Islam to religia objawiona przez Boga, to nie nowa prawda, lecz ta sama, istniejąca od zawsze, jedynie raz jeszcze powtórzona i uzupełniona o parę innych praw, które to od momentu ustanowienia obowiązują wszystkich, aż po Dzień Ostatni. Wszystkich bez wyjątku – tak ludzi, jak i Bożego Wysłannika, który je obwieszczał – Proroka Muhammada (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim). Wszelkie nauki, prawa i regulacje przez niego przekazywane obowiązywały tak jego samego, jak i wszystkich innych ludzi poza nim. Jeśli coś wykonywał – ogólną zasadą jest, że to samo mogą, a nawet powinni (za jego przykładem) wykonywać także inni ludzie, uważając to za dozwolone (w niektórych przypadkach wręcz zalecane bądź obowiązkowe).
{Wy macie w Posłańcu Boga (Muhammadzie) piękny wzór.} [Koran 33:21]
Istnieją co prawda pewne prawa, które miały zastosowanie jedynie dla Proroka (pzn), natomiast nie są dozwolone innym wiernym. Jednak są one nieliczne i są to tylko te, przy których zostało jasno wskazane, że zasada ogólnego przyzwolenia nie obowiązuje. Takimi prawami dozwolonymi jedynie Prorokowi Muhammadowi (pzn) są na przykład: małżeństwo z więcej niż czterema żonami, zawieranie ślubu bez opiekuna kobiety (łali), ciągły post przez dłużej niż jeden dzień, oraz nie anulowanie łudu przez sen.
O ile ostatnie trzy prawa nie stanowią dla wielu niemuzułmanów problemu, o tyle pierwsze – małżeństwo z więcej niż czterema żonami – jest w naszej kulturze, zezwalającej jedynie na monogamię – tematem wielu dyskusji i argumentem skierowanym przeciwko Prorokowi (pzn), jakoby był on nadpobudliwy seksualnie, bądź „ustanawiał” islam, aby czerpać z życia przyjemności, czy też „naginał” islam do swoich potrzeb. Prawdą jest jednak, że Muhammad (pzn) był tak bardzo bogobojny, że nie odważyłby się wystąpić przeciw woli Boga, nawet dla własnych korzyści, czego przykładem jest całe jego życie. Wybrał życie w ubóstwie, czy nawet biedzie, obarczony wieloma obowiązkami i wielką odpowiedzialnością, na jakie niewiele osób (o ile w ogóle) by się zdecydowało. Oferowano mu bogactwo, miał zapewnioną sławę , luksusy i wielkie przyjemności, w zamian za jedno jedyne ustępstwo – mianowicie, że przestanie głosić islam. Gdyby pragnął przyjemności, bogactwa czy sławy, mógł to wszystko z łatwością osiągnąć. Jednak nie skusiły go te ziemskie korzyści, wybrał niezmiernie trudną i odpowiedzialną rolę , którą nałożył na niego Stwórca.
Ze względu na fakt, że zarzut ten (wiele żon) pojawia się dość często, postanowiłam go troszkę rozwinąć. Pierwszą sprawą, jaka powinna się nasunąć każdej znającej wytyczne islamu w kwestii małżeństwa osobie jest to, że wielożeństwo to nie tylko przyjemność, ale i ogromna odpowiedzialność oraz dość spory problem. Równe traktowanie (mimo „nierównych” uczuć), spory nakład pieniężny (każdej z żon należy się oddzielne zakwaterowanie, utrzymanie, zaopatrzenie we wszystkie niezbędne rzeczy), jednakowa ilość czasu, zaspokojenie potrzeb (także tych fizycznych i emocjonalnych) każdej z nich… A jeśli doliczyć do tego dzieci, ich utrzymanie, wychowanie, kształcenie i tak dalej… Nie wiem, czy wiele osób uznałoby kilka, zwłaszcza 9 bądź 11 żon, za tak wielką przyjemność i przywilej. Druga kwestia to zrozumienie powodów tych ślubów i warunków, w jakich zostały zawarte.
