział mi: „Abd al-Maliku! Gdybyś mógł zobaczyć meczet Ibn Abbasa i jego wrota...”.

456. Przekazał Nafi: Ibn Umar powiedział: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, wkroczył do Mekki i posłał po Usmana Ibn Talhę, by otworzył wrota Kaby. Prorok, Bilal, Usama Ibn Zajd i Usman Ibn Talha weszli do środka i zamknęli drzwi. Wyszli po godzinie. Podeszłem do Bilala i zapytałem go o to, a on odpowiedział: „Prorok odmówił w niej modlitwę”. Zapytałem: „W którym miejscu?”. Odparł: „Między dwoma filarami”. Zapomniałem zapytać, ile rakatów odmówił Prorok w Kabie.

48. Rozdział: Poganie w meczecie

457. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, wysłał ku Nadżdowi paru jezdnych i przywiedli mężczyznę zwanego Sumama Ibn Usal z Banu Hanifa, i przywiązano go do jednego z filarów w meczecie.

49. Rozdział: Unoszenie głosu w meczecie

458. Przekazał As-Sa’ib Ibn Jazid: Gdy stałem w meczecie, ktoś rzucił we mnie piaskiem. Ujrzałem, że to Umar Ibn al-Chattab. Powiedział: „Przyprowadź do mnie tych dwóch mężczyzn”. Kiedy to zrobiłem, zapytał ich: „Kim jesteście – lub - skąd jesteście?”. Odpowiedzieli: „Z At-Ta’if”. Umar powiedział: „Gdybyście byli stąd (Medyna) ukarałbym was za unoszenie głosu w meczecie Posłańca Boga!”.

459. Przekazał Kab Ibn Malik: Za życia Posłańca Boga, poprosiłem w meczecie Ibn Abu Hadrada o spłatę należnego mi długu i obaj unieśliśmy głosy tak, że usłyszał nas u swym domu Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem. Wyszedł do nas unosząc zasłonę swej izby i zawołał: „Kabie Ibn Maliku!”. Odpowiedziałem: „Do twoich usług, Posłańcu Boga”. Uczynił gest dłonią, bym obniżył dług o połowę. Powiedziałem: „Posłańcu Boga, już to zrobiłem”. Posłaniec Boga rzekł (do Ibn Hadrada): „Wstań i zapłać”.

50. Rozdział: Zgromadzenia religijne w kręgu i przesiadywanie w meczecie

460. Przekazał Nafi od Ibn Umara: Gdy Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, był na minbarze, mężczyzna zapytał go o tahadżdżud – [zalecaną] modlitwę nocną. Prorok odrzekł: „Odmów dwa rakaty [i zakończ je taslimem], po nich odmów kolejne dwa rakaty, po nich znów dwa i tak dalej… A jeśli ogarnie cię obawa, iż nastanie brzask [czas modlitwy fadżr], odmów jeden rakat i będzie on stanowił witr dla wszystkich odmówionych przez ciebie rakatów”. Ibn Umar rzekł: „Kończcie tahadżdżud jednym, nieparzystym rakatem zgodnie z zaleceniem Proroka”.

461. Przekazał Ibn Umar: Gdy Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, wygłaszał kazanie, podszedł do niego mężczyzna i zapytał, jak odmawiać modlitwę nocną tahadżdżud. Prorok odrzekł: „Odmów dwa rakaty, po nich dwa rakaty, po nich dwa i tak dalej – a jeśli ogarnie cię obawa, że nastanie brzask [czas modlitwy fadżr], odmów jeden rakat i będzie on stanowił witr dla tych wszystkich rakatów, które odmówiłeś”.

Przekazał Ubajd Allah Ibn Abd Allah Ibn Umar: Mężczyzna zwrócił się głośno do Proroka, gdy ten był w meczecie.

462. Przekazał Abu Waqid al-Laisi: Gdy Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, siedział w meczecie, przyszło trzech mężczyzn. Dwaj zbliżyli się do Posłańca Boga, a trzeci się oddalił. Jeden z dwóch znalazł miejsce w kręgu i zajął je, drugi zaś usiadł w tyle, za grupą. Kiedy Posłaniec Boga skończył nauczać, rzekł: „Czy powiedzieć wam o tych trzech? Jeden oddał się Bogu i Bóg udzielił mu schronienia, drugi przybył z pokorą do Boga i Bóg odpłacił mu tym samym [traktując miłosiernie], zaś trzeci odwrócił się od Boga i Bóg również od niego się odwrócił”.

