A Ditadura según o Diccionario Biográfico Español
JULIÁN CASANOVA Polémica en torno ao Dicionario Biográfico Español
Quen escribe a historia?
O ideal de obxectividade, o compromiso coa verdade, foi a roca sobre a que se constituíu a profesión histórica desde mediados do século XIX. De acordo con eses principios, o papel do historiador obxectivo nunca debería dexenerar no de avogado ou no de propagandista. Afastado do partidismo e a parcialidade, a principal e primeira guía do historiador debería ser un compromiso coa realidade do pasado.
Resulta curioso que os membros da Real Academia da Historia, supostos gardiáns das esencias da profesión, ignoren eses principios e acaben pondo a ideoloxía e as súas influencias políticas ao servizo da historia. Iso é o que fan, como mínimo, nas biografías dedicadas a algúns personaxes do século XX no Dicionario Biográfico Español que presentaron o pasado xoves.
Resulta difícil imaxinar que os historiadores universitarios alemáns aceptasen como argumentos válidos unha apología de Hitler. Ou que a Academia Británica pedise a un negacionista a análise do Holocausto. En España, con todo, a Real Academia da Historia encarga a voz dedicada a Franco ao seu académico Luís Suárez Fernández, un historiador medievalista vinculado á Fundación Francisco Franco, que ten como fin, segundo lese na súa páxina web, "difundir o coñecemento da figura de Francisco Franco nas súas dimensións humanas, política e militar, así como dos logros e realizacións levadas a cabo polo seu réxime". Máis equidad e xuízo xusto da historia, imposible.
Franco estableceu un Estado represivo sobre as cinzas da Guerra Civil, perseguiu sen respiro aos seus opoñentes e administrou un cruel e amargo castigo aos vencidos ata o final. Na súa longa e sanguenta ditadura reside a gran excepcionalidade da historia de España do século XX, se se compara cos outros países europeos occidentais. A violencia converteuse nunha parte integral da ditadura franquista, que iniciou o seu percorrido cunha toma do poder polas armas.
Custounos moito desmontar os mitos que os seus apoloxetas e seguidores construíron e divulgaron en torno ao ditador. Anos de investigacións rigorosas, con historiadores recoñecidos en todo o mundo polos seus escritos e ensinos sobre a nosa historia contemporánea. Tratamos de que eses novos coñecementos sobre a guerra civil e a ditadura franquista cheguen ás aulas, difúndanse en libros nas mellores editoriais. Pero nada diso preocupa á Real Academia da Historia. Volvemos ao mito: Franco librou a España do comunismo, evitou que España entrase na Segunda Guerra Mundial, foi o artífice dunha paz duradeira e xenerosa e consagrou a súa vida á tarefa de rexer e gobernar ao pobo español con criterios xustos. E aí estamos, case corenta anos logo da súa morte.
Julián Casanova é catedrático de Historia Contemporánea na Universidade de Zaragoza.