ROZDZIAŁ 51. NADZIEJA NA MIŁOSIERDZIE ALLAHA
Allah, Wywyższony, mówi (co znaczy):
{Powiedz: „O słudzy moi, którzy wykroczyliście przeciwko sobie samym, nie traćcie nadziei w miłosierdzie Boga! Zaprawdę, Bóg przebacza grzechy w całości. Przecież On jest Przebaczający, Litościwy!} [Koran 39:53]
{Tak zapłaciliśmy im za to, iż oni nie uwierzyli. Czy My wynagradzamy w ten sposób kogokolwiek oprócz niewiernych?} [Koran 34:17]
{Zostało nam przecież objawione, że kara na pewno spadnie na tego, kto zadaje kłam i odwraca się.} [Koran 20:48]
{Moje miłosierdzie obejmuje każdą rzecz.} [Koran 7:155]
412. Przekazał Ubada ibn As-Samit, że Prorok (pokój z nim) powiedział: „Kto zaświadczy, że nie ma prawdziwego boga poza Allahem Jedynym, nie mających towarzyszy, i że Mohammed jest Jego sługą i posłańcem, i że Jezus [Isa] jest Jego sługą i posłańcem oraz Jego Słowem, które skierował do Marii [Miriam] i Jego duchem posłanym do niej, oraz że Raj [Dżanna] i Piekło są prawdą, Allaha pozwoli mu wejść do Raju akceptując wszystkie popełnione przez niego (dobre) uczynki”.
[Al-Buchari i Muslim]
Wg innego przekazu Muslima Prorok (pokój z nim) powiedział: „Tego, kto zaświadczy, że nie ma innego prawdziwego boga poza Allahem a Mohammed jest Jego prorokiem, Allah uchroni od Ognia [Piekielnego]”.
Komentarz:
Powyższy hadis potwierdza, że wszyscy prorocy Allaha byli ludźmi, i tym samy odrzuca poglądy przydające niektórym z nich artybuty boskości, np. chrześcijanie uznający Jezusa [Isa] za drugą osobę boską i syna bożego, lub Żydzi czczący Ezrę [Uzair] jako syna bożego. Ta błędna koncepcja jest również podtrzymywana przez niektórych muzułmanów, uznających Mohammeda za „światłość ze światła Allaha” i z tego powodu dopatrujących się u niego cech boskości i wykluczając człowieczeństwo.
Powyższy przekaz jest dowodem, że wiara w człowieczeństwo proroków jest integralną częścią wiary islamu i zaprzeczanie temu jest zaprzeczaniem wierze i ulubieniem Jedności Allaha [tałhid].
Prorok Jezus [Isa] został określony przez Koran jako {Słowo Allaha - Kalimatullah} [Koran 4:171], a słowa te oznaczają, że narodził się w niezwykły sposób, bez ojca, jedynie dzięki wyrażonej Woli Allaha.
Ponadto powyższy hadis obrazuje, że nawet ciężkie grzechy nie wykluczają muzułmanina z islamu, mimo, że przedstawiciele niektórych błądzących sekt tak twierdzą. Grzesznik pozostaje muzułmaninem i jego prawo do znalezienia się w Raju pozostaje nienaruszone, ale osiągnięcie go zależy od tego, czy uraduje Allaha, który wybaczy grzechy i umieści go w Raju, nawet jeżeli początkowo grzesznik znajdzie się w Ogniu. To, co powiedziano muzułmanom, że są chronieni przed ogniem, oznacza że nie zostaną w Ogniu na zawsze, a kara będzie czasowa zależna od ich uczynków i po jej odbyciu będą mieli prawo wstępu do Raju.
413. Przekazał Abu Dharr, że Prorok (pokój z nim) powiedział: „Allah Najwyższy powiedział: ‘Kto popełni dobro zostanie nagrodzony dziesięciokrotnie a Ja jeszcze powiększę nagrodę; i kto uczyni zło ukażę go za nie lub mu przebaczę; i jeśli ktoś zbliża się do mnie o piędź - Ja zbliżam się do niego o łokieć, i jeśli ktoś zbliża się do mnie o łokieć, Ja zbliżam się do niego o sążeń, i jeśli ktoś idzie w Moim kierunku – Je biegnę ku niemu; i ktokolwiek stanie przede Mną z ziemskim bagażem grzechów, ale nie dodając Mi towarzyszy [w czci], spotka się z takim przebaczeniem”.
[Muslim]
Komentarz:
Przekaz określa wielkie miłosierdzie Allaha dla posłusznych mu wiernych, które osiągnie najwyższy poziom w Dniu Sądu. Wtedy Allah nagrodzi co najmniej dziesięciokrotnie każdy dobry uczynek, a w niektórych przypadkach wielokrotnie więcej: jeżeli zechce - nawet siedemsetkrotnie. Tak wielka życzliwość ze strony Allaha sprawia, że muzułmanie nie tracą nadziei na Jego przebaczenie.
414. Przekazał Jabir, że beduin przyszedł do Proroka (pokój z nim) spytał go: „Proroku, jakie to dwie wskazówki, które prowadzą do Raju lub Ognia?” a Prorok (pokój z nim) odpowiedział: „Zmarły, który nie czcił nikogo poza Allahem wejdzie do Raju, a zmarły, który dodawał towarzyszy Allahowi wejdzie do Ognia”.
[Muslim]
Komentarz:
Powyższy przekaz podtrzymuje obietnicę finalnego osiągnięcia Raju przez wszystkich muzułmanów i innych, wierzących w Allaha Jedynego [mułahid], niezależnie od tego, czy znajdą się tam od razu, czy dopiero po odbyciu kary za grzechy w Piekle, ponieważ nie zostaną tam na wieczność. Wieczna kara Ognia jest zastrzeżona tylko dla pogan, politeistów i niewiernych.
415. Przekazał Anas bin Malik, że Muaz ibn Dżabal jechał wierzchem z Prorokiem (pokój z nim), kiedy ten powiedział:
- Muazie! – Muaz odpowiedział:
- Tu jestem by odpowiadać na twoje wezwanie i dla twojej przyjemności, Posłańcu Allaha.
- Muazie!
- Tu jestem by odpowiadać na twoje wezwanie i dla twojej przyjemności, Posłańcu Allaha.
