88. KSIĘGA O PRZYMUSIE

W imię Boga, Miłosiernego, Litościwego!

Słowa Wszechmocnego Boga:

{Poza tym, kto został zmuszony, lecz serce jego wypełnia wiara; zaś ci, którzy otworzyli swe serce na niewiarę, ich dosięgnie gniew Boga, i czeka ich kara bolesna}. [16:106]

{Chyba, że obawiacie się z ich strony niebezpieczeństwa}. [3:28]

{Zaprawdę, kiedy aniołowie zabierają [po śmierci] tych, którzy sami sobie wyrządzali niesprawiedliwość [albowiem pozostali pośród niewiernych, mimo, iż emigracja została im nakazana], [aniołowie] mówią [do nich]: „W jakim stanie byliście?”. Odpowiadają: „Byliśmy uciskanymi na ziemi […] I Bóg jest Odpuszczający, Przebaczający}. [4:97-99]

{Co się z wami dzieje, dlaczego nie walczycie na drodze Boga) i za słabych, źle traktowanych, zniewalanych spośród mężczyzn, kobiet i dzieci; którzy wołają „Panie nasz! Wybaw nas od tego miasta, którego ludzie nas ciemiężą, i podnieś spomiędzy nas od Ciebie, tego kto nas ochroni, i podnieś spomiędzy nas od Ciebie, tego kto nam pomoże!}. [4:75]

Bóg wybacza słabemu, który nie jest w stanie przeciwstawić się nakazowi porzucenia tego, co nakazane przez Boga.

Ten, kto robi coś pod przymusem może być tylko człowiekiem słabym, niebędącym w stanie sprzeciwić się temu, do czego jest zmuszany.

Al-Hasan powiedział: Taqijja[1] utrzyma się po Dzień Zmartwychwstania.

Ibn Abbas powiedział, że jeśli złodzieje zmusili kogoś do rozwodu z żoną, rozwód nie jest ważny. Podzielali tę opinię Ibn az-Zubajr, Asz-Szabi i Al-Hasan.

Prorok rzekł: „Uczynki zostaną osądzone wedle zamiarów”.

6541. Przekazał Abu Hurajra: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, prosił Boga w modlitwie: „Boże! Uchroń Aijasza Ibn Abu Rabi‘a, Salamę Ibn Hiszama i Al-Walida Ibn Al-Walida! Boże! Uchroń słabych pośród wiernych! Boże! Bądź surowy dla Banu Mudar i doświadcz ich latami [głodu] jak lata Józefa”.

1. Rozdział: Ten, kto przekłada pobicie, poniżenie i śmierć nad powrót do niewiary

6542. Przekazał Anas: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Ten, kto posiada trzy zalety zakosztuje słodyczy wiary… Ten, kto przedkłada nad wszystko Boga i Jego Posłańca; kto miłuje bliźniego przez wzgląd na Boga i ten, komu wstrętny jest powrót do niewiary tak jak wstrętny jest mu pobyt w Piekle”.

6543. Przekazał Qajs, że słyszał, jak Sa’id Ibn Zajd mówił: Pamiętam, jak Umar [zanim został muzułmaninem] próbował zmusić mnie do opuszczenia islamu. A gdyby góra Uhud miała się zawalić ze względu na zło, które wy, ludzie, wyrządziliście Usmanowi, zaprawdę zawaliłaby się.

6544. Przekazał Chabbab Ibn Al-Arat: Poskarżyliśmy się Posłańcowi Boga, gdy odpoczywał na burda w cieniu Kaby. Rzekliśmy: Czy poprosisz Boga o pomoc dla nas? Czy poprosisz w naszym imieniu Boga? A on rzekł nam: „Ci, którzy żyli przed wami prześladowali wiernych – kopali dół i umieszczali ich w nim, brali siekierę, przystawiali im ją do głowy i rozłupywali na połowę. Ich ciała odrywali żelaznymi grabiami od kości, a mimo to nie zmusili ich do wyparcia się wiary. Na Boga! Ta religia (islam) dopełni się, gdy wędrowiec wyruszy z Sany do Hadramout, nie obawiając się nikogo poza Bogiem i wilkiem, który mógłby napaść na jego owce; lecz wy jesteście niecierpliwi”.

