05. Rodowód i rodzina Muhammada
Jeśli chodzi o rodowód Proroka Muhammada (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim), istnieją trzy poziomy: pierwszy, poświadczony przez biografów i genealogów, głoszący, że Muhammad (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) wywodzi się od Adnana; drugi, będący przedmiotem kontrowersji i wątpliwości, sięga dalej, do Abrahama (pokój z nim); trzecia wersja, zawierająca części zdecydowanie niepoprawne, sięga jeszcze dalej, do samego Adama (pokój z nim).
Po tym skrótowym omówieniu, przytoczone zostaną teraz niezbędne szczegóły tych trzech sekcji rodowodu:
Pierwsza: Muhammad bin 'Abdullah bin 'Abdul-Muttalib (zwany Szajba) bin Haszim, (zwany 'Amr) bin 'Abd Manaf (zwany al-Mughira) bin Qusaj (zwany także Zajd) bin Kilab bin Murra bin Ka‘b bin Lo’i bin Ghalib bin Fahr (zwany Kurajszytą, i od którego wywodzi się nazwa całego jego plemienia) bin Malik bin an-Nadr (tak zwany Qajs) bin Kinana bin Chuzajma bin Mudrika (zwany 'Amir) bin Elias bin Mudar bin Nizar bin Ma‘ad bin Adnan. [1]
Druga: Adnan bin Add bin Humajsi' bin Salaman bin Ałs bin Buz bin Qamłal bin Ubaj bin 'Ałłam bin Naszid bin Haza bin Bildas bin Jadlaf bin Tabich bin Dżahim bin Nahisz bin Machi bin Aid bin 'Abqar bin 'Ubajd bin ad-Da‘a bin Hamdan bin Sanbir bin Jathrabi bin Jahzin bin Jalhan bin Ar'ałi bin Aid bin Deszan bin Aisar bin Afnad bin Aiham bin Muksar bin Nahith bin Zarih bin Sami bin Mazzi bin 'Ałda bin 'Aram bin Qaidar bin Ismail (Izmael) syn Abrahama (pokój z nimi oboma). [2]
Trzecia: po Abrahamie (pokój z nim), Ibn Tarih (Azar) bin Nahur bin Saru' (czy Sarugh) bin Ra‘u bin Falich bin 'Abir bin Salich bin Arfachszad bin Sam bin Noe (pokój z nim), bin Lamik bin Mutłaszlach bin Achnuch - o którym mówi się, że był to prorok Idris (Enoch) (pokój z nim) - bin Jarid bin Mahla’il bin Qajnan bin Anusza bin Szith bin Adam (pokój z nim). [3]
Rodzina Proroka
Rodzina Proroka Muhammada (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) nazywana jest Haszymitami, od ich wielkiego ojca Haszima bin 'Abd Manaf. Teraz opowiemy trochę o nim i jego potomkach:
1. Haszim: Jak już wspomnieliśmy wcześniej, był on jednym z odpowiedzialnych za dostarczanie pielgrzymom pożywienia i wody od czasu, gdy synowie 'Abd Manafa i 'Abdud-Dara rozdzielili między siebie obowiązki.
