As conferencias de paz
A negativa experiencia dos tratados de paz asinados tras a primeira guerra mundial e a evidencia da vitoria aliada polo menos desde 1943 provocaron que os vencedores empezasen moi pronto a preocuparse por construír un marco xurídico no que se deseñase o mundo de posguerra. Estes foron os principais documentos e compromisos adoptados polos Aliados:
A Carta do Atlántico asinada o 14 de agosto de 1941 por Churchill e Roosevelt. Este documento foi incluído na Declaración das Nacións Unidas aprobada o 1 de xaneiro de 1942.
As decisións tomadas polos Tres Grandes recollidas nas actas das diversas conferencias que se celebraron ao longo da guerra: Moscova (outubro de 1943), O Cairo (novembro de 1943), Teherán (decembro de 1943), Yalta (febreiro de 1945,desnazificación e partición de Alemaña) , e, finalmente, Potsdam (xullo-agosto de 1945, Alemaña sería tutelada polos aliados. Berlín dividiuse en catro zonas).
A Carta da Organización das Nacións Unidas, cuxo primeiro borrador foi deseñado na Conferencia de Dumbarton Oaks e finalmente aprobada na Conferencia de San Francisco en xuño de 1945.
As Actas de Capitulación incondicional asinadas por Alemaña o 7 e 8 de maio de 1945 e por Xapón o 2 de setembro dese mesmo ano.
Este conxunto de acordos crearon dúas institucións que debía ser as encargadas inmediatas da construción da paz:
O que veu a denominar o Directorio dos Tres Grandes. Nacido na Conferencia de Moscova en outubro de 1943 na que Estados Unidos, Gran Bretaña e a URSS comprometéronse por medio dos seus ministros de asuntos exteriores a manter a unidade de acción "para manter a paz e a seguridade internacional" por medio do denominado Consello de Ministros de Asuntos Exteriores con sede en Londres. Este compromiso de actuar xuntos reafirmouse nas conferencias de Yalta e Potsdam. Na primeira delas acordouse que os "Ministros de Asuntos Exteriores reuniranse no futuro tan a miúdo como sexa necesario e, en calquera caso, cada tres ou catro meses."
A Organización das Nacións Unidas, nacida en Conferencia de San Francisco en xuño de 1945.
En 1946 reuniuse en París unha conferencia dos ministros de asuntos exteriores de Gran Bretaña, URSS, EE.UU. e Francia e posteriormente de xullo a outubro dese mesmo ano atopáronse no que se denominou Conferencia de Paz os representantes dos vinte e un estados membros das Nacións Unidas que loitaran realmente na guerra contra o Eixo: Gran Bretaña, URSS, EE.UU., Francia, China, Bélxica, Grecia, Noruega, Países Baixos, Polonia, Checoslovaquia, Polonia, Iugoslavia, Australia, Canadá, India, Nova Zelandia, Unión Surafricana, Brasil, Chile, Etiopía e a Rusia Branca e Ucraína, repúblicas soviéticas que se viron recoñecidas individualmente.
O proceso culminou en Europa coa firma dos Tratados de París o 10 de febreiro de 1947 entre os vencedores e os países satélites da Alemaña nazi (Italia, Rumania, Hungría, Bulgaria e Finlandia).
Este foi o aparello xurídico elaborado polos vencedores para construír a paz. Con todo, todo o que fora minuciosamente preparado polas diplomacias dos Aliados derrubouse estrepitosamente ao romper a unidade dos vencedores tras o fin do conflito e desencadearse o conflito de intereses. Finalmente a organización da paz converteuse nun proceso anárquico marcado polo inicio da guerra fría.
No caso da firma do tratado de paz con Xapón, a revolución chinesa e o triunfo de Mao Zedong complicaron o proceso que finalmente culminou coa firma do Tratado de San Francisco en 1951 con Xapón. Este tratado foi asinado por corenta e nove países, entre os que non se achaban presente a URSS, India e China e reduciu a Xapón ás súas fronteiras de 1854. A denominada declaración de Moscova de 1956 asinada polos primeiros ministros Hatoyama e Bulganin puxo fin ao estado de sitio entre a URSS e Xapón.
En 1955 asinouse o Tratado de Viena que acabou coa ocupación de Austria, país que recuperou a súa independencia por primeira vez desde o Anschluss de 1938.
Tras a capitulación sen condicións do 7 e 8 de maio e a ocupación do seu territorio Alemaña sufriu duramente as consecuencias da guerra de destrución iniciada por Hitler: fortes perdas territoriais, pago de indemnizacións... Con todo, o estalido da guerra fría levou a uns resultados non previstos polos Aliados vencedores. A partición do país en dous estados, a RFA e a RDA, enfrontados e aliñados coas dúas superpotencias enfrontadas tras a segunda guerra mundial impediu a firma dun tratado de paz entre os vencedores e Alemaña. Haberá que esperar á firma ¡o 12 de setembro de 1990! do chamado Tratado 4 -2 entre as catro potencias vencedoras (URSS, EE.UU., Gran Bretaña e Francia) e a República Federal e a República Democrática de Alemaña. O tratado que outorgou a plena independencia a unha Alemaña reunificado foi asinado 45 anos logo da derrota.