Os estilos artísticos

Definición de estilo

A palabra estilo deriva do latín stilus (punzón utilizado polos romanos para escribir) e do grego stylos (columna arquitectónica). Así pois, a palabra estilo, orixinariamente, estaba relacionada coa escritura e a arquitectura e poderíamos dicir que era a forma como se facía literatura ou arquitectura. En arte, trátase dun concepto fundamental. Hoxe definiriamos o estilo como o xeito propio de realizar as obras que ten un artista ou unha época.

Os nomes empregados na actualidade para designar aos diversos estilos xurdiron aos poucos ao longo do tempo. Si ben no século XVI xa se falaba de estilos, non se aplicaron definitivamente ás artes plásticas ata o estudo sobre a arte grega que fixo WINCKELMAN no século XVIII e a análise que posteriormente realizou HERDER sobre a arte gótico.

Así se foi establecendo aos poucos a seriación de estilos que hoxe utilizamos: clásico, posclásico, románico, gótico, renacentista, manierista, barroco, rococó e neoclásico, aos que máis tarde se engadirían os ismos dos séculos XIX e XX: romanticismo, impresionismo, expresionismo, fauvismo, cubismo, futurismo, surrealismo, hiperrealismo e outros máis, sendo a velocidade de experiencias e cambios no século XX una das características da arte nesa centuria.

O estilo e o súa morfoloxía

Segundo a tese que defende WÖLFFLIM na súa obra ”Conceptos fundamentais da Historia da Arte”, atopamos unha morfoloxía propia en cada estilo, é dicir, uns trazos que son comúns a calquera manifestación cultural ou artística de devandito estilo. Isto ocorre aínda que devanditos trazos sexan tan diferentes entre si como a arquitectura, a escultura, a pintura, a música ou a literatura, polo que podemos falar con propiedade, por exemplo, de arquitectura barroca, pintura barroca, música ou literatura barrocas.

Análise biolóxica do estilo

Segundo este criterio, a forma artística dun estilo nacería, encontraría a súa plenitude e finalmente dexeneraría nun período de cansazo. Así pois, nos encontraríamos en cada estilo con tres fases: arcaica, en que se inician as formas; clásica, ou de madurez da forma; e barroca, momento en que se intenta enmascarar o esgotamento da forma cun aumento da ornamentación.

Pero non resulta fácil xeneralizar e aplicar este criterio a todos os estilos, como o demostra, por exemplo, o Barroco do século XVII no que non podemos falar dun período de cansazo ou de esgotamento creador, especialmente en pintura, con figuras estelares como VELÁZQUEZ, REMBRAMDT, RUBENS, etc.

Os diferentes estilos en arquitectura. Independentemente das razóns que levan a edificar dun modo ou outro ou a dar prioridade a un tipo de construción, hai unha tipoloxía moi acusada que resume o aspecto das construcións.