Przez większość swego życia Prorok Muhammad (pzn) pozostawał w związku monogamicznym, w dodatku ze starszą od siebie o 15 lat wdową, którą była jego ukochana żona Chadidża (oby Allah był z niej zadowolony). Był z nią (i tylko z nią) przez 26 lat, aż do jej śmierci, którą bardzo przeżył. Po śmierci Chadidży, ze wszystkich później zawartych małżeństw, praktycznie tylko jedno – z Aiszą – było „zwykłym” małżeństwem, choć i ono zostało nakazane Muhammadowi (pzn) przez Boga. (Więcej nt. Aiszy tutaj.) Kiedy Muhammad (pzn) cieszył się już dużym poważaniem wśród coraz liczniejszych wiernych i znano już jego ważną rolę Wysłannika Allaha, władcy różnych państw i wodzowie różnych plemion pragnęli wydać za niego za mąż swoje córki. W tym czasie więzi międzyplemienne i dobre relacje z krajami sąsiadującymi były bardzo ważne. Bez tego nie byłoby możliwe przeprowadzenie żadnych reform, które w ówczesnej sytuacji były konieczne. Prorok (pzn) musiał więc zadbać o jak najlepsze relacje międzyplemienne, a najlepszym na to sposobem było połączenie skłóconych plemion i klanów w jedną wspólnotę muzułmańską. Aby można było to osiągnąć, koniecznym było zaakceptowanie ich propozycji małżeńskich. Na przykład Dżułajrija była córką wodza bardzo wpływowego klanu Banu Mustaliq. Klan ten był od początku zaciekłym wrogiem islamu, aż doszło do bitwy pomiędzy nimi a muzułmanami, w której Banu Mustaliq zostali pokonani. Jednak gdy Prorok (pzn) ożenił się z Dżułajriją, muzułmanie uwolnili wszystkich swoich jeńców, gdyż nie mogli więzić krewnych Proroka (pzn). To dzięki temu małżeństwu cały klan Banu Mustaliq przyjął islam, stał się pokojowo nastawiony do muzułmanów i posłuszny prawom nowego państwa islamskiego.
Inna żona Proroka (pzn), Majmuna, także pochodziła z bardzo wpływowego klanu z Nadżd i była siostrą samego wodza. To właśnie ten klan był odpowiedzialny za brutalne wymordowanie wielu muzułmańskich misjonarzy. Małżeństwo Proroka (pzn) z Majmuną zmieniło całkowicie atmosferę, a w Nadżd przyjęto zwierzchnictwo Medyny i przywództwo Proroka Muhammada (pzn).
Kolejna żona, Umm Habiba, była córką wodza Kurajszytów, Abu Sufjana. Po ślubie Muhammada (pzn) z Umm Habibą, zaciekły wróg islamu, Abu Sufjan, zaprzestał zwalczania Proroka (pzn). To to małżeństwo w dużej mierze przyczyniło się do wyzwolenia Mekki. Ponadto, Umm Habiba była wcześniej żoną Ubajdullaha i wyjechała z nim do Abisynii, gdzie Ubajdullah przyjął chrześcijaństwo i rozpił się, na skutek czego zmarł. Dla Umm Habiby był to więc podwójny szok . Jednak potem poślubił ją Prorok (pzn), ulżył jej w trudnej sytuacji oraz ustanowił pokój między klanami.
Jeszcze inna żona, Safija, była córką bardzo znaczącego wodza żydowskiego, Hujji ibn Aktab. Przez wzgląd na status jej rodziny, nie mogła ona wyjść za pospolitego człowieka, tak więc ożenił się z nią sam Prorok (pzn). Po tym ślubie żydzi nie byli więcej przeciwni Muhammadowi (pzn) i jego misji.
Prorok (pzn) bardzo chciał także stworzyć więzy z kimś spośród swoich wspaniałych Towarzyszy, którzy mieli po jego śmierci objąć przywództwo. Ożenił się więc z córką Abu Bakra (jednego z czterech późniejszych kalifów) - Aiszą. Swoje zaś córki wydał za mąż za Usmana i Alego – dwóch późniejszych kalifów. Umar, czwarty z nich, nie mógł pozostać poza tym kręgiem, więc żeniąc się z jego córką – Hafsą, Prorok (pzn) ustanowił silne więzy z ludźmi, którzy później byli przywódcami całej społeczności muzułmańskiej, a przez to wzmocnił fundamenty swojej wspólnoty. Prorok (pzn) ożenił się także z Zajnab – na temat tego małżeństwa i przyczyn jego zawarcia przeczytacie tutaj.
Inną kobietą, noszącą takie samo imię, była córka Chuzajmy ibn Al-Harith, należącego do klanu Hałazin. Jej mąż został zabity w bitwie Uhud. Aby pomóc jej w jej trudnej (także finansowo) sytuacji, Prorok (pzn) pojął ją za żonę.
Po objawieniu wersetu:
{Ponadto nie wolno już tobie (Muhammadzie) brać innych kobiet ani też zamieniać je na żony, chociażby zachwycała cię ich piękność, oprócz tych, które posiadła twoja prawica (jako służące). Bóg śledzi pilnie każdą rzecz.} [Koran 33: 52]
Prorok (pzn) ożenił się jedynie z Marią Koptyjką, która była mu dana jako niewolnica w prezencie od władcy Egiptu. Prorok (pzn) nie mógł odmówić tego „prezentu”, gdyż zagroziłoby to sojuszowi politycznemu, jednak nie mógł też jej pozostawić jako niewolnicy, skoro nawoływał do oswabadzania niewolników. Jedynym wyjściem był ślub z nią, gdyż Allah poprzez Koran dał mu na to przyzwolenie. W ten sposób został też ustanowiony przykład, by zwalczać niewolnictwo1.