Haszim był bogaty i uczciwy. Był on pierwszą osobą, która zaoferowała pielgrzymom chleb moczony w rosole. Naprawdę miał na imię 'Amr, ale nazywano go Haszim, właśnie ze względu na kruszenie chleba (dla pielgrzymów). Był on także pierwszym człowiekiem, który zapoczątkował dwie coroczne wyprawy handlowe Kurajszytów, jedna w lecie, druga w zimie. Zostało przekazane, że udał się on do Syrii jako kupiec. W drodze powrotnej pojechał do Medyny, gdzie ożenił się z Salmą – córką 'Amra z Bani 'Adi bin an-Nadżdżar. Spędził z nią trochę czasu w Medynie, a następnie znów wyjechał do Syrii, gdy jego żona była w ciąży. Zmarł on w Gazie w Palestynie, w roku 497 n.e. Później jego żona urodziła 'Abdul-Muttaliba i nazwała go Szajba, z powodu białych włosów na jego głowie [4] i wychowywała go w domu swego ojca w Medynie. Nikt z jego rodziny w Mekce nie dowiedział się o jego narodzinach. Haszim miał czterech synów: Asad, Abu Saifi, Nadla i 'Abdul-Muttalib, oraz pięć córek: asz-Szifa, Chalida, Da’ifa, Ruqaja i Dżanna. [5]
2. 'Abdul-Muttalib: Wiemy już, że po śmierci Haszima obowiązek dostarczania pielgrzymom pożywienia i wody spoczął na jego bracie, al-Muttalibie bin 'Abd Manaf (który był człowiekiem uczciwym, szczerym i godnym zaufania). Kiedy 'Abdul-Muttalib nieco podrósł, usłyszał o nim jego wuj - al-Muttalib - i pojechał do Medyny, aby go stamtąd sprowadzić do Mekki. Gdy go zobaczył, łzy spływały mu po policzkach, uścisnął go i posadził na swojego wielbłąda. Chłopiec jednak nie chciał jechać z nim do Mekki bez zgody matki. Al-Muttalib poprosił ją więc, by pozwoliła chłopcu jechać z nim, ale ona odmówiła. Zdołał ją jednak przekonać, mówiąc: "Twój syn pojedzie do Mekki, by przywrócić chwałę swego ojca i aby żyć w pobliżu Świętego Domu." Tam w Mekce ludzie zdziwili się na widok chłopca i pomyśleli, że jest to niewolnik Muttaliba (stąd przydomek Abdul-Muttalib - przyp. tłum.), lecz al-Muttalib przedstawił go: "To mój bratanek, syn mojego brata - Haszima." Chłopiec dorastał w domu wuja, jednak później al-Muttalib zmarł w Bardman w Jemenie, tak więc 'Abdul-Muttalib przejął jego obowiązki i zdołał utrzymać prestiż swoich ludzi oraz przewyższać swoich ojców pod względem szlachetnego zachowania, co zapewniło mu głęboką miłość Mekkańczyków i wielki szacunek. [6]
Kiedy al-Muttalib zmarł, Nałfal bezprawnie przejął obowiązki 'Abdul-Muttaliba, więc ten poprosił Kurajszytów o pomoc. Jednak oni odmówili poparcia któregokolwiek z nich. W rezultacie 'Abdul-Muttalib napisał do swoich wujów z Bani an-Nadżdżar (braci matki), aby przybyli mu na pomoc. Jeden z nich, Abu Sa'd bin 'Adi, udał się do Mekki wraz z osiemdziesięcioma jeźdźcami i rozbił obóz w Abtah w Mekce. 'Abdul-Muttalib przyjął ich wszystkich i zaprosił do swojego domu, ale Abu Sa'd odrzekł: "Nie, dokąd nie spotkam się z Nałfalem". Zauważył Nałfala siedzącego wraz ze starszyzną spośród Kurajszytów w cieniu Kaby. Abu Sa'd wyciągnął miecz i powiedział: "Przysięgam na Allaha, że jeśli nie zwrócisz mojemu siostrzeńcowi tego, co mu zabrałeś, zabiję cię tym mieczem." Nałfal został więc zmuszony do porzucenia tego, co zagarnął, a ważne osobistości spośród Kurajszytów były świadkami jego słów.