51. Rozdział: Leżenie na wznak w meczecie

463. Przekazał Abbad Ibn Tamim, że jego wuj powiedział: „Widziałem jak Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, leżał na wznak w meczecie z jedną nogą na drugiej”. Przekazał Sa’id Ibn al-Musajjab, że Umar i Usman robili tak samo.

52. Rozdział: Meczet na drodze nie powinien stanowić dla ludzi utrudnienia

464. Przekazała Aisza, żona Proroka: Odkąd posiadłam zdolność rozumowania, pamiętam, jak moi rodzice oddawali Bogu cześć zgodnie z islamem. I nie było ranka ni wieczora, którego nie odwiedziłby nas Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem. Mój ojciec, Abu Bakr, umyślił wybudować meczet na podwórzu naszego domostwa, i tak też uczynił. Odmawiał w nim modlitwy i recytował Koran, zaś kobiety i dzieci politeistów stawały za nim i przyglądały się mu ze zdziwieniem. Abu Bakr był mężczyzną o gołębim sercu i nie mógł powstrzymać łez podczas recytacji Koranu. Obawiał się tego przywódca Kurajszytów (że recytacja Koranu może wpłynąć na ich dzieci i kobiety).

53. Rozdział: Odmawianie modlitw w meczecie na rynku

Ibn Awn odmawiał modlitwy w meczecie znajdującym się w domu, którego drzwi wówczas zamykano.

465. Przekazał Abu Hurajra: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Modlitwa w zgromadzeniu [pod względem nagrody] przewyższa dwudziestopięciokrotnie modlitwę odmawianą samotnie w domu czy na rynku. A tego z was, kto wykonuje doskonale wudu i udaje się do meczetu na modlitwę, za każdy krok ku meczetowi Bóg wynosi w nagrodę o stopień i odejmuje jeden z jego grzechów. A gdy wchodzi on do meczetu, czas, w którym oczekuje na [imama prowadzącego] modlitwę, liczony mu jest za modlitwę i aniołowie wznoszą za niego prośby do Boga o zmiłowanie mówiąc: ‚Boże, bądź mu miłościw! Boże, przebacz mu!” - tak długo, jak długo nie przerwie swego stanu rytualnej czystości”.

54. Rozdział: Splecenie palców obu dłoni w meczecie lub poza nim

466. Przekazał Ibn Umar lub Ibn Amr: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, złożył (splótł) dłonie, wkładając palce jednej ręki między palce drugiej.

Przekazał Abd Allah, że Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Abd Allahu Ibn Amrze! C się z tobą stanie, gdy zostaniesz z najgorszymi z ludzi?”.

467. Przekazał Abu Musa: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Wierzący dla wierzącego jest niczym budowla, której poszczególne części trzymają się razem” – i mówiąc to splótł palce u rąk.

468. Przekazał Ibn Sirin: Abu Hurajra powiedział: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, poprowadził dla nas jedną z dwóch modlitw nocnych. (Abu Hurajra wymienił nazwę tej modlitwy, ale zapomniałem). Odmówił dwa rakaty i zakończył modlitwę taslimem. Stanął obok kawałka drzewa, który leżał w poprzek meczetu i oparł się o niego, jakby był zagniewany. Położył prawą rękę na lewej, zacisnął ręce splatając palce i oparł prawy policzek na lewej ręce. Ludzie, którym było spieszno, wyszli z meczetu przez bramy. Zastanawiali się, czy modlitwa została skrócona. Byli między nimi Abu Bakr i Umar, ale wahali się, czy zapytać Proroka. Mężczyzna o długich dłoniach, zwany Zu al-Jadajn zapytał Proroka: „Posłańcu Boga, zapomniałeś czy modlitwa została skrócona?”. Prorok odparł: „Nie zapomniałem ani modlitwa nie została skrócona”. Prorok dodał: „Czy to prawda, o co zapytał Zu al-Jadajn?”. Ludzie odpowiedzieli: „Tak, to prawda”. Prorok wstał i poprowadził modlitwę, odmówił tę część modlitwy, której zapomniał i wykonał taslim. Po nim wyrecytwał: ‚Allahu akbar’, i wykonał pokłon do ziemi (sudżud) tak, jak zwykle lub trochę dłużej. Potem podniósł głowę mówiąc: ‚Allahu akbar’ i raz jeszcze powiedział: ‚Allahu akbar’ i wykonał pokłon do ziemi (po raz drugi). Podniósł głowę i powiedział: ‚Allahu akbar’”. Jeden z przekazicieli dodał: „Myślę, że zapytano (Ibn Sirina), czy Prorok zakończył modlitwę taslimem. Odparł: Słyszałem jak Imran Ibn Husajn powiedział, że potem wyrecytował taslim.