Wszystkie z żon Proroka (pzn) odegrały też bardzo ważną rolę w społeczeństwie islamskim, były bowiem Matkami Wiernych, które przekazywały nauki islamskie jeszcze po śmierci Proroka (pzn), relacjonowały hadisy (przekazy dotyczące tego, co Prorok - pokój z nim - mówił, robił, czy zatwierdzał). Sama tylko Aisza należy do osób, które przekazały najwięcej hadisów, ponad 2000. Tak więc patrząc na ówczesną sytuację społeczną oraz na różne cechy kobiet (niektóre z nich były już starsze, czy niezbyt atrakcyjne), nie można powiedzieć, że Prorok (pzn) zawierał te małżeństwa po to, by czerpać z nich przyjemność. Gdyby tak było, mógłby wybrać spośród tłumu kobiet, które dałyby wszystko, by zostać jego żonami, jedynie te młode i piękne.
Ponadto warto pamiętać, że oprócz tych kilku praw, które przysługiwały Prorokowi (pzn) z pominięciem innych wiernych, miał on też o wiele więcej obowiązków. Mimo, iż jego grzechy, tak przeszłe, jak i przyszłe, zostały mu wybaczone przez Allaha (zgodnie z tym, o czym Allah go poinformował), Prorok (pzn) był znacznie gorliwszy w czci i znosił dużo większe trudy dnia codziennego, aniżeli inni wierni. Miał też pewne ograniczenia, jak na przykład to, że pomimo swego ubóstwa, nie mógł jeść ani wziąć niczego z tego, co zostało przeznaczone na jałmużnę dla biednych, nawet gdyby miał to być jeden daktyl.
Poza tym, gdyby prawdą było, że wersety Koranu zostały Muhammadowi (pzn) zsyłane „na zawołanie” lub „własny użytek”, przedstawiałyby go w samych superlatywach, nie byłoby w Koranie wersetów krytykujących, ganiących go. Prorok (pzn), podobnie jak wszyscy ludzie, popełniał błędy, które Allah ukazał w Koranie. Przykładami takich wersetów są:
{A kiedy powiedziałeś temu (Zajdowi ibn Harithah – swemu byłemu niewolnikowi i adoptowanemu synowi), którego Bóg obdarzył dobrodziejstwami i którego sam obdarzyłeś dobrodziejstwami (oswabadzając go z niewoli): „Zatrzymaj przy sobie swoją żonę i bój się Boga!” - ty skrywałeś w swojej duszy to, co Bóg miał ujawnić (tj., to, co Allah już ci wyjawił, że ożenisz się z żoną Zajda), w obawie przed ludźmi; podczas gdy Bóg bardziej zasługuje na to, aby się Go obawiać.} [Koran 33:37]
Ibn Dżarir przekazał, że Aisza (oby Allah był z niej zadowolony) powiedziała: „Gdyby Muhammad miał ukryć cokolwiek z objawienia Księgi Allaha, ukryłby ten werset: {ty skrywałeś w swojej duszy to, co Bóg miał ujawnić (tj., to, co Allah już ci wyjawił, że ożenisz się z żoną Zajda), w obawie przed ludźmi; podczas gdy Bóg bardziej zasługuje na to, aby się Go obawiać.}
{Zmarszczył brew (Prorok Muhammad, pokój z nim) i odwrócił się, bo przyszedł do niego (podczas gdy rozmawiał on z jednym z wodzów Kurajszytów, żywiąc nadzieję, że przyjmie on islam) niewidomy (tj. Abdullah bin Umm Maktum). Skąd możesz wiedzieć? Może on się oczyści (z grzechów) albo pomyśli o napomnieniu i to przypomnienie przyniesie mu korzyść. Jeśli kto jest bogaty, to ty się nim interesujesz; a mało się troszczysz o to, iż on się nie oczyszcza (z niewiary). Lecz od tego, kto przychodzi do ciebie przepełniony gorliwością i jest pełen bojaźni ty się odsuwasz. Ależ nie! To jest przecież napomnienie; I kto zechce; to je sobie przypomni!} [Koran 80:1-10]
W powyższym wersecie Allah gani Proroka za to, jak zachował się wobec Ibn Umm Maktuma, jednocześnie nakazując mu ostrzegać i nawoływać wszystkich ludzi bez względu na status społeczny, wiek, płeć, itd., gdyż to od Niego zależy, kogo poprowadzi na drogę prostą.
Jasnym jest, że gdyby Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) był kłamcą, bądź tworzył religię na własny użytek, takie wersety jak powyższe nie pojawiłyby się w Koranie.
Monika
Opracowane w oparciu o:
- fatwa (jęz. ang.)
- „What is the purpose of our life” (Abu Issa Al-Shamy)
- Tafsir Ibn Kasir Świętej Księgi Koranu
1 Za "What is the purpose of our life"; Poślubienie Marii przez Proroka (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) jest kwestią sporną wśród uczonych i źródeł islamskich. Według przeważającej opinii Maria do żon wliczana nie jest (patrz TUTAJ).