- Muazie!
- Tu jestem by odpowiadać na twoje wezwanie i dla twojej przyjemności, Posłańcu Allaha. – Słysząc to Prorok (pokój z nim) powiedział:
- Tego, kto szczerze i z głębi serca, zaświadczy, że nie ma prawdziwego boga poza Allahem i Mohammed jest Jego sługą i prorokiem, Allah uchroni od Ognia.
– Na co Muaz odpowiedział:
- Proroku, czyż nie powinienem poinformować o tym ludzi, aby mogli cieszyć się z radosnej nowiny?
- Wtedy będą polegać tylko na tym (i przez to zrezygnują z dobrych uczynków).
Tak więc Muaz ujawnił ten przekaz dopiero po śmierci Proroka (pokój z nim), aby uniknąć grzechu ukrywania wiedzy.
[Al-Buchari i Muslim]
Komentarz:
Wg imama At-Taibi szczerość serca oznacza stabilną wiarę i działanie będące potwierdzeniem Jedności Allaha [tałjid] i proroctwa Mohammeda [risala]. Hafiz Ibn Hadżar twierdzi, że At-Taibi dokonał tego wywodu, aby zniwelować rozdźwięk między znaczeniem powyższego hadisu, jakoby zaświadczający tałhid i risala mieli nie znaleść się w Piekle, a dobrze argumentowanym zdaniem uczonych, że grzeszący muzułmanie zostaną umieszczeni w Piekle a następnie uwolnieni stamtąd dzięki wstawiennictwu. Jest to dowód na to, że aby określić prawidłowe znaczenie hadisu należy mieć na uwadze inne związane z nim argumenty/informacje/przekazy, które są nierozerwalnie związane z dobrymi uczynkami. Inaczej ujmując: osoby zaświadczające o Jedyności Allaha, proroctwie Mohammeda i wypełniające zobowiązania wynikające z islamu nie znajdą się w Ogniu.
Niektórzy uczeni z kolei uznają, że powyższy przekaz odnosi się do osób szczerze nawracających się, odstępujące od niewiary i politeizmu, całym sercem zaświadczających tałhid i risala, ale zmarłych niedługo po tym fakcie i nie mających możliwości wypracować dobrych uczynków – takie osoby znajdą się w Raju.
Powyższy hadis prowadzi do konkluzji, że ludzie nie powinno się przekazywać rzeczy, których prawdziwego znaczenie będzie im trudno zrozumieć, aby nie popełniali błędów bazując jedynie na tej jednej pomyślnej informacji.
416. Abu Hurajra lub Abu Said al-Chudri przekazał: W dniu bitwy pod Tabuk muzułmanów nękał taki głód, że powiedzieli do Wysłannika Allaha (pokój z nim): „Posłańcu Allaha, pozwól nam zarżnąć wielbłądy, by się nimi posilić i użyć ich sadła”. On zgodził się, na co przyszedł Umar i rzekł: „Posłańcu Allaha, jeśli tak uczynimy, pozbawimy się środków transportu. Proponuje, byśmy zebrali cokolwiek zostało z prowiantu i byś prosił Allaha o błogosławieństwo, być może Allah je pobłogosławi”. Posłaniec Allaha przytaknął, kazał przynieść skórzaną matę i rozłożyć ją, a następnie poprosił, by ludzie przynieśli resztki zapasów. Tak też poczęli czynić. Jeden przyniósł garść kukurydzy, drugi garść daktyli, a trzeci kawałek chleba. W ten sposób zgromadzono na macie pozostałości pożywienia. Wtedy Posłaniec Allaha (pokój z nim) wzniósł prośby o błogosławieństwo, a następnie rzekł: „Teraz napełnijcie wasze naczynia”. Każdy z nich napełnił swe naczynie jedzeniem, aż w całym wojsku nie pozostało ani jedno niewypełnione naczynie. Wszyscy najedli się do syta, i jeszcze zostało. Posłaniec Allaha (pokój z nim) powiedział: „Żadnemu słudze Allaha, który spotkajwszy Go zaświadczy, że nie ma innego prawdziwego boga poza Allahem i że ja jestem Jego Wysłannikiem, a jego świadectwo pozbawione będzie cienia wątpliwości, nie zostanie wzbronione wejście do Raju”.
[Muslim]
Komentarz:
Hadis opowiada o cudzie Proroka (pokój z nim) i skutku jego modlitwy, w wyniku której małą ilością prowiantu pożywiło się całe wojsko. W autentycznych hadisach nie znajdziemy informacji o dokładnej liczbie muzułmanów, którzy wzięli udział w bitwie pod Tabuk. Na podstawie niektórych przekazów w Fath al-Bari w związku z biografią Proroka (pokój z nim) i wojnami, jakie prowadził na drodze Allaha, Al-Hafiz Ibn Hadżar stwierdził, że liczba ta wynosiła trzydzieści lub czterdzieści tysięcy mężczyzn.
Dane te podlegają dyskusji, lecz mimo to można z nich śmiało wnioskować, że wojska muzułmańskie w owej bitwie były bardzo liczne. Za Sahih al-Buchari: „W bitwie tej u boku Proroka (pokój z nim) wzięła udział wielka liczba muzułmanów. Tak wielka, że nie można by ich spisać, a Prorok (pokój z nim) miał trudności w zorientowaniu się, kogo brakuje, z wyjątkiem tych, o których nieobecności poinformował go Allah” (Sahih Al-Bukhari, Księga Wojen, Rozdz. Bitwa pod Tabuk, hadis Kaba ibn Malik). Fragment ten dowodzi, iż mimo dużej liczebności muzułmanów biorących udział w bitwie, niewielka ilość prowiantu starczyła do nakarmienia ich wszystkich.
Hadis ten uczy nas również, że osoba, którą Allah pobłogosławił Swą łaską, może przez wzgląd na nią doradzić swojemu przełożonemu. Podobnie, osoba pobłogosławiona wyższą pozycją powinna słuchać poddanych, ponieważ możliwe, że ich rada będzie rzeczą lepszą. Nie jest to ujmą dla pozycji zwierzchnika, ani zniewagą ze strony niższego rangą.