55. Rozdział: Meczety na drodze do Medyny i miejsca, w których Prorok odmawiał modlitwy

469. Przekazał Fudail Ibn Sulajman: Musa Ibn Uqba powiedział: „Widziałem, jak Salim Ibn Abd Allah szukał pewnego miejsca po drodze i odmówił w nim modlitwę. Przekazał, że jego ojciec modlił się w nim i widział, jak w tym samym miejscu odmawiał modlitwy Prorok”. Przekazał Nafi od Ibn Umara, który powiedział: „Modliłem się w tych miejscach”. Musa, przekaziciel, dodał: Zapytałem o nie Salima, a on odrzekł: „Potwierdzam to, co powiedział o nich Nafi, poza meczetem w Szaraf ar-Rawha”.

470. Przekazał Abd Allah Ibn Umar: W drodze do Mekki, w jej pobliżu Prorok zatrzymał się na noc na postój w Zi-Tuwa Rankiem odmówił modlitwę fadżr, i za miejsce modlitwy obrał duże wzgórze, a nie meczet. Ten został wybudowany później i do tego wponiżej miejsca, w którym modlił się Prorok.

Pominięto hadisy Abd Allah Ibn Umara dotyczące miejsc po drodze z Medyny do Mekki, w których Prorok odmawiał modlitwy.

Rozdziały o przeszkodzie przed odmawiającym modlitwę (sutra)

1. Rozdział: Sutra - przeszkoda przed imamem jest również przeszkodą dla stojących za nim

471. Przekazał Ibn Abbas: Pewnego razu jechałem na oślicy, a dopiero co osiągnąłem wiek dojrzałości płciowej. Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, modlił się w Mina i nie było przed nim żadnego muru. Przejechałem przed rzędami, zsiadłem i puściłem oślicę, by się pasła. Po tym dołączyłem do rzędu i nikt się temu nie sprzeciwił.

472. Przekazał Ibn Umar: Kiedy Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, udawał się na modlitwę świąteczną, polecał wbić przed nim dziryt służący za przeszkodę w miejscu modlitwy i modlił się przed nim, a ludzie modliti się za Prorokiem I robił tak samo w podróży. Po Proroku praktykę tę przejęli muzułmańscy władcy.

473. Przekazał Awn Ibn Abu Dżuhajfa, że jego ojciec powiedział: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, prowadził dla nas modlitwę w Al-Batha i odmówił po dwa rakaty modlitwy zuhr i asr, mając za sutrę dziryt, a kobiety i osły przechodziły przed nim z dala.

2. Rozdział: Odległość między przeszkodą a odmawiającym modlitwę

474. Przekazał Sahl (Ibn Sad): Odległość między miejscem modlitwy Posłańca Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, a ścianą wystarczała, by przeszła tamtędy jedna owca.

475. Przekazał Salama: Odległość między ścianą meczetu a minbarem (przy którym modlił się Prorok) wystarczała tylko, by przeszła tamtędy jedna owca.

3. Rozdział: Odmawianie modlitwy obierając dziryt za przeszkodę

476. Przekazał Abd Allah: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, ustawiał przed sobą dziryt (jako przeszkodę) i odmawiał przed nim modlitwy.

