Het Offer
O ieder, hier, wiens oog en geest geniet
Van alle aardse dingen, alleen niet
Van mij, die ogen nam, om u te zien;
Wie leed er meer dan ik?
De leiders van mijn volk wezen mij af,
Hun Schepper wensten zij diep in het graf,
Zij weigerden het brood dat ik hen gaf;
Wie leed er meer dan ik?
Wie mij nu treft, was zonder mij onvrij
Nog in Egypte en in slavernij.
De macht die ik hen gaf, ooit, treft nu mij;
Wie leed er meer dan ik?
Zelfs de apostel, die de buidel droeg,
Met alles wat ik had, had niet genoeg,
Hij nam de bonus die hij voor mij vroeg;
Wie leed er meer dan ik?
Dat ik voor dertig stuivers sterven moet
Terwijl tienmaal zoveel de zalf al doet,
Mijn zoete offer was tweemaal zo zoet;
Wie leed er meer dan ik?
En daardoor smelt mijn ziel, mijn hart doet zeer,
Het druppelt bloedkoraal, ik bid U, Heer,
Dat, als U wilt, de beker mij passeert.
Wie leed er meer dan ik?
Die druppels, nog door zondaarstraan vermeerderd,
Die balsum zijn voor beide hemelsferen,
En wonden helen, niet mijn angst bezweren;
Wie leed er meer dan ik?
Ik vraag van mijn discipelen niet meer
Dan één uur waken, maar ze slapen weer;
Het troost mij niet en ondergraaft mijn Leer
Wie leed er meer dan ik?
Sta op! Kijk toch hoe snel men hierheen komt!
Zo snel men komt, zo snel ook komt men om!
Met hun lantaarns zoeken zij de zon!
Wie leed er meer dan ik?
Men komt met stokken, of ik heb geroofd,
Ik, die de Weg ben, Waarheid en Geloof,
En die al mijn belagers trouw beloof;
Wie leed er meer dan ik?
Judas, pleegde jij kussend jouw verraad?
Zoek jij de hel via mijn mond? Verlaat
Jij ‘t leven nu, nu het beginnen gaat?
Wie leed er meer dan ik?
Zij grijpen mij nu vast, met grof geweld,
Niet met de hand van het geloof; mij knelt
De band, terwijl voor hen geen band meer geldt;
Wie leed er meer dan ik?
Mijn volgelingen vluchten; ‘k ben ze kwijt;
Want angst komt tussen ons. De ster is kwijt,
De ster, die ooit de Wijzen heeft geleid;
Wie leed er meer dan ik?
Men voert mij van de ene heerser naar
De andere; steeds is mijn leer onwaar;
Mijn uitleg, leerde ik, verwart hen maar;
Wie leed er meer dan ik?
De leiders zochten naar getuigen tegen
Degene die onthecht is van het leven.
Als Paaslam word ik door hen opgedreven;
Wie leed er meer dan ik?
Godslastering is hun verwijt en ook
Dat ik met heel mijn ziel in God geloof,
Maar wie kan zoiets aanmerken als roof?
Wie leed er meer dan ik?
Ik kon de tempel, werd door hen beweerd,
In drie dagen weer maken als weleer;
Maar wie de wereld schiep, die kan veel meer!
Wie leed er meer dan ik?
Zij schreeuwen: “Dood hem”, met de ademlucht,
Die ik hen geef, tot aan hun laatste zucht.
Zo gaf ooit Adam mij zijn adem terug;
Wie leed er meer dan ik?
Zij binden mij en leiden mij eerst voor
Herodes, en dan naar Pilatus door.
Hun vriendschap maakt dat ik straks word vermoord;
Wie leed er meer dan ik?
Herodes, en zijn aanhang, zet mij neer
Als iemand die voor oorlogen opteert,
Dat hele legers mij zien als hun Heer;
Wie leed er meer dan ik?
Herodes zit, als rechter, en ik sta,
Hij ondervraagt mij streng, ik laat het gaan
Ik, die zijn aardse macht te boven ga;
Wie leed er meer dan ik?
Van nijd beschuldigen de Joden mij,
Zij worden kwader door mijn vriendelijkheid,
Met hun Ware Geluk voeren zij strijd;
Wie leed er meer dan ik?
Ik antwoord niets, maar mijn geduld toont aan
Dat liefde stenen harten smelten kan.
