82. KSIĘGA O ODKUPIENIU ZŁAMANYCH PRZYSIĄG

Przekład Elżbieta Al-Saleh, Mohammed Al-Saleh

Wszelkie prawa zastrzeżone

W imię Boga, Miłosiernego, Litościwego!

82. KSIĘGA O ODKUPIENIU ZŁAMANYCH PRZYSIĄG

1. Rozdział: Słowa Boga: {…Możecie się za to okupić żywieniem dziesięciu biedaków…} [5:89]

i co Prorok nakazał, kiedy zostało objawione:

{…musi się wykupić przez [trzydniowy] post, przez jałmużnę [dla sześciu ubogich] lub przez ofiarę rytualną [jedną owcę]..} [2:196].

Ibn Abbas, Ata’ i Ikrima powiedzieli: Kiedykolwiek wyrażenie „lub-lub” pojawia się w Koranie, oznacza możliwość dokonania wyboru.

Prorok pozwolił Kabowi dokonać wyboru odkupienia [za złamaną przysięgę].

6330. Przekazał Kab Ibn Udżra: Udałem się do niego, to jest do Proroka, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, a on kazał mi się zbliżyć. Gdy doń podszedłem, zapytał: „Nie dokuczają ci wszy?”. Odparłem, że dokuczają, na co polecił: „(Ogól głowę i) odkup to przez post, jałmużnę lub ofiarę rytualną”.

Ajjub powiedział: Odkupienie stanowi trzydniowy post, a ofiarą rytualną powinna być owca, jałmużnę zaś należy przekazać sześciu ubogim.

2. Rozdział: Dokonanie odkupienia przez możnych i ubogich

Słowo Boże:

{Bóg nałożył na was obowiązek zwolnienia się z takich przysiąg. Bóg jest waszym opiekunem! On jest Wszechwiedzący, Mądry!} [66:2]

6331. Przekazał Abu Hurajra: Mężczyzna przyszedł do Proroka, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, i powiedział: Jestem zgubiony! Prorok rzekł: „Cóż się stało?”. Ten odparł: Obcowałem z żoną za dnia postu w ramadanie. Prorok rzekł: „Czy stać się na wyzwolenie niewolnika?”. Ten zaprzeczył. Prorok rzekł: „Czy jesteś w stanie pościć przez dwa miesiące pod rząd?”, a mężczyzna zaprzeczył. Na to Prorok rzekł: „Czy jesteś w stanie nakarmić sześćdziesięciu ubogich?”, lecz mężczyzna zaprzeczył. Wówczas Prorok rzekł mu: „Spocznij” - i ten usiadł. Po chwili przyniesiono Prorokowi duży kosz daktyli i Prorok rzekł mu: „Weź go i daj w jałmużnie”. Mężczyzna rzekł: Biedniejszym od nas? Na to Prorok uśmiechnął się szeroko - tak, że ujrzeliśmy jego zęby trzonowe - i rzekł mu: „Nakarm nim twą rodzinę”.

3. Rozdział: Udzielenie pomocy potrzebującemu w odkupieniu winy

6332. Przekazał Abu Hurajra: Mężczyzna przyszedł do Proroka, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, i powiedział: Jestem zgubiony! Prorok rzekł: „Co się stało?”. Ten odparł: Obcowałem z żoną za dnia postu w ramadanie. Prorok rzekł: „Czy stać się na wyzwolenie niewolnika?”. Ten zaprzeczył. Prorok rzekł: „Czy jesteś w stanie pościć przez dwa miesiące pod rząd?”, a Mężczyzna zaprzeczył. Na to Prorok rzekł: „Czy jesteś w stanie nakarmić sześćdziesięciu ubogich?”, lecz mężczyzna zaprzeczył. Po chwili podarowano Prorokowi duży kosz daktyli i rzekł mu: „Weź go i daj w jałmużnie”. Mężczyzna rzekł: Biedniejszym od nas? Posłańcu Boga! Na Tego, Który wysłał ciebie z prawdą! Zaprawdę, nie ma domu między tymi dwiema górami (Medyny) biedniejszego od nas! I Prorok rzekł mu: „Idź i nakarm nim twoją rodzinę”.

4. Rozdział: Nakarmienie w ramach odkupienia dziesięciu ubogich, spokrewnionych [z odkupicielem] lub nie

6333. Przekazał Abu Hurajra: Mężczyzna przyszedł do Proroka, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, i powiedział: Jestem zgubiony! Prorok rzekł: „Cóż się stało?”. Ten odparł: Obcowałem z żoną za dnia postu w ramadanie. Prorok rzekł: „Czy stać się na wyzwolenie niewolnika?”. Ten zaprzeczył. Prorok rzekł: „Czy jesteś w stanie pościć przez dwa miesiące pod rząd?”. Mężczyzna zaprzeczył. Na to Prorok rzekł: „Czy jesteś w stanie nakarmić sześćdziesięciu ubogich?”. Mężczyzna rzekł: „Sam nic nie mam”. Po chwili podarowano Prorokowi duży kosz daktyli i Prorok rzekł mu: „Weź go i daj w jałmużnie”. Mężczyzna rzekł: Biedniejszym od nas? Zaprawdę, nie na biedniejszego od nas między tymi dwiema górami (Medyny). Na to Prorok rzekł: „Nakarm nim twoją rodzinę”.