4. Rozdział: Odmawianie modlitwy przed dzirytem (anaza)

477. Przekazał Aun Ibn Abu Dżuhajfa, że jego ojciec powiedział: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, przyszedł do nas w południe i gdy przyniesiono wodę na ablucję, wykonał wudu i poprowadził dla nas modlitwy zuhr i asr obierając dziryt za przeszkodę (sutrę) a kobiety i osły przechodziły z dala od niej.

478. Przekazał Anas Ibn Malik: Kiedy Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, oddalał się za potrzebą, szedłem za nim z jeszcze jednym chłopcem z rzeczami, kijem lub dzirytem i naczyniem z wodą, i gdy kończył, podawaliśmy mu wodę.

5. Rozdział: Przeszkoda a modlitwy w Mekce i w innych miejscach

479. Przekazał Abu Dżuhajfa: W Al-Batha Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, wyszedł w południe i odmówił po dwa rakaty modlitw zuhr i asr, mając za przeszkodę (sutrę) małą włócznię. Kiedy wykonał wudu, ludzie wzięli resztki wody i nacierali nią ciała.

6. Rozdział: Odmawianie modlitwy przed filarem

Umar powiedział: Ludzie, którzy odmawiają modlitwę mają więcej prawa, by modlić się za filarami meczetu niż ci, którzy rozmawiają.

Kiedy Umar ujrzał mężczyznę modlącego się między dwoma filarami, przesunął go za filar, i polecił modlić się za nim.

480. Przekazał Jazid Ibn Abu Ubajd: Towarzyszyłem Salamie Ibn al-Akwie i modlił się za filarem w pobliżu miejsca, w którym znajdował się Koran. Powiedziałem: „Abu Muslimie, widzę, że miłe ci jest odmawianie modlitwy za tym filarem”, A on odrzekł: „Widziałem, że Posłańcowi Boga miłe było odmawianie przy nim modlitwy”.

481. Przekazał Anas: Widziałem, jak najznamienitsi towarzysze Proroka śpieszyli ku filarom o czasie modlitwy maghrib, nim Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, wyszedł na modlitwę.

7. Rozdział: Modlitwa indywidualna między filarami

482. Przekazał Ibn Umar: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, wszedł do Kaby z Usamą Ibn Zajdem, Usmanem Ibn Talhą i Bilalem, i zatrzymał się w niej dłużej. Gdy wyszli, byłem pierwszym, który wszedł [po nich] do Kaby. Zapytałem Bilala, w którym miejscu modlił się Prorok. A on rzekł; „Między dwoma przednimi filarami”.

483. Przekazał Nafi, że Abd Allah Ibn Umar powiedział: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, wszedł do Kaby z Usamą Ibn Zajdem, Bilalem i Usmanem Ibn Talhą al-Hadżabim [klucznikiem i strażnikiem Kaby], zamknął wrota i został w niej dłużej. Gdy wyszedł, zapytałem Bilala, co robił. Odpowiedział: „Odmówił modlitwę z jednym filarem po lewej stronie, jednym po prawej, a trzema z tyłu”. W tych dniach Kabę wspierało sześć filarów. Malik powiedział, że po prawej stronie (Proroka) znajdowały się dwa filary.

484. Przekazał Nafi: Kiedy Abd Allah wchodził do Kaby, szedł na przód zostawiając jej wrota w tyle i stawał na odległość trzech łokci od ściany. Modlił się w miejscu, w którym modlił się Prorok, zgodnie z tym, co powiedział Bilal. Ibn Umar rzekł: „Nie ma dla nas znaczenia, w którym miejscu w Kabie odmawia się modlitwy”.

8. Rozdział: Odmawianie modlitwy przed wierzchowcem, wielbłądem, drzewem lub siodłem [pełniącym funkcję przeszkody]

485. Przekazał Nafi: Ibn Umar powiedział: Prorok usadzał swą wielbłądzicę [by pełniła funkcję przeszkody] i modlił się przed nią. Zapytałem: „Co robił, kiedy wielbłądzica sprowokowana, wstawała?”. Odrzekł: „Brał wielbłądzie siodło, kładł je przed sobą i odmawiał modlitwę przed jego tylną częścią”. Ibn Umar postępował tak samo.