Maar of men met een duif een adelaar vangt?
Wie leed er meer dan ik?
‘t Is door mijn stilte dat hun woede kookt;
Mijn duif keert terug bij mij; hier is het droog,
Maar buiten staat het woeste water hoog;
Wie leed er meer dan ik?
Hoor, hoe zij luidkeels roepen: “Kruisig Hem”.
“Vandaag nog!”, gillen zij met luide stem,
Terwijl mijn levenstijd geen einde kent;
Wie leed er meer dan ik?
Pilatus, vreemd hier, houdt het af, maar zij,
Mijn eigen mensen, roepen: “Dood moet Hij”,
De dag verwart en dat beangstigt mij;
Wie leed er meer dan ik?
Zij schreeuwen, krijsen, met gesloten oren;
Men wil mijn leven voor hun angst en zonde;
Mijn bloed voor hen en voor wie bij hen horen;
Wie leed er meer dan ik?
Zie toch hoe wrok verziekt. Want, juist gebracht,
Maken die woorden heel de wereld zacht:
Hun gal wordt honing, helder wordt hun nacht:
Wie leed er meer dan ik?
Men kiest één iemand uit tot moordenaar;
Hij deed die misdaad namens allemaal;
Dat men mij doodde was gemene zaak;
Wie leed er meer dan ik?
Een schreeuwerige moordenaar was hij:
En ik een Prins van Vrede, die ontstijgt,
Aan alles wat er in de hemel prijkt;
Wie leed er meer dan ik?
Waarom is Caesar koning, en niet ik:
Hij brak de rots, die opgedroogd was, stuk
Maar niet hun hart, wat mij wel was gelukt;
Wie leed er meer dan ik?
Ah! wat word ik getergd! Mijn vriendelijkheid
Neemt toe bij elke slag; hun bitterheid
Vergroot mijn leed tot wonderbaarlijkheid;
Wie leed er meer dan ik?
Zij slaan me, grijpen mij nu stevig vast,
Ik, met hemel en aarde in mijn hand,
Die, wie ik straffen wil, niet missen kan;
Wie leed er meer dan ik?
Kijk, hoe zij spuwen als belediging;
Ik, die met spuug een blinde weer liet zien,
Waarna de blindheid naar mijn vijand ging:
Wie leed er meer dan ik?
Mijn goddelijke hoofd, bedekken zij,
Zo Mozes werd geblindoekt, zo ook mij,
Opdat ‘k hun zwarte ziel niet meer beschijn;
Wie leed er meer dan ik?
Knechten en armoedzaaiers sarren mij:
“Profeet, wie geeft u klappen?”, grappen zij,
En onderdrukken zo hun medelij;
Wie leed er meer dan ik?
Overgeleverd ben ik aan de dood,
Die ieder roept met laatste ademstoot.
Hij maakt mij van het lijden deelgenoot;
Wie leed er meer dan ik?
Ween niet, mijn lieve vrienden, want mijn tranen
Waren van bloed, toen jullie bleven slapen;
Bewaar ze liever voor ’t geluk van later;
Wie leed er meer dan ik?
Bespot word ik door horden in de hal,
Al staan er elders, voor als ik ‘t beval,
Gods legersscharen klaar, twaalf in getal;
Wie leed er meer dan ik?
In paarse kleren word ik weggebracht
Het paars toont enkel dat mijn bloedend hart
Vloeit ter herstel van ´t menselijk verval;
Wie leed er meer dan ik?
Zij plaatsen op mijn hoofd een doornen kroon
Dat staat voor Sion’s wijngaard, waar ik woonde
Daar plante ik de allereerste boom;
Wie leed er meer dan ik?
Zo staat de vloek van Adams zondeval
Nu op mijn hoofd, en daardoor neem ik al
De zonde op mij, die ik dragen zal
Wie leed er meer dan ik?
En met het riet dat ik krijg, slaan ze mij
Hard op het hoofd, de rots vanwaar altijd
Hemelse zegeningen zijn verspreid;
Wie leed er meer dan ik?
Zij knielen, schreeeuwen: “Wees gegroet, O Heer,”
En alles wat aan spot en vuil passeert,
Wordt op mij, vloer en goot, gedeponeerd;
Wie leed er meer dan ik?