417. Itban ibn Malik, uczestnik bitwy pod Badr, przekazał: „Prowadziłem modlitwy dla moich ludzi w Bani Salim, a oddzielała mnie od nich dolina. Kiedy padał deszcz, trudno mi było pokonać ją, by dotrzeć do ich meczetu. Udałem się więc do Wysłannika Allaha i powiedziałem: 'Mój wzrok jest słaby, a deszczową porą dolinę oddzielającą mnie od moich ludzi zalewa rzeka i trudno mi się przez nią przedostać. Chciałbym, abyś przyszedł do mojego domu i odprawił modlitwę, i abym to miejsce mógł uczynić musallą (miejscem modlitw)'. Wysłannik Allaha (pokój z nim) powiedział: 'Tak uczynię'. Następnego ranka, kiedy słońce było już wysoko, Prorok (pokój z nim) i Abu Bakr przyszli do mojego domu. Wysłannik Allaha (pokój z nim) poprosił o pozwolenie na wejście, a ja mu go udzieliłem. Nawet nie usiadłszy powiedział: 'W którym miejscu chciałbyś, abym odprawił modlitwę?' a ja wskazałem mu je. On stanął do modlitwy, rozpoczął ją od takbiru, a my stanęliśmy za nim w rzędzie. Odmówił dwurakatową modlitwę, zakończył ją taslimem, co i my uczyniliśmy. Potem zatrzymałem go na posiłek zwany khazira, który wcześniej przygotowałem (khazira - danie z mąki jęczmiennej i wywaru z mięsa). Kiedy sąsiedzi dowiedzieli się, że Wysłannik Allaha (pokój z nim) gościł u mnie, zaczęli się schodzić, aż mój dom wypełniła duża liczba mężczyzn. Jeden z nich powiedział: 'Co się stało z Malikiem? Nie widzę go.' a inny odparł: 'To hipokryta i nie kocha Allaha i Jego Wysłannika'. Na to Prorok (pokój z nim) rzekł: 'Nie mów tak. Czyż nie widziałeś, jak zaświadczał że nie ma boga poza Allahem jedynie dla sprawy Allaha?'. Mężczyzna odpowiedział: 'Allah i Jego Wysłannik wiedzą lepiej, lecz na Allaha zawsze widzimy go, jak pomaga hipokrytom i rozmawia z nimi'. Prorok (pokój z nim) rzekł: 'Bez wątpienia, ktokolwiek zaświadczy, że nie ma boga poza Allahem, jedynie z intencją zadowolenia Allaha, Allah uchroni go przed Ogniem'”.
[Al-Buchari i Muslim]
Komentarz:
Z hadisu możemy wyciągnąć cztery najważniejsze wnioski:
Można odprawić modlitwę w domu (zamiast w meczecie) jeśli jest ku temu ważny powód.
Jeśli jest się zmuszonym do odprawienia modlitwy w domu, dobrze jest zarezerwować dla niej specjalne miejsce.
Nie jest dozwolonym posądzać muzułmanina jedynie na podstawie wątpliwości.
Każdy muzułmanin zostanie ostatecznie dopuszczony do Raju.
418. Przekazał Umar ibn al-Chattab, że przed oblicze Proroka (pokój z nim) przyprowadzono jeńców, a między nimi kobietę biegającą w poszukiwaniu dziecka. Kiedy zobaczyła dziecko między pojmanymi, złapała je, przycisnęła do brzucha i zaczęła karmić (piersią). Prorok (pokój z nim) spytał: „Sądzicie, że ta kobieta mogłaby wrzucić swoje dziecko do ognia?” Na co towarzysze odpowiedzieli: „Na Allaha, ona nigdy nie wepchnęłaby dziecka do ognia”. Słysząc to Prorok (pokój z nim) powiedział: „Allah jest delikatniejszy dla swojego sługi niż ta kobieta dla swojego dziecka”.
[Al-Buchari i Muslim]
Komentarz:
Hafiz Ibn Hadżar w „Musnad Ismaili” do powyższego przekazu dodaje uzupełnienie: „Po ciągłych poszukiwaniach wreszcie znalazła swoje dziecko, wzięła je na ręce i przytuliła”.
Dopuszczalne jest ilustrowanie przykładami tego, czego nie można zrozumieć za pomocą rozumu i zmysłów, tak jak uczynił to Prorok (pokój z nim). Ponieważ nie jesteśmy w stanie opisać ogromu miłosierdzia Allaha, przytoczył przykład kobiety z dzieckiem, by to wyjaśnić.
419. Przekazał Abu Hurajra, że słyszał Proroka (pokój z nim) mówiącego: „Gdy Allaha powołał do życia stworzenia, zapisał w Księdze, która jest ponad Nim i Jego Tronem ‘Zaprawdę, Moje miłosierdzie zwycięża nad Moim gniewem’”.
[Al-Buchari i Muslim]
Wg innego przekazu Prorok (pokój z nim) powiedział: „[Allah zapisał] Moje miłosierdzie zwyciężyło Mój gniew”.
Wg kolejnego przekazu [Allah zapisał] „Moje miłosierdzie przewyższyło Mój gniew”.
Komentarz:
Według imama al-Chattabi użyte w powyższym hadisie arabskie słowo ‘Kitab’, tłumaczone jako ‘księga’ oznacza decyzję Allaha Najwyższego, którą podjął uprzednio (przed stworzeniem – przyp.tłum.), a stwierdzenie to podpiera wersetem z Koranu: { Allah wydał rozporządzenie: „Z pewnością zwyciężę Ja i Moi posłańcy!”} [Koran 58:21]
W powyższym wersecie użyto czasownika ‘kataba’ w znaczeniu ‘qada’ – zdecydował. Inne możliwe znaczenie słowa ‘kataba’ to Strzeżone Tablice [lauh al-mahfuz], na których jest zapisane wszystko. Allah Najwyższy zasiada na Tronie [arsh] a Jego Księga znajduje się przy Nim. [Fath Al-Bari, Kitab At-Tauhid, rozdział Wa kana arshuhu alal-ma]
420. Przekazał Abu Hurajra, że Prorok (pokój z nim) powiedział: „Allah podzielił miłosierdzie na sto części, pozostawił przy sobie dziewięćdziesiąt dziewięć części, a jedną z nich posłał na ziemię. Dzięki tej jednej części stworzenia traktują się wzajemnie ze współczuciem, do tego stopnia, że zwierzęta podnoszą kopyta nad swoimi młodymi, by ich nie zranić”.