9. Rozdział: Odmawianie modlitwy przed posłaniem

486. Przekazała Aisza: Porównujecie nas (kobiety) do psów i osłów?! Leżałam na posłaniu, a Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, przychodził i odmawiał modlitwy zwrócony ku niemu twarzą. Uważałam, że nie powinnam leżeć przed nim gdy się modlił, toteż nie czyniąc hałasu wysuwałam się spod koca w nogach posłania.

10. Rozdział: Ten, kto odmawia modlitwę powinien odepchnąć każdego, kto przechodzi tuż przed nim

Gdy Ibn Umar siedział w Kabie, recytując taszahhud (podczas modlitwy), odepchnął mężczyznę (który chciał przejść tuż przed nim). Mawiał: „Użyjcie siły, jeśli nie będzie chciał się cofnąć”.

487. Przekazał Abu Salih as-Samman: Widziałem, jak Abu Sa’id al-Chudri modlił się w piątek za rzeczą, która służyła mu za przeszkodę (sutrę). Młodzieniec z Banu Abu Mu’ajt chciał przejść między nim a przeszkodą, lecz Abu Sa’id odepchnął go. Nie mając innej możliwości, mężczyzna ponownie próbował przejść tuż przed nim, lecz Abu Sa’id odepchnął go mocniej. Młodzieniec obraził Abu Sa’ida i udał się ze skargą na niego do Marwana. Abu Sa’id udał się za młodzieńcem do Marwana i ten zapytał: „Abu Sa’idzie, co zaszło między tobą a twym bratankiem?”. Abu Sa’id odrzekł: „Słyszałem, jak Prorok mówił: ‚Gdy odmawiać będziecie modlitwy za przeszkodą i ktoś będzie próbował przejść między wami a przeszkodą, odepchnijcie go. Jeśli nie zechce (obrać innej drogi), użyjcie wobec niego siły, albowiem to szatan’”.

11. Rozdział: Grzech tego, kto przechodzi przed odmawiającym modlitwę

488. Przekazał Busr Ibn Sa’id, że Zajd Ibn Chalid wysłał go do Abu Dżuhajma z pytaniem, co usłyszał od Posłańca Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, o człowieku, który przechodzi przed odmawiającym modlitwę. Abu Dżuhajm rzekł, że Posłaniec Boga rzekł: „Gdyby ten, kto przechodzi przed odmawiającym modlitwę wiedział jak wielki grzech popełnia, wolałby czekać czterdzieści (dni, miesięcy lub lat) niż przejść przed nim’”. Abu an-Nadr nie był pewien, czy powiedział czterdzieści dni, miesięcy czy lat.

12. Rozdział: Stanie z kimś twarzą w twarz podczas modlitwy

Usman nie lubił odmawiać modlitw z kimś twarzą w twarz, albowiem rozpraszało to jego uwagę.

Zajd Ibn Sabit powiedział: „To nie musi mieć takiego skutku, stanie mężczyzny twarz w twarz z mężczyzną odmawiającym modlitwę, nie unieważnia modlitwy tego ostatniego”.

489. Przekazała Aisza: Wymieniono mi rzeczy, które unieważniały modlitwę. Powiedziano: „Modlitwę unieważniają pies, osioł i kobieta [jeśli przejdą przed modlącym się]”. Rzekłam: „Porównujecie nas do psów?! Prorok modlił się zwrócony twarzą ku Kabie w Mekce, a ja leżałam przed nim na posłaniu. Kiedy musiałam oddalić się za potrzeb, wymykałam się chyłkiem (w nogach posłania), albowiem nie chciałam przed nim wstawać [rozpraszać jego uwagi]”.

13. Rozdział: Odmawianie modlitwy za śpiącą kobietą

490. Przekazała Aisza: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, odmawiał modlitwy, gdy spałam przed nim w poprzek posłania, a kiedy miał odmówić modlitwę witr, budził mnie i odmawialiśmy witr razem.