Abu Sa'd poszedł wtedy do domu 'Abdul-Muttaliba, gdzie spędził trzy noce, odbył Umrę (mniejszą pielgrzymkę - przy. tłum.), po czym wrócił do Medyny. Później Nałfal zawarł sojusz z Bani 'Abd Szams bin 'Abd Manaf przeciwko Bani Haszim. Kiedy plemię Chuza'a zobaczyło, że Bani an-Nadżdżar wspiera 'Abdul-Muttaliba, powiedzieli: "Jest on tak naszym synem, jak i waszym. My mamy więcej powodów, by go wspierać, aniżeli wy". Matka 'Abd Manafa była jedną z nich. Poszli więc do Domu an-Nadła i zawarli sojusz z Bani Haszim przeciwko Bani 'Abd Szams i Nałfalowi. Był to sojusz, który później stał się główną przyczyną zdobycia Mekki. [7] 'Abdul-Muttalib doświadczył w swoim życiu dwóch ważnych wydarzeń: wykopania studni Zamzam i ataku Słonia. [8]
W skrócie: 'Abdul-Muttalib miał sen, w którym zostało mu nakazane wykopanie studni Zamzam w konkretnym miejscu. Zrobił to i znalazł rzeczy, które zakopali tam ludzie z plemienia Dżurhum, kiedy zostali zmuszeni do opuszczenia Mekki. Znalazł miecze, zbroje i dwa złote posążki zwierząt, a następnie została ustanowiona tradycja zaopatrywania pielgrzymów w wodę ze studni Zamzam.
Kiedy w studni Zamzam wytrysnęła woda, Kurajszyci żądali współudziału w tym przedsięwzięciu, ale 'Abdul-Muttalib odmówił, ze względu na to, że Allah wyznaczył tylko jego do tego zaszczytnego zadania. Aby rozstrzygnąć ten spór, zgodzili się oni skonsultować się z wróżbitą z Bani Sa'd. W ich własny sposób Allah pokazał im Swoje Znaki potwierdzające, że święte źródło to przywilej 'Abdul-Muttaliba. Wtedy to 'Abdul-Muttalib złożył uroczystą przysięgę, że jeśli będzie mieć dziesięcioro dzieci, poświęci jedno z nich Kabie.
Drugie wydarzeniem było związane z Abrahą as-Saba al-Habaszai, abisyńskim (etiopskim) wicekrólem w Jemenie. Zobaczył on, że Arabowie odbywają pielgrzymki do Kaby, więc wybudował dużą świątynię w San'a, aby zachęcić arabskich pielgrzymów do przybywania w to miejsce, zamiast do Mekki.
Pewien człowiek z plemienia Kinana zrozumiał cel tego posunięcia, dlatego podstępnie wdarł się nocą do świątyni i umazał jej przednią ścianę ekskrementami. Kiedy Abraha dowiedział się o tym, bardzo się rozzłościł i poprowadził wielką armię, składającą się z sześćdziesięciu tysięcy wojowników, by zburzyć Kabę. Dla siebie wybrał największego ze słoni. Jego armia posiadała dziewięć do trzynastu słoni. Kontynuował on marsz, aż dotarł do miejsca zwanego al-Magmas. Tam zebrał swoją armię i przygotował słonie do wkroczenia do Mekki.
Kiedy dotarł do Doliny Muhassir, pomiędzy Muzdalifa a Mina, słoń uklęknął i odmówił pójścia dalej. Kiedy tylko skierowano go na północ, południe czy wschód, ruszał szybko, ale gdy skierowano go w kierunku Kaby, on klękał. Tymczasem Allah zesłał na nich ptaki, które ciskały w nich kamykami z wypalonej gliny i sprawił, że stali się jak objedzone zboża. Te ptaki były bardzo podobne do jaskółek i wróbli, każdy niósł trzy kamienie: jeden w dziobie i dwa w szponach. Kamyki uderzały w ludzi Abrahy, obcinały im kończyny i zabijały ich. Wielu żołnierzy Abrahy zostało w ten sposób zabitych; inni uciekali bezładnie w różne strony i umierali. Sam Abraha dostał zakażenia, aż musiał mieć amputowane koniuszki palców. Kiedy dotarł do San'a, był w okropnym stanie i niedługo potem zmarł.