[Al-Buchari i Muslim]
Wg innej narracji Prorok (pokój z nim) powiedział: „Jedną setną posiadanego miłosierdzia Allah zesłał tylko dla dżinów, ludzi, zwierząt i insektów, i dzięki temu kochają się wzajemnie i współczują sobie nawzajem, i dzięki temu dzikie zwierzęta pielęgnują swoje młode. Allah pozostawił sobie dziewięćdziesiąt dziewięć setnych miłosierdzia, aby dobrze traktować swoich poddanych w Dniu Sądu”.
[Al-Buchari i Muslim]
Wg przekazu Salmana al-Farisi zarejestrowanego przez Muslima, Prorok (pokój z nim) powiedział: Allah ma sto części miłosierdzia, z czego jednego używają jego stworzenia w celu wzajemnej miłości i tkliwości. Dziewięćdziesiąt dziewięć zatrzymał na Dzień Sądu”.
Wg jeszcze innego przekazu: „W dniu, w którym Allah stworzył niebiosa i ziemię, stworzył sto części miłosierdzia. Każda część jest w stanie objąć wszystko, co jest między ziemią a niebem. Jedną z części zesłał na ziemię i dzięki temu matka jest czuła dla swojego dziecka i zwierzęta i ptaki są delikatne względem siebie. W Dniu Sądu, Allah udoskonali i skompletuje Swoje miłosierdzie”. (Tzn. w tym Dniu będzie używał wszystkich stu części miłosierdzia względem swoich sług).
Komentarz:
Na podstawie powyższych przekazów wiadomo, że dobroć i delikatne traktowanie jest miłe Allahowi i jest Jego błogosławieństwem i dobrodziejstwem. Jest to powód, dla którego przeznaczył część miłosierdzia Swemu stworzeniu. Osoba bezlitosna i bezwzględna do tego stopnia, że nie jest świadoma tego dobrodziejstwa, powoduje skrajne niezadowolenie Allaha. Jest wręcz pozbawiona Jego błogosławieństwa i łaski.
W Dniu Sądu Allah, Najwyższy, roztoczy nad wiernymi sto części miłosierdzia. Jest to wiedza niosąca sługom Allaha wielkie nadzieję i radość.
421. Przekazał Abu Hurajra, że Prorok (pokój z nim) powiedział odnośnie swego Pana: Sługa popełnił grzech i powiedział: „Allahu, proszę wybacz mój grzech”. Allah rzekł „Mój sługa popełnił grzech, a następnie zdał sobie sprawę z tego, że ma Pana, który wybacza grzechy i za nie karze”. [Człowiek] znów zgrzeszył i powiedział: „Mój Panie, wybacz mój grzech”, a Allah, Wychwalony i Wywyższony powiedział: „Mój sługa popełnił grzech, a następnie zdał sobie sprawę z tego, że ma Pana, który wybacza grzechy i za nie karze”. [Człowiek] ponownie popełnił grzech i powiedział: „Mój Panie, wybacz mój grzech”, a Allah, Wychwalony i Wywyższony powiedział: „Mój sługa popełnił grzech, a następnie zdał sobie sprawę z tego, że ma Pana, który wybacza grzechy lub za nie karze. Przebaczam więc mojemu słudze, niechaj robi, co chce”.
[Al-Buchari i Muslim]
Ostatnie zdanie „niech robi co chce” oznacza, że jak długo muzułmanin szczerze prosi Allaha o przebaczenie po popełnieniu grzechu, otrzyma wybaczenie, ponieważ skrucha anuluje popełnione przewinienie (przyp. wydawcy).
Komentarz:
Allah wybacza muzułmaninowi grzechy dopóty, dopóki jego serce pozostaje wolne od zamiaru nieposłuszeństwa nakazom Allaha, nie zaniedbuje celowo religijnych obowiązków i szczerze błaga o przebaczenie. Powodem tego jest fakt, że grzesznik żałuje za swoje błędy i nie trwa przy nich z obawy przed rozliczeniem. Jeśli tak się dzieje oznacza to, że serce muzułmanina przepełnione jest obawą przed majestatem Allaha oraz nie odczuwa on żadnego uszczerbku okazując Mu absolutną pokorę. To zaś jest przyjemne dla Allaha i dlatego mówi On, że jak długo Jego sługa będzie trwał w pokorze i uniżeniu, będzie mu wybaczał.
Istnieją osoby, które popełniają grzechy, ale nie żałują za nie, nie poszukują przebaczenia za swoje błędy, ani nie czują obawy przez rozliczeniem. Wyraźnie różnią się więc od rodzaju muzułmanów wspomnianego wcześniej i dlatego będą inaczej traktowane przez Allaha. Pierwszy rodzaj postępowania to postępowanie muzułmanina, który mimo popełnionych grzechów, jest miłe Allahowi, a drugi rodzaj to postępowanie buntownika, dla którego Allah przygotował karę. Oby Allah zaliczył nas do tej pierwszej grupy osób.
422. Przekazał Abu Hurajra, że Prorok (pokój z nim) powiedział: „Na Tego, w Którego Ręku jest moja dusza, gdybyście nie grzeszyli, Allah zamieniłby was na ludzi, którzy popełnialiby grzechy i szukali przebaczenia Allaha; i Allah by im wybaczył”.
[Muslim]
Komentarz:
Powyższy hadis mówi o tym, że Allahowi miłe są osoby, które okazują skruchę i proszą Go o przebaczenie za grzechy, do tego stopnia, że jeśli nawracający się grzesznicy przestaną istnieć, stworzy ich. Nie znaczy to jednak, że Allah lubi grzechy lub grzeszników – prawidłowe znaczenie hadisu brzmi, że Allahowi jest przyjemna skrucha i osoby żałujące za grzechy.
Naturalną skłonnością człowieka jest popełnianie grzechów i Allahowi sprawia przyjemność, jeśli Jego grzeszący sługa śpieszy, by błagać Go o przebaczenie (przyp. wydawcy).
