Formas de clasificación da arte
As numerosas interpretacións que filósofos, poetas, historiadores, etcétera, fixeron do arte fálannos das dificultades existentes para a súa definición. Esa mesma complexidade que supón definir a arte é a que motivou que en cada momento histórico varíen as formas para a súa clasificación.
Na Antigüidade clásica entendíase por arte calquera destreza manual ou intelectual que permitira crear algo. Con todo, na Idade Media, apareceu a división entre artes liberais, as que realizaban os homes libres, que enaltecían o espírito e que se estudaban nas universidades agrupadas no Trivium (gramática, lóxica e retórica) e o Cuadrivium (aritmética, xeometría, astronomía e música), e artes manuais, propias dos artesáns, innobles e xa que logo inferiores, grupo que incluía as artes plásticas.
O Renacemento dignificou o traballo do artista ao recoñecer o aporte intelectual que supoñía a realización de determinadas actividades artísticas. Desde que ALBERTI (1404-1472) clasificase os seus escritos en tres xéneros, arquitectura, escultura e pintura, empezóuselles a denominar como artes maiores. Con posterioridade acuñouse o termo de artes menores para distinguir as artes decorativas ou ornamentais (ourivaría , traballo da madeira, do coiro, tapices, vidro, esmalte e cerámica). Esta clasificación caeu en desuso tralos estudos realizados por RIEGL no século XIX, que trataron de enaltecer as artes ornamentais.
En épocas máis modernas, o concepto Belas Artes veu a englobar todas as actividades realizadas por todos aqueles artistas que buscaban plasmar a beleza nas súas obras, sen importar que fosen arquitectos, pintores, músicos ou poetas.
Con todo, xa no século XX, a historia da arte foi centrándose na aprendizaxe das artes plásticas, incorporando tamén, como é lóxico, o estudo das artes ornamentais. A posibilidade de reproducir a obra de arte mediante sistemas técnicos e a divulgación que deles fan os sistemas de comunicación de masas, os chamados mass media, obrigaron a incorporar o cine, a fotografía, o cartel, o cómic, o deseño industrial e o vídeo nas novas formas de clasificación da arte.
Para rematar, algúns estudos recentes, nun intento de prolongar o traballo do artista máis aló do puramente visual e permanente, falan da arte efémera: a moda, os decorados teatrais, os lumes artificiais, os xogos de luces e auga e en definitiva o que poderiamos chamar as técnicas do espectáculo.
Os mecenas
Damos o nome de mecenas aos amantes arte que, ademais, protéxeno economicamente. O apelativo provén de Cayo Cilnio Mecenas (século I d.C.), que foi un excelente protector da arte. En certo xeito o mecenas é un coleccionista pero, a diferenza daquel, estimula a creación de obras de arte, e non só mediante a compra destas obras, senón creando as condicións para o desenvolvemento da arte a través de becas, cursos e concursos. Con todo, case ningún dos mecenas é desinteresado do todo, pois invisten coa esperanza de obter algunha vantaxe económica a un prazo máis ou menos afastado.
No entanto, o labor do mecenas é importante tamén porque colabora en comprensión da obra artística polo público en xeral. Os seus intereses en arte adoitan ser amplos, ben por unha maior formación, ben porque, ao ser grande o investimento, prefire facelo en diversos estilos artísticos. Así, por exemplo, atopamos unha gran variedade e calidade nas coleccións de arte que existen en España, grazas aos que foron ou son aínda grandes mecenas: o legado Cambó, a Fundación Juan March, ou as que se converteron en museos (Lázaro Galdeano, Cerralbo, Von Thyssen, etc.).
De forma xeral podemos considerar tamén mecenas ás grandes institucións como a Igrexa ou o propio Estado, que en determinados períodos históricos foron os principais patrocinadores das obras de arte.
Durante o Cristianismo, a Igrexa foi o verdadeiro e único mecenas ata o século. A partir dese momento, deuse unha dualidade no mecenazgo, sendo a Igrexa e a Monarquía quienes estimularon a produción artística.
No século XIV apareceu un novo tipo de mecenas: o burgués. Unha burguesía de carácter comercial, como os Médicis italianos, ou de carácter industrial, como os Arnolfini flamencos, protexeron e estimularon multitude de obras de arte (templos, esculturas, vidriei ras, tapices...).
Estes tres grandes mecenas (Igrexa, Estado e burguesía) prolongaron o seu labor ata o século XIX, momento no que a Igrexa perdeu a súa papel de protectora das artes, aumentando enormemente o da burguesía. No século XX, tamén o Estado abandona este papel, ou polo menos modifícao, quedando só os grupos financeiros da burguesía como patrocinadores da arte deste século.
O Estado transformouse nun mecenas indirecto xa que favorece, mediante desgravacións fiscais, a protección ás artes, ben sexa exercida por grupos económicos ou, por suxeitos illados.
Cayo Cilnio Mecenas
Lorenzo de Medicis naceu en Florencia en 1449. Gran mecenas das artes, habil político e poeta, converteu á cidade de Florencia nunha potencia de Italia. Neto de Cosme o Vello, pai do futuro papa León X, tío de Clemente VII, protector de Boticelli e Miguel Angel, é sen dúbida, o protagonista do Renacimiento de Florencia, e máis tarde do Renacimiento de Europa.
Tanguy era un dos personaxes emblemáticos entre os pintores que vivían en Paris. Rexentaba unha pequena tenda de artigos de debuxo e pintura en Montmartre, fornecendo material habitualmente aos artistas impresionistas e post-impresionistas. En moitas ocasións, aceptaba un cadro como pago das débedas contraídas polos artistas, formando quizá a mellor colección de pintura contemporánea (entendéndose decimonónica). Foi Tanguy un dos promotores principais do "desembarco" de estampas xaponesas, que vendía e expoñía na súa tiendecita. Esta afección polo oriental provoca que Van Gogh sitúe trala súa bonachona figura un bo número de estampas.