14. Rozdział: Odmawianie zalecanych modlitw za śpiącą kobietą

491. Przekazała Aisza, żona Proroka: Kiedy spałam przed Posłańcem Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, z nogami wyciągniętymi w stronę przeciwną do kierunku modlitwy, w pokłonie do ziemi (sudżud) dotykał mych stóp, więc podciągałam je, a gdy się unosił, prostowałam. Nie było wtedy w naszych domach światła.

15. Rozdział: Kto powiedział: „To, co czynią inni nie unieważnia modlitwy”.

492. Przekazała Aisza: Gdy wspomniano mi, że pies, osioł i kobieta unieważniają modlitwę, rzekłam: „Porównujecie nas do osłów i psów?! Na Boga, widziałam na własne oczy, jak Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, odmawiał modlitwę, a ja leżałam na posłaniu przed nim - między nim a qiblą. Gdy musiałam udać się za potrzebą, a nie chciałam wstawać się przed nim i go rozpraszać, wysuwałam się przy jego nogach”.

493. Przekazała Aisza, żona Proroka: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, budził się w nocy i odmawiał modlitwy, a ja leżałam w poprzek posłania między nim a kierunkiem modlitwy (qiblą).

16. Rozdział: Trzymanie dziewczynki (dziecka) na ramionach podczas modlitwy

494. Przekazał Abu Qatada al-Ansari: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, odmawiał modlitwę i trzymał swą wnuczkę, Umamę, córkę Zajnab i Asy Ibn Rabi’a Ibn Abd-Szamsa. Gdy wykonywał pokłon do ziemi, stawiał ją, a gdy z niego się unosił, brał ją na ręce..

17. Rozdział: Odmawianie modlitwy przed posłaniem, na którym leży kobieta

495. Przekazała Majmuna Bint al-Haris: Moje posłanie znajdowało się przy miejscu modlitwy Proroka, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, i czasami, gdy leżałam na posłaniu, dotykał mnie ubraniem.

496. Przekazała Majmuna: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, odmawiał modlitwy, a ja spałam przed nim i doświadczałam wówczas krwawienia miesięcznego. Kiedy wyciągał się w pokłonie do ziemi dotykał mnie ubraniem.

18. Rozdział: Można dotknąć lub delikatnie przesunąć żonę, by należycie wybić pokłon

497. Aisza powiedziała: Jak możecie porównywać nas (kobiety) do psów i osłów?! Zaprawdę, Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, odmawiał modlitwy, a ja leżałam przed nim, między nim a qiblą. Gdy wyciągał się w pokłonie do ziemi przesuwał delikatnie moje nogi, a ja je podciągałam do siebie.

19. Rozdział: Kobieta może usunąć rzecz, która zawadza lub uwłacza modlącemu się

498. Przekazał Amr Ibn Majmuna, że Abd Allah (Ibn Masud) powiedział: Gdy Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, modlił się w pobliżu Kaby, siedziało tam paru Kurajszytów. Jeden z nich rzekł: „Spójrzcie na tego mężczyznę, który pełni dobre dzieła dla pokazu! Niech no który przyniesie od takiego a takiego rodu odchody, krew i wnętrzności zarżniętych wielbłądów i niech położy mu na plecach, gdy się pochyli w pokłonie do ziemi!”. I przyniósł je najpodlejszy z nich [Uqba Ibn Abu Mu’ajt] i gdy Posłaniec Boga wybił czołem do ziemi pokłon, rzucił mu na barki. Prorok ani drgnął, a ci zaśmiewali się do rozpuku, pokładając jedni na drugich. Przechodził tamtędy pewien mężczyzna i [ujrzawszy to] udał się do Fatimy [córki Proroka], która była wówczas małą dziewczynką. Gdy przybiegła, Prorok wciąż był w pokłonie. Usunęła z niego nieczystości i przeklęła Kurajszytów. Kiedy Posłaniec Boga skończył się modlić, rzekł: „Boże! Wytrać [niewiernych spośród] Kurajszytów”. Powtórzył to trzy razy i dodał: „Boże! Wytrać Amra Ibn Hiszama, Utbę Ibn Rabi‘a, Szajba Ibn Rabi‘a, Al-Walida Ibn Utbę, Umajja Ibn Chalafa, Uqbę Ibn Abu Mu’ajta i Umara Ibn al-Walida”. Abd Allah dodał: „Na Boga! Widziałem ich wszystkich martwych na polu bitwy w dniu (pod) Badr i wciągnięto ich i wrzucono do studni w Badr. Posłaniec Boga powiedział potem: Przekleństwo Boga dosięgło ludzi studni”.

