Crise da sociedade

"Porque sodes un gran señor crédesvos un gran xenio. (...). Nobreza, fortuna, rango, posición, todo iso é o que vos fai ser tan arrogante. Pero que fixestes para merecer esas fortunas? Tomástesvos a molestia de nacer, e nada máis. Polo demais, sodes un home bastante ordinario. En canto a min, Deus meu, perdido entre a escura multitude, tiven que usar de máis ciencia e expedientes tan só para subsistir dos que se usaron nos último cen anos para gobernar a toda España. (...). Esfórzome para seguir unha carreira honorable e en todas partes véxome rexeitado. Aprendo a química, a farmacia, a cirurxía, e toda a influencia dun gran señor apenas basta para porme na man unha lanceta de veterinario."

Beaumarchais. As vodas de Fígaro. 1874.

"Instando ao meu amigo cristián a que me explicase que é nobreza hereditaria, logo de dicirme mil cousas que eu non entendín (...) concluíu con estas voces, interrompidas con outras tantas gargalladas de risa: ?nobreza hereditaria é a vaidade que eu fundo en que, oitocentos anos antes do meu nacemento, morrese outro que se chamou como eu, e foi home de proveito, aínda que eu sexa inútil para todo."

José Cadalso. Cartas marruecas. 1789. Carta XIII.

"Facémonos tres preguntas: Que é o estado chairo? Todo. Que foi ata o presente? Nada. Que pide? Ser algo (...) Primeira petición: Que os representantes do Terceiro Estado non sexan elixidos máis que por cidadáns que pertencen verdadeiramente ao Terceiro Estado...Segunda petición: Que os seus deputados sexan iguais en número aos dous das dúas ordes privilexiados...Terceira petición: Que os Estados Xerais voten non por ordes, senón por cabezas... Neste estado de cousas, que lle queda por facer ao Terceiro Estado se quere verse en posesión dos seus dereitos políticos dun xeito útil á nación?...O Terceiro Estado debe reunirse aparte, non concorrerá coa nobreza e o clero."

Abate Sieyès: Que é o Terceiro Estado?, 1789.

Habían recibido (os burgueses), en xeral, unha educación que lles era máis necesaria que aos xentilhomes, dos que uns por nacemento e pola súa riqueza obtiñan os primeiros postos do Estado sen mérito e sen talento, mentres que outros estaban destinados a languidecer nos empregos subalternos do exército (...)

Así, en París e nas grandes cidades, a burguesía era superior en riquezas, en talento e en mérito persoal. Tiñan nas cidades de provincia a mesma superioridade sobre a nobreza rural, e sentía esa superioridade, aínda que en todas partes era humillada."

Marqués de Bouillé (1739-1800). Memorias sobre a revolución francesa.