423. Przekazał Abu Ajjub Chalid ibn Zaid, że Prorok (pokój z nim) powiedział: „Gdybyście nie grzeszyli, Allah stworzyłby ludzi, którzy popełnialiby grzechy i błagali go o przebaczenie, i przebaczyłby im”.
[Muslim]
424. Przekazał Abu Hurajra, że pewnego razu siedzieli z z Prorokiem, a wraz z nimi byli również Abu Bakr i Omar. W pewnym momencie Prorok wstał i zostawił ich samych. Długo czekali na jego powrót i zaczęli się martwić o jego bezpieczeństwo, więc wstali i zaczęli go szukać. Abu Hurajra poszedł do ogrodu należącym do jednego z Ansarów. (Znalazł tam Proroka) który powiedział do niego: „Idź, ogłoś dobrą nowinę o raju [Dżanna] wszystkim, którzy szczerze z całego serca zaświadczą, że nie ma boga poza Allahem”.
[Muslim]
Komentarz:
Jest to kolejny hadis mówiący o tym, że w ostatecznym rozrachunku muzułmanie znajdą się w Raju. Czy dostąpią go bezpośrednio, czy też po odbyciu kary w Piekle zależy od Woli Allaha.
425. Przekazał Abdullah ibn Amr ibn al-As, że Prorok (pokój z nim) wyrecytował słowa Allaha Najwyższego i Wychwalonego, dotyczące wypowiedzi Abrahama: {Panie mój! Przecież oni sprowadzili z drogi wielu ludzi. Kto więc pójdzie za mną, ten należy do mnie}[Koran 14:36] oraz dotyczące wypowiedzi Jezusa: {Jeśli Ty ich ukarzesz - oni przecież są Twymi sługami; a jeśli Ty im przebaczysz - to przecież jesteś Potężny, Mądry!} [Koran 5:118] a następnie podniósł ręce i powiedział: „Allahu! Moja wspólnota [umma], moja wspólnota…” i zaszlochał.
Allah Najwyższy powiedział: „Gabrielu, idź do Mohammeda i zapytaj go: ‘Co sprawiło, że szlochasz?’”, więc Gabriel udał się do Mohammeda (pokój z nim) i spytał go o powód płaczu, a on opowiedział mu, co właśnie wyrecytował (chociaż Allah wiedział o tym). Allah rzekł: „Gabrielu, idź do Mohammeda i powiedz: ‘Zaprawdę, My ucieszymy cię w związku z twoją ummą i nie będziemy cię zasmucać’.”.
[Muslim]
Komentarz:
Przekaz porusza dwie kwestie: dobroć i miłosierdzie, którym Prorok darzył członków swojej wspólnoty, które zostaną ukazane w pełni w Dniu Sądu, oraz miłość Allaha względem Jego proroka Muhammeda. Oba fakty będą korzyścią dla prawowiernych muzułmanów, ponieważ zostaną obdarzeni miłosierdziem i wybaczeniem Allaha – obyśmy znaleźli się wśród nich.
426. Przekazał Muaz ibn Dżabal, że jechał na ośle w jednym siodle za Prorokiem, i powiedział on:
- Muazie, czy wiesz, jakie prawo posiada Allah nad Jego sługami i jakie są prawa Jego sług wobec Niego? - na co Muaz odparł:
- Allah i Jego Posłaniec wiedzą najlepiej. - Słysząc to Prorok (pokój z nim) powiedział:
- Prawem Allaha nad Jego sługami jest obowiązek czczenia jedynie Jego, bez dodawania Mu towarzyszy; a prawem Jego sług wobec Niego jest niekaranie tych, którzy nie dodają mu współtowarzyszy.
Muaz dodał, że spytał Proroka (pokój z nim):
- Czyż nie powinienem ogłosić dobrej nowiny ludziom? – a on odparł:
- Nie mów im tego, bo zdadzą się tylko na to.
[Al-Buchari i Muslim]
Komentarz:
Zwykli ludzie, przeważnie nie będący w stanie zrozumieć rzeczy w ich właściwym kontekście, będą sądzili, że wypowiedzenie szahady wystarczy, by osiągnąć przebaczenie, i nie jest konieczne postępowanie zgodne z tym wyznaniem. Zgodnie z tym wyobrażeniem, stają się niepomni na obowiązki, a ustne oświadczenie daje im poczucie bezpieczeństwa, że nie zostaną w Piekle na zawsze, gdyż ostatecznie dostąpią Raju. Nasi współwyznawcy często błędnie interpretują, że muzułmanie grzeszący, tak samo jak idealni, znajdą się w Raju, jednak na podstawie dowodów wyprowadzonych z innych źródeł prawa islamskiego - nie jest to prawda. To stanowisko zostało omówione już wcześniej.
To, że „muzułmanin nie znajdzie się w Piekle” oznacza, że żaden muzułmanin nie zostanie w nim na wieki. Nie oznacza to, że niezależnie od tego, jak bardzo grzeszny byłby muzułmanin, nie trafi do w ogóle Piekle i nie będzie tam cierpiał.
427. Przekazał Bara ibn Azib, że Prorok (pokój z nim) powiedział: „Kiedy wierzący jest pytany w grobie, i zaświadcza, że nie ma innego boga poza Allahem i Mohammed jest prorokiem, do niego odnoszą się słowa Allaha Najwyższego: {Bóg umacnia tych, którzy uwierzyli, słowem mocno utwierdzonym, w życiu na tym świecie i w życiu ostatecznym} [Koran 14:27]”.
[Al-Buchari i Muslim]
Komentarz:
Częścią wiary islamu jest wiara w wywiad w grobie. Każdy muzułmanin, dzięki łasce Allaha, odpowie w sposób prawidłowy na pytania związane z tauhidem i posłannictwem Muhammada (risala).
428. Przekazał Anas, że Prorok (pokój z nim) powiedział: „Kiedy niewierny wykona jakiś dobry uczynek, zostanie zań zaopatrzony na tym świecie; a w przypadku muzułmanina, Allah zapisuje jego dobre uczynki na przyszłość (na przyszłe życie) i zapewnia mu utrzymanie w tym życiu za jego posłuszeństwo”.