[1] Podróż Nocna – cudowna podróż Proroka Muhammada, która miała miejsce nocą, ok. 621 r. w miesiącu radżab. Składa się z dwóch etapów określanych terminami – Al-Isra - podróż z meczetu w Mekce do Jerozolimy do meczetu Al-Aqsa, gdzie za Prorokiem odmawiali modlitwy m.in. prorocy Adam, Mojżesz, Jezus; oraz Al-Miradż – wniebowstąpienie, podróż do Niebios, w których Prorok oprowadzany przez anioła Gabriela spotyka proroków posłanych przed nim oraz rozmawia z Bogiem.

[2] Drzewo Głożyny Niezmierzonej Granicy; (sidr – głożyna, ziziphus spina-christi - głożyna cierń Chrystusa), znajdujące się i siódmym niebie, na granicy, której nie może nikt przekroczyć. [zob. Koran 53:14-18].

[3] Qaba’ – rodzaj okrycia wierzchniego, lekkiego płaszcza noszonego zarówno przez mężczyzn jak i kobiety, o długich lub krótkich rękawach.

[4] Rida - większy kawałek materiału, szata, którą okrywano górną część tułowia.

[5] Aura: rel. określone części ciała kobiety i mężczyzny, których nie wolno eksponować; granice aury są w islamie zdefiniowanie w zależności od okoliczności: np. inny jest obszar aury kobiety podczas modlitwy, inny w obecności obcych mężczyzn, inny w obecności ojca, braci; inny – męża.

[6] Edward W. Lane, Arabic English Lexicon; s. 2673.

[7] Edward W. Lane, Arabic English Lexicon, s. 2756.

[8] Danie z daktyli, klasyfikowanego masła i suszonego twarogu, czasami z dodatkiem prażonego, mielonego jęczmienia, przygotowywane przez zagniatanie wszystkich składników na jednolitą masę.

[9] Murūṭ – l.mn. od mirṭ - rodzaj stroju [kisā] – z wełny lub lnu; duża kwadratowa tkanina z wełny o czarnym [czasami zielonym] kolorze; kobiety zarzucały je na głowy i zasłaniały; Edward W. Lane, Arabic English Lexicon, s. 2709-10.

[10] Chamisa – rodzaj przyodziewku, stroju uszytego z kwadratowych połaci tkaniny, o wzorzystych, barwionych lub znaczonych brzegach; lub czarne wełniane okrycie o zdobionych jw. Brzegach, miękkie i delitkatne; Edward W. Lane, Arabic English Lexicon; s.812.

[11] Farrudż - długie okrycie wierzchnie o długich rękawach.

[12] Hulla - strój składający się z izaru oraz ridy, lub rodzaj burd – płaszcza; używane tylko w odniesieniu do stroju człowieka składającego się z dwóch sztuk ubrań tego samego rodzaju; lub każdej z części osobno; lub ridy, koszuli i turbanu, lub jakiekolwiek dobrej jakości odzienie, lecz określanie tym mianem tylko wówczas gdy nienałożone, gdy przywdziane - oznacza dwie lub trzy sztuki odzienia, lub jakiekolwiek nowe odzienie z grubej lub szorstkiej tkaniny - lub lekkiej i delikatnej; lub prążkowana szata; aczkolwiek u Beduinów oznacza strój składający się z trzech części; może też oznaczać jemeński burd [płaszcz], i w tym znaczeniu pojawia się w tych przekazach, w których wymieniano hullę jako najlepszy możliwy rodzaj całunu; Edward W. Lane, Arabic English Lexicon, s. 621

[13] Maszruba – poddasze, półpiętro wybudowane w domu jednej z żon Proroka, wiodła na nie drabina lub schody – z drzewa palmy daktylowej.

[14] Chumra - mata wystarczająca jedynie do oparcia twarzy i rąk w pokłonie w modlitwie.