5. Rozdział: Sa’ (garniec) Medyny, mudd (kwarta) Proroka i jego prośba o błogosławieństwo dla nich; i co odziedziczyli medyneńczycy przez pokolenia

6334. Przekazał Al-Dżuajd Ibn Abd ar-Rahman: As-Sa’ib Ibn Jazid powiedział: Sa’ (garniec) za życia Proroka, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, równał się jednej i dwóm trzecim mudd (kwarty), którą dzisiaj odmierzacie. Zwiększyła się za kalifatu Umara Ibn Abd Al-Aziza.

6335. Przekazał Nafi: Ibn Umar dawał zakat al-fitr - jałmużnę z okazji końca postu - według mudd (kwarty) Proroka, pierwszego mudd i również odmierzał wedle niego pożywienie dawane w ramach odkupienia złamanych przysiąg. Abu Qutajba powiedział, że Malik rzekł: „Nasz mudd (kwarta) (Medyny) jest lepszy od waszego i nie ma wedle nas lepszego od mudd Proroka”. Malik dodał: „Gdyby wasz emir ustalił mudd mniejszy niż ten Proroka, wedle jakiego mudd płacilibyście w waszych transakcjach? Rzekłem: Wedle mudd Proroka. Na to Malik rzekł: A zatem, czyż nie widzisz, że należy do niego powrócić?

6336. Przekazał Anas Ibn Malik: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Boże! Pobłogosław ich (medyneńczyków) miary – sa’ (garniec) i mudd (kwartę) [tutaj w znaczeniu: pożywienie]”.

6. Rozdział: Słowa Boga: {…albo też wyzwoleniem niewolnika…} [5:89], i jakie wyzwolenie jest najlepsze

6337. Przekazał Abu Hurajra: Prorok, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Bóg uchroni od Ognia Piekielnego wszystkie kończyny tego, kto kupi wolność muzułmaninowi, albowiem uwalnia jego kończyny, i uchroni też jego intymne części ciała, albowiem i ich wolność wykupił”.

7. Rozdział: Co powiedziano o wyzwoleniu mudabbara[1], umm walad[2] i mukataba[3] w ramach odkupienia winy, oraz o dziecku z nieprawego łoża

Tawus rzekł: Wyzwolenie mudabbara lub umm walad wystarczy [w ramach odkupienia].

6338. Przekazał Amr, że Dżabir powiedział: Pewien ansar obiecał niewolnikowi wolność po swej śmierci, a poza nim nie miał żadnego majątku. Gdy usłyszał o tym Prorok, rzekł [towarzyszom]: „Kto go dla mnie wykupi?”. I wykupił go Nu’ajm Ibn An-Nahham za osiemset dirhamów. Słyszałem, jak Dżabir mówił, że niewolnik ów był Koptem, i tegoż roku umarł.

8. Rozdział: Patronat a wyzwolenie niewolnika dzielonego z innym oraz patronat a wyzwolenie niewolnika w ramach odkupienia winy

6339. Przekazała Aisza, że chciała wykupić Barirę, i jej właściciele zaznaczyli, że patronat nad nią będzie im przysługiwał. Gdy Aisza wspomniała o tym Prorokowi, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł: „Wykup ją, albowiem patronat przysługuje wyzwalającemu”.

9. Rozdział: Mówienie „jeśli z woli Boga; jeśli Bóg da” (in sza’ Allah) podczas przysiąg

6340. Przekazał Abu Musa Al-Aszari: Udałem się do Posłańca Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, z Aszarytami, prosić o zwierzęta do jazdy i Prorok rzekł: „Na Boga, nic wam nie dam, nie mam zwierząt, na których mógłbym was posadzić”. Zatrzymaliśmy się tam tyle, ile dał Bóg, i kiedy przyprowadzono Prorokowi wielbłądy, polecił dać nam trzy. I gdy wyruszyliśmy, rzekliśmy: Bóg nam nie pobłogosławi, albowiem prosiliśmy Posłańca Boga o zwierzęta do jazdy, a on przyrzekł, że nam ich nie może dać, a zrobił to. Wróciliśmy zatem do Proroka i wspomnieliśmy o tym, i on rzekł: „To nie ja dałem wam zwierzęta do jazdy, lecz Bóg wam je dał. Na Boga, jeśli - z woli Boga (in sza’ Allah) - przyrzekłszy znajduję inną rzecz lepszą, dokonuję odkupienia mej przysięgi i czynię to, co lepsze”.