Wg innego przekazu Prorok (pokój z nim) powiedział: „Allah nie traktuje wiernego niesprawiedliwie w sprawie dobrych uczynków, ponieważ obdarza go błogosławieństwem na tym świecie i nagrodzi w przyszłym życiu. Zaś niewierny za dobre uczynki, które popełnił dla Allaha, jest nagradzany na tym świecie, a w przyszłym życiu nie będzie miał żadnych dobrych uczynków, które zostaną nagrodzone”.
[Al-Buchari i Muslim]
Komentarz:
Również niewierni wykonują szereg prac na rzecz dobra publicznego, które należą do kategorii dobrych uczynków. Allah Najwyższy nagradza ich za nie w czasie życia na tym świecie w formie majątku, zdrowia, ratując ich z opresji. Wiara jest warunkiem upoważniającym do nagrody w przyszłym życiu i jeżeli niewierny odrzuca ją, odrzuca również przyszłą nagrodę. Dlatego uczymy się, że wiara jest podstawą każdego działania i warunkiem przyjęcia przez Allaha jakiegokolwiek dobrego uczynku.
429. Przekazał Dżabir, że Prorok (pokój z nim) powiedział: „Pięć codziennych modlitw jest jak rzeka płynąca przy waszych drzwiach, w której kąpiecie się pięć razy dziennie”.
[Muslim]
Komentarz:
Powyższy przekaz podkreśla wagę punktualnego wykonywania modlitw obowiązkowych. Ciało osoby kąpiącej się pięciokrotnie w ciągu dnia wolne jest od brudu i podobnie modlący się regularnie jest obmywany z mniejszych grzechów, a jeżeli nawraca się i żałuje za grzechy, te większe również zostaną wybaczone. Osoby skrupulatnie wykonujące modlitwy i inne obowiązki religijne z reguły nie popełniają grzechów większych, a jeżeli już, nie trwają przy nich – żałują i porzucają je. Zaś ich mniejsze grzechy usuwa modlitwa.
430. Przekazał Ibn Abbas, że Prorok (pokój z nim) powiedział: „Jeśli muzułmanin umrze i czterdziestu mężczyzn nie dodających żadnych towarzyszy (w czci) Allahowi odprawi modlitwę pogrzebową, Allah sprawia, że wstawiają się za nim”.
[Al-Buchari i Muslim]
Komentarz:
Wstawiennictwo należy rozumieć jako przyjęcie przez Allah modlitwy wykonanej przez żałobników i przebaczenie zmarłemu grzechów, jeżeli jest on tego godny. Duża liczba wierzących w Allaha Jedynego [mułahidun] obecnych na pogrzebie pozwala mieć nadzieję na to, że Allah przebaczy pochowanemu.
431. Przekazał Abdullah ibn Masud, że około czterdziestu [z towarzyszy] obozowało z Prorokiem, gdy powiedział: „Bylibyście zadowoleni, gdybyście stanowili jedną czwartą mieszkańców Raju?” i odpowiedzieli twierdząco. Następnie powiedział: „Bylibyście zadowoleni, gdybyście stanowili jedną trzecią mieszkańców Raju?” i odpowiedzieli twierdząco. Słysząc to Prorok (pokój z nim) powiedział: „Na Tego, w Którego Ręku jest dusza Mohammeda, mam nadzieję, że będziecie stanowili połowę mieszkańców Raju; i powodem jest to, że tylko muzułmanie będą wpuszczeni do Raju; i wy jesteście w porównaniu do politeistów jak białe włosy na skórze czarnego wołu, lub czarne włosy na skórze białego wołu”.
[Al-Buchari i Muslim]
Komentarz:
Porównywalnie do wierzących w Raju, odpowiednia liczba niewiernych znajdzie się w Ogniu Piekielnym.
W porównaniu do naśladowców innych Proroków, w Raju będzie liczba zdecydowanie więcej muzułmanów, tak że będą oni stanowili połowę jego mieszkańców. Powyższy hadis jest dobrą wiadomością dla członków wspólnoty muzułmańskiej i oznaką wielkiego dla nich szacunku – oby Allah umieścił nas między nimi.
432. Przekazał Abu Musa al-Aszari, że Prorok (pokój z nim) powiedział: „W Dniu Sądu Allah zbawi każdego muzułmanina, żyda lub chrześcijanina mówiąc: ‘To jest twoje odkupienie od Ognia Piekielnego’”. Wg innego przekazu Prorok (pokój z nim) powiedział: „Spomiędzy muzułmanów w Dniu Sądu będą pochodzili ludzie, których grzechy będą ciężkie jak góry, i Allah im wybaczy”.
[Muslim]
Komentarz:
Słowa „To jest twoje odkupienie…” interpretuje hadis przekazany przez Abu Hurajrę: „Dla każdego jest miejsce zarówno w Raju i w Piekle. Kiedy wierny zajmuje swoje miejsce w Raju, niewierzący, przez swój brak wiary, zajmuje jego miejsce w Ogniu. Oznacza to również: „Wy wierzący bylibyście narażeniu na Ogień, ale ci niewierni są waszym odkupieniem, ponieważ Allah przeznaczył [określoną] liczbę [miejsc dla] swoich stworzeń w Piekle, więc kiedy niewierni zajmą je ze względu na swoją niewiarę, zostaną uznani za okupienie dla wiernych”, a Allah wie najlepiej.
433. Przekazał Ibn Umar, że słyszał Proroka (pokój z nim) mówiącego: „W Dniu Sądu wierny będzie przyprowadzony przed oblicze swojego Pana i otoczony Jego miłosierdziem. Allah zmusi go do wyznania grzechów mówiąc: ‘Czy pamiętasz (jak popełniłeś) ten grzech i ten grzech?’, a on odpowie ‘Mój Panie, pamiętam’. Wtedy Allah powie: ‘Ukryłem to dla ciebie w czasie życia na ziemi, i wybaczam ci dzisiaj’. Następnie [sądzony] otrzyma księgę swych dobrych uczynków.
[Al-Buchari i Muslim]
Komentarz:
Wierni doświadczą specjalnych względów Allaha i wybaczy on im grzechy, do których się przyznają. Ponadto hadis podkreśla, by najlepiej jak potrafimy ukrywać grzechy muzułmanów.
