Mohammed ibn Abd al-Hakam

Historyk egipski żyjący w latach 803 - 871, autor siedmiotomowego dzieła Futuh Mirs wal Magrib wa Akhbaruha - Zdobycie Egiptu i krajów Magrebu. Praca opisuje szczegółowo sytuację lokalną Egiptu i krajów ościennych oraz proces opanowania ich przez muzułmanów. Chociaż publikacja powstala 150 lat po opisywanych zdażeniach i zawiera pewne błędy wynikające z mieszania faktów i legend, jest do dziś cennym źródłem wiedzy historycznej na ten temat. Oryginalne manuskrypty znajdują się obecnie w bibliotekach w Londynie, Paryżu i Leyden a Uniwersytet Yale przedrukował całość w 1920r.

Poszczególne tomy traktują o:

• • doskonałościach Egiptu [fadail Misr];

  • podboju pod wodzą Amra ibn al-Asa;

  • osiedleniu muzułmanów w al-Fustat i al-Dżiza (Giza), utrzymaniu Aleksandrii i al-Qata'i;

  • działaniach Amra ibn al-As w dolinie Nilu, zdobyciu oazy al-Fajjum, Barqi i Trypolisu oraz utracie Aleksandrii, śmierci Amra, ekspancji do Ifrikiji i walki z Nubijczykami na południu;

  • zdobyciu północy Aryki i Hiszpanii;

  • sytuacji lokalnej Egiptu do 860 r.;

  • egipskich tradycjach lokalnych.

Ojciec i brat Mohammada byli wiodącymi uczonymi egipskiej szkoły malikickiej. Chociaż był często cytowany przez późniejszych historyków arabskich, rzadko wymieniano jego nazwisko ze względu na skandal związany z rodziną: on i jego bracia zostali oskarżeni, a jeden z braci skazany za sprzeniewieżenie majątku zmarłego.