Omdat hun scepters zijn als riet zo broos
En doornig elke kroon, hun onkruid hoog
Maak ik, de hoogste, jullie daden hoog;
Wie leed er meer dan ik?
Soldaten spugen in ‘t gezicht, waarvan
De schoonheid door de engelen werd verlangd;
En door profeten, maar zonder veel kans;
Wie leed er meer dan ik?
Zij halen mij genadig onderuit
En joelen: “Kruisig Hem”, met één geluid.
God gaf hen rust, maar zij schreeuwen het uit;
Wie leed er meer dan ik?
Naar binnen brengt men mij, en daar doen zij
De mantel af, ik krijg weer mijn kledij.
Wie vlucht voor duivels, slingert wild met mij;
Wie leed er meer dan ik?
Vermoeid door opwinding, en weer naar huis,
Hun wraak vereend, tegen mijn dood geruild,
Draagt men mij naar het meest bittere Kruis;
Wie leed er meer dan ik?
O allen die passeren, zie toch in:
De mens stal van de boom, ik klim erin
’t Is Ieders Levensboom, waar ik in klim;
Wie leed er meer dan ik?
Hier hang ik, in een wereld van venijn,
De grootste van de twee; de ander, klein,
Ging open door mijn woord, deze door pijn:
Wie leed er meer dan ik?
Zo´n scherpe pijn, die ook een zondaar voelt,
Soms in zijn knie, als hij lang knielen moet,
Wat hem, hoe hard van staal ook, smelten doet;
Wie leed er meer dan ik?
Maar, O, mijn God, waarom verlaat U mij
Uw zoon, Uw zon, waarin U eeuwig schijnt,
Mijn God, mijn God…….
Niemand leed meer dan ik
Mijn ziel doorboord, mijn lichaam is geschonden
Door spijkers, maar de schaamte maakt de wonden;
De schande loopt vrij rond, ik ben gebonden;
Wie leed er meer dan ik?
“Genees jezelf, jij arts, kom van je troon”;
Helaas, ik deed het, zette af de kroon,
Ruilde mijn Vaders liefde voor Zijn hoon;
Wie leed er meer dan ik?
Door niet mezelf te helen, dat bepaalt
Of je gered wordt, net wat jij verzaakt;
Mijn ziekte is het die jou veilig maakt;
Wie leed er meer dan ik?
Tussen twee diefstallen een ademstoot,
Als iemand die veelvuldig wordt beroofd.
Echter, wat nam ik van je weg? De dood;
Wie leed er meer dan ik?
Een koning ben ik, hoog was mijn bestaan;
Maar door mijn volk zal ik ten ondergaan:
Een slavendood en met een slaaf tezaam;
Wie leed er meer dan ik?
Zij geven mij azijn, met gal vermengd
Of beter nog met wraakzucht aangelengd;
Maar Manna, engelenvoedsel, gaf ik hen;
Wie leed er meer dan ik?
Mijn kleren zijn verdeeld, door ’t lot kwam nooit
Mijn jas van liefde, die genezing bood
Aan wie ooit daarnaar zocht, in vijands schoot;
Wie leed er meer dan ik?
Aan wraak zal na mijn dood geen einde komen,
Mijn zij doorsteken zij om aan te tonen
Dat na de zonde sacramenten stromen;
Wie leed er meer dan ik?
Maar nu is het volbracht, dit is het end;
Mijn pijn bevrijdt. Ik buig het hoofd nu, en
U hoort wel, wanneer ik gestorven ben;
Niemand leed meer dan ik.
The Sacrifice.
Oh all ye, who passe by, whose eyes and minde
To worldly things are sharp, but to me blinde;
To me, who took eyes that I might you finde:
Was ever grief like mine?
The Princes of my people make a head
Against their Maker: they do wish me dead,
Who cannot wish, except I give them bread;
Was ever grief like mine?
Without me each one, who doth now me brave,
Had to this day been an Egyptian slave.
They use that power against me, which I gave:
Was ever grief like mine?
Mine own Apostle, who the bag did beare,
Though he had all I had, did not forbeare
To sell me also, and to put me there:
Was ever grief like mine?
For thirtie pence he did my death devise,
Who at three hundred did the ointment prize,
Not half so sweet as my sweet sacrifice:
Was ever grief like mine?