434. Przekazał Abdullah ibn Masud, że mężczyzna pocałował kobietę i poszedł do Proroka (pokój z nim) i powiedział mu o tym. Z tego powodu objawiony został werset: {Odprawiaj modlitwę na obu krańcach dnia i w pewnych godzinach nocy: Zaprawdę; czyny piękne usuwają czyny złe!}[Koran 11:114]. Mężczyzna ów powiedział: „Proroku, czy to dotyczy tylko mnie?” A Prorok odparł: „Dotyczy to całej mojej wspólnoty [ummy]”.
[Al-Buchari i Muslim]
Komentarz:
Grzechy mniejszej wagi są wybaczane dzięki modlitwie. Nie należy ujawniać swoich ani czyichś grzechów.
435. Przekazał Anas ibn Malik, że do Proroka (pokój z nim) przyszedł mężczyzna i powiedział: „Proroku, popełniłem grzech zasługujący na przepisaną karę, więc wykonaj ją na mnie”. Prorok nie zapytał go o ten grzech, a później nadszedł czas modlitwy. [Mężczyzna ten] odprawił modlitwę z Prorokiem, a kiedy Prorok skończył modlitwę wstał i powiedział: „Proroku, popełniłem grzech, więc wykonaj na mnie rozporządzenie Allaha”. Prorok spytał go: „Czyż nie ofiarowałeś z nami modlitwy?” A on odpowiedział twierdząco, na co Prorok (pokój z nim) odparł: „Zaprawdę, Allah wybaczył ci”.
[Al-Buchari i Muslim]
Komentarz:
Osobą, która popełniła grzech i przyszła do Proroka w poszukiwaniu kary za swoje złe postępowanie prawdopodobnie był Abul-Jusr Kab ibn Amr. Grzech, który popełnił nie należał do kategorii poważnych i dlatego modlitwa zmazała go.
436. Przekazał Anas ibn Malik, że Prorok (pokój z nim) powiedział: „Allahowi sprawia przyjemność Jego sługa jedzący posiłek i wychwalający Go zań oraz pijący i wychwalający Go za to”.
[Muslim]
Komentarz:
Należy zawsze mówić ‘alhamdulillah’ (chwała i dziękczynienie Allahowi) po zakończeniu jedzenia i picia.
Powyższy hadis przytoczono w bieżącym rozdziale ze względu na jego znaczenie w podtrzymywaniu zarówno lęku przed Allahem, jak i nadziei. Jeżeli ktoś wspomina Allaha w czasie posiłków może liczyć na zadowolenie, Allaha, ponieważ należy posiadać świadomość, że to On daje wszystko. Jeżeli Allah zechce może odebrać wszystko, lub pomimo zaopatrzenia kogoś we wszystkie bogactwa, pozbawić go uczucia głodu i pragnienia, jak ma to miejsce w przypadku niektórych chorób – oby Allah nas od tego uchronił.
437. Przekazał Abu Musa, że Prorok (pokój z nim) powiedział: „Allah Najwyższy w ciągu nocy wyciąga Swą Dłoń, aby ci, którzy zgrzeszyli w ciągu dnia mogli się nawrócić, i wyciąga Swą Dłoń w ciągu dnia, aby ci, którzy zgrzeszyli w ciągu nocy mogli się nawrócić. Będzie to robił, dopóki słońce nie wzejdzie z zachodu”.
[Muslim]
Komentarz:
Powyższy hadis przytoczono już wcześniej (zob. Rozdział 2. Skrucha)
Wyciąganie Dłoni przez Allaha jest jednym z Jego atrybutów i muzułmanie powinni wierzyć w to bez kwestionowania, jak w przypadku wszystkich innych atrybutów Allaha. Takie było stanowisko pobożnych poprzedników [as-salaf us-salih]. Allah będzie przyjmował nawrócenia aż do Dnia Sądu, kiedy słońce wzejdzie z zachodu, a wtedy skrucha lub przyjęcie islamu będą bezskuteczne. Z tego powodu nie wolno odwlekać nawrócenia.
W tym miejscu trzeba dodać, że nie mamy prawa nazywać Allaha lub określać go w inny sposób, niż robił to Prorok (pokój z nim), ani zmieniać atrybutów, pomijać któregoś z nich, przekręcać znaczenia czy porównywać Allaha do Jego stworzeń: {Miłosierny (Allah) zasiadł się na tronie} [Koran 20:5] ponad siedmioma niebiosami i zstępuje do najniższego z nich w dniu Arafa (dziewiąty dzień zul-hidżdża) oraz w czasie trzeciej części nocy, o czym wspomniał Prorok (pokój z nim), ale jest przy nas poprzez Swoją Wiedzą, a nie Istotę: {Nic nie jest do Niego podobne. On jest Słyszący, Widzący!} [Koran 42:11]
438. Abu Nadżi Amr ibn Abasa przekazał: „Jeszcze za czasów dżahiliji uważałem, że ludzie czczący bałwany byli w błędzie i nie podążali za prawdziwą religią. Pewnego razu usłyszałem o człowieku w Mekce, głoszącym przesłanie. Dosiadłem więc mojego wielbłąda i udałem się do niego. Okazało się, że (człowiek ten) Prorok (pokój z nim) ukrywał się przed prześladowcami spośród swoich ludzi. Wjechałem do Mekki ukradkiem, a kiedy spotkałem go (Proroka), zapytałem:
- Kim jesteś?
- Jestem Prorokiem – odparł.
- A co to znaczy, że jesteś prorokiem? – znów spytałem, na co on odrzekł:
- Allah wysłał mnie (z przesłaniem). Spytałem:
- Z czym On ciebie wysłał?
- Wysłał mnie, aby umacniać więzy pokrewieństwa, zniszczyć bałwany, aby w ten sposób czczono jedynie Allaha i nie przypisywano mu wspólników” – brzmiała odpowiedź. Spytałem:
- Kto podąża za tobą i twoim przesłaniem?
- Jeden wolny człowiek i jeden niewolnik – odpowiedział (wówczas podążali za Prorokiem jedynie Abu Bakr i Bilal).
- Chcę za tobą podążać – rzekłem, a on powiedział:
- Teraz nie będziesz w stanie tego uczynić. Czyż nie widzisz, w jakim położeniu znalazłem się ja i moi ludzie? Wracaj do swoich, a kiedy dotrze do ciebie wieść, że moja sprawa zagórowała, przyjdź do mnie.