[15] Hasir – większa, dłuższa mata z liści palmy daktylowej.

[16] Maqam Ibrahim - Miejsce Abrahama, kamień, o wymiarach 60x90 cm na podwórzu Świętego Meczetu w Mekce; stał na nim Prorok Abraham podczas budowy Kaby - pierwszej świątyni poświęconej Bogu; modlitwa w okolicy tego miejsca jest jednym z rytuałów pielgrzymek umra oraz hadżdż.

[17] Niektórych modlitw, tzn. dwa rakaty po okrążeniu Kaby podczas umry, hadżdż.

[18] Taslim – zrócenie twarzy w prawą i lewą stronę, recytując za każdym razem: as-salamu alajkum wa rahmatullah.

[19] Nie będzie pewien, ile rakatów odmówił, zapomni podczas modlitwy.

[20] W oryg. pojawia się tu słowo nadżwa – w islamie oznaczające prywatną rozmowę, rozmowę na osobności tu: z Bogiem.

[21] Za czasów Proroka podłogę meczetu stanowiła ziemia, toteż odkupieniem było zasypanie nią plwocin. Dzisiaj [komentarz do Hadisu Hafiza Sallahudina Yusufa, Riyâdh-us-Sâliheen, Imam Nawawi, s. 1259] należy plwociny wytrzeć lub zmyć z posadzki.

[22] Li’an - proces „obkładania klątwą” - przysięga składana przez żonę i męża, gdy oskarża on żonę o zdradę, cudzołóstwo, nie mając na poparcie swego oskarżenia świadków.

[23] Wišāḥ - rodzaj ozdoby noszonej przez Arabki, Edward W. Lane, w Arabic English Lexicon, s. 2934 podaje kilka znaczeń tego słowa, może to być rodzaj naszyjnika z dwóch sznurów pereł i kamieni szlachetnych wiązanych ukośnie między ramionami a biodrami; szeroka skórzana przepaska zdobiona szlachetnymi kamieniami wiązana między ramionami a pasem, skórzany zdobiony szeroki pas wiązany nad biodrami, którego końce kobiety zarzucały na ramiona.

[24] Ludzie suffa [ṣuffah] - ubodzy, którzy polegali całkowicie na Bogu, dziejąc między sobą jałmużnę i podarunki, niektórzy zbierali i sprzedawali drewno żywiąc siebie i innych za uzyskane środki; as-suffa to nazwa pomieszczenia, w którym żyli; Riyâdh-us-Sâliheen, Al-Imam An-Nawawi, t.2, s. 987.

[25] Salat tahajjat al-masdżid - dwurakatowa modlitwa będąca pozdrowieniem meczetu, odmawiana tuż po wejściu do meczetu.

[26] Cegła otrzymywana z gliny, iłu lub mułu zmieszanego z trawą lub słomą, najczęściej o kształcie prostopadłościanu, suszona na słońcu.

[27] Meczet zwany jest „domem Boga”.

[28] Termin wala ma wiele znaczeń, m.in. oznacza: lojalność, przyjaźń, pokrewieństwo, ochrona, poparcie; ogólne relacje między muzułmanami powinny oparte być na wala; również szczególna relacja między dwoma osobami na mocy której, jedna lub obie dziedziczą po sobie; wala‘ al-ataqa – inaczej patronat – specjalny układ stosunków między wyzwolicielem niewolnika a tym ostatnim, wyzwoliciel przejmuje opiekę nad wyzwoleńcem, który staje się jego ‘klientem’, relacja opierająca się na wzajemnej wierności i lojalności. Zgodnie z islamem patron dziedziczy majątek nabyty przez swego klienta po wyzwoleniu; za: Deeb Khudrawi, A Dictionary of Islamic Terms.

[29] Chalil – ten, kto jest droższy i bliższy niż przyjaciel lub ukochana osoba; prorok Muhammad miał tylko jednego bliskiego przyjaciela – Boga. Prorok Abraham nazywany jest zaś w Koranie „bliskim przyjacielem (chalil) Boga”; Deeb Al-Khudrawi, A Dictionary of Islamic Terms,.