2. Rozdział: Sprzedaż majątku pod przymusem lub w innych okolicznościach, by spłacić dług

6545. Przekazał Abu Hurajra: Kiedy siedzieliśmy w meczecie, przyszedł do nas Posłaniec Boga i rzekł: „Pójdźmy do Żydów”. I udaliśmy się z nim do Bajt Al-Midras [domu, w którym recytowano Torę i w którym odbywały się zgromadzenia], i Prorok zwrócił się do nich: „Żydzi! Przyjmijcie islam, a będziecie bezpieczni!”. Żydzi zaś rzekli mu: Abu Al-Qasimie, przekazałeś nam posłanie od Boga. I Prorok rzekł im: „Oto moja wola”. Powtórzył to dwa razy, a oni rzekli: Przekazałeś nam posłanie od Boga, Abu Al-Qasimie. Powtórzył to po raz trzeci i dodał: „Wiedzcie, że ziemia należy do Boga i Jego Posłańca, a ja chcę, abyście opuścili tę ziemię, a zatem ten z was, kto ma majątek, może go sprzedać. Wiedzcie, że ziemia należy do Boga i Jego Posłańca”.

3. Rozdział: Małżeństwo zawarte pod przymusem jest nieważne

I słowa Wszechmocnego Boga:

{I nie zmuszajcie waszych niewolnic do nierządu, skoro pragną żyć w czystości, czerpiąc korzyści z marności życia doczesnego. A jeśli ktoś zmusi je, wówczas ze względu na przymus, Bóg im przebaczy i będzie litościwy dla tych kobiet}. [24:33]

6546. Chansa Bint Chidam Al-Ansarija powiedziała, że była wcześniej zamężna i ojciec wydał ją za mąż wbrew jej woli, toteż udała się do Proroka [ze skargą], a on unieważnił to małżeństwo.

6547. Przekazała Aisza: Zapytałam Proroka: Posłańcu Boga! Czy należy pytać kobiety o zgodę na małżeństwo? A on odrzekł: „Tak”. Rzekłam: Dziewica pytana wstydzi się i milczy. A on rzekł: „Milczenie oznacza zgodę”.

4. Rozdział: Jeśli ktoś podarował niewolnika lub sprzedał go pod przymusem, jego czyn jest nieważny

Niektórzy rzekli: Jeśli kupiec niewolnika sprzedanego pod przymusem zobowiąże się do czegoś względem niewolnika lub obieca niewolnikowi wolność po swej śmierci[2], umowa ta jest ważna.

6548. Przekazał Dżabir: Pewien ansar obiecał niewolnikowi wolność po swej śmierci, a poza tym niewolnikiem nie miał żadnego majątku. Kiedy dowiedział się o tym Posłaniec Boga, zapytał [towarzyszy]: „Kto kupi ode mnie tego niewolnika?”. I kupił go Nu’ajm Ibn An-Nahham za osiemset dirhamów. Niewolnik ów był Koptem, i umarł w tym samym roku.

5. Rozdział: Przymus

6549. Przekazał Ibn Abbas odnośnie wersetu: {Wy którzy wierzycie! Nie wolno wam dziedziczyć kobiet, wbrew ich woli...} [4:19]: W zwyczaju za dżahiliji było, że po śmierci mężczyzny krewni dziedziczyli jego żonę; i jeśli któryś chciał, mógł się z nią ożenić, wydać ją za mąż lub zabronić jej małżeństwa; i mieli oni więcej praw, by nią dysponować niż jej krewni. Dlatego Bóg objawił ów werset.

6. Rozdział: Kobieta zgwałcona nie podlega karze

zgodnie ze słowami Boga:

{A jeśli ktoś je zmusi, to przecież Bóg, ze względu na przymus, będzie przebaczający i litościwy}. [24:33]

Przekazała Safijja Bint Ubajd: Niewolnik należący do państwa umyślił uwieść niewolnicę z chums [pojmaną podczas działań wojennych] i zgwałcił ją, za co Umar wychłostał go zgodnie z prawem i wygnał. Nie ukarał niewolnicy, albowiem niewolnik dopuścił się na niej gwałtu wbrew jej woli.

Az-Zuhri powiedział odnośnie kary dla wolnego, który dopuścił się gwałtu na niewolnicy: Należy skazać go na karę grzywny równą cenie niewolnicy i wychłostać. Jeśli niewolnica nie jest dziewicą, grzywna nie obowiązuje a wymiar kary zależy od decyzji imama [sędziego, władcy].