Wróciłem zatem do moich ludzi, potem Prorok (pokój z nim) wyemigrował do Medyny. Zwykłem był pytać o niego, aż pewnego razu jedni z moich udali się do Medyny. Kiedy wrócili, zapytałem: ‘Jak wiedzie się temu człowiekowi, który przybył do Medyny?’. Oni powiedzieli: ‘Ludzie spieszą ku niemu. Jego właśni ziomkowie uknuli plan, aby go zabić, ale nie powiódł się’. Wyruszyłem wtedy do Medyny, poszedłem do Proroka (pokój z nim) i rzekłem:
- Czy poznajesz mnie, Proroku? - On odparł:
- Tak, spotkałem cię w Mekce. - Powiedziałem:
- Proroku, powiedz mi to, czego Allah cię nauczył, a czego ja nie wiem. Najpierw opowiedz mi o modlitwie.
- Odprawiaj modlitwę poranną (subh), a następnie zaniechaj modlitwy do momentu, kiedy słońce wzejdzie na wysokość włóczni, ponieważ wschodzi ono między rogami szatana, a niewierni wybijają mu (słońcu) pokłony w tym czasie. Potem módl się, albowiem modlitwa ma świadków i są przy niej obecne anioły, aż długość cienia zrówna się z długością przedmiotu. Następnie zaniechaj modlitwy, bo w tym czasie Piekło jest rozgrzewane. Kiedy cień wydłuży się, módl się, gdyż modlitwa ma świadków, a anioły są przy niej obecne, aż wykonasz modlitwę przewieczorną - asr. Następnie zaniechaj modlitwy aż słońce zajdzie, albowiem zachodzi ono między rogami szatana, a w tym czasie niewierni wybijają słońcu pokłony.
Wtedy zapytałem Proroka (pokój z nim) o ablucję (łudu), a on powiedział:
- Kiedy ktoś przystępuje do ablucji, płucze usta i nos, grzechy popełnione przez jego buzię i nozdrza zostają zmyte. Następnie, kiedy myje twarz jak nakazał Allah, zostaje ona obmyta z grzechów wodą spływającą po bokach brody. Kiedy myje przedramiona do łokci, grzechy przez nie popełnione spływają wraz z wodą pomiędzy palcami. Potem pociera głowę zwilżonymi dłońmi, a jej grzechy zmyte są wraz z wodą spływającą z końcówek włosów. Następnie, kiedy przemywa stopy do kostek, ich grzechy zostają zmyte wraz z wodą spływającą przez palce u stóp. Jeśli wtedy powstanie do modlitwy, wychwali i uczci Allaha, głosząc Jego wielkość tak jak On na to zasługuje i całkowicie odda swe serce Allahowi – wszystko to sprawia, że odchodzi bez grzechu jak nowonarodzony.”
Kiedy Amr ibn Abasa przekazał ten hadis Abu Umamie, jednemu z Towarzyszy Proroka (pokój z nim), ten powiedział: „Uważaj na to, co mówisz. Amrze ibn Abasa, czy możliwym jest, by człowiek otrzymał tak wielką nagrodę za jednym razem?”. Amr odrzekł: „Abu Umama, jestem już stary, moje kości zwiotczały, śmierć się zbliża i nie mam powodu, by zmyślać kłamstwa o Allahu i Jego Wysłanniku. Gdybym tego nie słyszał od Proroka raz, dwa, trzy (i doliczył do siedmiu) razy, nigdy bym tego nie przekazał. Zaprawdę, słyszałem to często”.
[Al-Buchari i Muslim]
Komentarz:
Hadis ten porusza siedem ważnych kwestii:
Kaznodzieja powinnien dbać o bezpieczeństwo swoich zwolenników. To dlatego Prorok nalegał, aby Amr ibn Abasa pozostał w domu i zachował swą konwersję w tajemnicy.
Bez względu na to, jak niesprzyjające są okoliczności i jak silna jest napotykana opozycja, głoszący przesłanie powinien wytrwale żywić nadzieję na pomoc od Allaha i być pewnym zwycięstwa nad wrogiem. Dlatego Prorok poprosił Amra, by przybył do niego, kiedy dotrze do niego wieść o zwycięstwie Proroka.
Fakt, że ostatecznie stało się tak, jak przepowiedział Prorok, dowodzi prawdziwości jego posłannictwa.
Anioły obecne są na modlitwie, i dlatego muzułmanin powinien modlić się nie tylko ze spokojem umysłu, lecz również z jak największym uniżeniem i trwogą przed Allahem, by modlitwy zostały mu zapisane i zyskały na wartości.
Momenty, w których nie powinno się wykonywać modlitwy to:
a. po modlitwie fadżr aż do wschodu słońca,
b. w momencie kiedy słońce mija zenit i zaczyna się obniżać,
c. po modlitwie asr aż do zachodu słońca,
d. podczas wschodu i zachodu słońca (przekraczania przez słońce linii horyzontu – przyp. tłum.).
Ablucja i modlitwa są odkupieniem za ludzkie grzechy. Dlatego hadis został wspomniany w tym rozdziale.
Nawet w czasach przedislamskiej ignorancji pobożni i prawi ludzie brzydzili się bałwochwalstwa i uważali je za zboczenie z drogi prostej.
439. Przekazał Abu Musa al-Aszari, że Prorok (pokój z nim) powiedział: „Jeśli Allah chce okazać litość jakiemuś ludowi, zabiera Swego proroka z tego świata przed ludem; i prorok staje się dla ludu zwiastunem szczęścia w życiu przyszłym; a jeśli Allah ma zamiar zniszczyć jakiś lud, zsyła nań karę i zniszczenie za życia proroka, a on obserwuje i widok ten uspokaja jego oczy, bo pamięta jak nie chcieli wierzyć i sprzeciwiali się jego nakazom”.
[Muslim]
Komentarz:
Powyższy przekaz objaśnia prawo Allaha w kontekście proroków, które ma zniechęcać ludzi do przeciwstawiania się Mohammedowi (pokój z nim) i nakłonić do naśladowania go, aby mieli możliwość skorzystania z jego wstawiennictwa w Dniu Sądu.