Kurajszyci zaś ratowali się, uciekając na szczyty gór i pagórków. Kiedy wróg się wycofał, oni bezpiecznie wrócili do domu. [9]
Wydarzenie Słonia miało miejsce w miesiącu muharram, pięćdziesiąt czy pięćdziesiąt pięć dni przed narodzinami Proroka Muhammada (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim), czyli pod koniec lutego lub na początku marca 571 r. n.e. Był to dar, jaki Allah dał Swojemu Prorokowi (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) i jego rodzinie. Właściwie można było to uważać za Boską zapowiedź światłości, jaka miała nadejść i towarzyszyć Prorokowi (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) oraz jego rodzinie. Dla kontrastu, Jerozolima ucierpiała pod jarzmem okrucieństwa wrogów Allaha. Tu możemy przypomnieć Nabuchodonozora w 587 r. p.n.e. i Rzymian w 70 r. n.e. Jednak Kaba, z łaski Bożej, nigdy nie została przejęta przez chrześcijan, choć Mekka zamieszkiwana była przez politeistów.
Wieści o wydarzeniu ze słoniem dotarły do najbardziej odległych zakątków ówczesnego cywilizowanego świata. Abisynia (Etiopia) utrzymywała wówczas silne więzi z Rzymianami, podczas gdy Persowie pozostawali czujni względem wszelkich zmian strategicznych pojawiających się na socjopolitycznym horyzoncie i wkrótce przystąpili do okupacji Jemenu. Nawiasem mówiąc, Rzymianie i Imperium Perskie wspierały wtedy potężny cywilizowany świat. Atak Słonia przykuł uwagę całego świata do świętości Domu Allaha i pokazał, że Dom ten został wybrany przez Allaha na święte miejsce.
Gdyby ktokolwiek z ludzi w następstwie ogłosił się wtedy prorokiem, byłby to efekt tego właśnie wydarzenia i dałoby to zrozumiałe wytłumaczenie dla ukrytej Boskiej Mądrości, jaka stała za wspieraniem politeistów przeciwko chrześcijanom w sposób, który przekraczał formułę przyczynowo-skutkową.
'Abdul-Muttalib miał dziesięciu synów: al-Haritha, az-Zubajra, Abu Taliba, 'Abdullaha, Hamzę, Abu Lahaba, Ghidaqa, Maqłama, Safara i al-'Abbasa. Niektórzy mówią, że miał jedenastu synów, dodając Qathima. Jeszcze inni twierdzą, że miał on trzynastu synów, dodając jeszcze imiona 'Abdul-Kaba i Hadżla. Dodają też, że 'Abdul Kaba jest tą samą osobą co Maqłam oraz że Hadżla jest tą samąosobą, co Ghidaq, oraz że 'Abdul-Muttalib nie miał syna zwanego Qathim. Miał on także sześć córek, którymi były: Umm al-Hakim, zwana także Bajda', Barra, 'Atika, Safija, Arła i Umajma. [10]
3. Abdullah – ojciec Proroka Muhammada (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim). Jego matką była Fatima, córka 'Amra bin 'A'idh bin 'Imran bin Machzum bin Jaqza bin Murra. 'Abdullah był najbystrzejszym, najbardziej cnotliwym i najbardziej kochanym z synów 'Abdul-Muttaliba. To na niego wskazały strzały przy losowaniu syna, który miał zostać zabity w ofierze dla Kaby. Kiedy dziesięciu synów 'Abdul-Muttaliba osiągnęło już dojrzałość, wyjawił im on swe sekretne przyrzeczenie, na którego wypełnienie oni posłusznie, ze spokojem przystali. Zapisano ich imiona na strzałach do wróżenia, które następnie dano stróżowi najukochańszego z bożków – Hubala, a ten je potasował i rzucił.
