A familia de Carlos IV

AUTOR: Francisco de Goya

Data: 1800-1801

ESTILO: Etapa Neoclásica

MATERIAL: Óleo sobre lenzo

LOCALIZACIÓN: Museo do Prado, Madrid

Goya inclúese no cadro, como fixera Velázquez nas Meninas. Con todo as similitudes coa obra de Velázquez acaban aquí. Fronte á sensación de espazo, de atmosfera, da obra velazqueña nesta a sensación é de afogo, de falta de espazo, ao carecer de punto de fuga e situar a todos os personaxes en ringleira e en plano único só roto pola posición adiantada dalgúns pés.

Tampouco hai aquí a naturalidade de instantánea que Velázquez conseguiu nas Meninas, senón unha pose fría e calculada. O esplendor aparente dos ropaxes non pode ocultar a vulgaridade de quen rexían os destinos de España, a mirada fría do futuro Fernando VII (de azul á esquerda), o rostro bonachón do rei etc. A pesar do evidente intento de adular, Goya non pode ocultar as súas simpatías polo Rei e os infantes e a súa antipatía pola Raíña e polo Príncipe de Asturias.

Os personaxes que aparecen no cadro están todos perfectamente identificados (o Rei e a Raíña María Luisa, cos infantes e o príncipe de Asturias, a irmá de Carlos IV e, á dereita, o seu irmán Antonio coa súa muller e os seus fillos, os príncipes de Parma). A única que non puido ser identificada é a muller que aparece á beira do príncipe Fernando co rostro volto cara ao fondo; por iso supúxose que puidese tratarse da futura muller de Fernando VII, aínda descoñecida.

A composición é de friso, típicamente neoclásica, coa Raíña no centro (despraza ao Rei do lugar de privilexio) e o resto dos personaxes dispostos simétricamente a ambos os dous lados. O acabado con todo non é moi académico senón que utiliza a técnica "preimpresionista" dos seus últimos cartóns, cun toque lixeiro e espontáneo, a medio camiño entre o acabado pulido e preciso do Cristo que pintou para o seu ingreso na Academia de San Fernando, e a soltura técnica da que Goya fai gala nos bocetos que realizou para a obra. Na paleta utilizada predomina a gama fría cunha marcada preferencia por coloréelos pratas e azuis.