Therefore my soul melts, and my hearts deare treasure
Drops bloud (the onely beads) my words to measure:
O let this cup passe, if it be thy pleasure:
Was ever grief like mine?
These drops being temper’d with sinners tears
A Balsome are for both the Hemispheres:
Curing all wounds, but mine; all, but my fears
Was ever grief like mine?
Yet my Disciples sleep; I cannot gain
One houre of watching; but their drowsie brain
Comforts not me, and doth my doctrine stain:
Was ever grief like mine?
Arise, arise, they come. Look how they runne!
Alas! what haste they make to be undone!
How with their lanterns do they seek the sunne!
Was ever grief like mine?
With clubs and staves they seek me, as a thief,
Who am the Way and Truth, the true relief;
Most true to those, who are my greatest grief:
Was ever grief like mine?
Judas, dost thou betray me with a kisse?
Canst thou finde hell about my lips? and misse
Of life, just at the gates of life and blisse?
Was ever grief like mine?
See, they lay hold on me, not with the hands
Of faith, but furie: yet at their commands
I suffer binding, who have loos’d their bands
Was ever grief like mine?
All my Disciples flie; fear puts a barre
Betwixt my friends and me. They leave the starre,
That brought the wise men of the East from farre.
Was ever grief like mine?
Then from one ruler to another bound
They leade me; urging, that it was not sound
What I taught: Comments would the test confound.
Was ever grief like mine?
The Priest and rulers all false witnesse seek
’Gainst him, who seeks not life, but is the meek
And readie Paschal Lambe of this great week:
Was ever grief like mine?
Then they accuse me of great blasphemie,
That I did thrust into the Deitie,
Who never thought that any robberie:
Was ever grief like mine?
Some said, that I the Temple to the floore
In three dayes raz’d, and raised as before.
Why, he that built the world can do much more:
Was ever grief like mine?
Then they condemne me all with that same breath,
Which I do give them daily, unto death.
Thus Adam my first breathing rendereth:
Was ever grief like mine?
They binde, and leade me unto Herod: he
Sends me to Pilate. This makes them agree;
But yet their friendship is my enmitie:
Was ever grief like mine?
Herod and all his bands do set me light,
Who teach all hands to warre, fingers to fight,
And onely am the Lord of Hosts and might:
Was ever grief like mine?
Herod in judgement sits, while I do stand;
Examines me with a censorious hand:
I him obey, who all things else command:
Was ever grief like mine?
The Jews accuse me with dispitefulnesse;
And vying malice with my gentlenesse,
Pick quarrels with their onely happinesse:
Was ever grief like mine?
I answer nothing, but with patience prove
If stonie hearts will melt with gentle love.
But who does hawk at eagles with a dove?
Was ever grief like mine?
My silence rather doth augment their crie;
My dove doth back into my bosome flie,
Because the raging waters still are high:
Was ever grief like mine?
Heark how they crie aloud still, Crucifie:
It is not fit he live a day, they crie,
Who cannot live lesse then eternally:
Was ever grief like mine?
Pilate, a stranger, holdeth off; but they,
Mine owne deare people, cry, Away, away,
With noises confused frighting the day:
Was ever grief like mine?
Yet still they shout, and crie, and stop their eares,
Putting my life among their sinnes and fears,
And therefore wish my bloud on them and theirs:
Was ever grief like mine?
See how spite cankers things. These words aright
Used, and wished, are the whole worlds light:
But hony is their gall, brightnesse their night:
Was ever grief like mine?
They choose a murderer, and all agree
In him to do themselves a courtesie:
For it was their own case who killed me:
Was ever grief like mine?
And a seditious murderer he was:
But I the Prince of peace; peace that doth passe
All understanding, more then heav’n doth glasse:
Was ever grief like mine?
Why, Caesar is their onely King, not I:
He clave the stonie rock, when they were drie;
But surely not their hearts, as I well trie:
Was ever grief like mine?
Ah! how they scourge me! yet my tendernesse
Doubles each lash: and yet their bitternesse
Windes up my grief to a mysteriousnesse:
Was ever grief like mine?
They buffet him, and box him as they list,
Who grasps the earth and heaven with his fist,
And never yet, whom he would punish, miss’d:
Was ever grief like mine?
Behold, they spit on me in scornfull wise,
Who by my spittle gave the blinde man eies,
Leaving his blindnesse to my enemies:
Was ever grief like mine?