Strzała wskazała, że złożony w ofierze miał zostać 'Abdullah. Wtedy 'Abdul-Muttalib wziął brzytwę i udał się z synem do Kaby, aby go zabić. Jednak Kurajszyci, jego wuj z plemienia Machzum i jego brat, Abu Talib, próbowali wyperswadować 'Abdul-Muttalibowi spełnienie tej obietnicy. Spytał ich więc o radę odnośnie przysięgi, a ci zasugerowali, aby poprosił wróżbitkę o rozsądzenie tej sprawy. Wróżbitka poleciła, by rzucić strzały, które wskażą, czy należy poświęcić 'Abdullaha, czy dziesięć wielbłądów. Dodała też, by za każdym razem, kiedy strzały wskażą 'Abdullaha, dołożyć kolejnych dziesięć wielbłądów i powtórzyć losowanie. Tak więc rzucano strzały, aż liczba wielbłądów wzrosła do stu. Wtedy strzały wskazały wielbłądy i w konsekwencji to one zostały złożone w ofierze zamiast 'Abdullaha. Mięso zarżniętych wielbłądów mógł jeść każdy – tak ludzie, jak i zwierzęta.
To wydarzenie spowodowało zmianę wysokości okupu krwi, jaki zazwyczaj przyjmowany był w Arabii. Dotychczas wynosił on dziesięć wielbłądów, lecz wtedy wzrósł do stu. Potem islam zatwierdził taką wartość. Zostało przekazane, że Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) powiedział raz następujące słowa:
„Jestem potomkiem dwóch poświęconych w ofierze”, czyli Izmaela (pokój z nim) i Abdullaha. [11]
'Abdul-Muttalib wybrał na żonę dla swego syna, Abdullaha, córkę Łahaba bin 'Abd Manaf bin Zahra bin Kilab – Aminę. Dzięki takiemu rodowodowi miała ona znakomitą pozycję i cieszyła się dużym szacunkiem. Jej ojciec był bardzo poważanym wodzem Bani Zahra.
Ślub odbył się w Mekce, a wkrótce potem 'Abdul-Muttalib wysłał syna po daktyle do Medyny, gdzie 'Abdullah zmarł. Inna wersja mówi, że 'Abdullah został wysłany na wyprawę handlową do Syrii i zmarł w Medynie, w czasie drogi powrotnej. Został pochowany w domu an-Nabighi al-Dża'di. Zmarł w wieku dwudziestu pięciu lat. Większość historyków twierdzi, że jego śmierć miała miejsce dwa miesiące przed narodzinami Muhammada (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim), inni, że dwa miesiące po narodzinach. [12] Kiedy Amina dowiedziała się o śmierci męża, uczciła jego pamięć wzruszającym tekstem pochwalnym. [13]
'Abdullah pozostawił po sobie niewielki majątek – pięć wielbłądów, kilka kóz i służącą - Umm Ajman, nazywaną Baraka, która później była nianią Proroka. [14]
-----------------------------------------------------------------------
[1] Ibn Hiszam 1/1,2; Tarich at-Tabari 2/239-271
[2] Ibn Sa'd 1/56-57, Tarich at-Tabari 2/272
[3] Ibn Hiszam 1/2-4; Tarich at-Tabari 2/276. Źródła te różnią się co do niektórych z tych imion
[4] Ibn Hiszam 1/137, 157 oraz Rałdul-'Unuf
[5] Ibn Hiszam 1/107
[6] Ibn Hiszam 1/137,138; Tarich at-Tabari 2/247
[7] At-Tabari opisał to szczegółowo w swoim Tarich 2/248-251
[8] Ibn Hiszam 1/142-147
[9] Ibn Hiszam 1/43-56; Tafsir do Sury al-Fil w księgach Tafisiru
[10] Sira Ibn Hiszam 1/108-109 oraz Talqih Fuhum Ahlil-Athar str. 8, 9
[11] Ibn Hiszam 1/151-155 oraz Tarich at-Tabari 2/240-243
[12] Ibn Hiszam 1/156-158, Tarich at-Tabari 2/246 oraz Ar-Rałdul-'Unuf 1/184
[13] Tabaqat Ibn Sa'd 1/100
[14] Talqih Fuhum Ahlil-Athar str. 4, Sahih Muslim 2/96