6550. Przekazał Abu Hurajra: Posłaniec Boga rzekł: „Abraham wywędrował z żoną, Sarą, i dotarli do miasta, którego król lub tyran polecił Abrahamowi przysłać Sarę. I gdy Abraham posłał ją, tyran wstał z zamiarem uczynienia z nią rzeczy nieprzyzwoitej, lecz ona podniosła się, obmyła i zaczęła modlić. I rzekła: Boże! Skoro uwierzyłam w Ciebie i Twojego Posłańca, nie pozwól, aby tyran mnie zniewolił! I dostał napadu i zaczął ruszać gwałtowanie nogami.

7. Rozdział: (Fałszywa) przysięga mężczyzny, że jego towarzysz jest jego bratem, jeśli zachodzi obawa, że może zostać zabity lub skrzywdzony

W taki sposób muzułmanin powinien chronić uciskanego towarzysza i walczyć w jego imieniu, nie zostawiając go na pastwę oprawców; a jeśli walczy za uciskanego, nie będzie musiał płacić odszkodowania [jeśli zabije lub zrani oprawcę].

Jeśli ktoś zmuszany jest do picia wina, jedzenia padliny, sprzedaży niewolnika, przyjęcia długu, wręczenia prezentu, rozwiązania kontraktu [np. małżeńskiego] pod warunkiem, że jeśli tego nie uczyni, zginie jego ojciec lub brat w islamie, może uczynić to, co mu się nakazuje, albowiem Prorok rzekł: „Muzułmanin jest bratem muzułmanina”.

A ktoś powiedział: Jeśli ktoś zmuszany jest do picia alkoholu lub jedzenia padliny pod warunkiem, że jeśli tego nie uczyni, zginie jego syn lub ojciec lub krewny, wówczas nie powinien tego robić, ponieważ nie jest zmuszany przez konieczność. Potem zaprzeczyła temu stwierdzeniu wypowiedź: Jeśli powiedziano człowiekowi, że jego ojciec lub syn zginą, jeśli odmówi sprzedaży swojego niewolnika lub przyjęcia długu lub wręczenia podarunku i wypełni on jeden z tych nakazów, jego czyn będzie przez qijas[3] - analogię; aczkolwiek trzymając się reguły preferencji prawnej - istihsan[4] - twierdzimy, że jakakolwiek sprzedaż, wręczenie podarunku czy umowa nie są ważne [jeśli dokonane pod przymusem].

Ludzie tacy czynią rozróżnienie między krewnymi a innymi, nie potwierdzając swoich opinii z Koranem ani z sunną Proroka.

Prorok rzekł: „Abraham powiedział o swojej żonie [Sarze]: Ona jest moją siostrą – to jest siostrą w religii Boga”.

An-Nacha’i zaś rzekł: Jeśli ktoś żąda, aby jego przeciwnik złożył fałszywą przysięgę, przysięga ta zostanie osądzona według zamiarów tego, kto ją składa; lecz jeśli pierwszy postępuje źle (niesprawiedliwie), wówczas przysięga zostanie osądzona według jego intencji.

6551. Przekazał Abd Allah Ibn Umar: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Muzułmanin jest bratem muzułmanina. Niechaj go nie uciska ani nie wydaje w ręce ciemiężcy. I Bóg pomoże temu, kto pomaga bratu w potrzebie”.

6552. Przekazał Anas: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Pomagaj bratu, zarówno uciskanemu jak i uciskającemu”. Mężczyzna rzekł: Posłańcu Boga, jakże pomagać uciskającemu? Prorok zaś rzekł mu: „Wzbraniając ucisku; oto jak należy mu pomagać”.

[1] Taqijjah – ukrywanie wierzeń, przekonań religijnych, aby nie narażać się na niebezpieczeństwo ze strony prześladowcy, wroga.

[2] Niewolnik taki nazywa się muddabar.

[3] Qijas – analogia; opinia wydana przez uczonego muzułmańskiego przez analogię do kwestii rozstrzygniętej przez Proroka.

[4] Istihsan - preferencja prawna; unieważnienie jednej regulacji prawnej w imię drugiej, lepszej, przynoszącej więcej korzyści lub bardziej stosownej do danych okoliczności.