My face they cover, though it be divine.
As Moses face was vailed, so is mine,
Lest on their double-dark souls either shine:
Was ever grief like mine?
Servants and abjects flout me; they are wittie:
Now prophesie who strikes thee, is their dittie.
So they in me denie themselves all pitie:
Was ever grief like mine?
And now I am deliver’d unto death,
Which each one calls for so with utmost breath,
That he before me well nigh suffereth:
Was ever grief like mine?
Weep not, deare friends, since I for both have wept
When all my tears were bloud, the while you slept:
Your tears for your own fortunes should be kept:
Was ever grief like mine?
The souldiers lead me to the common hall;
There they deride me, they abuse me all:
Yet for twelve heav’nly legions I could call:
Was ever grief like mine?
Then with a scarlet robe they me aray;
Which shews my bloud to be the onely way
And cordiall left to repair mans decay:
Was ever grief like mine?
Then on my head a crown of thorns I wear:
For these are all the grapes Sion doth bear,
Though I my vine planted and watred there:
Was ever grief like mine?
So sits the earths great curse in Adams fall
Upon my head: so I remove it all
From th’ earth unto my brows, and bear the thrall:
Was ever grief like mine?
Then with the reed they gave to me before,
They strike my head, the rock from thence all store
Of heav’nly blessings issue evermore:
Was ever grief like mine?
They bow their knees to me, and cry, Hail king:
What ever scoffes & scornfulnesse can bring,
I am the floore, the sink, where they it fling:
Was ever grief like mine?
Yet since mans scepters are as frail as reeds,
And thorny all their crowns, bloudie their weeds;
I, who am Truth, turn into truth their deeds:
Was ever grief like mine?
The souldiers also spit upon that face,
Which Angels did desire to have the grace,
And Prophets, once to see, but found no place:
Was ever grief like mine?
Thus trimmed, forth they bring me to the rout,
Who Crucifie him, crie with one strong shout.
God holds his peace at man, and man cries out:
Was ever grief like mine?
They leade me in once more, and putting then
Mine own clothes on, they leade me out agen.
Whom devils flie, thus is he toss’d of men:
Was ever grief like mine?
And now wearie of sport, glad to ingrosse
All spite in one, counting my life their losse,
They carrie me to my most bitter crosse:
Was ever grief like mine?
O all ye who passe by, behold and see;
Man stole the fruit, but I must climbe the tree;
The tree of life to all, but onely me:
Was ever grief like mine?
Lo, here I hang, charg’d with a world of sinne,
The greater world o’ th’ two; for that came in
By words, but this by sorrow I must win:
Was ever grief like mine?
Such sorrow as, if sinfull man could feel,
Or feel his part, he would not cease to kneel.
Till all were melted, though he were all steel:
Was ver grief like mine?
But, O my God, my God! why leav’st thou me,
The sonne, in whom thou dost delight to be?
My God, my God ------
Never was grief like mine.
Shame tears my soul, my bodie many a wound;
Sharp nails pierce this, but sharper that confound;
Reproches, which are free, while I am bound.
Was ever grief like mine?
Now heal thy self, Physician; now come down.
Alas! I did so, when I left my crown
And fathers smile for you, to feel his frown:
Was ever grief like mine?
In healing not my self, there doth consist
All that salvation, which ye now resist;
Your safetie in my sicknesse doth subsist:
Was ever grief like mine?
Betwixt two theeves I spend my utmost breath,
As he that for some robberie suffereth.
Alas! what have I stollen from you? Death.
Was ever grief like mine?
A king my title is, prefixt on high;
Yet by my subjects am condemn’d to die
A servile death in servile companie:
Was ever grief like mine?
They give me vineger mingled with gall,
But more with malice: yet, when they did call,
With Manna, Angels food, I fed them all:
Was ever grief like mine?
They part my garments, and by lot dispose
My coat, the type of love, which once cur’d those
Who sought for help, never malicious foes:
Was ever grief like mine?
Nay, after death their spite shall further go;
For they will pierce my side, I full well know;
That as sinne came, so Sacraments might flow:
Was ever grief like mine?
But now I die; now all is finished.
My wo, mans weal and now I bow my head.
Onely let others say, when I am dead,
Never was grief like mine.