Przekazał Hammad hadis jak wyżej: „Dokonuję odkupienia przyrzeczenia i czynię to, co lepsze”.

6341. Przekazał Abu Hurajra, że Salomon rzekł: Tej nocy legnę z mymi dziewięćdziesięcioma żonami i każda powije chłopca, który będzie walczył na drodze Boga. Na to, jego towarzysz (według Sufjana, był nim anioł) rzekł mu: Powiedz: jeśli Bóg da (in sza’Allah), lecz Salomon zapomniał. I legł z żonami, i żadna nie powiła poza jedną, która wydała na świat kalekie dziecko. Abu Hurajra dodał, że Prorok rzekł: „Gdyby rzekł: jeśli Bóg da, zwieńczyłby swe dzieło sukcesem”. I raz Abu Hurajra dodał, że Posłaniec Boga rzekł: „Gdybyż tak wyrzekł te słowa”.

10. Rozdział: Odkupienie przysięgi przed lub po jej złamaniu

6342. Przekazał Zahdam Al-Jarmi: Siedzieliśmy z Abu Musą Al-Aszarim, i nasze plemiona połączone były więzami braterstwa i maruf (pomocy w tym, co dobre). Podano posiłek, i były tam między innymi kurczak. Wśród obecnych zaś był mężczyzna z Banu Tajm Allah o rumianej cerze niczym wyzwoleniec (nie-Arab), i ów nie przysiadł się do jedzących. Abu Musa rzekł mu: Podejdźże! Widziałem, jak Posłaniec Boga jadł z tego. Mężczyzna jednak rzekł: Widziałem, jak kurczę jadło nieczystości i przysiągłem, że nie tknę go. Abu Musa rzekł: Chodźże, coś ci opowiem... Otóż, pewnego razu udaliśmy się do Posłańca Boga z Aszarytami prosić o zwierzęta do jazdy. I gdy doń przybyliśmy rozdzielał wielbłądy z zakatu. (Ajjub dodał: Myślę, że powiedział, że Prorok był wtedy wzburzony.) I Prorok rzekł: „Na Boga! Nie dam wam zwierząt do jazdy, albowiem nie mam żadnych na których, mógłbym was posadzić”. Gdy się oddaliliśmy, przyprowadzono wielbłądy ze zdobyczy wojennych i Posłaniec Boga zapytał: „Gdzie Aszaryci? Gdzie Aszaryci?”. Wróciliśmy doń i dał nam pięć tłustych, ładnych wielbłądów. Oddaliliśmy się na nich, jednak po pewnym czasie, rzekłem do mych towarzyszy: Prosiliśmy Posłańca Boga o zwierzęta do jazdy, a on poprzysiągł, że nam ich nie da, po czym posłał po nas i dał je nam… Mógł zapomnieć o przyrzeczeniu... Na Boga, nie zostaniemy pobłogosławieni, albowiem skorzystaliśmy z jego zapomnienia. Wróćmy do Posłańca Boga i przypomnijmy mu o tym. I gdy dotarliśmy na miejsce, rzekłem: Posłańcu Boga, przybyliśmy i poprosiliśmy o zwierzęta do jazdy, a ty poprzysiągłeś, że nie dasz nam ich, a potem dałeś. Pomyśleliśmy, że zapomniałeś o przysiędze. Na to Prorok rzekł: „Ruszajcie, albowiem to Bóg darował wam zwierzęta do jazdy. Na Boga, z woli Boga, (in sza’ Allah), jeśli coś przyrzekam, po czym znajduję inną rzecz lepszą, czynię to, co lepsze i dokonuję odkupienia za złamane przyrzeczenie”.

6343. Przekazał Abd ar-Rahman Ibn Samura: Posłaniec Boga, niechaj Bóg go błogosławi i obdarza pokojem, rzekł mi: „Nie pożądaj władzy, albowiem jeśli otrzymasz ją nie prosząc, Bóg cię wesprze; lecz jeśli otrzymasz ją ze względu na prośby, odpowiesz za nią. I jeśli coś przysięgniesz, a potem znajdziesz inną rzecz lepszą, uczyń to, co lepsze i dokonaj odkupienia złamanego przyrzeczenia”.

[1] Mudabbar - niewolnik, który odzyskuje wolność po śmierci właściciela.

[2] Umm walad – dosł. matka chłopca, niewolnica, która rodzi dziecko swemu właścicielowi.

[3] Mukatab - niewolnik, który otrzymał zapis wyzwoleńczy na określoną kwotę, którą musi spłacić.